پارابن یکی از ترکیبات شیمیایی رایج در محصولات آرایشی و بهداشتی است که از دهه ۱۹۵۰ میلادی برای مبارزه با  رشد باکتری‌ها و افزایش ماندگاری این محصولات استفاده می‌شود. طبق آمار این ماده در ۸۵ درصد از محصولات آرایشی و بهداشتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. علت این گستردگی مصرف، قیمت کم و موثر بودن آن است و طولانی بودن تاریخچه مصرف به نوعی تایید کننده ایمن بودن پارابن است. اما در سال‌های اخیر نگرانی‌هایی درباره استفاده از این ماده و تاثیر آن روی بدن شکل گرفته است که باعث شده تولید کننده‌های مختلفی درجهان به تولید محصولات فاقدپارابن روی آورند. اما آیا پارابن مضر است؟ مضرات آن چیست؟ در این مقاله پاسخ این سوالات را بخوانید.

خطرات احتمالی پارابن

پارابنی که در محصولات آرایشی و بهداشتی به کار می‌رود تنها یک نوع نیست بلکه انواع مختلفی دارد از جمله بوتیل پارابن، متیل پارابن و پروپیل پارابن که به همین دلیل به آن‌ها پارابن‌ها می‌گوییم. در مطالعاتی که در دهه ۱۹۹۰ انجام شد مشخص شد پارابن‌ها نقش زنواستروژن را در بدن ایفا می‌کنند یعنی فاکتورهایی که مشابه استروژن در بدن عمل می‌کنند. این به هم ریختگی در میزان هورمون استروژن با ایجاد سرطان سینه مرتبط است و در تحقیقی که در سال ۲۰۰۴ توسط فیلیپا داربر محقق سرطان در بریتانیا صورت گرفت در بافت غدد سرطانی سینه وجود ماده پارابن تایید شد به همین دلیل کارشناسان پزشکی در کشورهای مختلف توصیه کردند که باید میزان این ماده در محصولات بهداشتی و آرایشی محدود شود چون مشخص شده است که این ماده می‌تواند به مرور زمان در بدن انباشته شود و همین مساله ممکن است باعث بروز مشکلاتی در بدن شود و سلامتی انسان به خطر بیفتد.

البته این تحقیقات جنبه دیگری هم دارد. منتقدان تحقیقی که در بریتانیا صورت گرفت معتقدند که لازم بود بافت سینه‌های سالم و بدون غده نیز برای وجود یا عدم وجود پارابن تست شود تا با قطعات بتوان گفت وجود این ماده در بدن به سرطان منجر می‌شود بنابراین این تحقیق نمی‌تواند با قطعیت تاثیر مخرب این ماده را ثابت کند. تحقیقات دیگری هم نشان داده اند که پارابن‌ها اثر استروژنی بسیار ضعیفی دارند و نمی‌توانند باعث تغییر در تعادل هورمون بدن شوند. بنابراین محققان هنوز به نتیجه واضح و ثابت شده‌ای در مورد تاثیر منفی پارابن‌ها و ارتباط آن‌ها با هیچ نوعی از سرطان دست نیافته‌اند اما بر اساس همین یافته‌ها میزان مصرف پارابن به مقدار قابل توجهی کاهش یافته است و به تایید سازمان غذا و دارو این مقدار مصرف اثری منفی در سلامتی انسان‌ها نخواهد داشت.

پارابن و خطرات آن

احتیاط و دقت در مصرف پارابن‌ها

حتما شما نیز مانند بقیه افراد در مورد سلامتی خود حساس هستید و اگرچه گفته می‌شود مقدار پارابنی که امروزه در محصولات آرایشی و بهداشتی به کار می‌رود ناچیز است اما لازم است که در مصرف این محصولات احتیاط و دقت کافی داشته باشید. به طور مثال برای محصولاتی که به مقدار زیاد روی پوست و بدن به کار می‌روند مثل لوسیون بدن یا شامپو بهتر است که از انواع فاقد پارابن استفاده کنید. خوشبختانه برندها و محصولات متعددی در بازار وجود دارند که از فرمول‌های فاقدپارابن استفاده می‌کنند و بهتر است قبل از خرید محصولات آرایشی و بهداشتی حتما برچسب روی محصول و ترکیبات شیمیایی به کار رفته در آن را به دقت بررسی کنید تا انتخاب درستی داشته باشید. اگر احتیاط و دقت زیادی در انتخاب محصولات آرایشی و بهداشتی خود دارید بهتر است از محصولات ارگانیک واقعی که از مواد طبیعی تهیه می‌شوند و فاقد نگهدارنده‌ها هستند استفاده کنید. اما دقت داشته باشید که این نوع محصولات باید مثل مواد غذایی در تاریخ مصرف دقیق خود استفاده شوند چون مواد نگهدارنده از جمله پارابن‌ها را در خود ندارند و تاریخ مصرف در مورد آن‌ها جدی‌تر است.

