لخته شدن خون همیشه چیزی بدی نیست. هنگامی‌که شما دچار بریدگی می‌شوید، این پدیده سلول‌های خونی شمارا به هم متصل می‌کند که خون را از نشت به مکان‌هایی که به آن تعلق ندارند متوقف کرده و به روند بهبودی زخم کمک می‌کند؛ اما گاهی اوقات لخته‌ها در مکان‌هایی قرار می‌گیرند که نباید در آنجا حضورداشته باشند و اگر در مکان‌هایی قرار گیرند که خون نیاز به جریان دارد، می‌تواند مشکلاتی را برای فرد ایجاد کند. چندین نوع از لخته‌های وجود دارد که می‌تواند باعث مشکلات شود. لخته‌هایی که خونی را به مغز شما می‌رسد را بلوکه می‌کنند، باعث سکته مغزی می‌شوند و آن‌هایی که جریان خون قلب شمارا متوقف می‌کنند باعث حمله قلبی می‌شود. لخته‌ای که در پای شما شکل می‌گیرد، ترومبوز ورید عمقی (DVT) نامیده می‌شود. DVT ها می‌توانند از محل ایجاد خود دور شوند و به ریه‌های شما نقل‌مکان کنند. این مورد آمبولی ریوی (PE) نامیده می‌شود و می‌تواند برای فرد بسیار جدی و حتی مرگبار باشد. الیوت ریچارد هوت، MD، مدیرکل مرکز جانسون و جراح عمومی می‌گوید: ” درواقع، لخته‌های خون خطرناک بسیار شایع هستند. ۱۰۰۰۰۰ نفر در هرسال در ایالات‌متحده آمریکا در اثر DVT و PE می‌میرند. این میزان مرگ‌ومیر چیزی بیش از مرگ‌ومیر ناشی از سرطان سینه و تصادف با وسایل نقلیه است”. درحالی‌که هرکسی می‌تواند مبتلابه عارضه شدن خون در جای اشتباه در زمان اشتباه شود، برخی از افراد ممکن است به‌خصوص نسبت به این مسئله آسیب‌پذیر باشند، ازجمله افرادی که به یک یا چند دسته زیر تقسیم می‌شوند که در این مقاله به‌طور مفصل به بررسی آنها می‌پردازیم.
لخته شدن خون در افرادی که اضافه‌وزن دارند
کارشناسان معتقدند: اگر شما چاق هستید، خطر ابتلا به لخته‌های خونی که در ورید ریوی ایجاد می‌شود و از طریق خون شما (ترومبوآمبولی وریدی یا VTE) انتقال می‌یابد، بیشتر است؛ و اینکه چقدر شما دارای وزن سالم هستید می‌توانید تفاوت شانس شمارا در ابتلای به این مشکل تعیین کند. Haut می‌گوید: “برای افرادی که اضافه‌وزن کمی دارند، ممکن است خطر اضافه کمی وجود داشته باشد، اما شما به‌شدت چاق و یا دائماً چاق هستید و دچار اضافه‌وزن زیاد هستید، خطر بالا می‌رود.” به‌علاوه، وزن بیشتری که بر روی اسکلت خود قرار می‌دهید و همیشه با خود حمل می‌کنید، باعث سخت‌تر گردش خون شده و نشستن برای مدت طولانی لخته خون را در منطقه خطرناک قرار می‌دهد.
سیگاری‌ها
سیگار کشیدن سلامت شمارا به دلایل مختلفی از بین می‌برد و یکی از این عوامل خطر مربوط به لخته شدن خون است. پاملا بوروینکل، متخصص درزمینهٔ مواد ضد انعقاد در درمانگاه ضد انعقاد یادبود UMass می‌گوید: “مردم فکر می‌کنند که سیگار کشیدن فقط بر روی ریه تأثیر می‌گذارد، اما درواقع بر رگ‌های خونی شما نیز تأثیر می‌گذارد. سیگار کشیدن عضلات خونی شمارا متزلزل می‌کند و باعث می‌شود خون بیشتری به هم بچسبد. این مشکل معمولاً با بیماری قلبی و بیماری شریانی محیطی همراه است و یکی از بزرگ‌ترین علل حمله قلبی و سکته مغزی و همچنین افزایش خطر ابتلا به VTE است.
زنان باردار
Burgwinkle می‌گوید”حتی اگر شما به ورزش ادامه دهید، داشتن یک بچه در رحم می‌تواند فرآیند لخته شدن را پیچیده کند. یکی از دلایل این است که هورمون‌های اضافه‌شده به‌خصوص استروژن در جریان خون شما شناور است. دلیل دیگر کودکی که در رحم شما بزرگ‌تر می‌شود. همان‌طور که نوزاد بزرگ‌تر و بزرگ‌تر می‌شود، می‌تواند به رگ‌های خونی داخل شکم و لگن فشار وارد کند و جریان خون را مستقیماً مسدود کند و موجب لخته شدن شود”.
