تخریب ماکولا علت اصلی کوری غیرقابل برگشت در سالمندان است که بیش از آب مروارید و آب سیاه اثر بد دارد، هر چند همانطور که سن ما بالا میرود. چشم ما بیشتر در معرض بسیاری از شرایط آسیب پذیر قرار میگیرد. دیواره پشتی چشم به نام شبکیه، یک بخش مرکزی دارد که ماکولا یا جسم زرد نامیده میشود، ماکولا مسئول بسیاری از جزئیات اصلی دید ماست، از جمله توانایی ما برای خواندن، تشخیص چهرهها و رنگها، ر انندگی و تشخیص جزئیات دقیق. تخریب ماکولا مرتبط با سن (AMD)، زوال ماکولا و از دست رفتن توابع مهم آن است. بنیاد آمریکایی تخریب ماکولا (AMDF) میگوید AMD بیش از ۱۰ میلیون آمریکایی را تحت تاثیر قرار میدهد. دو نوع تخریب ماکولا وجود دارد: فرم شایعتر «خشک» (ناشی از نازک شدن و افتادن ماکولا) و شکل کمتر آن «مرطوب» (ناشی از تشکیل رگهای خونی زیر شبکیه و ماکولا است که ممکن است نشت کند).
چه رژیمی برای کاهش تخریب ماکولا مناسب است
خبر خوب این است که شواهد روزافزون نشان میدهد که رژیم غذایی مناسب میتواند شانس شما را برای افزایش AMD کاهش دهد. انجل پلانلز، متخصص چشم میگوید: تغذیه میتواند روشی مفید برای حفظ وضعیت مناسب چشم در دوران پیری باشد. یوهانا سدون استاد چشم پزشکی دانشگاه توفس میگوید «من فکر میکنم مردم بیشتر اثرات عوامل تغذیهای را بر بیماریهای چشم درک میکنند».
اسیدهای چرب امگا۳
پس این غذاهای فوق العاده که میتوانند با تخریب ماکولا مبارزه کنند چه هستند؟ دکتر سدون توضیح میدهد که یک دسته از غذاهایی که حاوی اسیدهای چرب امگا ۳ هستند که به نظر میرسد نقش مهمی در سلامت سلولهای نورپرداز شبکیهای ایفا میکنند. پلانلز میافزاید: منابع امگا ۳ خوب عبارتند از ماهیهای آبهای سرد و عمیق مانند ماهی قزلآلا و ساردین و همچنین گردو، جوانههای بروکسل، اسفناج و غذاهای غنی از امگا ۳ مانند ماست و تخم مرغ.
یک کاروتنوئید پویا
انجمن چشم پزشکی آمریکا (AOA) میگوید: مقادیر زیادی از دو کاروتنوئید اصلی- لوتئین و زئاکسانتین در ناحیه ماکولا شبکیه یافت میشوند و تصور میشود که به چشمها کمک میکنند تا به میزان زیادی طول موجهای آبی مضر و با انرژی بالا را فیلتر کنند. با این حال بدن انسان به طور طبیعی تمام لوتئین و زاکسانتین موردنیاز برای این عملکرد مهم را ندارد، بنابراین باید این مواد غذایی را از طریق غذاهایی مانند کلم، اسفناج، سبزیجات، گردو و سبزیجات ریشهای دریافت کند. زرده تخم مرغ نیز دارای این ترکیب است. پلانلز میگوید: ما برای جذب این مواد مغذی نیازمند چربی هستیم، به طوری که مقداری از روغن زیتون را بر روی این غذاها بریزید و یا همراه آنها بخورید. AOA می گوید که فرمهای مکمل این مواد مغذی نیز مفید هستند یک کاروتنوئید پویا
ویتامینهای آنتی اکسیدان
دکتر سدون توضیح میدهد که چشم نیز یکی دیگر از بخشهای سلامتی است که میتواند از آنتیاکسیدانهایی مانند ویتامین E و C سود ببرد. وقتی سن شما بالاتر میرود، فشار اکسیداتیو در بدن بیشتر میشود، بنایراین آنتی اکسیدانها میتواند از اثرات مضر تولید مواد شیمیایی اکسید جلوگیری کنند. در واقع یک بخش از تحقیقات بزگ انجام شده بوسیله موسسه ملی چشم نشان داد که مردمی که در معرض خطر بالای گسترش دژنراسیون ماکولا هستند، وقتی که ویتامین C، E، بتاکاروتن و روی مصرف میکنند، خطر ابتلا به این بیماری در آنها حدود ۲۵ درصد کاهش مییابد. منابع زیادی از ویتامین C عبارتند از مرکبات، فلفل، کلم بروکلی و توت فرنگی و در عین حال بادام زمینی، فندق، بادام، بروکلی، اسفناج، دانههای گلرنگ و غذاهای غنی شده مانند غلات صبحانه سرشار از ویتامین E هستند. بتاکاروتن را میتوان در هویج و همچنین سیب زمینی شیرین، کدو حلوایی، اسفناج و میوههایی از قبیل طالبی و زردآلو یافت.
