قرص ایبوپروفن (Ibuprofen) چیست و چه کاربردهایی دارد؟ در چه شرایطی و به چه صورت مصرف می‌شود؟ عوارض جانبی آن کدامند؟ مصرف این قرص در دوران بارداری یا شیردهی مجاز است؟ چه داروهایی را نباید به طور همزمان با قرص ایبوپروفن (Ibuprofen) مصرف کرد؟ این سوالات، به همراه نکات و اطلاعات مهم درباره‌ی این دارو، در مطلب پیش‌رو بررسی خواهد شد.
معرفی ایبوپروفن
ایبوپروفن (Ibuprofen) که با نام های تجاری ادویل (Advil)، جنپریل (Genpril)، میدل آی بی ( Midol IB)، مورتین آی بی (Motrin IB)، پروپرینال (Proprinal) و غیره، نیز شناخته می‌شود، یک داروی ضد التهابی غیر استروئیدی است. نحوه‌ی کارکرد آن بدین شکل است که هورمون‌هایی را که در بدن باعث التهاب و درد می‌شوند را کاهش می‌دهد.
ایبوپروفن برای کاهش تب، بهبود درد یا التهابی که توسط شرایط مختلفی (از جمله سردرد، دندان درد، کمردرد، آرتریت، گرفتگی عضلات در هنگام قاعدگی زنان، یا جراحت‌های خفیف) ایجاد شده باشد، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
ایبوپروفن برای افراد بزرگسال و نوزادانی که بیشتر از ۶ ماه دارند، می‌تواند مورد استفاده قرار بگیرد.
اطلاعات مهم درباره ایبوپروفن
مصرف ایبوپروفن، خطر حمله‌ی قلبی کُشنده یا سکته‌ی مغزی را در افراد افزایش می‌دهد. مخصوصاً اگر شما این دارو را به صورت طولانی مدت و یا دوز مصرفی زیاد استفاده کنید و یا مشکلات قلبی داشته باشید.
این دارو را بلافاصله قبل یا بعد از عمل بای پسِ قلب (پیوند عروق کرونر یا CABG) مصرف نکنید.
ایبوپروفن همچنین ممکن است باعث ایجاد خونریزی معده یا روده شود که می‌تواند خطرناک و کُشنده باشد. این وضعیت ممکن است در دوره مصرف ایبوپروفن، بدون هیچ‌گونه هشداری و مخصوصاً در افراد مُسن‌تر، اتفاق بیفتد.
بیشتر از دوز مصرفی که برای شما تجویز شده، ایبوپروفن را مصرف نکنید. مصرف بیش از حد این دارو می‌تواند باعث ایجاد آسیب در معده یا روده‌ی شما شود. صرفاً از کمترین میزانی از ایبوپروفن که باعث تسکین درد، التهاب یا تب می‌شود، استفاده کنید.
نکات مهمی که قبل از مصرف ایبوپروفن باید رعایت کرد
یادآوری می‌شود که مصرف ایبوپروفن، خطر حمله‌ی قلبی کُشنده یا سکته‌ی مغزی را در افراد افزایش می‌دهد. مخصوصاً اگر شما این دارو را به صورت طولانی مدت و یا دوز مصرفی زیاد استفاده کنید و یا مشکلات قلبی داشته باشید. حتی افرادی که مشکلات قلبی یا وضعیت ریسک‌داری ندارند، ممکن است در دوره مصرف این دارو دچار حمله‌ی قلبی یا سکته‌ی مغزی بشوند.
مجدداً یادآوری می‌شود که این دارو را بلافاصله قبل یا بعد از عمل بای پسِ قلب (پیوند عروق کرونر یا CABG) مصرف نکنید. ایبوپروفن همچنین ممکن است باعث ایجاد خونریزی معده یا روده شود که می‌تواند خطرناک و کُشنده باشد. این وضعیت ممکن است در دوره مصرف ایبوپروفن، بدون هیچ‌گونه هشداری و مخصوصاً در افراد مُسن‌تر، اتفاق بیفتد.
در صورتی که نسبت به داروی ایبوپروفن حساسیت دارید، یا اینکه تا به حال حمله‌ی آسم یا واکنش‌های آلرژیکی شدید پس از مصرف آسپرین یا یک داروی ضد التهابی غیر استروئیدی داشته‌اید، نباید ایبوپروفن را استفاده کنید.
