افسردگی چیست و آیا علائم، شانه‌ها و درمان آن در سالمندان و افراد مسن متفاوت از بزرگسالان جوان‌تر است؟ درواقع هر چند وقت یکبار احساس خستگی داشتن بخش عادی زندگی است، اما اگر این احساسات چند هفته یا چند ماه طول بکشد، ممکن است دچار افسردگی شده باشید. در این مقاله درباره به طور اختصاصی به علائم نشانههای رایج افسردگی و روش‌های درمانی آن در سالمندان صحبت می‌کنیم.

فهرست مطالب ارائه‌شده به صورت زیر است:

  • افسردگی چیست؟
  • عوامل خطرساز افسردگی چیست؟
  • علائم و نشانههای افسردگی چیست؟
  • روش ‌های مراقبت و حمایت از فرد مبتلا به افسردگی چیست؟
  • صحبت با دوستان و خانواده درمورد خودکشی
  • افسردگی چگونه درمان میشود؟
  • افسردگی در افراد مبتلا به زوال عقل
  • آیا میتوان از افسردگی جلوگیری کرد؟

افسردگی چیست؟

افسردگی یک اختلال خلقی جدی است. این اختلال میتواند بر احساس، رفتار و تفکر شما تأثیر بگذارد. افسردگی یک مشکل رایج در میان افراد مسن است، اما باید بدانیم که افسردگی بخشی طبیعی از پیری نیست. در حقیقت، مطالعات نشان میدهد که اکثر افراد مسن با وجود داشتن بیماریها یا مشکلات جسمی بیشتر نسبت به افراد جوان، از زندگی خود احساس رضایت دارند. با این حال، اگر شما در دوران جوانی افسردگی را تجربه کردهاید، احتمال دارد که در بزرگسالی دچار افسردگی شوید.

افسردگی یک مشکل جدی است و درمانهایی برای کمک به افراد مبتلا به افسردگی در دسترس است. در اکثر افراد، افسردگی با درمان بهتر میشود. مشاوره، دارو یا سایر روشهای درمانی دیگر میتوانند کمککننده باشند. درواقع نیازی به رنج و تحمل این مشکل نیست و کمک و گزینههای درمانی موجود و در دسترس است. اگر فکر میکنید ممکن است افسردگی داشته باشید با پزشک خود مشورت کنید.

انواع مختلفی از افسردگی وجود دارد که ممکن است افراد آن‌ها را تجربه کنند:

  • اختلال افسردگی اساسی (major depressive disorder): شامل علائمی است که حداقل دو هفته طول میکشد و توانایی فرد را در انجام کارهای روزانه مختل میکند.
  • اختلال افسردگی دائم یا دیستایمیا (Dysthymia) – خلق افسرده‌ای که بیش از دو سال طول میکشد، اما ممکن است فرد برخلاف افرادی که دارای اختلال افسردگی اساسی هستند، بتواند کارهای روزانه خود را انجام دهد.
  • اختلال افسردگی ناشی از مصرف دارو افسردگی ناشی از مصرف موادی مانند الکل یا داروهای مسکن.
  • اختلال افسردگی ناشی از یک وضعیت پزشکی افسردگی مربوط به یک بیماری دیگر، مانند بیماری قلبی یا ام‌اس (multiple sclerosis ).
  • سایر انواع افسردگی شامل افسردگی روانپریشی، افسردگی پس از یائسگی و اختلال عاطفی فصلی است.

افسردگی سالمندان

Photo by Teona Swift from Pexels

عوامل خطرساز افسردگی چیست؟

موارد زیادی وجود دارد که ممکن است عوامل خطرساز افسردگی باشند. در برخی افراد، تغییرات در مغز میتواند بر خلقوخو تأثیر گذاشته و منجر به افسردگی شود. برخی دیگر ممکن است پس از یک رویداد مهم زندگی، مانند تشخیص پزشکی یا مرگ یکی از عزیزان، دچار افسردگی شوند. گاهی اوقات، کسانی که استرس زیادی دارند بهویژه افرادی که از عزیزان بیمار یا داری معلولیت خود مراقبت میکنند – ممکن است احساس افسردگی کنند. برخی دیگر نیز ممکن است بدون هیچ دلیل واضحی افسرده شوند.

