داروی سیتالوپرام (Citalopram) یا سلکسا (Celexa) چیست و چه کاربردهایی دارد؟ در چه شرایطی و به چه صورت مصرف می شود؟ عوارض جانبی آن کدامند؟ چه داروهایی را نباید به طور همزمان با سیتالوپرام مصرف کرد؟ این سوالات، به همراه نکات و اطلاعات مهم درباره‌ی این دارو، در مطلب پیش‌رو بررسی خواهد شد.
معرفی دارو سلکسا
داروی سلکسا (Celexa)، که با نام عمومی سیتالوپرام (Citalopram) نیز شناخته می‌شود، یک داروی ضد افسردگی است و برای درمان افسردگی استفاده می‌گردد. این دارو ممکن است در موارد دیگری نیز استفاده شود.
اطلاعات مهم درباره سلکسا
در صورتی که از داروی پیموزید (pimozide) نیز استفاده می‌کنید و یا متیلن تزریق می‌کنید، نباید سیتالوپرام را مصرف نمائید.
اگر در طی ۱۴ روز گذشته، از یک مهار کننده‌ی MAO – شامل ایزوکاربکسازید، لینزولید، فنلزین، رازاگیلین، سلگیلین یا ترانیل سایپرومین و غیره – استفاده کرده‌اید، از این دارو استفاده نکنید.
برخی از افراد، وقتی از داروهای ضد افسردگی برای اولین بار استفاده می‌کنند، دچار افکار خودکشی می‌شوند. بنابراین توجه داشته باشید که ممکن است دچار تغییرات روحی و خلق و خویی شوید. هر گونه علائم جدید و یا بدتر شدن علائم قبلی خود را به پزشک اطلاع دهید.
گفته شد که هر گونه علائم جدید و یا بدتر شدن علائم قبلی خود را به پزشک اطلاع دهید. مثلاً: تغییرات خلق و خو یا رفتار، اضطراب، مشکلات خواب، یا اگر احساس تحریک پذیری، زودرنجی، تلاطم، احساسات خصومت آمیز یا تهاجمی، بی‌قراری، بیش‌فعالی، بدتر شدن افسردگی، افکار خودکشی یا صدمه به خود دارید.
بدون تجویز دکتر، این دارو را در اختیار افراد کمتر از ۱۸ سال قرار ندهید.
مصرف داروی سیتالوپرام برای کودکان ممنوع است.
نکات مهمی که قبل از مصرف سلکسا باید رعایت کرد
اگر نسبت به سیتالوپرام یا اس یتالوپرام (Lexapro) حساسیت دارید و یا از پیموزید استفاده می‌نمائید، نباید داروی سلکسا را مصرف کنید.
یادآوری می‌شود که اگر در طی ۱۴ روز گذشته، از یک مهار کننده‌ی MAO – شامل ایزوکاربکسازید، لینزولید، فنلزین، رازاگیلین، سلگیلین یا ترانیل سایپرومین و غیره – استفاده کرده‌اید، از این دارو استفاده نکنید.
برای اطمینان از اینکه مصرف داروی سلکسا برای شما خطراتی را در پی نخواهد داشت، در صورتی که موارد زیر را دارید، با دکتر خود در میان گذارید:
- اختلال خونریزی یا اختلالات انعقاد خون؛
- بیماری کبدی یا کلیوی؛
- تشنج یا صرع؛
- بیماری قلبی، سکته‌ی قلبی، اختلالاتی در ضربان قلب، ضربان قلب آهسته، یا سابقه‌ی سکته‌ی قلبی که اخیراً گذرانده‌اید؛
- سابقه‌ی شخصی یا خانوادگی سندروم QT؛
- عدم تعادل‌های الکترولیتی (مثلاً کمبود میزان پتاسیم یا منیزیم در خون)؛
- اختلال دو قطبی (افسردگی جنون آمیز)؛
- سابقه‌ی مصرف نادرست داروها یا داشتن افکار خودکشی؛
برخی از افراد، وقتی از داروهای ضد افسردگی برای اولین بار استفاده می‌کنند، دچار افکار خودکشی می‌شوند.
دکتر معالج شما، باید در دوره‌های مرتب، شما را ویزیت کند تا پیشرفت وضعیت شما را بررسی کند. اطرافیان نزدیک شما و خانواده‌تان نیز باید نسبت به تغییرات خلق و خو و رفتار شما آگاه باشند تا در صورت لزوم، از پزشک کمک بگیرند.
مصرف قرص سلکسا در دوران بارداری و شیردهی
مصرف برخی از داروهای ضد افسردگی در دوران بارداری، ممکن است باعث ایجاد مشکلات ریوی جدی و یا سایر مشکلات در جنین شود. البته در صورتی که مصرف داروی ضد افسردگی را قطع کنید، ممکن است افسردگی شما بازگشت کند. در صورتی که باردار شدید، سریعاً به پزشک خود اطلاع دهید. در دوران بارداری، بدون توصیه‌ی پزشک، سیتالوپرام را شروع به استفاده نکرده و همچنین مصرف داروی سیتالوپرام را خودسرانه قطع نکنید.
