گرفتگی کمر یا اسپاسم عضلانی پایین کمر می‌تواند آزار دهنده و دردناک باشد اما قابل درمان است. برخی از داروها و تغییرات در سبک زندگی می‌توانند به کاهش درد و تکرار گرفتگی کمر کمک کنند.
گرفتگی کمر می‌تواند بصورت ناگهانی اتفاق بیفتد که موجب درد شدید و حتی ناتوان کننده ناتوان کننده می‌شود. اغلب اوقات ناشی از یک آسیب جسمی است که اخیرا رخ داده، این اسپاسمها به هنگامی که شخص باردار باشد، بدنش آب از دست بدهد و یا شیوه زندگی کم تحرک داشته باشد که منجر به ضعف عضلات می‌شود، به احتمال بیشتری رخ می‌دهند.
در این مطلب ما به درمانهای کوتاه مدت و بلند مدت مختلفی برای گرفتگی کمر از جمله نرمشهای کششی کمر و چگونگی پیشگیری از اسپاسم ناشی از آن خواهیم پرداخت.
گرفتگی کمر چگونه احساس می شود؟
گرفتگی کمر به هنگامی بوجود می‌آید که عضلات دچار سفتی و انقباض شوند. این حس درد گاهی ملایم و گاهی هم آزار دهنده و دردناک است. افراد معمولا اسپاسم عضلانی را در یک عضله خاص کمر حس میکنند. البته درد ممکن است برای نواحی دیگر هم منتشر شود و سبب تنش در عضلات نزدیک به آن شود. بعضی از افرادی که دچار کمر درد می‌شوند درد ران یا ساق پا را هم حس میکنند.
بعضی از علائم گرفتگی کمر از قرار زیر هستند:
- تنش در پایین کمر
- حرکت پس از خم شدن یا برداشتن چیزی شدیدتر می‌شود
- درد ناگهانی و شدید در کمر
- درد مزمن در پایین کمر
- ضعف در پایین کمر یا عضلات نزدیک به آن همانند رانها
- احساس گرفتگی در کمر که می‌آید و می‌رود
افرادی که گرفتگی کمر دارند اغلب متوجه می‌شوند که دردشان با چیزهای خاصی بدتر می‌شوند مانند نشستن یا ایستادن به مدت طولانی
اغلب گرفتگیهای کمر در دو دسته بندی قرار می‌گیرد:
- گرفتگی کمر حاد: این گرفتگی ناگهانی اتفاق می‌افتد اغلب به هنگام بلند کردن چیزی یا تغییر دادن وضعیت بوجود می‌آید. اسپاسم حاد ممکن است موجب درد شدید شود یا حرکت کردن را با مشکل مواجه کند.
- گرفتگی کمر مزمن: اسپاسمهای مزمن بیشتر به صورت منظم رخ می‌دهند و ممکن است به آسیب خاصی مربوط نباشند. بعضی از افراد پس از آسیب به کمر دچار اسپاسم مزمن کمر می‌شوند.
تسکین فوری گرفتگی کمر
درد گرفتگی حاد کمر ناگهان می‌تواند شدید شود. به همین ترتیب گرفتگی کمر مزمن می‌تواند کار یا استراحت را دشوار سازد. راهکارهای زیر ممکن است به رفع درد به هنگام بروز سریع آن کمک کند. این راهبردها از این قرار هستند:
ماساژ
فشار نرم روی عضله تحت تاثیر ممکن است به کاهش تنش و توقف اسپاسم کمک کند. برای تسکین اسپاسم عضله، روی ناحیه مشکلدار را حدود ۳۰ تا ۶۰ ثانیه فشار دهید، سپس اطراف ناحیه را در یک حرکت دایره‌ای بمالید. ماساژ آرام ممکن است ناخوشایند باشد اما نباید دردناک باشد. اگر موقع ماساژ دادن احساس درد کرد، فشار ندهید.
