ناشتا بودن قبل از آزمایش خون موقعی است که از شخص خواسته میشود که از خوردن یا نوشیدن هر چیزی به غیر از آب قبل از آزمایش خون خودداری کند. اما تست خون به چه میزان ناشتا بودن نیاز دارد و شخص چگونه میتواند قبل از آزمایش خون آمادگی داشته باشد؟
ناشتا بودن قبل از آزمایش خون همیشه ضروری نیست اما وقتی که لازم باشد تنها برای زمان کوتاهی است. حتی ایده غذا نخوردن و ننوشیدن حتی برای مدت زمانی کوتاه ممکن است برای بعضی از افراد نگران کننده باشد.
درک اینکه چه موقع و چگونه باید قبل از آزمایش خون به حالت ناشتا باقی ماند به کاهش نگرانیهای غیر ضروری کمک میکند. این مطلب انواع آزمایش خون را که نیازمند ناشتا بودن است و اینکه چرا ناشتا بودن نیاز است و چگونه شخص میتواند آن را با خیال راحت انجام دهد، میپردازد.
ناشتا بودن قبل از آزمایش خون چه موقع باید انجام شود؟
این که آیا فرد نیاز به ناشتا بودن قبل از آزمایش خون دارد یا خیر بستگی به نوع آزمایش خون دارد. برخی از آزمایشات نیازمند ناشتا بودن هستند در حالی که سایر آنها اینگونه نیستند.
انواع آزمایش خون که نیازمند ناشتا بودن و امساک از خوردن و آشامیدن هستند به قرار زیر هستند:
آزمایش قند خون ناشتا
آزمایش قند خون ناشتا میتواند دیابت را نشان دهد. دیابت بیماری است که منجر به حضور مقدار زیادی قند در خون میشود. تست قند خون ناشتا سطح قند را در خون اندازه میگیرد تا ببیند آیا سالم است یا خیر.
لازم است که شخص هیچ چیز به غیر از آب ۸ تا ۱۰ ساعت قبل از آزمایش قند خون نخورد. ناشتا بودن کمک میکند تا مطمئن شویم که آزمایش خون، اندازه گیری دقیق قند خون ناشتا را ثبت میکند. نتایج به پزشک برای تشخیص وجود بیماری دیابت و یا نبودن آن کمک میکند.
آزمایش کلسترول خون
کلسترول آزمایش ماده چربی در خون است. کلسترول بالا میتواند منجر به افزایش خطر مشکلات سلامتی خاصی میشود. تست کلسترول خون به عنوان پروفیل لیپید هم شناخته میشود که برآورد کننده چربیها در خون است. چربیهای مختلفی اندازه گیری میشوند از جمله:
- کلسترول HDL یا کلسترول خوب
- کلسترول LDL یا کلسترول بد
- تری گلیسرید
مقدار این چربیها در صورتی که شخص غذا بخورد افزایش مییابد. بنابراین از افراد خواسته میشود ۹ تا ۱۲ ساعت قبل از تست چیزی نخورند تا به اندازه گیری دقیق مقدار این چربیها در خون کمک کنند.
بعضی از دستورالعملهای جدید نشان میدهد که ناشتا بودن قبل از همه تستهای گلیسرید و کلسترول ضروری نیست. با این حال افرادی که این تستها را دارند باید از نوشیدن الکل ۲۴ ساعت قبل از آزمایش خودداری کنند. همیشه بهتر است که با پزشک خود چک کنید ببینید که آیا این دستورالعملهای جدید برای شما کاربرد دارد یا خیر.
تست گاما گلوتامیل ترانسفراز
تست گاما گلوتامیل ترانسفراز (GGT) به تشخیص بیماری کبد کمک میکند. GGT آنزیمی در کبد است کمک میکند تا به طور موثرتری عمل کند.