آیا دستمال‌های پاک کننده آرایش انتخاب مناسبی هستند؟

دستمال‌های پاک کننده آرایش جزو لوازم ضروری بهداشتی و آرایشی روزمره خانم‌ها به شمار می‌روند که حاوی مواد پاک کننده موثری هستند که آرایش و چربی اضافی را از سطح پوست پاک کرده و پوست را تمیز می‌کنند. این دستمال‌ها یکبارمصرف هستند و پس از یک بار استفاده باید آن را دور بریزید. شاید تصور کنید که در صورت استفاده از پاک کننده‌های معمول نیازی به این دستمال‌ها ندارید. البته این تصور درست است و شما با شستن صورت در هر روز و هر شب و متعاقبا استفاده از مرطوب کننده می‌توانید از پاکیزگی و سلامت پوست خود مطمئن باشید بدون آن که نیازی به دستمال‌های پاک کننده آرایشی داشته باشید.

پارابن و خطرات آن

اما عکس این مطلب صادق نیست یعنی دستمال‌های پاک کننده نمی‌توانند تنها پاک کننده مود استفاده شما باشند چون این دستمال‌ها موادی را روی پوست باقی می‌گذارند که باید پس از پاک شدن آبکشی شوند. این مواد شامل پاک کننده‌های آرایش، الکل، شوینده و ترکیبات دیگری است که ممکن است باعث تحریک پوست و مشکلات دیگر شود. اما در مواقع خاص مثل سفر، باشگاه و موقعیت‌هایی که به آب برای آبکشی صورت دسترسی ندارید می‌توانید از این دستمال‌ها برای تمیز کردن صورت خود استفاده کنید. این دستمال‌ها می‌توانند مواد آرایشی و آلودگی‌ها را از سطح پوست جدا کنند و آن را تروتازه کنند و با آن احساس بهتری بدهند اما نمی‌توانند آن را بشویند بنابراین نباید به یک محصول روتین در برنامه روزمره مراقبت پوست شما تبدیل شوند. پس بهتر است همان شوینده و پاک کننده همیشگی خود را هر شب استفاده کنید و در موقعیت‌های خاص و فقط هر چند وقت یکبار دستمال‌های پاک کننده آرایش را برای پاک کرند صورت خود به کار ببرید.

پارابن و خطرات آن

البته به خاطر داشته باشید که در کنار دستمال‌های پاک کننده آرایش دستمال‌هایی هم وجود دارند که برای پوست‌های چرب طراحی شده‌اند یعنی چربی پوست را متعادل می‌کنند و به آن رطوبت رسانی کرده و پوست را نرم‌تر و لطیف‌تر می‌کنند. این کار تولید چربی را در پوست کمتر می‌کند و بهترین گزینه برای کسانی است که پوست چرب دارند. از دستمال‌هایی استفاده کنید که فاقد الکل بوده و عطر و بوی اضافی در خود نداشته باشند تا باعث تحریک پوست نشوند. بهترین نوع دستمال‌های پاک کننده دستمال‌هایی هستند که حاوی روغن‌های گیاهی مثل روغن نارگیل که خاصیت ضدالتهاب و ضدباکتری هم دارد استفاده کنید، روغن درخت چای نیز اثر ضدباکتری دارد و روزنه‌های پوست را پاکسازی و کوچک می‌کند. اگر پوست مستعد آکنه دارید از دستمال‌های حاوی سالیسیلیک اسید استفاده کنید. دستمال را به آرای روی پوست بکشید و آن را فشار ندهید چون کشیدن و فشار دادن دستمال با خشونت باعث می‌شود نشانه‌های پیری زودتر روی پوست ظاهر شود. فراموش نکنید که هیچ وقت نباید یک دستمال را بیش از یک مرتبه به کار ببرید چون باعث انتقال آلودگی و باکتری و چربی اضافی به پوست می‌شود.

اگر این مقاله مورد توجه شما قرار گرفت می‌توانید مقالات مشابه را در بخش زیبایی در مجله قرمز شاخه مراقبت پوست مطالعه کنید. انتقادات و پیشنهادات خود را نیز در بخش نظرات با ما در میان بگذارید.

منبع: Real Simple (ترجمه‌ و تألیف اختصاصی توسط مجله قرمز)