فرهنگ کار در ژاپن به یک فرهنگ به شدت سخت‌گیرانه تبدیل شده است. کارکنان ژاپنی بیش از حد به کار کردن اهمیت می‌دهند تا جاییکه از سال ۱۹۷۰ ضرب‌المثلی در ژاپن رایج شد که می‌گوید: اونقدر کار کن تا بمیری. در ژاپن این ضرب المثل به karoshi کاروشی مشهور شده است.
“کاروشی” در فرهنگ کار در ژاپن یک واژه رایج است و این چنین شده که حتی برخی کارمندان به خاطر زیادکاری، جان خودشان را از دست داده‌اند و یا عبارتی دیگر دست به خودکشی نیمه‌عمدی زده‌اند. مرگ آنها به دلیل آسیب ها و حملات قلبی ناشی از زیادکاری، گزارش شده است. دولت ژاپن قدمهایی برای کاهش آمار مردن از کار در ژاپن ، برداشته است اما کارشناسان نگران این هستند که اقدامات دولت به حدی که باید کافی باشد، کافی نباشد.
آخرین کارمندی که در جولای ۲۰۱۳ بر اثر زیاد کاری فوت کرد، شخص ۳۱ ساله ای به نام خانم Miwa Sado بود که یک ژورنالیست بود. او طبق گزارشات، ۱۵۹ ساعت در طول یک ماه را در شبکه خبری NHK زیادکاری داشته و بر اثر ایست قلبی، دچار مرگ شده است. گزارش مرگ او به تازگی در اکتبر ۲۰۱۷ اعلام شده است. قبل از او نیز، گزارش مرگ یک خانم ۲۴ ساله دیگر نیز به نام Matsuri Takahash که به میزان ۱۰۵ ساعت در ماه زیادکاری داشته، ارائه شد که او نیز در یک شرکت تبلیغاتی به نام کار Dentsu می‌کرده و مشخص نیست چرا در روز کریسمس ۲۰۱۵ خودش را از سقف اتاق کارفرمایش به نام Tadashi Ishii به پایین انداخته. این اتفاق باعث شد کارفرمای او که در سمت مدیر عامل و ریس هیئت مدیره این شرکت بود، استعفا دهد.
چرا فرهنگ مردن از کار در ژاپن رایج شده است؟
عبارت به حد مرگ کار کن، یا همان “کاروشی” عبارتی بود که پس از جنگ جهانی دوم در زبان ژاپنی‌ها رایج شد. در اوایل دهه ۱۹۵۰ نخست وزیر ژاپن Shigeru Yoshida ساختن یک اقتصاد قوی را از مهم ترین اولویت های برنامه کاری‌اش قرار داد. او به طور کامل از شرکتهایی که به کارمندانشان امنیت شغلی مدام العمر بدهند، حمایت کرد و تنها چیزی که از کارمندان و کارگران خواست، این بود که نسبت به شرکت و کاری که انجام می‌دهند وفادار باشند و کارشان را بی کم و کاست انجام دهند. این یعنی کارکنان ژآپنی هرچه بیشتر و بهتر کار کنند، تامین مالی بیشتری در آینده خواهند داشت. انگیزه‌ای که باعث شد فرهنگ مردن از کار در ژاپن اجرایی شود.
اکنون اقتصاد ژاپن، سومین اقتصاد بزرگ دنیاست و دلیل آن نیز پیمان دوطرفه ای بود که نخست وزیر ژاپن در ۶۵ سال پیش با کارکنان و کارفرمایان ژاپنی بست. اما این مسئله در طی یک دهه باعث ایجاد مشکلی به نام زیادکاری و مرگ ناشی از آن به دلیل استرس‌های کاری و محرومیت از خواب را برای کارکنان به همراه آورد. در ابتدا این مرگها، مرگ ناشی از شغل نام گذاری شددند چرا که علت اصلی آن، شغل افرادبود. کارکنان به منظور رسیدن به هدف تامین مالی مادام العمر، سعی کردند به هر نحوی که می‌توانند وفاداری خود نسبت به کارفرما و کاری که انجام می‌دهند را ثابت کنند، این شد که ضرب المثل مردن از کار در ژاپن به یک اتفاق واقعی تبدیل شد.