سیتالوپرام می‌تواند در شیر مادر نفوذ پیدا کرده و باعث آسیب در نوزاد شود. در دوره‌ی مصرف این دارو، از شیردهی به نوزاد بپرهیزید.
بدون تجویز دکتر، این دارو را در اختیار افراد کمتر از ۱۸ سال قرار ندهید. مصرف داروی سیتالوپرام برای کودکان ممنوع است.
نحوه مصرف قرص سلکسا
سیتالوپرام را حتماً با تجویز پزشک مصرف کنید و قبل از مصرف، تمامی مواردی که روی جلد این دارو نوشته شده است را به دقت مطالعه نمایید. همچنین از مصرف دوز بیشتر یا کمتر از مقداری که برای شما تجویز شده است، خودداری کنید و فقط در همان دوره ی زمانی که برای شما تجویز شده، آن را مصرف کنید. همچنین دکتر شما ممکن است در هر دوره‌ی مصرف، تغییراتی را در دوز مصرفی شما از این دارو اعمال کند.
ممکن است تا ۴ هفته طول بکشد تا علائم بهبودی در شما ظاهر شود. به مصرف دارو ادامه دهید ولی اگر بهبودی در وضعیت خود مشاهده نکردید، پزشک خود را در جریان قرار دهید.
مصرف داروی سیتالوپرام را به طور ناگهانی قطع نکنید. چرا که ممکن است علادم ناخوشایندی در شما بروز پیدا کند. از دکتر خود در مورد نحوه‌ی قطع مصرف صحیح و بی‌خطر این دارو سوال کنید.
دارو را در دمای اتاق نگهداری کرده و دور از گرما و رطوبت قرار دهید.
مصرف بیش از اندازه یا کمتر از میزان لازم سلکسا
اگر یک بار مصرف این دارو را فراموش کردید، به محض اینکه به یاد آوردید، آن را مصرف کنید. اما چنانچه زمانِ به یادآوری شما، بسیار نزدیک به زمانِ مصرفِ بعدی بود، دوز فراموش شده را مصرف نکنید. فقط در نوبت بعدی، سیتالوپرام را مصرف کنید. از مصرف داروی اضافی، برای جبران دوز مصرفیِ از دست رفته، خودداری کنید.
چنانچه بیشتر از میزان مورد نیاز، این دارو را مصرف کردید، به موارد اورژانسی در مورد مصرف زیاد این دارو مراجعه کنید و یا از پزشک کمک بگیرید.
در دوره مصرف سیتالوپرام چه کارهایی نباید انجام داد؟
- قبل از مصرف داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی برای تسکین درد، آرتریت، تب یا تورم، دکتر را در جریان قرار دهید. این داروها، شامل آسپرین، ایبوپروفن (Advil, Motrin)، ناپروکسن (Aleve)، سِلِکوکسیب (Celebrex)، دیکلوفناک، ایندومتاسین، ملوکسیکام و غیره می‌شود. استفاده‌ی همزمان از این داروها با داروی سیتالوپرام یا سلکسا، ممکن است باعث شود که شما به راحتی دچار کبودی یا خونریزی شوید.
- نوشیدن الکل، باعث می‌شود که برخی از عوارض جانبی ناشی از مصرف داروی سلکسا شدت پیدا کند.
- سیتالوپرام ممکن است باعث اختلال در اندیشیدن یا واکنش نشان دادن شما شود. بنابراین اگر قصد دارید رانندگی کنید یا کاری را انجام دهید که نیاز به هوشیاری شما دارد، بیشتر مراقب باشید.
عوارض جانبی قرص سلکسا
اگر هر گونه علائم آلرژیکی نسبت به این دارو – شامل کهیر، به دشواری نفس کشیدن، التهاب صورت، لب ها، زبان یا گلو – در خود مشاهده کردید، حتماً به دکتر اطلاع دهید.
یادآوری می‌شود که هر گونه علائم جدید و یا بدتر شدن علائم قبلی خود را به پزشک اطلاع دهید. مثلاً: تغییرات خلق و خو یا رفتار، اضطراب، مشکلات خواب، یا اگر احساس تحریک پذیری، زودرنجی، تلاطم، احساسات خصومت آمیز یا تهاجمی، بی‌قراری، بیش‌فعالی، بدتر شدن افسردگی، افکار خودکشی یا صدمه به خود دارید.