دریافت‌کننده‌های استروژن
مصرف یک قرص ضدبارداری می‌تواند شما را سه یا حتی چهار برابر بیشتر در معرض ابتلا به لخته شدن خون قرار دهد. هوت می‌گوید: “البته در زنان سالم گاهی علائمی مانند تورم در پا، یا ضعف در تنفس یا درد قفسه سینه شروع می‌شود و مردم اغلب آن را جدی نمی‌گیرند. او می‌گوید، اگر این زنان مصرف قرص‌های ضدبارداری را مصرف کنند یا در حال درمان جایگزینی هورمون باشند، باید وضعیت قرمز را برای بررسی لخته‌ها در نظر گرفت.
افراد مبتلابه عفونت یا بیماری‌های التهابی
Burgwinkle می‌گوید: ” اگر در معرض بیماری جدی یا عفونت هستید، باید از علائم لخته‌های غیرطبیعی مطلع شوید. برخی از انواع سرطان مانند مغز، تخمدان، پانکراس، روده بزرگ، معده، ریه و سرطان کلیه می‌توانند افراد را در معرض خطر DVT یا PE قرار دهند؛ و اگر لخته شدن خون ممکن است قبل از سرطان اتفاق بیفتد، به این معنی که ممکن است نشانه‌ای هشداردهنده باشد. “گاهی اوقات ما می‌بینیم که لخته‌های خون رخ می‌دهد و تشخیص از راه می‌رسد. مشکلات دیگر باعث می‌شود که شما به‌احتمال‌زیاد به لخته شدن، دیابت، HIV یا بیماری‌های التهابی روده مانند بیماری کرون یا کولیت نیز مبتلا شوید. به‌طور مشابه، اگر شما زخمی شوید، بدن شما ممکن است در نقاط داخلی لخته شود، یعنی جایی که نباید این امر رخ دهد”.
افرادی که برای مدت طولانی در یک وضعیت ثابت قرار دارند
دلایل مختلفی وجود دارد که شما ممکن است چندین ساعت را حرکت نکنید. Haut می‌گوید که این مورد دز افراد بستری‌شده در بیمارستان، زیاد به وقوع می‌پیوندد. او می‌گوید: “حدود نیمی از DVT ها و PE ها در بیمارانی که در حال حاضر در بیمارستان هستند یا اخیراً در بیمارستان بوده‌اند، رخ می‌دهد” این امر اغلب، به این دلیل است که نه‌تنها این افراد در روزها یا حتی هفته‌ها بدون تحرک بر یک‌تخت بیمارستان قرار می‌گیرید، بدن آنها نیز احتمالاً در معرض نوعی آسیب جراحی مانند جراحی یا بیماری قرارگرفته است. Haut می‌گوید: ” این مورد زمانی که در زندگی‌تان اتفاق می‌افتد، خطر ابتلای به لخته شدن خون در شما به‌طور چشمگیری افزایش پیدا می‌کند”. همچنین نشستن در یک ماشین، اتوبوس یا در یک هواپیما به مدت چهار ساعت یا بیشتر وضعیت دیگری است که می‌تواند خطر لخته شدن خون را افزایش دهد، به‌ویژه اگر شما آب کافی برای مصرف به همراه خود نداشته باشید. در حقیقت، هرگونه فعالیتی که ساعت‌ها شمارا بی‌تحرک می‌کند، شمارا در معرض خطر قرار می‌دهد. Burgwinkle می‌گوید: “من یک بیمار داشتم که پس از گذراندن دوره‌های طولانی در فضاهای تنگی و دچار یک لخته شده بود. حرفه او لوله‌کشی بود”.
فرزندان افرادی که مشکلات لخته شدن خون دارند
اگر شما می‌دانید که در درخت خانواده خود با مشکل لخته‌های خون غیرطبیعی روبرو هستند، اولین گام این است که در مورد این تجربیات بیشتر بدانید. اگر بخواهیم جراحت یا ناخوشی در این زمینه مقصر نیست، علت می‌تواند ژنتیکی باشد، Burgwinkle می‌گوید. برخی اختلالات به ارث برده می‌شوند که باعث می‌شوند خون شما غلیظ‌تر و احتمالاً مستعد لخته شدن خون باشد. شما ممکن است نیاز به آزمایش داشته باشید تا متوجه شوید که آیا یکی از این اختلالات را به ارث برده‌اید یا نه.
افرادی که قبلا دچار لخته خون بوده اند
سابقه لخته شدن خون را داشته‌اید؟ شما احتمالاً آنها را دوباره به این عارضه مبتلا شوید. یک‌سوم افرادی که به DVT / PE مبتلا می‌شوند، اغلب، ظرف ۱۰ سال دوباره به این عارضه مبتلا می‌شوند. Burgwinkle می‌گوید، این امر به‌این‌علت است که لخته‌های خون در اطراف دریچه‌های رگ ایجاد می‌شود که می‌تواند به آن صدمه بزند. در برخی موارد، این امر می‌تواند منجر به تشکیل چندین لخته در طول زمان شود. “خواهیم دید که این امرمی تواند بیشتر ناشی از یک بیماری مزمن باشد تا یک مشکل حاد”.
منبع: prevention.com
این مقاله توسط Rachel Reiff Ellis به رشته تحریر در آمده و همچنین توسط نویسندگان مجله قرمز به صورت اختصاصی، ترجمه و تالیف شده است.