اگر موارد زیر را دارید، قبل از مصرف این دارو از دکتر یا مسئول داروخانه بپرسید که آیا مصرف ایبوپروفن برای شما خطری ایجاد می‌کند یا خیر:
– بیماری قلبی، فشار خون بالا، کلسترول بالا، دیابت، یا اگر سیگار می‌کشید؛
– سابقه‌ی حمله‌ی قلبی، سکته‌ی مغزی یا لخته شدن خون؛
– سابقه‌ی خونریزی معده یا زخم معده؛
– آسم؛
– بیماری کبدی یا کلیوی؛
– حبس مایعات در بدن؛
– یک بیماری بافت همبند مانند سندرم مارفان، سندرم سوگرون یا لوپوس؛
مصرف ایبوپروفن در دوران بارداری و شیردهی
مصرف این دارو در سه ماهه‌ی آخر بارداری ممکن است باعث ایجاد آسیب در جنین شود. اگر باردار هستید، ایبوپروفن را بدون تجویز پزشک و اجازه‌ی او مصرف نکنید.
هنوز مشخص نیست که آیا مصرف داروی ایبوپروفن در شیر مادر نفوذ پیدا کرده و روی نوزاد تاثیراتی دارد یا خیر؛ اگر در دوران شیردهی قرار دارید، قبل از مصرف این دارو با دکتر خود مشورت نمائید.
ایبوپروفن را بدون تجویز پزشک، به کودکان زیر ۲ سال ندهید.
نحوه مصرف
ایبوپروفن را حتماً با تجویز پزشک مصرف کنید. این دارو را به همان صورتی که روی جعبه‌ی آن یا برگه‌ی راهنمای مصرف نوشته شده و یا دکتر برای شما تجویز کرده، مصرف کنید. همچنین از مصرف دوز بیشتر یا طولانی‌تر این دارو خودداری کنید. از کمترین میزانی از این دارو که باعث بهبود وضعیت فعلی‌تان می‌شود، استفاده کنید.
از مصرف بیش از میزانی که برای شما تجویز شده، خودداری نمائید. مصرف بیش از حد ایبوپروفن می‌تواند باعث ایجاد آسیب در معده یا روده‌ی شما شود. بیشتری میزان مصرف مجاز این دارو در بزرگسالان، در هر دوز ۸۰۰ میلی‌گرم و یا در هر روز، ۳۲۰۰ میلی‌گرم (۴ دوز مصرفی) می‌باشد. فقط به کمترین میزانی از این دارو استفاده کنید که باعث بهبود درد، تورم یا تب شما می‌شود.
میزان مصرف ایبوپروفن در کودکان، به وزن و سن آنها بستگی دارد. به دقت مواردی را که در مورد میزان مصرف ایبوپروفن برای کودکان، نوشته شده مد نظر قرار بدهید. اگر سوالی در این مورد دارید، از دکتر یا مسئول داروخانه سوال کنید.
برای اینکه معده درد را به هنگام مصرف این دارو به حداقل برسانید، آن را به همراه غذا یا با شیر مورد استفاده قرار بدهید.
نوع مایع این دارو را قبل از مصرف به خوبی تکان دهید. همچنین آن را از یخ‌زدگی محافظت کنید.
نوع جویدینیِ ایبوپروفن را قبل از قورت دادن باید به خوبی بجوید.
اگر این دارو را به مدت طولانی مورد استفاده قرار می‌دهید، ممکن است نیاز باشد تا به صورت دوره‌ای، آژمایشاتی را برای بررسی سلامت خود انجام بدهید.
دارو را در دمای اتاق نگهداری کرده و دور از گرما و رطوبت قرار دهید.
تمامی دستورالعمل‌ها، راهنماها و نکات مورد نظر برای مصرف این دارو را به دقت مطالعه نموده و در صورتی که هر سوال داشتید، فقط از مسئول داروخانه یا دکتر (نه فامیل و دوست و آشنا که تخصصی ندارند!) بپرسید.