تحقیقات نشان داده است که این عوامل با افسردگی مرتبط هستند، اما لزوماً باعث افسردگی نمیشوند:

  • شرایط پزشکی مانند سکته مغزی یا سرطان
  • ژنها افرادی که سابقه خانوادگی افسردگی دارند ممکن است در معرض خطر بیشتری باشند
  • استرس، از جمله استرس ناشی از مراقبت از افراد بیمار یا ناتوان
  • مشکلات خواب
  • انزوای اجتماعی و تنهایی
  • عدم ورزش یا فعالیت بدنی
  • محدودیتهای جسمی و عملکردی که مشارکت در فعالیتهای زندگی روزمره را دشوار میکند
  • اعتیاد و/یا الکلیسمشامل اختلال افسردگی ناشی از مواد
  • انزوای اجتماعی و افسردگی در افراد مسن

همه انسان‌ها برای بقا و پیشرفت به ارتباطات اجتماعی نیاز دارند. اما با افزایش سن، افراد اغلب زمان بیشتری را در تنهایی میگذرانند. مطالعات نشان میدهد که تنهایی و انزوای اجتماعی با میزان بالاتری از افسردگی ارتباط دارد.

همهگیری کووید۱۹ توجه جدیدی را به این موضوع جلب کرده است. با این حال، بسیاری از آمریکاییها قبل از همهگیری هم از نظر اجتماعی احساس انزوا و تنهایی میکردند. اگر از نظر اجتماعی احساس تنهایی میکنید و به هر دلیلی نمیتوانید دوستان و خانواده خود را ملاقات کنید، سعی کنید با آن‌ها تماس تلفنی داشته باشید یا به یک باشگاه مجازی بپیوندید.

علائم و نشانههای افسردگی چیست؟

چگونه میتوانیم بفهمیدم که خود ما یا عزیزانمان افسردگی داریم؟ آیا افسردگی در سن بالا متفاوت است؟ تشخیص افسردگی در افراد مسن دشوار است زیرا افراد مسن ممکن است علائم متفاوتی نسبت به افراد جوان داشته باشند. برای برخی از افراد مسن مبتلا به افسردگی، غم و اندوه علامت اصلی افسردگی آنها نیست. در عوض ممکن است احساس بیحسی عاطفی یا عدم علاقه به فعالیتها داشته باشند. آنها ممکن است چندان مایل به صحبت کردن درمورد احساسات خود نباشند.

در ادامه لیستی از علائم رایج آورده شده است. با این حال، از آنجا که افراد مختلف افسردگی را به صورت‌های متفاوت تجربه میکنند، ممکن است علائمی وجود داشته باشند که در این لیست وجود ندارد.

  • حالت غمگینی و اضطراب دائمی یا احساس پوچی داشتن
  • احساس ناامیدی، احساس گناه ، بیارزشی یا درماندگی
  • تحریکپذیری، بیقراری یا مشکل در نشستن و سکون داشتن
  • از دست دادن علاقه به فعالیتهای لذتبخش، از جمله رابطه جنسی
  • کاهش انرژی یا خستگی
  • انجام حرکت یا صحبت به صورت آهسته‌
  • مشکل در تمرکز، به خاطر سپردن یا تصمیمگیری
  • مشکل در خوابیدن، صبح خیلی زود بیدار شدن، یا خواب بیش از حد
  • غذا خوردن بیشتر یا کمتر از حد معمول، معمولاً با افزایش یا کاهش وزن برنامهریزینشده همراه است
  • افکار مرگ یا خودکشی یا تلاش برای خودکشی

اگر چند مورد از این علائم و نشانهها را دارید و بیش از دو هفته طول کشیده است، با پزشک خود مشورت کنید. اینها میتوانند نشانههای افسردگی یا بیماری دیگری باشند. علائم هشداردهنده را نادیده نگیرید. در صورت عدم درمان، افسردگی ممکن است به خودکشی منجر شود.

اگر ارائهدهنده مراقبتهای بهداشتی به یک فرد مسن هستید، از او بپرسید چه احساسی دارد. تحقیقات نشان داده است که مداخله در ملاقاتهای مراقبتهای اولیه در کاهش خودکشی در آینده بسیار موثر است. اگر از اعضای خانواده یا دوست فرد هستید، به دنبال سرنخهایی باشید. اگر کسی میگوید برای مدت طولانی احساس افسردگی، ناراحتی یا پوچی میکند، با دقت به او گوش دهید. ممکن است آن شخص واقعاً درخواست کمک کند. دانستن علائم هشداردهنده برای خودکشی و نحوه دریافت کمک میتواند به نجات جان افراد کمک کند.