غذا خوردن بر سطح GGT اثری ندارد اما نوشیدن الکل و سیگار کشیدن بر آن موثر است. افرادی که این آزمایش را دارند ۲۴ ساعت قبل از این آزمایش نباید الکل و سیگار را استفاده کنند.
آزمایش خون آهن
آزمایش خون آهن سطح آهن معدنی را در خون اندازه گیری میکند. این تست به تشخیص بیماریهایی همانند کم خونی که موجب کمبود آهن در خون میشوند، کمک میکند.
آهن در برخی از انواع غذا موجود است و به سرعت از غذا به خون جذب میشود. بنابراین اگر شخصی قبل از آزمایش خون آهن غذا بخورد نتایج ممکن است سطح آهن را بیشتر نشان دهد. برای اطمینان از نتایج، از افراد خواسته میشود که صبح قبل از آزمایش چیزی نخورند.
بعضی از افرادی که مکملهای آهن یا قرصهای مولتی ویتامین که حاوی آهن هستند مصرف میکنند. این مکملها هم میتواند بر نتایج آزمایش اثر بگذارند. اگر شخصی به طور منظم از این مکملها استفاده میکند باید ۲۴ ساعت قبل از آزمایش آهن خون از خوردن این مکملها خودداری کند.
آزمایشهای دیگر خون که نیازمند ناشتا بودن هستند
ممکن است از اشخاص خواسته شود که برای آزمایشهای زیر غذا نخورند:
- تستهای متابولیک پایه یا جامع: آزمایش قند خون، تعادل الکترولیتی و عملکرد کلیه. معمولا از افراد خواسته میشود که ۱۰ تا ۱۲ ساعت قبل از انجام این آزمایشها حالت ناشتا باشند.
- تست عملکرد کلیه: آزمایشات برای دیدن اینکه چگونه کلیهها کار میکنند. به طور معمول از افراد خواسته میشود ۸ تا ۱۲ ناشتا بودن قبل از آزمایش را انجام دهند.
- تست ویتامین B12: تست تعیین سطح ویتامین B12 در خون. در این آزمایش معمولا از افراد خواسته میشود که ۶ تا ۸ ناشتا بودن قبل از آزمایش خون را رعایت کنند. همچنین باید به پزشک خود در مورد داروهایی که مصرف میکنند و میتوانند در آزمایش تاثیر داشته باشند، بگویند.
چرا ناشتا بودن قبل از آزمایش خون لازم است؟
وقتی افراد غذا بخورند و الکل بنوشند غذا و مایعات در معده تجزیه شده و درون جریان خون جذب میشود که در اینصورت بر میزان مواد مشخصی در خون اثر میگذارد همانند:
- قند
- مواد معدنی همچون آهن
- کلسترول و چربیهای دیگر
- آنزیمهایی همچون GGT
اندازه گیری میزان ای نمواد برای تشخیص بیماریهای زیر ضروری است از جمله:
- دیابت
- کم خونی
- کلسترول بالا
- بیماری کبد
برای تشخیص دقیق این بیماریها لازم است که شخص ناشتا باشد. خوردن یا نوشیدن قبل از آزمایش ممکن است سطح مواد خاصی را در خون بالا ببرد که منجر به نتایج نادرست میشود. نتایج نادرست باعث تشخیص اشتباه میشود.
ترفندهای ناشتا بودن قبل از آزمایش خون
چندین چیز وجود دارد که افراد میتواند به هنگام ناشتا بودن برای آزمایش خون انجام دهند. اینها شامل موارد زیر هستند:
- آب: لازم است که آب کافی به هنگام ناشتا بودن قبل از آزمایش مصرف شود تا بدن آبرسانی شود. آب تاثیری بر نتایج آزمایش خون ندارد و نوشیدن آن به هنگام ناشتا بودن قابل قبول است.
