رادیکولوپاتی یا عصب تحت فشار در ستون مهره میتواند منجر به انواع علائم ناخوشایند از جمله درد، ضعف و بی حسی شود. این بیماری در چندین بخش ستون مهرهها ظاهر میشود و بر آن اساس تقسیم بندی میشود.
خلاصهای در مورد رادیکولوپاتی
- رادیکولوپاتی به عنوان مجموعهای از علائم ایجاد شده توسط ضربه زدن ریشه عصب در ستون مهره است.
- عصب باریکش در نواحی مختلف ستون مهره رخ میدهد (گردن، قفسه سینه و کمر).
- علائم رادیکولوپاتی بسته به محل وقوع متفاوت است اما اغلب شامل درد، ضعف، بی حسی و سوزن سوزن شدن است.
- علت شایع رادیکولوپاتی باریک شدن فضایی ست که ریشههای عصب از ستون مهره خارج میشوند که میتواند ناشی از تنگی، چرخش استخوان، فتق دیسک و یا سایر مشکلات.
- علائم رادیکولوپاتی را میتوان بوسیله روشهای غیر جراحی کنترل کرد اما جراحی با حداقل تهاجم برای برخی افراد بهتر است.
رادیکولوپاتی چیست؟
ستون فقرات از چندین استخوان به نام مهره ساخته شده و نخاع از طریق کانالی در مرکز این مهرهها قرار دارد. ریشههای عصب از نخاع جدا شده و بین مهرهها داخل چندین ناحیه مختلف بدن حرکت میکنند. وقتی این ریشههای عصب ضربه زده یا صدمه ببینند منجر به علائمی به نام رادیکولوپاتی میشود.
انواع رادیکولوپاتی
رادیکولوپاتی میتواند علائم و اسامی متفاوتی داشته باشد که بستگی به جایی دارد که در آنجا بوجود میآید.
رادیکولوپاتی کمری
وقتی رادیکولوپاتی در پایین کمر بوجود آید به عنوان رادیکولوپاتی شناخته میشود که به سیاتیک هم اشاره دارد بدلیل اینکه ریشههای عصبی که عصب سیاتیک را میسازند، شامل میشود. پایین کمر جایی است که اکثر اوقات تحت تاثیر رادیکولوپاتی است.
رادیکولوپاتی گردنی
رادیکولوپاتی گردنی یک ریشه عصب فشرده در گردن را شرح میدهد (ستون مهره گردنی). از آنجایی که ریشههای عصب در این ناحیه از ستون مهرهها حس در بازوها و دستها را کنترل میکنند، به همین دلیل علائم بیشتر در این بخشها رخ میدهد.
رادیکولوپاتی سینهای
رادیکولوپاتی قفسه سینه اشاره به عصب فشرده شده در ناحیه سینهای ستون مهرهها دارد که بالای کمر است. این قسمت کمتر دچار رادیکولوپاتی میشود. علائم اغلب توزیع پوستی را دنبال میکند و موجب درد و بی حسی میشود که به سمت جلوی بدن میرود.
دو نوع رادیکولوپاتی دیگر به نام خاجی که مهره متصل کننده کمر به باسنهاست و دنبالچه یا استخوان دم است.
علائم رادیکولوپاتی
از آنجایی که عصبها از نخاع به سمت بخشهای مختلف بدن میشوند، افراد دچار علائم مختلفی خواهند شد که بستگی به جایی دارد که در مهره فشردگی عصب بوجود میآید.
رادیکولوپاتی گردنی
رادیکولوپاتی گردنی به هنگامی بوجود میآید که عصب در گردن یا بالای مهره فشرده شده باشد. علائم همراه با رادیکولوپاتی گردنی عبارتند از:
- درد در گردن، شانه، پایین کمر یا بازو
- ضعف یا بی حسی بطور معمول یک سمت احساس میشود
رادیکولوپاتی قفسه سینه
بیمار مبتلا به هنگامی که فشار یا تحریک در منطقه میانی کمر رخ دچار درد در قفسه سینه و تنه میشود میدهد. رادیکولوپاتی قفسه سینه بیماری کمتر شایعی است که ممکن است با زونا، بیماری قلبی، اختلالات شکمی یا مشکلات مثانه اشتباه شود.
علائم مرتبط با رادیکولوپاتی قفسه سینه عبارتند از:
- احساس سوزش یا تیر کشیدن در دنده، پهلو یا شکم
- بی حسی و سوزن سوزن شدن
رادیکولوپاتی کمری
بیمار ممکن است به هنگام فشردگی عصب یا تحریک در بخش پایینی کمر دچار درد در پایین کمر، پاها و ناحیه باسن شود. رادیکلولوپاتی کمری به عنوان سیاتیک هم شناخته میشود و علائم آن شامل درد و بی حسی در پایین کمر، باسن، ساق پا، ران یا پایین پا است. علائم معمولا با نشستن یا راه رفتن طولانی بدتر میشود.
در بعضی موارد، اعصاب اثرگذار بر روده و مثانه ممکن است فشرده شده منجر به بی اختیاری یا از دست دادن کنترل مثانه و روده شوند.