بسته به پیشینه فرهنگی افراد، افسردگی آن‌ها میتواند متفاوت باشد.

علائم و نشانههای افسردگی بسته به شخص و پیشینه فرهنگی آنها متفاوت است. افراد از فرهنگهای مختلف ممکن است احساسات، خلقوخو و اختلالات خلقی از جمله افسردگی را به روشهای مختلفی بیان کنند. در برخی فرهنگها، افسردگی ممکن است با علائم جسمی مانند درد یا گرفتگی، سردرد و مشکلات گوارشی خود را نشان دهد.

علائم افسردگی چیست

Photo by Teona Swift from Pexels

روش ‌های مراقبت و حمایت از فرد مبتلا به افسردگی چیست؟

افسردگی یک بیماری است که نیاز به درمان توسط پزشک دارد. اگرچه خانواده و دوستان میتوانند با ارائه پشتیبانی در یافتن درمان کمک کنند، اما نمیتوانند افسردگی فرد را درمان کنند.

شما به عنوان یک دوست یا یکی از اعضای خانواده افراد مبتلا به افسردگی، چند کار را میتوانید انجام دهید:

  • فرد را تشویق کنید تا به دنبال درمان پزشکی باشد و از برنامه درمانی که پزشک تجویز کرده است پیروی کند.
  • در تنظیم قرارهای پزشکی یا همراهی فرد به مطب پزشک یا گروه حمایتی درمانی، کمک کنید.
  • در فعالیتهایی که شخص دوست دارد انجام دهد شرکت کنید.
  • فرد را برای پیادهروی یا دوچرخهسواری تشویق کنید. فعالیت بدنی میتواند برای تقویت روحیه بسیار مفید باشد.

صحبت با دوستان و خانواده درمورد خودکشی

توجه کردن به علائم و نشانههای افسردگی یا خودکشی بسیار مهم است. از پرسیدن اینکه آیا یکی از اعضای خانواده یا دوستتان افسرده است یا فکر خودکشی دارد، خجالت نکشید. این مکالمه ممکن است ناراحتکننده باشد، اما مهم است. این پرسش که آیا کسی درمورد خودکشی فکر میکند، باعث افزایش احتمال عملی کردن این افکار نمی‌شود. سوالات شما ممکن است به فرد کمک کند تا درمورد احساسات خود صحبت کند و او را تشویق کند که به دنبال درمان باشد.

افسردگی چگونه درمان میشود؟

افسردگی، حتی افسردگی شدید، قابل درمان است. نکته مهم این است که به محض مشاهده علائم، به دنبال درمان باشید. اگر فکر میکنید ممکن است افسردگی داشته باشید، با ملاقات با پزشک خود شروع کنید. گاهی اوقات برخی از داروها یا شرایط پزشکی علائم مشابه با افسردگی ر ایجاد میکنند. پزشک میتواند این احتمالات را از طریق معاینه فیزیکی، اطلاع از سلامت و سابقه شخصی شما و آزمایشات آزمایشگاهی رد کند. اگر پزشک متوجه شود هیچ بیماری وجود ندارد که باعث افسردگی شود، ممکن است یک ارزیابی روانشناختی را پیشنهاد دهد و شما را برای انجام این آزمایش به یک متخصص بهداشت روانی مانند روانشناس ارجاع دهد. این ارزیابی به تشخیص و برنامه درمانی کمک میکند.

انواع متداول درمان افسردگی عبارتند از:

  • رواندرمانی، مشاوره یا صحبت‌درمانیکه میتواند به فرد در شناسایی و تغییر احساسات، افکار و رفتارهای نگرانکننده کمک کند. این روش درمانی می‌تواند توسط یک روانشناس، مددکار اجتماعی بالینی، روانپزشک یا سایر متخصصان دارای مجوز بهداشت روان انجام شود. نمونههایی از رویکردهای خاص درمان افسردگی شامل درمان شناختیرفتاری (یا CBT مخفف cognitive-behavioral therapy) و درمان بین فردی (یا IPT مخفف  interpersonal therapy ) است.
  • داروهایی برای افسردگی وجود دارند که می‌توانند هورمونهای موثر بر خلقوخو مانند سروتونین را متعادل کنند. انواع مختلفی از داروهای ضدافسردگی وجود دارد. مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) از داروهای ضدافسردگی هستند که معمولاً برای افراد مسن تجویز میشوند.
  • درمان با شوک الکتریکی (ECT)، که طی آن الکترودهایی روی سر فرد قرار میگیرد تا جریان الکتریکی ایمن و خفیفی را از مغز عبور دهد. این نوع درمان معمولاً تنها در صورتی در نظر گرفته میشود که بیماری فرد با سایر درمان ها بهبود نیافته باشد.

