اگر قرار است جراحی انجام دهید آماده آزمونهای تصویربرداری و آزمایش خون قبل از جراحی و پس از آن باشید. تستهای متفاوتی برای تعین ماهیت دقیق مشکل و وضعیت کلی سلامت شما توسط پزشکتان توصیه می‌شود. این تستهای قبل از جراحی از اسکن بدن گرفته تا آزمایش خون از روشهای تهاجمی تا روشهای غیر قابل مشاهده هستند.
چرا آزمونهای تشخیصی قبل و بعد از جراحی ضروری هستند؟
هر عمل جراحی با دیگری متفاوت است و هر بیماری هم با بیمار دیگر فرق دارد؛ بنابراین آزمایشهایی که جراح شما تجویز می‌کند ممکن است با تستهایی که در اینجا تشریح شده، متفاوت باشند.
تستهای قبل از جراحی بسیار اختصاصی هستند. به عنوان مثال بسیاری از جراحان پلاستیک قبل از جراحی نیکوتین را تست می‌کنند. این به خاطر این است که سیگار کشیدن و انواع دیگر استعمال دخانیات، جراحات ناشی از زخم را افزایش می‌دهند. اگر تست نیکوتین پیش از جراحی پلاستیک، مثبت باشد جراح نباید این عمل را انجام دهد.
آزمایش خون قبل از جراحی نیز زمان مناسبی به شما می‌دهد که سلامت شما را بهینه می‌کند به عنوان مثال اگر آزمایشهای خون به شما نشان می‌دهد که خون به آرامی لخته می‌شود، می‌توان دارو مصرف کرد یا دوز آن را تغییر داد تا مطمئن شوید که خون به هنگام جراحی به طور مناسبی لخته می‌شود.
آزمونهای تصویربرداری همانند عکس رادیولوژی نیز ممکن است برای تعیین ماهیت دقیق و محدوده طبیعی مشکل انجام شود. به عنوان مثال اگر زانوی شما خیلی آسیب دیده باشد، عکس رادیولوژی برای دیدن ناحیه استخوانهای زانو انجام می‌شود. اما سی تی اسکن یا MRI استفاده می‌شود تا مشخص کند که آیا بافتهایی که به ساختن زانو کمک می‌کنند هم آسیب دیده یا ملتهب هستند یا خیر.
بعد از جراحی آزمایشات اغلب تکرار می‌شوند تا مطمئن شوند که هیچ اختلالی وجود ندارد یا اینکه نیازی به مداخله هست یا خیر. به عنوان مثل آزمایش شمارش کامل خون (CBC) احتمالا انجام می‌شود تا ببینند آیا تزریق خون ضروری است یا خیر یا آیا خونریزی داخلی وجود دارد. مقداری خونریزی به هنگام جراحی طبیعی است اما ادامه از دست رفتن خون معمولا طبیعی نیست و ممکن است نیازمند مداخله باشد.
آزمایش خون قبل از جراحی
- بررسی وضعیت انعقاد خون: این آزمایشها برای تعیین درستی لخته خون (سرعت لخته خون) انجام می‌شود. لخته شدن خیلی کند معمولا به معنای افزایش خونریزی است و لخته شدن سریع نیز می‌تواند خطر ایجاد لخته‌های خونی پس از جراحی را افزایش دهد.
- مواد شیمیایی خون: آزمایش شیمی خون به چند بخش متفاوت از سلامت کلی از جمله میزان قند خون، عملکرد کلیه و میزان سدیم، پتاسیم و کلراید در جریان خون، توجه می‌کند. این مقادیر را می‌توان برای بهینه سازی سلامت در هفته‌های قبل از جراحی یا در طی دوره بهبودی انجام می‌شود.
- پرولاکیتونین: این تست برای تعیین وجود عفونت سیستمیک بدن به نام سپسیس، انجام می‌شود.
- آزمایش کامل خون (CBC): آزمایش کامل خون به تفاوت اجزا خون همانند گلبولهای سفید و قرمز توجه می‌کند و مشخص می‌کند که آیا در وضعیت مناسبی هستند یا خیر. این تست می‌تواند وجود مشکلاتی خاص همانند کم خونی را مشخص کند.
- تست آنزیمهای کبدی: آنزیمهای کبد برای تعیین چگونگی وضعیت عملکرد کبد استفاده می‌شود که ببینند آیا قادر به انجام عملکرد خود در دفع داروها از بدن است و مشخص کند که کبد صدمه دیده یا خیر.
- آنزیمهای قلب: آنزیمهای قلب، تستهایی هستند که برای تعیین سلامت عضلات قلب استفاده می‌شود. این تستها مشخص می‌کنند که حمله قلبی در حال پیشرفت است و همچنین می‌تواند تعیین کند درد قفسه سینه بوسیله حمله قلبی ایجاد شده یا چیزی دیگر است.
- گاز خون شریانی: گاز خون شریانی عمدتا وقتی انجام می‌شود که برای بیمار لوله کار گذاشته شده و تنفس مصنوعی به آن متصل است. این آزمایش می‌تواند تعیین کند که آیا تنظیمات عبور و مرور هوا برای بیمار و میزان استفاده از اکسیژن مناسب است یا خیر.