علائم کلی دیگر رادیکولوپاتی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- درد تیز شروع شونده در کمر، گسترش دهنده تا کمر
- درد تیز با نشستن یا سرفه کردن
- بی حسی یا ضعف در ساق و پایین پا
- بی حسی یا سوزن سوزن شدن در کمر یا پا
- حساسیت یا تغییرات رفلکس، حساسیت زیاد
- درد در بازو یا شانه
- بدتر شدن درد با حرکت گردن یا سر
علل و عوامل خطر
رادیکولوپاتی ممکن است به علت بیماریها یا آسیب دیدگیهای مختلفی رخ دهد از جمله:
- دیسک بیرون زده به هنگامی که یک دیسک منحرف میشود و روی ریشه عصب فشار میآورد
- سیاتیک
- بیماری تخریب پیش رونده دیسک
- انحراف استخوان
- تومورهای ستون مهره ها
- آرتروز ستون مهره ها یا پوکی استخوان
- تنگی مهره ها، یک وضعیت دردناک به هنگام باریک شدن کانال مهره ای
- اسپوندیلولیست، به هنگامی که مهره حرکت کرده و روی مهره زیری قرار میگیرد
- سولیوسیس که به علت انحراف غیر طبیعی در ستون مهره ایجاد میشود
- سندرم کودا کوئین، یک مشکل کمتر شایع اما خیلی جدی به هنگامی که فشار ریشه عصب بر اندامهای لگن و محدودههای زیر آن فشار وارد میکنند
عوامل خطر برای رادیکولوپاتی عبارتند از:
- افزایش سن
- اضافه وزن داشتن
- وضعیت نامناسب بدن
- بلند کردن اشیا به شیوه نامناسب
- حرکات تکرار شونده
- سابقه خانواگی بیماریهای استخوانی تخریب کننده
رادیکولوپاتی و میلوپاتی
گاهی اوقات رادیکولوپاتی میتواند همراه با میلوپاتی باشد. فشرده شدن خود نخاع. دیسکهای بیرون زده و یا برآمده گاهی اوقات میتوانند روی نخاع و همزمان روی ریشههای عصب فشار وارد کنند. هنگامی که نخاع درگیر باشد، علائم میتواند شدیدتر باشد از جمله هماهنگی ضعیف، مشکل در راه رفتن و حتی فلج شدن.
رادیکولوپاتی در مقابل نوروپاتی
علائم رادیکولوپاتی ممکن است با علائم نوروپاتی محیطی همپوشانی داشته باشد که تشخیص منبع مشکل را دشوار میسازد. نوروپاتی محیطی صدمه به سیستم عصبی محیطی همانند سندرم تونل کارپال است که شامل گیر افتادن عصبها در مچ دست است. رادیکولوپاتی تحت فشار بودن عصبها در ریشه است که گاهی اوقات درد، ضعف و بی حسی در مچ و دست ایجاد میکند. برای تشخیص دقیق با یک متخصص ستون فقرات مشورت کنید.
تشخیص
برای تشخیص رادیکولوپاتی، پزشک ابتدا مریض را معاینه میکند. ممکن است تستها یا اسکنهای زیر را هم تجویز کنند.
- عکس رادیولوژی برای دیدن تراز استخوان یا باریک شدن دیسکها
- اسکن MRI برای گرفتن تصاویر از بافتها، نخاع و ریشه اعصاب
- سی تی اسکن برای دیدن جزئیات دقیق استخوانها از جمله چرخش استخوان
- نوار عضله برای اندازه گیری پاسخهای الکتریکی عضلات در حالت استراحت و در طول فرستادن انقباض که به به پزشک کمک میکند تا صدمه را مشخص کند.
- مطالعه هدایت عصبی برای اندازه گیری قابلیت عصبها برای فرستادن پیامهای الکتریکی
درمان
درمان بستگی به شدت بیماری و سایر مشکلات سلامتی دارد. خوشبختانه اکثر افراد میتواند علائم خود را با درمان محافظه کارانه بهبود بخشند. از این جهت پزشکان چندین مرحله را برای درمان در نظر میگیرند که هر کدام موفق نبود سراغ مرحله بعد میروند.
درمان خانگی
باید فعالیتهایی را که درد را شدت میبخشند، محدود کنید. پزشک میتواند یک اسپلینت، بریس یا گردن بند نرم را برای بی حرکت کردن ناحیه درگیر تجویز کند. این کار استراحت منطقه آسیب دیده را برای شما راحتتر میکند. استراحت کوتاه مدت و یا درمان با کشش مکانیکی گزینههایی است که معمولا پزشکان پیشنهاد میکنند. کشش شامل استفاده از وزنهها یا سایر وسایل مخصوص برای کاهش فشار روی عصب نخاعی با ایجاد فضای بین استخوانهای ستون فقرات است.