افسردگی چیست

Photo by Teona Swift from Pexels

داروهای ضدافسردگی در سالمندان

با افزایش سن، بدن تغییر میکند و این میتواند بر نحوه جذب و استفاده از داروها تأثیر بگذارد. به دلیل این تغییرات، خطر تداخل دارویی بین افراد مسن بیشتر است. اطلاعات مربوط به همه داروها و مکملهایی که مصرف میکنید را با پزشک یا داروساز خود به اشتراک بگذارید.

درمان، بهویژه ترکیبی از روان درمانی و داروها، برای افراد مسن موثر است. با این حال، همه داروها یا درمانها برای همه افراد مناسب نخواهد بود. انتخاب درمان برای هر فرد متفاوت است و گاهی اوقات باید چندین روش درمانی را برای یافتن درمان موثر آزمایش کرد. اگر برنامه درمانی فعلی شما کار نمیکند، باید به پزشک خود اطلاع دهید و سعی کنید چیزی را پیدا کنید که موثر باشد.

برخی افراد ممکن است رویکردهای مکمل سلامتی مانند یوگا را برای بهبود حال و هوا و مقابله با استرس امتحان کنند. با این حال، شواهد کمی وجود دارد که نشان می‌دهد این رویکردها به تنهایی میتوانند افسردگی را با موفقیت درمان کنند. در حالی که میتوان آنها را در ترکیب با سایر درمانهای تجویزشده توسط پزشک استفاده کرد، اما نباید جایگزین درمان پزشکی شوند. با پزشک خود درمورد درمان (های) مناسبی که ارزش امتحان کردن دارند صحبت کنید.

افسردگی در افراد مبتلا به زوال عقل

افسردگی در افراد مبتلا به آلزایمر و زوال عقل شایع است. زوال عقل می‌تواند علائمی مشابه با افسردگی را ایجاد کند و افسردگی میتواند یک علامت هشداردهنده اولیه برای زوال عقل باشد. همچنین تلاش برای خودکشی در افرادی که اخیراً مبتلا به زوال عقل شدهاند بیشتر است. وجود سیستمهای حمایتی برای کمک به مقابله با تشخیص زوال عقل و علائم احتمالی افسردگی پس از آن بسیار مهم است. تحقیقات بیشتری برای تعیین گزینههای موثر در درمان افسردگی برای افراد مبتلا به زوال عقل مورد نیاز است.

آیا می توان از افسردگی جلوگیری کرد؟

بسیاری از مردم سؤال می‌کنند که آیا میتوان از افسردگی جلوگیری کرد و چگونه میتوانند احتمال افسردگی خود را کاهش دهند. اگرچه اکثر موارد افسردگی قابل جلوگیری کردن نیست، اما تغییر شیوه زندگی میتواند مزایای طولانیمدت برای سلامت روان شما داشته باشد.

در ادامه چند مرحله وجود دارد که میتوانید انجام دهید:

  • از نظر بدنی فعال باشید و رژیم غذایی سالم و متعادل داشته باشید. این کار می‌تواند به جلوگیری از بیماریهایی که ممکن است باعث ناتوانی یا افسردگی شوند، کمک کند. برخی رژیمها از جمله رژیم غذایی کمسدیم خطر افسردگی را کاهش میدهد.
  • هر شب ۷ تا ۹ ساعت بخوابید.
  • با دوستان و خانواده در ارتباط باشید.
  • در فعالیتهایی که از آنها لذت میبرید شرکت کنید.
  • وقتی علائم افسردگی را تجربه میکنید به دوستان، خانواده و پزشک خود اطلاع دهید.

ترجمه اختصاصی توسط مجله قرمز

منبع: سایت موسسه سالمندی آمریکا ( NIA)