همچنین بخوانید: آزمایش های روتین قلبی
آزمایش های تصویربرداری
آزمونهای تصویربرداری تستهایی هستند که برای دیدن داخل بدن انسانبدون انجام جراحی، مورد استفاده قرار می‌گیرند. چند تا از این تستها نیازمند تزریق ماده کنتراست به صورت وریدی هستند در حالی که بسیاری از آنها غیر تهاجمی هستند به این معنی که از دور انجام می‌شوند.
طیف وسیعی از آزمونهای تشخیصی وجود دارد که اکثرا قبل و بعد از جراحی انجام می‌شود و اینجا چند تا از مهمترین آنها آورده شده است:
- سی تی اسکن: سی تی اسکن یک تست غیر تهاجمی متداول است که تصاویر سه بعدی از ناحیه اسکن شده می‌دهد. از این تست برای تشخیص بیماریها استفاده می‌شود و نتایج آن ممکن است برای تعیین بهترین روش درمان استفاده شود.
- MRI: اسکن MRI نوع دیگری از تست غیر تهاجمی است که برای ایجاد تصاویر سه بعدی ناحیه اسکن شده استفاد می‌شود. از این تست می‌توان برای تشخیص و تعیین برنامه ریزی درمان استفاده می‌شود. برای MRIبیمار باید روی سطحی دراز بکشد سپس داخل دستگاهی لوله مانند می‌رود. برای بیماران سنگین وزن یا کلاستروفوبیک (ترس از جای تنگ)، MRI باز نیز هست که در بعضی از شهرها وجود دارد و برای استفاده از این دستگاه حتما باید پرس و جو کنید تا ببینید در کدام شهرها این دستگاه وجود دارند.
- عکس رادیولوژی: عکس رادیولوژی یک تصویر تک بعدی از بدن است که با استفاده از تابش اشعه ایکس انجام می‌شود. اشعه ایکس می‌تواند استخوانها، اندام و بافت را نشان دهد و سریع و بدون تهاجم است.
- سونوگرافی: اکثر افراد با سونوگرافی یا اسکن اولتراسوند برای مشخص کردن سلامت و رشد جنین آشنا هستند. همچنین از سونوگرافی به دلایل زیادی برای پی بردن به ترومبوز وریدی عمقی در پا برای بررسی بافت سینه استفاده می‌شود.
- اندوسکوپی: اندوسکوپی نامی کلی برای روشی ست که در طی آن ابزاری با چراغ و دوربین برای نگاه کردن به داخل بدن، استفاده می‌شود. به عنوان مثال آندوسکوپی بالا موقعی ست که این وسیله داخل دهان و در مسیر سیستم گوارش، وارد می‌شود. این روش به پزشکان امکان می‌دهد تا داخل اندامهای بدن را بدون جراحی ببینند.
- اسکن PET: اسکن PET یا برش نگاری با گسیل پوزیتریون، از یک ردیاب رادیونوکلوئید برای ایجاد تصاویری از داخل بدن استفاده می‌کند. این تست غیر تهاجمی است اما نیازمند وارد کردن تزریق وریدی برای کنترل رادیونوکلوئید است. در بعضی موارد، اسکن PET همراه با سی تی اسکن انجام می‌شود تا بهترین تصاویر ممکن به دست آید.
هزینه تستهای تشخیصی قبل از جراحی
قبل از اینکه تستها را انجام دهید ممکن است بخواهید در مورد اینکه تحت پوشش بیمه هستند و یا قیمت آنها چقدر است، سوال کنید.
اگر تحت پوشش بیمه تکمیلی نیستید و مجبور هستید از جیب خودتان برای جراحی خرج کنید باید بدانید که هزینه‌ای که پزشکتان گفته شامل آزمایشها هم می‌شود یا فقط هزینه جراحی است و آزمایشهای قبل از جراحی جداگانه حساب می‌شود.
اگرتحت پوشش بیمه نیستید حتما به پزشکی مراجعه کنید که در بیمارستانهای دولتی و دانشگاهی هم عمل می‌کند. برای اینکار از منشی یا خود پزشک و یا پرس و جو از دیگران مطلع شوید.
معمولا در بیمارستانهای دولتی بخش مددکاری وظیفه بررسی هزینه‌ها و کمک به شما برای کاهش یا تعدیل هزینه‌ها را دارد.
اگر مجبور هستید که به کلینیک خصوصی مراجعه کنید یکی از بهترین کارها این است که اگر اخیرا عکس و یا آزمایش خون انجام داده‌اید حتما آنها را با خودتان به کلینیک ببرید و آزمایش جدید انجام ندهید. بعضی از کلینیک‌ها آزمایشهای یکی دو ماهه اخیرا را قبول می‌کنند.
کلام آخر
قبل از جراحی باید یک سری تست و آزمون تشخیصی در مدت اقامت در بیمارستان باید انجام شود که برای مشخص کردن وضعیت سلامتی شما و تعیین بهترین شیوه درمان، مورد استفاده قرار می‌گیرند. هزینه این تستها بستگی به نوع آنها دارد و برای کاهش هزینه باید با بخش مددکاری بیمارستان هماهنگ کنید.
در مورد نتایج تستها با مسئول درمانی‌تان گفتگو کنید اما فکر نکنید که مجبور هستید همه چیز را متوجه شوید بلکه تشخیص و تعیین روشهای درمان و مراقبتهای پس از آن تنها به عهده پزشک و همچنین مسئول درمانی شماست.
ترجمه و تالیف اختصاصی توسط مجله قرمز
منبع: verywell