تا حالا چندبار دچار نگرانی و استرس شدهاید؟ تا حالا درباره چیزی احساس نگرانی و استرس داشتهاید؟ مشخص است که پاسخ همهی انسانها بله است. همهی ما گاهی دچار نگرانی و استرس میشویم ولی برخیها تقریبا همیشه دچار این حالت هستند. اگر شما هم یکی از افرادی هستید که در اغلب موارد دچار نگرانی و استرس هستید و این حالت عصبی در شما مزمن شده است حتما با خواندن این مقاله یک راهکار بسیار مفید و کاربردی را یاد خواهید گرفت که امیدواریم به شما کمک کند.
چگونه از مغزتان برای از بین بردن نگرانی و استرس استفاده کنید؟
میتوان از مغز استفاده کرد و نگرانی و استرس را تبدیل کرد به آرامش و راحتی. نگرانی یکی از بدترین فشارهای عصبی است اما انسان میتواند از این احساس بد، یک استفادهی بهتری داشته باشد. بیایید بررسی کنیم که اصلا نگرانی چیست؟ چگونه کار میکند؟ هدفش چیست؟ و آیا امکان دارد که احساس نگرانی بتواند یک عملکرد مثبت نیز داشته باشد؟
نگرانی یک واکنشهایی است که معز بشر انجام میدهد تا خودش را با شرایط مختلف تطبیق دهد. وقتی ما نگران میشویم ، حالتی در ذهنمان ایجاد میپدید که باعث میشود بارها و بارها به آن موضوع فکر کنیم تا مغزمان بتواند یک راه حل برایش پیدا کند.
اگر برگردیم به پیدایش انسان بر روی کره زمین، متوجه میشویم که انسان یکی از موجوداتی بوده که به دلیل توانایی کم جسمانیاش، میتوانسته به راحتی در طبیعت، طعمهی حیوانات درنده و یا شرایط سخت جغرافیایی شود و منقرض شود. اما انسان مقرض نشد ، چرا ؟ چون یکی از شیوههای دفاعی او برای مقابله با خطرها، همین احساس نگرانی بوده.
انسان اولیه که نه میتوانست پرواز کند، نه میتوانست به سرعت بدود، نه دندانهای تیزی داشت، نه قدو قوارهی بزرگی داشت، نه نیروی بدنی زیادی داشت، چطور توانست در مقابل طبیعت وحشی طاقت بیاورد؟ فقط با یک چیز; با داشتن احساس نگرانی و استرس و سپس فکر کردن و پیدا کردن راه حلهایی برای بقا و ادامه حیات.
احساس نگرانی و استرس چطور ایجاد میشود؟
نگرانی و استرس ، ناشی از توانایی انسان در تجسم کردن است و البته قدرت تجسم نیز یکی از تواناییهای برتر انسان نسبت به سایر موجودات است. قدرت تجسم و ساختن چیزها در ذهن، قدرتی است که فقط انسان از آن برخوردار است. با استفاده از همین قدرت، انسان توانسته به تکنولوژی و دستآوردهای امروزی دست یابد.
قدرت تجسم به ما این امکان را میدهد که بتوانیم چیزهایی را از گذشته به خاطر بیاوریم. قدرت تجسم باعث میشود بتوانیم برای آیندهمان طرحریزی کنیم و در ذهنمان به این فکر کنیم اگر فلان کار را انجام دهیم و فلان راه را برویم، آیندهمان چطور میتواند باشد.
هر آنچه که امروزه در کرهی زمین و حتی در فضا توسط طبیعت به وجود نیامده اما وجود دارد، به این معناست که توسط انسان به وجود آمده است و این امر هم فقط از طریق قدرت تجسم انسان بوده است. یک روزی یک نفر فکر کرده که ما میتوانیم پرواز کنیم و ما امروز سفینهی فضایی داریم. این سفینه فضایی از یک فکر خلاق ایجاد شده است.
بنابراین قدرت تجسم انسان، از قویترین نیروهای روی کرهی زمین است. اما مسئله اینجاست که ما خیلی کم به این فکر میکنیم که چطور میتوان از این قدرت در جهت مثبت استفاده کرد نه در جهت منفی.