اگر موارد زیر را دارید، بلافاصله به دکتر اطلاع دهید:
- احساس سبکی در سر – احساس اینکه هر لحظه ممکن است بیفتید؛
- تاری دید، دید تونلی، درد یا تورم چشم، دیدن هاله دور چراغ‌ها؛
- سردرد به همراه درد قفسه‌ی سینه و سرگیجه‌ی شدید، غش کردن، ضربان قلب تند یا بدون نظم؛
- واکنش‌های شدید سیستم عصبی – بسیار سفت و صلب شدن ماهیچه‌ها، تب، تعریق، گیجی، ضربان قلب تند یا ناموزون، لرزش، احساس اینکه هر لحظه ممکن است بیفتید؛
- میزان سروتونین بالا در بدن – علائم: تلاطم و پریشانی، تب، توهم، ضربان قلب تند، رفلاکس بیش از حد فعال، حالت تهوع، استفراغ، اسهال، نداشتن هماهنگی، غش کردن؛
- میزان سدیم پایین در خون – علائم: سردرد، گیجی، لکنت زبان، ضعف شدید، استفراغ، احساسات متغیر؛
عوارض جانبی متداول در اثر مصرف داروی سیتالوپرام عبارت است از:
- مشکلات حافظه‌ای یا تمرکز کردن؛
- سردرد، خواب‌آلودگی؛
- خشک شدن دهان، افزایش تعریق؛
- بی‌حسی یا سوزش؛
- افزایش اشتها، حالت تهوع، اسهال، نفخ؛
- ضربان قلب تند؛
- مشکلات خواب (بی‌خوابی)، احساس خستگی؛
- علائم سرماخوردگی – مانند گرفتگی بینی، عطسه کردن، گلودرد؛
- تغییرات در وزن؛
- به سختی به ارگاسم رسیدن؛
البته لازم است ذکر شود که ممکن است عوارض جانبی دیگری نیز در صورت استفاده از این دارو رخ دهد. چنانچه موارد دیگری را مشاهده نمودید، به دکتر مراجعه کنید.
اطلاعات دوز مصرفی داروی سلکسا
اطلاعات مصرف دارو برای بزرگسالانی که از افسردگی رنج می‌برند:
دوز اولیه: ۲۰ میلی‌گرم به طور خوراکی در هر روز مصرف شود.
دوز میانی: ۲۰ الی ۴۰ میلی‌گرم به طور خوراکی در هر روز مصرف شود.
حداکثر دوز مصرفی: ۴۰ میلی‌گرم به طور خوراکی در هر روز مصرف شود.
توجه:
دوز اولیه می‌تواند در صورت نیاز، تا ۴۰ میلی‌گرم به صورت خوراکی در روز، بعد از گذشتِ حداقل ۱ هفته از دوران درمان و مصرف دارو، استفاده شود.
مصرف ۶۰ میلی‌گرم از این دارو در هر روز، تاثیری بیشتر از مصرف ۴۰ میلی‌گرم آن را نشان نداده است.
در مورد افسردگی حاد، ممکن است به ماه‌ها درمان و استفاده از داروها نیاز باشد.
اطلاعات مصرف دارو برای کهنسالانی که از افسردگی رنج می‌برند:
دوز مصرفی پیشنهاد شده برای افراد بالای ۶۰ سال: ۲۰ میلی‌گرم به صورت خوراکی در هر روز مصرف شود.
توجه:
مصرف ۶۰ میلی‌گرم از این دارو در هر روز، تاثیری بیشتر از مصرف ۴۰ میلی‌گرم آن را نشان نداده است.
در مورد افسردگی حاد، ممکن است به ماه‌ها درمان و استفاده از داروها نیاز باشد.
تاثیر داروهای دیگر بر سلکسا – تداخل های دارویی
استفاده از داروی سلکسا به همراه داروهایی که باعث خواب‌آلودگی یا آهسته شدن تنفس شما می‌شوند، ممکن است منجر به عوارض جانبی خطرناک و یا حتی مرگ گردد. قبل از مصرف قرص‌های خواب‌آور، داروهای ضد درد مخدر، داروهای سرفه، شل کننده‌ی عضلات، یا داروهای اضطراب، افسردگی یا تشنج، با دکتر خود مشورت کنید.
بسیاری از دارو ها ممکن است با سیتالوپرام تداخل داشته باشند. تعداد کمی از این دارو ها در زیر آورده شده است. هر دارویی که مصرف می‌کنید یا قصد شروع یا قطع مصرف آن را دارید، با دکتر در میان گذارید؛ خصوصاً داروهای زیر:
- سایمتیدین؛
- لیتیوم؛
- تریپتوفان؛
- وارفارین، کومادین، جانتوون؛
- هر گونه داروی ضد افسردگی دیگر؛
- داروهای قلبی؛
- داروهای درمان اختلالات روانی؛
- داروهای تریپتان برای سردردهای میگرنی؛
البته لیست بالا همه‌ی داروهایی که با سیتالوپرام تداخل دارند را در بر ندارد و سایر داروها نیز ممکن است با این دارو تداخل داشته باشند؛ مثلاً ویتامین ها و داروهای گیاهی.
ترجمه ی اختصاصی مجله قرمز / با اندک تصرف و تلخیص
منبع : drugs.com
اگر این مطلب برای شما مفید بود، پیشنهاد می‌شود مطلب داروی ضد افسردگی بوپروپیون را نیز مطالعه کنید.