مصرف بیش از اندازه یا کمتر از میزان لازم
به دلیل اینکه ایبوپروفن، زمانی که مورد نیاز است مصرف می‌شود، بنابراین در اغلب موارد احتمالاً یک برنامه‌ی زمانی برای مصرف آن ندارید. در صورتی که یک برنامه‌ی زمانی مشخص برای مصرف این دارو دارید، اگر یک بار مصرف ایبوپروفن را فراموش کردید، به محض اینکه به یاد آوردید، آن را مصرف کنید. اما چنانچه زمانِ به یادآوری شما، بسیار نزدیک به زمانِ مصرفِ بعدی بود، دوز فراموش شده را مصرف نکنید. فقط در نوبت بعدی، ایبوپروفن را مصرف کنید. توجه داشته باشید که برای جبران دوز مصرفی فراموش شده، داروی اضافی مصرف نکنید.
چنانچه بیشتر از میزان مورد نیاز، این دارو را مصرف کردید، به موارد اورژانسی در مورد مصرف زیاد این دارو مراجعه کنید و یا از پزشک کمک بگیرید. علائم مصرف بیش از حد این دارو عبارتند از:
حالت تهوع، استفراغ، دل درد، خواب‌آلودگی، مدفوع سیاه یا خونی، سرفه به همراه بالا آوردن خون، تنفس سطحی و کم عمق، غش کردن یا بیهوش شدن.
از چه مواردی در دوره مصرف ایبوپروفن باید خودداری کرد؟
از نوشیدن الکل خودداری کنید؛ زیرا ممکن است خطر خونریزی معده را در شما افزایش دهد.
از مصرف آسپرین در دوره مصرف ایبوپروفن خودداری کنید. اگر در حال مصرف آسپرین برای پیشگیری از سکته‌ی مغزی یا حمله‌ی قلبی هستید، از مصرف ایبوپروفن خودداری نمائید؛ زیرا ایبوپروفن باعث کاهش تاثیر آسپرین در محافظت از قلب و رگ‌های خونی، می‌شود. در صورتی که مجبورید که هر دو دارو را مصرف کنید، ایبوپروفن را حداقل ۸ ساعت قبل یا ۳۰ دقیقه بعد از آسپرین، مصرف کنید.
قبل از مصرف هر گونه داروی سرماخوردگی، آلرژی یا مسکن، از دکتر یا مسئول داروخانه در مورد امکان مصرف همزمان این داروها بپرسید. زیرا بسیاری از داروهایی که به صورت آزاد به فروش می‌روند، حاوی آسپرین هستند و یا بسیار به ایبوپروفن شبیه می‌باشند. مصرف این داروها به همراه هم، می‌تواند باعث شود که شما یک ماده‌ی دارویی را به میزان زیاده از حد وارد بدن خود کنید. قبل از مصرف این داروها بررسی کنید که آیا حاوی آسپرین، ایبوپروفن، کتوپروفن یا ناپروکسن هستند یا خیر.
عوارض جانبی ایبوپروفن
اگر هر گونه علائم آلرژیکی نسبت به این دارو – شامل عطسه، آبریزش از بینی، خس خس قفسه‌ی سینه یا به دشواری نفس کشیدن، کهیر، التهاب صورت، لب ها، زبان یا گلو – در خود مشاهده کردید، حتماً سریعاً به دکتر اطلاع دهید.