بسیاری از آموختههای روانشناختی به تواناییهای دیگری میپردازند مثلا توانایی انسان در تجزیه تحیل، یا توانایی در محاسبات ریاضی و یا توانایی در تفکر منطقی. اما کمتر به توانایی انسان در تفکر و تجسم پرداخته شده. ما توسط قدرت تجسم میتوانیم به چیزی فکر کنیم و بعد آنرا در ذهنمان تجسم کنیم و درنهایت هم آنرا به واقعیت تبدیل کنیم.
اما این قدرت تجسم میتواند در جهت منفی نیز مورد استفاده قرار گیرد و این همان چیزی است که اسمش را گذاشتهایم نگرانی و استرس. به بیانی دیگر، نگرانی یکی از عملکردهای قدرت تجسم است و اگر ما قدرت تجسم نداشته باشیم هرگز نگرانی هم به سراغمان نخواهد آمد. بنابریان چه بخواهیم چه نخواهیم، نگرانی یکی از داشتههای همیشگی انسان است. چیزی است که تا همیشه همراه ماست.
به بیانی دیگر، بدون داشتن قدرت تجسم، ما امکان اینکه خلاقیت به خرج دهیم و مشکلاتمان را حل کنیم و چیزهای جدید بسازیم و راههای جدید برویم نداریم و البته از سویی دیگر، یکی از عوارض جانبی قدرت تجسم نیز نگرانی و استرس است.
راهکار مواجه شدن با نگرانی و استرس چیست؟
وقتی قبول کنیم که ساختار مغزی ما با نگرانی عجین شده است آنگاه به جای اینکه سعی کنیم با انواع روشها نگرانی را از خودمان دور کنیم، میتوانیم از نگرانی به صورت بهتری استفاده کنیم. میتوانیم با درایتی که در وجودمان هست، نگرانی را از جنبهی منفی به جنبهی مثبت تغییر دهیم. یعنی یک نگرانی مخرب را تبدیل کنیم به یک نگرانی سازنده و موثر.
نگرانی، استرس و خشم، سه تا عنصر ذهنی متفاوت هستد اما هر سه برهم اثر میگذارند و گاهی مرزی بین آنها نمیتوان دید. اما ما ابزاری داریم به نام آگاهی. ما توسط آگاهی میتوانیم به خود-آگاهی دست یابیم و خود-آگاهی ما یک نیروی بالقوه بزرگی در اختیارمان قرار میدهد که زندگی بهتری داشته باشیم. اما اگر ندانیم که چطور از خود-آگاهی استفاده کنیم آنگاه زندگیمان بسیار طاقتفرسا و سخت خواهد بود.
اگر میخواهید برای احساس نگرانی و استرس و خشم خود کاری انجام دهید، این نقل قول را همیشه به خاطر داشته باشید:
اگرچه برخی رویدادها خارج از کنترل من است، اما من صاحب سرنوشت خود و ناخدای روح خودم هستم.
استفاده از ابزار خود-آگاهی خیلی خوب و واضح در این نقل قول آمده است. ما ابزار خود-آگاهی یعنی با آگاه بودن بر خود میوانیم ناخدای روح و روان خود باشیم. به عبارتی دیگر، شیوهای که فکر میکنیم و شیوهای که با آن زندگی میکنیم همان ناخدایی است که میتواند ما را از دریای نگرانی و استرس ها به سلامت عبور دهد.
خود-آگاهی شما همان ناخدای کشتی زندگی شماست این ناخدا تصمیم میگیرد پس از برخورد کشتی زندگی با طوفانهای سهمگین چه کاری را انجام دهد یا چه کاری را انجام ندهد تا از این طوفان عبور کند. شما برای از بین بردن نگرانی و استرس هایی که به هزاران دلیل ایجاد میشوند، باید بتوانید استفاده از ابزار خود-آگاهی را یاد بگیرید. باید یاد بگیرید وقتی یک اتفاقی رخ میدهد دیگر رخ داده و هیچ راهی هم نیست که به عقب بروید و از رخ دادن آن اتفاق جلوگیری کنید. اگرچه ما به صورت ناخودآگاه سعی میکنیم مرتبا در گذشته زندگی کنیم و در مورد آن اتفاق فکر کنیم و یا از استراتژیهای بد دیگری مثل نوشیدن الکل و استفاده از مخدرها یا خوردن غذا سعی کنیم از فکر کردن به آن بپرهیزیم، اما استراتژی بهتری هم وجود دارد و آن استفاده از ابزار خود-آگاهی است.
ترجمه اختصاصی مجله قرمز از سخنرانی Martin Rossman MD
منبع : UCTV