داروی دیگوکسین چیست و چه کاربردهایی دارد؟ در چه شرایطی و به چه صورت مصرف می شود؟ عوارض جانبی آن کدامند؟ چه داروهایی را نباید به طور همزمان با داروی دیگوکسین مصرف کرد؟ این سوالات، به همراه نکات و اطلاعات مهم دربارهی این دارو، در مطلب پیشرو بررسی خواهد شد.
معرفی دارو
این دارو که با نام عمومی دیگوکسین (digoxin) شناخته میشود، تلفظ صحیح اسم آن در زبان انگلیسی، دیجاکسین میباشد اما در فارسی، به دیگوکسین نام برده میشود. داروی مورد نظر، به نام های دیگری از جمله لانوکسین، لانوکسی کَپس، دیجیتِک و کاردوکسین نیز معروف است.
دیگوکسین باعث میشود که شربان قلب با شدت بیشتر و ریتم منظمتری بزند. این دارو، از گیاهی به نام (digitalis plant) یا گیاه انگشتانه، گرفته میشود. این دارو در هنگام سکتهی قلبی و یا نارسایی های قلبی استفاده میشود. داروی دیگوکسین برای درمان فیبریلاسیون دهلیزی (atrial fibrillation) یا انقباض بی نظم رشته های عضلانی مربوط به دهلیز در قلب نیز استفاده میگردد. (فیبریلاسیون دهلیزی در واقع یک اختلال در ضربان و ریتم قلب است که در قسمت بالایی قلب که خون را به داخل قلب برمیگرداند، رخ میدهد).
اطلاعات مهم درباره دیگوکسین
در صورتی که دچار انقباض بینظم رشتههای عضلانی مربوط به بطن قلب هستید، که به آن فیبریلاسیون بطنی (ventricular fibrillation) گفته میشود، این دارو را مصرف نکنید. (فیبریلاسیون بطنی، در واقع یک اختلال در بطن قلب یا قسمت پایینی قلب است که خون را از قلب به سایر نقاط بدن میفرستد).
نکات مهمی که قبل از مصرف دیگوکسین باید رعایت کرد
اگر نسبت به داروی دیگوکسین آلرژی (حساسیت) دارید یا دچار فیبریلاسیون بطنی (اختلال انقباضیِ مربوط به بطن قلب یا قسمت های پایین تر آن- جایی که خون به سایر نقاط بدن فرستاده میشود) هستید، از این دارو استفاده نکنید.
برای اطمینان از اینکه مصرف داروی دیگوکسین برای شما خطری در پی نخواهد داشت، در صورتی که موارد زیر را دارید، به دکتر خود اطلاع دهید:
- وضعیت های خطرناک قلبی مثل سندرم سینوس بیمار یا AV block (مگر در صورتی که از یک ضربان ساز استفاده میکنید)؛
- اگر اخیراً سابقهی سکتهی قلبی داشتهاید؛
- سندرم Wolff-Parkinson-White (ضربان قلب ناگهانی و سریع)؛
- بیماری کلیوی؛
- سابقهی اختلالات تیروئیدی؛
- عدم تعادل های الکترولیتی (مثلاً سطح پایین کلسیم، پتاسیم، یا منیزیم در خون)؛
- اگر دچار سوء تغذیه هستید و یا اخیراً بیمار بوده و دچار استفراغ یا اسهال بودهاید؛
- اگر از یک داروی مُدِر (ادرار آور) و یا داروهای استروئیدی استفاده میکنید؛
مصرف در دوران بارداری و شیردهی
هنوز مشخص نشده که آیا مصرف داروی مورد نظر در دوران بارداری، به جنین آسیب میزند یا خیر؛ در صورتی که باردار هستید و یا قصد باردار شدن را دارید، به دکتر خود اطلاع دهید.
دیگوکسین میتواند در شیر مادر نفوذ پیدا کرده و باعث آسیب به نوزاد شود. اگر در دوران شیردهی قرار دارید، به دکتر خود اطلاع دهید.
