توت فرنگی تازه یکی از محبوبترین میوهها در سراسر جهان است که علاوه بر طعم و بوی عالی، خواص فراوانی دارد. این میوه اردیبهشتی نه تنها از سکته قلبی و مغزی پیشگیری میکند بلکه سیستم ایمنی بدن را هم تقویت میکند. علاوه بر این به دلیل کم قند بودن جزو پیشنهادهای عالی برای افراد مبتلا به دیابت است.
توت فرنگی با نام علمی Fragaria anassa در اصل از اروپا منشا گرفته است. این گیاه در واقع هیبرید شده دو گونه توت فرنگی وحشی است که امروزه به صورت یک میوه باغی درآمده و در سراسر جهان کشت میشود.
میوه توت فرنگی همانند سایر میوههای سته سرشار از آنتی اکسیدان است که برای سلامت قلب و قند خون عالی هستند. به گفته سازمان بهداشت جهانی، مصرف ۴۰۰ گرم میوه و سبزی در روز میتوانید خطر بیماریهای قلبی، دیابت و سرطان را کاهش دهد.
مواد مغذی توت فرنگی
۹۱% توت فرنگیها از آب تشکیل شده و کربوهیدرات آن ۷/۷% درصد است و جزو میوههای کم قند است. اگر فکر میکنید که این میوه شیرین است به خاطر بوی خوش آن است که موجب چنین حسی میشود. قند توتها از قندهای سادهای همچون گلوکز، فروکتوز و ساکروز تشکیل شده است. توت فرنگی شاخص گلیسمی ۴۰ دارد که رتبه نسبتا پایینی است. بدین معنی که منجر به افزایش یکباره سطح قند خون نمیشود و برای افراد مبتلا به دیابت بی خطر است.
وتیامینها و مواد معدنی موجود در توت فرنگی شامل ویتامین C، منگنز، فولات (B9) و پتاسیم است. بخاطر وجود پتاسیم برای افراد مبتلا به فشار خون هم قابل توصیه است.
این میوه همانند سایر دوستان توتی خود سرشار از آنتی اکسیدان است. آنتی اکسیدانها موادی ضد التهاب هستند که با رادیکالهای آزاد مبارزه کرده و فرایندهای تخریب کننده بدن را کاهش میدهند. آنتی اکسیدانهای موجود در توت فرنگی عبارتند از: پلارگونیدین که مهمترین آنتوسیانین در توت فرنگی و مسئول رنگ قرمز روشن آن است. الاجیک اسید که در مقادیر بالا در توت فرنگی موجود است و خواص سلامتی بسیاری دارد. الاجیتانین که در روده به الاجیک اسید تبدیل میشوند. پوسیانیدین آنتی اکسیدان دیگری که در گوشت و دانههای توت فرنگی موجود است و خواص سلامتی بسیاری دارد.
خواص توت فرنگی
پیشگیری از بیماریهای قلبی
بیماری قلبی شایعترین علت مرگ در سراسر جهان است. تحقیقات نشان دهنده رابطه بین آنتوسیانین توتها و بهبود سلامت قلب است.
تحقیقات مشاهدهای بزرگ در مورد هزاران نفر، نشان دهنده رابطه مصرف توت با کاهش خطر ناشی از بیماریهای قلبی استو با توجه به تحقیقی انجام شده در مورد افراد میان سال واجد عوامل خطر برای بیماری قلبی، توتها میزان کلسترول خوب (HDL)، فشار خون و عملکرد پلاکتها را بهبود میبخشند.
فلاونوئید کوئرستین نیز که در توت فرنگیها موجود است، یک ماده ضد التهاب است که خطر سختی رگها را کاهش میدهد. فیبر و پتاسیم موجود در آن هم، سلامت قلب را تامین میکند. در تحقیقی در سال ۲۰۱۱، شرکت کنندگانی که ۴۰۶۹ میلی گرم پتاسیم در هر روز مصرف کردند، خطر مرگ ناشی از بیماری قلبی ایسکمی را در مقایسه با افرادی که روزانه ۱۰۰۰ میلی گرم پتاسیم مصرف کردند،کاهش دادند.