اگر علائم سکته‌ی مغزی یا حمله‌ی قلبی را داشتید، سریعاً به فوریت‌های پزشکی اطلاع دهید. این علائم عبارتند از: درد قفسه‌ی سینه که تا آرواره یا شانه‌های شما امتداد پیدا کند، بی‌حسی یا ضعف ناگهانی در یک سمت از بدن، لکنت زبان، ورم پا، احساس تنگی نفس؛
اگر موارد زیر را دارید، مصرف ایبوپروفن را متوقف کرده و بلافاصله به دکتر اطلاع دهید:
– تغییرات در دید؛
– تنگی نفس (حتی به صورت خفیف)؛
– تورم یا افزایش وزن ناگهانی؛
– علائم خونریزی معده – شامل: مدفوع تیره‌رنگ یا خونی، سرفه به همراه بالا آوردن خون، استفراغی که شبیه دانه‌های قهوه باشد؛
– مشکلات کبدی – علائم: حالت تهوع، درد در قسمت بالای شکم، خارش، احساس خستگی، علائمی شبیه آنفولانزا، کاهش اشتها، ادرار تیره‌رنگ، مدفوع به رنگ خاک رس، یرقان (زرد شدن پوست یا چشم‌ها)؛
– مشکلات کلیوی – علائم: ادرار ناچیز یا عدم ادرار، ادرار دردناک یا به سختی ادرار کردن، تورم در پا یا مچ پا، احساس خستگی یا تنگی نفس؛
– کم شدن گلبول‌های قرمز خون (آنمی) – علائم: رنگ‌پریدگی، احساس سبکی در سر یا تنگی نفس، ضربان قلب تند، مشکلات در تمرکز کردن؛
– واکنش‌های پوستی شدید – علائم: تب، گلودرد، تورم در صورت یا زبان، قرمزی و سوزش چشم ها، درد پوست به همراه ایجاد جوش‌های پوستی به رنگ قرمز یا ارغوانی که به خصوص تا صورت یا قسمت بالاییِ بدن گسترش پیدا کنند و باعث ایجاد تاول یا پوسته‌پوسته شدن شوند؛
عوارض جانبی متداول در اثر مصرف داروی ایبوپروفن عبارت است از:
– معده درد، سوزش قلب، حالت تهوع، استفراغ؛
– نفخ، اسهال، یبوست؛
– سرگیجه، سردرد، عصبانیت؛
– خارش خفیف یا جوش؛
– وز وز گوش؛
البته لازم است ذکر شود که ممکن است عوارض جانبی دیگری نیز در صورت استفاده از این دارو رخ دهد. چنانچه موارد دیگری را مشاهده نمودید، به دکتر مراجعه کنید.
تاثیر داروهای دیگر بر ایبوپروفن – تداخل های دارویی
اگر شما از داروهای ضد افسردگی مانند سیتالوپرام، اس سیتالوپرام، فلوکستین (Prozac)، فلووکسامین، پاروکستین، سرترالین (زولوفت)، ترازودون یا ویلازودون استفاده می‌کنید، قبل از مصرف ایبوپروفن به دکتر خود اطلاع دهید و بپرسید که آیا مصرف همزمان این داروها برای شما ایجاد مشکل می‌کند یا خیر؛
مصرف هر داروی دیگری به همراه یک داروی ضد التهابی غیر استروئیدی، می‌تواند باعث شود که به راحتی دچار کبودی یا خونریزی شوید.
اگر هر گونه از داروهای زیر را مصرف می‌کنید، از دکترتان یا مسئول داروخانه در مورد امکان مصرف ایبوپروفن به همراه این داروها، سوال کنید:
– لیتیوم؛
– متوترکسات؛
– رقیق کننده‌های خون (مانند وارفارین، کومادین، جانتووین)؛
– داروهای قلب یا فشار خون (شامل داروهای مُدِر یا قرص آب)؛
– داروهای استروئیدی (مانند: پِرِدنیزون)؛
البته لیست بالا همه‌ی داروهایی که با ایبوپروفن تداخل دارند را در بر ندارد و سایر داروها نیز ممکن است با این دارو تداخل داشته باشند؛ اعم از داروهای با نسخه و بدون نسخه (آزاد)، ویتامین ها و داروهای گیاهی.
سایر اطلاعات
به یاد داشته باشید که این دارو و در کل همه‌ی داروها را از دسترس کودکان دور نگه دارید.
هرگز داروهای خودتان را به دیگران ندهید.
داروی ایبوپروفن را فقط برای وضعیتی که برای شما تجویز شده، مصرف کنید.
همواره در مورد صحت اطلاعاتی که در این مطلب برای شما گرد آورده‌ایم، با دکترتان صحبت کنید که آیا در مورد شما نیز صدق می‌کند یا خیر؛ زیرا این اطلاعات، عمومی هستند و ممکن است برای برخی افراد صدق نکند.
ترجمه ی اختصاصی مجله قرمز / با اندک تصرف و تلخیص
منبع : drugs.com
خواننده‌ی گرامی، لطفاً نظرات و پیشنهادات خود را برای بهبود مطالب بخش دارویی مجله قرمز، با ما در میان بگذارید.