نحوه مصرف
دیگوکسین را حتماً با تجویز پزشک مصرف کنید و قبل از مصرف، تمامی مواردی که روی جلد این دارو نوشته شده است را به دقت مطالعه نمایید. همچنین از مصرف دوز بیشتر یا کمتر از مقداری که برای شما تجویز شده است، خودداری کنید و فقط در همان دوره ی زمانی که برای شما تجویز شده، آن را مصرف کنید.
سعی کنید که داروی مورد نظر را سر یک ساعت معین در هر روز استفاده کنید.
در دورهی مصرف این دارو، ممکن است نیاز باشد تا به صورت دورهای، آزمایشات خون انجام دهید. عملکرد کلیهی شما نیز لازم است بررسی شود.
حتی در صورتی که احساس بهبودی داشتید و یا علائم شما از بین رفته بود، به مصرف دیگوکسین تا اتمام دورهی مصرفی که دکتر برایتان تجویز کرده، ادامه دهید.
قبل از اینکه داروی شما در دوره مصرف تمام شود، از قبل، داروی بیشتر خریداری کنید تا بدون دارو نمانید.
نباید مصرف دیگوکسین را به صورت ناگهانی قطع کنید. زیرا قطع مصرف ناگهانی این دارو، ممکن است منجر به بدتر شدن وضعیت شما شود.
دارو را در دمای اتاق نگهداری کرده و دور از گرما و رطوبت قرار دهید.
مصرف بیش از اندازه یا کمتر از میزان لازم
اگر یک بار مصرف این دارو را فراموش کردید، به محض اینکه به یاد آوردید، آن را مصرف کنید. اما اگر کمتر از ۱۲ ساعت، به زمانِ مصرف بعدی شما از این دارو مانده، دوزِ فراموش شده را مصرف نکنید و فقط در نوبت بعدی، دیگوکسین را مصرف کنید.
چنانچه بیشتر از میزان مورد نیاز، این دارو را مصرف کردید، به موارد اورژانسی در مورد مصرف زیاد این دارو مراجعه کنید و یا از پزشک کمک بگیرید. مصرف بیش از اندازهی داروی دیگوکسین، میتواند کُشنده باشد.
از چه مواردی در حین مصرف دیگوکسین باید اجتناب کرد؟
در زمان انجام تمرینات جسمانی و ورزش کردن و یا هنگام قرار گیری در هوای بسیار گرم، مایعات به میزان کافی بنوشید و مواظب باشید تا دچار کم آبی و گرمازدگی نشوید. زیرا در صورتی که دچار از دست دادن آب بدن به صورت زیاد شوید، علائم مصرف بیش از حد دیگوکسین ممکن است رخ دهد.
عوارض جانبی
اگر هر گونه علائم آلرژیکی نسبت به این دارو – شامل کهیر، به دشواری نفس کشیدن، التهاب صورت، لب ها، زبان یا گلو – در خود مشاهده کردید، حتماً به دکتر اطلاع دهید.
اگر موارد زیر را دارید، بلافاصله به دکتر مراجعه کنید:
- حالت تهوع، استفراغ، از دست دادن اشتها؛
- ضربان قلب نامنظم، آرام یا تند؛
- مدفوع به رنگ خاک رس، مدفوع خونی یا مدفوع سیاه؛
- تاری دید، با فقط قادر به دیدن رنگ زرد بودن؛
- گیجی، توهم، افکار یا رفتار غیر طبیعی؛
عوارض جانبی جدی در اثر استفاده از این دارو، بیشتر احتمال دارد که در افراد مسن رخ دهد تا سایر افراد بیمار یا ناتوان.
عوارض جانبی متداول در اثر مصرف داروی دیگوکسین عبارت است از:
- حالت تهوع، اسهال؛
- احساس ضعف یا سرگیجه؛
- سردرد، ضعف، اضطراب، افسردگی؛
- بزرگ شدن سینهها در مردان؛
- خارش های پوستیِ خفیف؛
البته لازم است ذکر شود که ممکن است عوارض جانبی دیگری نیز در صورت استفاده از این دارو رخ دهد. چنانچه موارد دیگری را مشاهده نمودید، به دکتر مراجعه کنید.