هرچند با گذر از زمان امروزه، این تصور از زیادکاری در حال کمرنگ‌تر شدن است اما کماکان این حس در درون کارکنان ژاپنی وجود دارد که باید تا حد مرگ کار کنند، چراکه در یک نظر سنجی که درسال ۲۰۱۶ گرفته شد، ۲۰ در صد از کارکنان بیان کرده‌اند که بیشتر از ۸۰ ساعت در ماه زیادکاری دارند. بر اساس آمار گرفته شده ۱۶.۴ در صد از مردم آمریکا در طول هفته ۴۹ ساعت یا بیشتر کار می‌کنند درحالیکه این رقم در ژاپن به ۲۰ در صد می‌رسد. اکثر کارکنان ژاپنی گفته‌اند که هیچ وقتی را برای تعطیلات آخر هفته خود نمی‌گذارند. این آمار شامل مردان و زنان شاغل می‌شود که دو نمونه از زنان شاغل در ابتدای مقاله مثال زده شد که یکی از آنها به نام Takahashiدر توییتر خودش نوشته بود :
” الان ۴ صبحه، دستام می لرزه، می‌خوام بمیرم. خیلی خسته ام”.
زیادکاری به خصوص در نسل جوان کارکنان ژاپنی چیز تازه ای نیست. کارفرمایان آنها از کارکنانشان انتظار دارند برای طی کردن پله های ترقی، زودتر از موعد به محل کارشان بیایند و دیرتر از موعد از آن خارج شوند.
مثلا یک فروشنده ۳۱ ساله مرد به نام Takehiro Onuki می‌گوید من ساعت ۸ صبح به دفتر کارم می‌آیم و نیمه شب از آنجا خارج می‌شوم. او می‌گوید همسرش را فقط در آخر هفته ها می‌تواند ببیند.
این قضیه در مورد سایر کارکنان ژاپنی نیز صادق است که ادامه همان فرهنگ مردن از کار در ژاپن است، به خصوص برای بیشتر کسانی‌که تحت سلسله مراتب شغلی سفت و سختی کار می‌کنند تا بتوانند مقام خودشان را با کار زیاد در شرکت ارتقا دهند. پیشرفت آنها از طریق تلاش و تقلای بسیار زیاد آنها می‌شود. کارکنان ژاپنی به ندرت شغل خود را عوض می‌کنند چون شروع دوباره یک کار به معنای شروع از صفر است و کاری به موقعیتی که در شغل قبلی کسب کرده‌اند ندارد. نتیجه ای که کسب می‌شود نسلی از کارکنان ازجان گذشته‌ی ژاپنی است که تمام زندگیشان را به کارشان اختصاص می‌دهند.
چگونه مردن از کار در ژاپن را میتوان به پایان رساند؟
دولت در تلاش است تا موارد مردن از کار در ژاپن را با قوانین سختگیرانه‌ای کمتر کند. قوانینی که بتواند ساعات فراقت بیشتری به کارکنان می‌دهد. بلافاصله پس از خودکشی دسامبر سال ۲۰۱۶ ،دولت فدرال ژاپن طرح بیمه جدیدی را پیاده ساخت که کارکنان می‌توانند در آخرین جمعه هر ماه ساعت ۳ بعدازظهر کارشان را ترک کنند. با احتساب تعطیل بودن شنبه و یکشنبه، کارکنان ژاپنی در پایان هر ماه ۲ روز و نیم تعطیلی خواهند داشت. فرصتی است برای گشت و گذار و خرید. اما آن روی سکه نیز وجود داشت و این طرح موفق نشد چرا که اما با گذشت بیش از ۸ ماه از اجرایی شدن این برنامه، بسیاری از شرکتهای ژاپنی با توجه به اعلام این تعطیلی در جمعه های آخر هر ماه، شروع کردند به حراج اجناس خود در همان روز به این امید که کارکنانی که به تعطیلی می‌روند از آنها چیزی بخرند و این خودش باعث کار مضاعف کارکنان ژاپنی شد.
در نتیجه‌ی این اتفاق، یک سیاستمدار ژاپنی که این طرح را هدایت می‌کند در آخرین گفتگویش با رسانه‌ی تایمز ژاپن گفته است: “ما سعی داریم هر دو طرف مسئله را مدنظر داشته باشیم هم طرف مصرف کننده و هم طرف کارکنان را تا در صورت لزوم تغییراتی در طرح ایجاد کنیم”.
برخی کمپین‌های دیگر به منظور کاهش مردن از کار در ژاپن ، راه حل های دیگری ارائه داده اند، مثلا پیشنهاد خوردن صبحانه برای کسانی که خیلی زود به محل کارشان می‌آیند تا آنها را از زیاد ماندن در محل کار منصرف کنند. برخی کمپین‌های دیگر به کارکنان اجازه می‌دهند هر م‌زان ساعتی که به مرخصی نیاز داشته باشند بگیرند. اگرچه کارشناسان فرهنگی در ژاپن دید خوشبینانه ای ندارند اما این اقدمات می‌تواند تاثیر بلندمدت داشته باشد. کارشناسان عقیده دارند فرهنگ مردن از کار در ژاپن در نوع نگرش کارکنان نهادینه شده است.
ترجمه اختصاصی مجله قرمز Chris Weller
منبع: businessinsider