سرما یا گرما
هر دو می‌توانند درد اسپاسم عضله را از بین ببرند. هر دو درمان التهاب را کاهش می‌دهند و عضله را آرام میکنند. کمپرس سرد و گرم بصورت متناوب بخصوص می‌تواند مفید باشد. سعی کنید از یک پد گرم سپس سرد به مدت ۲۰ دقیقه استفاده کنید، با یک فاصله ۲۰ دقیقه‌ای میان آنها. یک بطری آب داغ و یک بسته یخ نیز باید موثر باشد. بسته‌های خیلی سرد یا خیلی گرم را روی پوست نگذارید. در عوض آنها را در یک حوله یا پارچه قبل از گذاشتن آنها در مقابل کمر، بگذارید.
مسکن
داروهای غیر استروئیدی ضد التهاب همانند ایبوپروفن، کمک فوری را فراهم نمی‌کنند اما می‌توانند در عرض ۳۰ تا ۶۰ دقیقه به کاهش اسپاسم کمک کنند.
ارامبخش عضلات
پزشکان عمدتا آرامبخشهای عضلانی را زمانی که فردی اسپاسمهای شدیدی دارد که قابل مشاهده و مشخص باشند، تجویز میکنند. بیمار باید از آرامبخشهای عضلات فقط برای ۷۲ ساعت استفاده کند.
آب و الکترولیتها
کم آبی بدن می‌تواند موجب اسپاسم عضلات شود یا ممکن است اسپاسم موجود را بدتر کند. مرتب آب بنوشید یا یک نوشیدنی الکترولیتی را جایگزین کنید. بسیاری از افراد از فوم رولر یا غلطک زیر کمر برای کاهش تنش عضلات یا گرفتگی پس از ورزش استفاده میکنند. این وسیله ممکن است به رفع اسپاسم عضله در کمر کمک کند. قبل از استفاده از غلطک کمر با پزشک خود صبحت کنید چون استفاده نادرست از آن به کمر شما آسیب می‌زند.
تمرینهای کششی برای رفع گرفتگی کمر
نرمشهای کششی تنش عضلات را کاهش می‌دهد و می‌تواند اسپاسم عضلانی را متوقف کند. بسیاری از افرادی که اسپاسمهای ناگهانی دارند تمایلی به حرکت ندارند اما به آرامی بلند شدن و پیاده روی می‌تواند به آنها کمک کند.
برخی از نرمشهای ساده برای اسپاسم کمر عبارتند از:
- حرکت بچه یا چایلد پوز: برای این حرکت یوگا، روی زمین زانو بزنید با زانوهای جدا از هم. کشش بدهید و سپس خم شده و قفسه سینه را روی زانوها بگذارید. دستها را به جلو برده، به حالت کشیده و آرنج و ساعد را روی زمین بگذارید. سر خود را بین بازوان نگه دارید.
- لیفت باسن: روی زمین به کمر دراز بکشید، زانوها را خم کرده و کف پا روی زمین باشد. دستها را دو طرف بدن بگذارید. به آرامی باسن خود را به اندازه ۲ اینچ از روی زمین بلند کنید و این وضعیت را چند ثانیه نگه دارید. ۵ تا ۱۰ این کار را تکرار کنید.
- حرکت گربه گاو: چهار دست و پا روی زمین قرار بگیرید یعنی کف دستها و زانوها و روی پاها زمین را لمس کند. زانوها زیر لگن قرار گیرد و کف دستها روی زمین هم ردیف شانه‌ها باشد. یک نفس عمیق بکشید و کمر خود را خم کرده به حالت کمان در بیاورید در حالی که سرتان را به عقب نگه داشته‌اید. سپس بازدم را انجام دهید و کمرتان را اینبار به سمت بالا خم کرده و چانه‌تان را رو به قفسه سینه نگه دارید. ۵ تا ۱۰ بار این حرکت را تکرار کنید.
بعضی از افراد متوجه می‌شود که کششها بصورت متفاوتی روی آنها اثر می‌گذارد یا اینکه غلطاندن نواحی دردناک روی یک فوم رولر کشش بهتری را برای آنها ایجاد می‌کند.