مواد معدنی باعث کاهش تخریب ماکولا میشود
با توجه به نظر AOA روی یک ماده معدنی است که به تحویل ویتامین A از کبد به شبکیه کمک میکند و برای تولید ملانین نیاز است- رنگدانه ای که از چشم محافظت میکند. به همین دلیل تعجب آور نیست که مشکلات چشم از جمله شب کوری و آب مروارید با کمبود روی همراه هستند و تحقیقات نشان داده که افراد در معرض خطر بالای تخریب ماکولا میتوانند پیشرفت بیماری را از طریق گرفتن روی همراه با آنتی اکسیدان کند نمایند. دکتر پلانلز میگوید منابع بزرگ روی شامل صدف، گوشت قرمز، مرغ، لوبیا، دانههای کامل و برخی از محصولات لبنی است. مکملهای روی در دسترس هستند اما AOA اشاره میکند که مکمل روی ممکن است با توانایی بدن در جذب مس تداخل داشته باشد و بنابراین توصیه میشود که روی با مکملهای مس جفت شود.
جذب ویتامین D روزانه
یکی از بخشهای تحقیقی دکتر سدون، ویتامین D بالقوه مفید است که ممکن است بر تخریب ماکولا اثر بگذارد. این ماده مغذی نه تنها به دلیل ویژگیهای آنتی اکسیدانی و ضدالتهابی آن بلکه به دلیل خواص ضد رگ زایی آن میتواند حفاظت سه گانه در برابر مشکلات مربوط به سن را ارائه دهد. بدین معنی که می تواند رشد عروق خونی جدید در AMD مرطوب را مهار کند. دریافت ویتامین D در رژیم غذایی خود را با خوردن ماهیهای چرب (مانند ماهی قزلآلا، ماهی تن)، تخم مرغ وشیر، غلات و آب پرتقال تقویت کنید.
مواد غذایی ضد التهاب
طبق یک تحقیق انجام شده در سال ۲۰۱۶ در زمینه علوم سلولی و ملکولی، علت اصلی تخریب ماکولا میتواند شامل التهاب مزمن در شبکیه و لایه عروق چشم به نام کروئید باشد. خوشبختانه دکتر سدون خاطر نشان میکند بسیاری از این مواد مغذی شامل لوتئین، زاکسنتین، اسیدهای چرب امگا ۳ و ویتامین D همچنین خواص ضد التهابی مفید و همچنین محافظت چشم از شکستگی ماکولا را فراهم میکنند.
رژیم غذایی مدیترانهای
اگر همه این انتخابهای غذایی به نظر بسیار مورد توجه باشند، دکتر سدون خبر خوبی دارد: رژیم مدیترانهای ترکیبی از همه چیزهایی است که ما در مورد آن صحبت میکنیم. این رژیم غذایی یک الگوی سالم مصرف غذا است که در آن مواد مفید مانند سبزیجات، میوه ها و ماهیها زیاد است و چیزهایی که مضر هستند مانند چربیهای اشباع شده و چربیهای ترانس در آن بسیار کم است». دکتر سدون در سال ۲۰۱۵ مقالهای را در مجله تغذیه بالینی آمریکا نوشت و نتیجه گرفت که «رعایت بیشتر رژیم غذایی مدیترانهای با کاهش خطر ابتلا به تخریب ماکولای پیشرفته همراه است». رژیم غذایی مدیترانهای را با تمرکز بر انواع خاصی از ماهی، آجیل، دانه، سبزیجات تهیه شده از روغن زیتون و میوههای تازه دنبال کنید.
قهوه موثر است
قهوه بیش از آنچه که فکر کنید، مزایای سلامتی دارد. حالا طبق دادههای سال ۲۰۱۶ از تحقیقات در حال انجام در کشور پرتقال به نظر میرسد که کافئین ممکن است چشم را در برابر تخریب ماکولا محافظت نماید. در حالی که این تحقیق از تحقیقات دیگری که در مورد اینکه مولکولهای اساسی یک رژیم مدیترانهای مانند سبزیجات، میوهها، غلات کامل، حبوبات و ماهی خطر ابتلا به شکستگی ماکولا را کاهش میدهد بدست آمده است، در ضمن این تحقیق همچنین پی بردند که نوشیدنیهای کافئینی در آن منطقه تحقیق محبوب است. تخریب جسم زرد در میان افرادی که روزانه یک عدد اسپرسو مصرف میکنند، کمتر شایع بود و از نظر دکتر جوائو فیگوئرا از موسسه تحقیقات چشم پزشکی دانشگاه کوئیمبرای پرتقال که گمان میکنند که آنتی اکسیدانهای موجود در کافئین ممکن است به مبارزه با این بیماری کمک کند، حمایت میکرد.
مواد غذایی ناسالم را دور بریزید
میان وعدههای پرچرب بدترین غذاها برای چشم هستند. بنیاد حمایت از بیماری تخریب ماکولا میگوید: تحقیقات سال ۲۰۰۱ نشان میدهد که انواع خاصی از چربیهای گیاهی، تک زنجیره و چند زنجیره و اسید لینولئیک موجود در غذاهای بسته بندی شده و فرایند شده موجود است. غذاهایی مانند مارگارین (کره گیاهی)، کیک و کوکیها، پای آماده، چیپس سیب زمینی، کره بادام زمینی و سیب زمینی سرخ کرده ممکن است خطر گسترش بیماری تخریب ماکولا را افزایش دهد.
یک سبک زندگی سالم انتخاب کنید
طبق گفته موسسه ملی چشم در حالی که رژیم غذایی مناسب در محافظت از چشم در برابر تخریب ماکولا نقش مهمی بازی میکند اما این تنها بخشی از پازل سبک زندگی است. سایر راهکارهای هوشمند عبارتند از : اجتناب از سیگار کشیدن (که خطر ابتلا به بیماری را دو برابر میکند)، تعهد به رژیم ورزشی منظم و حفظ فشار خون طبیعی و سطح کلسترول .
ترجمه و تالیف اختصاصی توسط مجله قرمز
منبع : ریدرز دایجست