طبق منابع معتبر، آنتوسیانینهای موجود در این میوه با کاهش خطر نوعی حمله قلبی به نام آنفارکتوس قلبی ارتباط دارند.
توت فرنگی همچنین ممکن است این تاثیرات مفید را داشته باشد:
- بهبود وضعیت آنتی اکسیدان خون
- کاهش استرس اکسیداتیو
- کاهش التهاب
- بهبود عملکرد عروق
- بهبود نمایه لیپید خون
- کاهش اکسیداسیون کلسترول بد (LDL)
اثرات مکملهای آن روی دیابت نوع ۲ یا سندرم متابولیک به میزان زیادی مورد تحقیق و مطالعه قرار گرفته است، که عمدتا روی افراد دارای اضافه وزن یا چاقی بوده است. بعد از ۴ تا ۱۲ هفته از مصرف مکملها، کاهش چشمگیری در چندین فاکتور خطر از جمله LDL یا کلسترول بد، نشانگرهای التهاب و اجزای LDL اکسید شده است.
پیشگیری از سکته مغزی
آنالیز چندگانه تحقیقاتی که آنتی اکسیدانهای کوئرستین، کامفرول و آنتوسیانین را بررسی کرده بودند، در سال ۲۰۱۶ انجام شد. این متا آنالیز رابطه بین آنتی اکسیدانهای موجود در توت فرنگیها و خطر سکته، مورد توجه قرار داد که نشان داد خطر سکته مغزی با در نظر گرفتن عوامل خطر قلبی عروقی تا حد متوسط کاهش مییابد.
با این حال نویسندگان تحقیق توصیه میکنند که در مورد نتایج تحقیق مطالعه کنند؛ زیرا آنها تاثیر کلی فلاونوئیدها را به جای بررسی اثر دوزها، مورد توجه قرار دادند.
تاثیر توت فرنگی بر تنظیم قند خون
وقتی که کربوهیدراتها هضم شوند، بدن آنها را به قندهای ساده تبدیل میکند و آنها را در جریان خون آزاد میسازد. سپس بدن انسولین ترشح میکند که به سلولها میگوید قند را از جریان خون بگیرند و برای سوخت یا ذخیره سازی استفاده کنند. عدم تعادل در تنظیم قند خون و رژیمهای با قند بالا با افزایش خطر چاقی، دیابت نوع ۲ و بیماری قلبی همراه هستند.
توت فرنگیها بر خلاف آنچه که فکر میکنید میوهای شیرین و قندی نیستند و در واقع بوی خوش آنها موجب ایجاد طعمی شیرین در دهان میشوند. این میوه کم قند هضم گلوکز را کند میکند و افزایش ناگهانی هم در گلوکز و هم انسولین پس از وعده غذایی پر فند را در مقایسه با وعده غذایی پر کربوهیدرات بدون توت فرنگی را کاهش میدهد. بنابراین توت فرنگی بخصوص برای سندرم متابولیک و دیابت نوع ۲ خوب است.
فشار خون
به دلیل میزان بالای پتاسیم در توتها، برای افراد در معرض خطر فشار خون بالا مفید هستند که این با کمک به خنثی سازی اثرات سدیم در بدن است. جذب پایین پتاسیم به همان اندازه مصرف زیاد سدیم جزو عوامل خطر فشار خون است. طبق بررسی موسسه ملی سلامت و تغذیه آمریکا، کمتر از ۲% مردم این کشور روزانه ۴۷۰۰ میلی گرم پتاسیم توصیه شده را مصرف میکنند. استفاده از توت فرنگی روش خوبی برای کمک به افرادی است که پتاسیم کمی در رژیم غذاییشان دارند.
اثر توت فرنگی بر یبوست
خوردن غذاهایی همچون توت فرنگی، انگور، هندوانه و طالبی که سرشار از آب و فیبر هستند میتواند به آبرسانی بدن و حفظ حرکات منظم روده کمک کند. فیبر غذایی برای به حداقل رساندن یبوست و افزودن حجم مدفوع، لازم است.