- زمان بندی: چه قرار باشد ۸ تا ۱۲ ناشتا باشید یا ۲۴ ساعت خوب است که قبل از آزمایش، زمان بندی کنید که چه موقع باید بخورید یا بنوشید. به عنوان مثال اگر از فرد خواسته باشد تا ۱۲ ساعت ناشتا بودن قبل از آزمایش خون را انجام دهد اگر آزمایش خون در ساعت ۹ صبح باشد باید بعد از ساعت ۹ شب قبل نباید چیزی بخورد.
- داروها: افراد باید هر گونه داروی در حال مصرف را به هنگام ناشتا بودن قبل از آزمایش خون متوقف کنند مگر اینکه پزشک از آنها بخواهد که تا به روش دیگری آن را مصرف کنند.
- بارداری: معمولا ناشتا بودن برای بارداری مشکلی ایجاد نمیکند. با این حال بهتر است که قبل از آزمایش خون با پزشک صحبت شود و توصیههای وی را برای انجام این کار به شیوهای مطمئن، دریافت کند.
چیزهایی که باید از آنها اجتناب کرد
علاوه بر غذاها و نوشیدنیها بعضی چیزهای دیگر هم هستند که باید به هنگام ناشتا بودن برای آزمایش خون از مصرف آنها خودداری کرد. اینها شامل موارد زیر هستند:
- الکل: الکل میتواند بر میزان قند خون تاثیر بگذارد و نتایج نادرسی را برای آزمایش خونی که نیازمند ناشتا بودن است به بار آورد. اگر از شخصی خواسته شود که قبل از آزمایش خون چیزی میل نکند، باید از نوشیدن الکل خودداری کند.
- سیگار کشیدن: سیگار کشیدن نیز میتواند بر نتایج آزمایش خون تاثیر بگذارد. اگر از شخصی خواسته شود که قبل از آزمایش خون ناشتا باشد باید از سیگار کشیدن اجتناب کند.
- قهوه: قهوه گوارش را تحت تاثیر قرار میدهد و میتواند بر نتایج آزمایش خون نیز تاثیر بگذارد. بنابراین افراد قبل از آزمایش خون ناشتا نباید قهوه مصرف کنند.
- آدامس: آدامس حتی اگر بدون قند هم باشد نباید قبل از آزمایش خون ناشتا مصرف شود. به دلیل اینکه این ماده هضم را تسریع میکند بنابراین افراد باید از مصرف آن در دوره ناشتای توصیه شده خودداری کنند.
نتایج
انجام مراحل بالا میتواند به شخص کمک کند تا آزمایش خون ناشتا را به درستی انجام دهد. با وجود اراده لازم، گاهی اوقات افراد موقع دوره ناشتا غذا خوردند یا نوشیدنی مصرف کردند چون خیلی گرسنه بودند و یا زمان بندی اشتباهی انجام داند. اگر این اتفاق افتاد، بهتر است که با پزشک خود صحبت کنید و یکبار دیگر آزمایش خون برای شما بنویسد.
اگر نتایج آزمایش نادرست باشد تشخیص اشتباهی برای شخص صورت میگیرد که منجر به مشکلات بیشتر سلامتی میشود. به همین دلیل است که باید به دنبال بهترین روشهای ناشتا بودن قبل از آزمایش خون باشید.
ترجمه اختصاصی توسط مجله قرمز
منبع: medicalnewstoday
با عرض سلام من برای آزمایش خون ناشتا باید بودم،تست دیابت هم دادم،ولی فقط آدامس جویدم،البته شیرینی اولشو انداختم دور،بنظر شما چند تا میدونه دیابتم بالا نشون بده؟
تاثیرش آن چنانی نیست ولی کلا بهتره هیچ ماده قندی رو از هشت یا دوازده ساعت قبل مصرف نکنید. موقعی که به پزشک مراجعه کردین در مورد این موضوع باهاشون صحبت کنید البته بعضی از پزشکان تست قند دارند و میتونید ناشتا پیش پزشک برید تا ازتون تست بگیره