پزشک شما ممکن است فیزیوتراپی را نیز توصیه کند. درمان فیزیوتراپی شامل گرم و سرد کردن و سایر روشهای درمانی است. کارشناسان فیزیوتراپی میتوانند راههای تقویت، کشش و محافظت از منطقه آسیب دیده را به شما یاد دهند. برای برخی افراد هم کاهش وزن میتواند فشار روی ناحیه درگیر را کاهش دهد.
داروها
برخی داروها در درمان رادیکولوپاتی موثر هستند:
- داروهای مسکن
- داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن و ناپروکسن
- شل کنندههای عضلانی
- کورتیکواستروئیدهای خوراکی
- داروهای مخدر برای دردهای شدید (مثل مرفین)
- تزریق کورتیکواستروئیدها نخاعی به ناحیه آسیب دیده
جراحی
در صورتی که بیماری شما در یک دوره زمانی خاصی بهبود نیافت، پزشک جراحی را توصیه میکند. این عمل معمولا بعد از حدود ۶ تا ۱۲ هفتته پس از درمان محافظه کارانه صورت میگیرد. همچنین در صورتی که عصبهای چندگانه درگیر باشند یا عملکرد عصب با وجود درمان، کاهش یافته باشد، جراحی پیشنهاد میشود.
جراحی میتواند عصب درگیر را از فشار آزاد کند. یک عمل جراحی دبه نام دیسکتومی وجود دارد که این روش شامل برداشتن بیرون زدگیهای استخوان یا بخش بیرون زده دیسک است. در طول این روش، بخشی از مهره شما ممکن است نیاز به برداشتن یا تزریق با همدیگر داشته باشد.
از آنجایی که با هر جراحی خطراتی همانند عفونت، خونریزی و اختلالات ناشی از بیهوشی وجود دارد. بعد از بهبودی از جراحی، بعضی افراد ممکن است هنوز هم درد یا علائم دیگر داشته باشند.
چشم انداز درمان
چشم انداز درمان برای رادیکولوپاتی خوب است. اکثر قریب به اتفاق بیماران به گزینههای درمانی محافظه کارانه پاسخ خوبی میدهند. آن بیمارانی که نیاز به عمل جراحی دارند معمولا نتایج خوبی از آن دریافت میکنند و هیچ محدودیتی در درازمدت ندارند.
- رادیکولوپاتی بوسیله فشردگی یا تحریک یک عصبی که از ستون مهرهها خارج میشود، بوجود میآید.
- علائم رادیکولوپاتی شامل درد، بی حسی، سوزن سوزن شدن یا ضعف در بازو یا پا است.
- اکثر بیماران رادیکولوپاتی به درمان محافظه کارانه شامل داروها، درمان فیزیوتراپی یا درمان کایروپراکتیک جواب خوبی میدهند.
- رادیکولوپاتی ممکن است طی ۶ هفته تا ۳ ماه خوب شود.
پیشگیری
ترفندهایی برای حفظ سلامت ستون مهرهها
- روی وضعیت خوب بدن کار کنید. از آویختن و نگه داشتن هر دو پا روی کف زمین به هنگام نشستن خودداری کنید. استفاده از میز عثمانی برای دراز کردن پاها در خانه و یا یک چهار پایه کوچک برای گذاشتن کف پاها روی آن ایده خوبی است.
- موقع بلند کردن اشیا زانو را خم کنید نه کمر را. این کار فشار روی کمر را کاهش میدهد.
- موقع انجام کارهای تکراری استراحتهای کوتاه و متعدد داشته باشید.
- کفشهای روبسته بپوشید. به دنبال کفشی باشید که از قوس پا حمایت کند و از پوشیدن کفشهای پاشنه بلند برای دورههای زمانی طولانی خودداری کنید.
- ورزش را به برنامه روزانهتان اضافه کنید. وزن خود را متناسب نگه دارید تا از ستون مهرهها حمایت کنید.
احتمال بروز رادیکولوپاتی را با حفظ وضعیت درست بدن و وزن سالم کاهش دهید. از روشهای بی خطر برای بلند کردن اشیا سنگین استفاده کنید تا از صدمه به کمر جلوگیری کنید. بلند کردن اشیا با کمک زانو را به خاطر داشته باشید. به این معنی که باید زانوها را خم کنید نه کمر. همچنین برای حرکت دادن اشیا سنگین یا بزرگ از کسی کمک بخواهید.
به هنگام انجام حرکات تکرار شوند، مرتبا وقفههای کاری داشته باشید. فعال نگه داشتن بدن هم کمک میکند. یک برنامه ورزشی منظم داشته باشید که نرمشهای انعطاف پذیر و کششی را در خود دارد. همیشه قبل از شروع ورزش با پزشک خود مشورت کنید. یکی از روشهایی که به شما در ورزش منظم کمک میکند، استفاده از اپلیکیشنهای ورزشی است که میتوانید از گوگل پلی دانلود کنید. بعضی از آنها برای افرادی با مشکلات جسمانی طراحی شدهاند. سلامت ستون مهرهها، سلامت جسمانی و فعال بودن را تضمین میکند بنابراین با حفظ سلامت مهرهها از رادیکولوپاتی پیشگیری کنید.
ترجمه اختصاصی توسط مجله قرمز
منابع