سرطان
طبق یک بررسی در سال ۲۰۱۶، آنتی اکسیدانهای قدرتمند در این میوه قلبی شکل با رادیکالهای آزاد مقابله میکنند. این بررسی نشان میدهد این عمل میتواند مانع از رشد تومور شده و التهاب را در بدن کاهش دهد. در حیوانات مبتلا به سرطان دهان، این میوه مانع از تشکیل تومور شد. اثرات محافظت کننده توت فرنگی احتمالا بخاطر وجود الاجیک اسید و لاجیتانینهاست که موجب توقف رشد سلولهای سرطانی میشوند. برای پذیرفتن این اثرات باید تحقیقات انسانی بیشتری انجام شود.
افزودن توت فرنگی به رژیم غذایی
توت فرنگیها را میتوان به صورت تازه، یخ زده، خشک، داخل ژله، شرب و مربا مصرف کرد. به هنگام خرید ژله یا مربای توت فرنگی به دنبال نمونههای بدون قند اضافه باشید. در زیر چند روش مفید و سالم برای افزودن توت فرنگی به رژیم غذایی پیشنهاد شده است:
- توت فرنگی را میتوانید به سالاد مرغ خود اضافه کنید
- اسموتی مخلوط میوه که حاوی توت فرنگی باشد طعم و رنگ درخشانی خواهد داشت.
- توت فرنگیهای برش زده و خردههای بادام را روی ماست یونانی بریزید.
- وافلها، پنکیکها یا بلغور جو دوسر را با توت فرنگی تازه تزئین کنید. روی اوتمیل خود توت فرگی بریزید. همچنین میتوانید توت فرنگی را داخل غذاساز با کمی آب مخلوط کرده و به عنوان شربت تازه در کنار دسرها یا صبحانه مصرف کنید.
- توت فرنگی خرد شده را با مقداری اسفناج و پنیر بز به صورت سالاد دربیاورید.
- مقداری توت فرنگی فریزر شده را به همراه انبه یا موز و مقداری شیر کم چرب و چند قاشق بستنی در مخلوط کن ریخته و یک میلک شیک خنک و خوشمزه درست کنید.
عوارض و خطرات توت فرنگی
توت فرنگیها معمولا جزو موارد با تحمل خوب هستند اما آلرژی با آن در برخی کودکان هم وجود دارد. توت فرنگیها حاوی پروتئینی هستند که موجب علائمی در افرادی میشود که به گرده توس یا سیب حساسیت دارند.
علائم آن شامل خارش یا سوزن در دهان، کهیر، سردرد و ورم لبها، صورت، زبان یا گلو و همچنین مشکلات تنفسی یا موارد شدید است. ظاهرا این حساسیت به آنتوسیانین رنگ دهنده است و توت فرنگیهای سفید قابلیت تحمل بیشتری را برای بدن این افراد دارند.
توت فرنگیها ممکن است حاوی مقداری سم باشند. هر سال لیستی از میوهها وسبزیحات با میزان بالای سم باقیمانده بر گیاه، تهیه میشود. توت فرنگیها در ردههای بالای این لیست قرار دارند.
بهتر است توت فرنگی ارگانیک خریداری کنید تا خطر مسمومیت با سم آفت کش را کاهش دهید. در صورتی که توت فرنگی ارگانیک خریداری کنید، نیازی به نگرانی نیست. برای شستن توت فرنگی مقداری سرکه در آب آن بریزید.
بتابلوکرها یک نوع دارو هستند که پزشکان برای بیماری قلبی تجویز میکنند که میتواند سطح پتاسیم را در خون افزایش دهد. به هنگام مصرف بتابلوکر، باید از غذاهای پرپتاسیم مثل توت فرنگی به میزان کمتری استفاده کرد.
مصرف زیاد پتاسیم برای افرادی که عملکرد کلیهشان دچار نقص شده است، مضر است. اگر کلیه قادر به خروج پتاسیم اضافه از خون نباشد منجر به هایپرکالمی یا میزان بالای پتاسیم در بدن میشود. این وضعیت منجر به استفراغ، دشواری در تنفس و تپش قلب میشود.
ترجمه اختصاصی توسط مجله قرمز
منابع