درمان بلند مدت
موسسه پزشکان آمریکا توصیه می‌کند که افراد از داروهای تجویزی بخصوص داروهایی ایپوئیدی که از مشتقات مواد مخدر هستند برای کمر درد استفاده نکنند مگر اینکه هیچ درمان دیگری روی آنها اثر نداشته باشد. پزشک ممکن است آرامبخش عضلات را برای افرادی تجویز کند که گرفتگی کمر مزمن برای آنها حادث می‌شود. این موسسه پیشنهاد می‌دهد که درمانهای طولانی مدت زیر را برای گرفتگی کمر استفاده کنید:
- کار درمانی روی ستون مهره‌ها مثل دست ورزی (کایروپرکتیک)
- ماساژ
- توانبخشی مانند ورزش یا فیزیوتراپی
- یوگا
- کاهش استرس مبتنی بر آرامش ذهنی
- طب سوزنی
- تایچی
- بیوفیدبک
- لیزر درمانی
ممکن است لازم باشد که چندین درمان را انجام دهید یا درمانهای چندگانه را با هم ترکیب کند تا بهترین نتیجه برایتان حاصل شود. اگر پزشکی بیماری زمینه‌ای را تشخیص دهد، دارو برای آن بیماری ممکن است کمک کند.
تغییر در سبک زندگی همانند ورزش بیشتر و خودداری از نشستن به مدت طولانی ممکن است موثر تر از هر دارویی باشد.
پیشگیری از گرفتگی کمر
وقتی شخصی دچار گرفتگی عضله می‌شود ممکن است به احتمال بیشتری بعدها دچار آن شود. برای کاهش اسپاسمهایی که بعدا حادث می‌شوند، سلامت کمر را در وضعیتی مطلوب حفظ کنید.
از روشهای زیر برای حفاظت کمر استفاده کنید:
- در طول روز کمر را در وضعیتی مطلوب نگه دارید
- به هنگامی که به مدت طولانی می‌نشینید کمر را در وضع خوبی نگه دارید
- از یک تشک نیمه نرم استفاده کنید
- وسایل سنگین را با زانو بلند کنید نه کمر
تشخیص
پزشک می‌تواند به تشخیص علت گرفتگی کمر کمک کند. اگر گرفتگی کمر در عرض چند روز از بین نرفت یا بدتر شد حتما به پزشک مراجعه کنید. دکتر ممکن است یک آزمایش فیزیکی انجام دهد، سوالاتی راجع به سابقه پزشکی بیمار بپرسد و به هنگامی که درد شروع می‌شود در مورد دردهای گذشته بپرسد و یک عکس رادیولوژی یا اسکن MRI را برای بررسی عضلات و ستون مهره‌ها، درخواست کند.
افراد ممکن است شکلهای دیگری از کمر درد را با گرفتگی کمر اشتباه بگیرند. وقتی گرفتگی کمر بیش از چند روز طول بکشد یا وقتی که درد از بین می‌رود و دوباره بر می‌گردد ممکن است به علت بیک بیماری مزمن پزشکی باشد مانند موارد زیر:
- مشکلاتی در دیسک که ستون مهره‌ها به آن تکیه دارد
- استئوآرتریت یا آرتریت روماتوئید
- تنگی ستون فقرات
- فیبرومیالژیا
- اسکولیوز
- اسپوندیلولیستیس
- شکستگی استخوان
دورنمای بیماری
کمر درد مزمن از نوع شدید که ناگهان ظاهر می‌شود تقریبا همیشه بدون درمان خودش رفع خواهد شد. مشکل بیشتر در مورد کمر درد مزمن است و این مورد اغلب نیازمند رویکردی چند وجهی ست. برای پیدا کردن بهترین روش برای کنترل اسپاسمهای عضلانی حاد و مزمن با یک پزشک صحبت کنید.
ترجمه اختصاصی توسط مجله قرمز
منبع: medicalnewstoday