تاثیر داروهای دیگر بر دیگوکسین – تداخل های دارویی
بسیاری از دارو ها ممکن است با دیگوکسین تداخل داشته باشند. مثلاً داروهای با نسخه و بدون نسخه، ویتامین ها و داروهای گیاهی. در دورهی مصرف داروی دیگوکسین، به پزشک در مورد هر دارویی که استفاده میکنید و یا قصد شروع یا قطع مصرف آن را دارید، اطلاع دهید.
اطلاعات دوز مصرفی داروی دیگوکسین
دوز مصرفیِ متداول دیگوکسین در بزرگسالانی با نارسایی احتقانی قلب:
قرص دیگوکسین- دوز اولیه (هنگامی که برای اولین بار است که از داروی مورد نظر میخواهید استفاده کنید): ۵۰۰ الی ۷۵۰ میکروگرم از این دارو، تاثیر اولیهی خود را حدوداً نیم ساعت تا ۲ ساعت بعد از مصرف، نشان میدهد. البته بیشترین تاثیر این دارو، در ۲ الی ۶ ساعت بعد از مصرف، دیده خواهد شد. توجه داشته باشید که مصرف متداول قرص دیگوکسین ، که یک بیمار با وزن ۷۰ کیلوگرم نیاز دارد، به ازای هر کیلوگرم، ۸ الی ۱۲ میکروگرم است و حداکثر ۷۵۰ الی ۱۲۵۰ میکروگرم میباشد.
کپسول دیگوکسین- دوز اولیه: ۴۰۰ الی ۶۰۰ میکروگرم از این دارو، تاثیر اولیهی خود را حدوداً نیم ساعت تا ۲ ساعت بعد از مصرف، نشان میدهد. البته بیشترین تاثیر این دارو، در ۲ الی ۶ ساعت بعد از مصرف، دیده خواهد شد. مصرف متداول کپسول دیگوکسین ، که یک بیمار با وزن ۷۰ کیلوگرم نیاز دارد، به ازای هر کیلوگرم، ۸ الی ۱۲ میکروگرم است و حداکثر ۶۰۰ الی ۱۰۰۰ میکروگرم میباشد.
تزریق دیگوکسین- دوز اولیه: ۴۰۰ الی ۶۰۰ میکروگرم از دیگوکسین به صورت تزریق وریدی تاثیر اولیهی خود را حدوداً ۵ دقیقه الی ۳۰ دقیقه بعد از تزریق، نشان میدهد. البته بیشترین تاثیر این دارو، در ۱ الی ۴ ساعت بعد از تزریق، دیده خواهد شد. میزان تزریق دیگوکسین متداول، که یک بیمار با وزن ۷۰ کیلوگرم نیاز دارد، به ازای هر کیلوگرم، ۸ الی ۱۲ میکروگرم است و حداکثر ۶۰۰ الی ۱۰۰۰ میکروگرم میباشد.
دوز میانی (استفاده از دارو بعد از استفادهی اولیه):
دوز مصرفی کنترل شدهی قرص دیگوکسین در بیمارانی با نارسایی قلبی، یک بار در روز و به میزان ۱۲۵ الی ۵۰۰ میکروگرم از این دارو میباشد. در مطالعاتی که انجام شده، دوز مصرفی دیگوسین عموماً بر طبق سن بیمار، وزن بدون چربی وی و عملکرد کلیوی اوست. درمان، معمولاً با دوز ۲۵۰ میکروگرم در بیماران زیر ۷۰ سال، و با عملکرد کلیوی خوب، آغاز میشود و به صورت یک بار در روز میباشد.
ترجمه ی اختصاصی مجله قرمز / با اندک تصرف و تلخیص
منبع : drugs.com
اگر این مطلب برای شما مفید بود، پیشنهاد میشود مطلب چگونه خطر حمله قلبی را کاهش دهیم؟ را نیز مطالعه کنید.
نظرات شما در مورد مطلب مورد نظر، میتواند در بهتر کردن مطالب به ما یاری رساند.