یکی از مشهورترین و پرسروصداترین رژیمهای چند سال گذشته، رژیم کتوژنیک بوده است. این رژیم غذایی ادعا میکند در مقایسه با سایر انواع رژیمها، کاهش وزن مؤثرتر همراه با سطوح گرسنگی کمتر را برای متقاضیان به ارمغان میآورد. در این میان، برخی از متخصصان پوست و زیبایی هم معتقدند که تغییرات ناشی از رژیم کتو میتواند تأثیر مثبتی بر پوست داشته باشد. البته امروزه همه ما میدانیم که غذایی که میخوریم میتواند بر ظاهر پوست ما تأثیر بگذارد.
بنابراین، تغذیه سالم و استفاده از بهترین محصولات مراقبت از پوست برای حفظ جوانی و درخشندگی پوست ضروری است. اما مساله اینجاست که ارتباط بین رژیم کتوژنیک و پوست به چه صورت است؟ و با توجه به اینکه رژیم کتو، یک رژیم غذایی بسیار سخت و محدودکننده است، آیا ارزش دنبال کردن صرفا با هدف زیبایی و سلامت پوست را دارد؟
آیا رابطه رژیم کتوژنیک و پوست واقعی است؟
رژیم کتوژنیک در سالهای اخیر محبوبیت زیادی پیدا کرده است. مردم این رژیم را مفید میدانند چون میتوانند مقدار زیادی چربی مصرف نموده و درعینحال مقدار قابل توجهی وزن کم کنند. اما چگونه مصرف چربی زیاد در رژیم کتوژنیک بر ظاهر کلی پوست شما تأثیر خواهد گذاشت؟برای اینکه متابولیسم از گلیکولیز (سوزاندن قند) به کتوز (چربیسوزی) تبدیل شود، باید ۵۰٪ تا ۷۵٪ از کل کالری را از چربی دریافت کنید. محتوای چربی بالا در رژیم غذایی سیرکننده است، بنابراین باعث میشود کمتر غذا بخورید.البته مزایای سلامتی رژیم کتوژنیک متفاوت است، اما برخی فواید مانند مدیریت دیابت، سرطان، کلسترول و صرع را به همراه دارد. هرچند اگر این رژیم بهطور نادرست انجام شود، میتواند خطر بیماری قلبی را افزایش دهد و پیامدهای منفی دیگری هم برای سلامتی داشته باشد.
رژیم کتو شامل مصرف چربیهای سالم از منابعی مانند ماهی، آجیل و آووکادو است. این چربیها میتوانند ظاهر بهتری به پوست بدهند و تا حدودی از میزان چین و چروکهای روی پوست صورت کم کنند. ارتباط رژیم کتوژنیک و پوست هنوز بهطور کامل به اثبات نرسیده است اما ممکن است به دلیل چرب شدن پوست صورت باعث درخشندگی و جوان دیده شدن آن شود. مصرف اسیدهای چرب امگا ۳ و کلاژن که از اجزای لاینفک کتو هستند، میتواند سلامت و ظاهر پوست را بهبود بخشد. اما ازسویدیگر، پوست برخی از افراد بهدلیل مصرف زیاد لبنیات مانند پنیر، خامه و کره جوش میزند.
رژیم کتوژنیک چه تاثیری بر روی پوست دارد؟
طرفداران کتو معتقدند رژیم کتوژنیک تاثیر مثبتی بر پوست دارد، چون با مصرف چربیهای سالم و کاهش مصرف قند، التهاب و استرس اکسیداتیو کاهش مییابد و ظاهر پوست را هم بهبود میبخشد. رژیم کتو همچنین میتواند از سرطان پوست جلوگیری کند، آکنه را بهبود بخشد و ظاهر رگهای واریسی را کاهش دهد. اما این رژیم تاثیرات منفی مثل جوش یا حساسیتهای پوستی را هم ممکن است در پی داشته باشند.
تاثیر رژیم کتوژنیک روی جوش
ارتباط بین رژیم کتوژنیک و پوست گاهی میتواند باعث ایجاد مشکلاتی مانند جوشهای پوستی شود. رژیم کتو باعث ترشح بیش از حد سبوم میشود که غذای باکتری نوع P. آکنه است که در عمق فولیکولهای مو و لایه بیرونی پوست زندگی میکند. غلظت این باکتریها در همان حال که از سبوم تغذیه میکنند، بهطور چشمگیری افزایش مییابد که باعث ایجاد جوشهای پوستی یا آکنه میشود. همچنین، رژیم کتو باعث تولید کتون در بدن میشود، که ارتباط ضعیفی با ایجاد بیماریهای پوستی مانند آکنه، روزاسه (قرمزی صورت) و حتی بثورات پوستی دارد.
فواید رژیم کتوژنیک برای پوست
علاوهبر مزایای کاهش وزن رژیم کتوژنیک، شواهدی نیز وجود دارد که نشان میدهد افرادی که به رژیم کتو پایبند هستند، در نهایت دارای پوستی جوانتر و شادابتر و موهایی براق و قوی میشوند. برخی از رژیمهای کمکربوهیدرات، حتی کاهش قابل مشاهده در ظاهر زخمها و بهبود شرایط پوستی مانند اگزما را گزارش میدهند.اگرچه هیچ مطالعه ای وجود ندارد که مستقیماً رابطه رژیم کتوژنیک و پوست را توضیح دهد اما بهنظر میرسد رژیم کتو میتواند ضدپیری باشد.
کاهش التهاب پوست با رژیم کتوژنیک
با مصرف کربوهیدراتها، بهویژه آنهایی که قند بالایی دارند، سطح گلوکز بدن افزایش یافته و بدن، انسولین بیشتری برای تبدیل آن به انرژی تولید میکند. یکی از معایب این فرآیند این است که انسولین باعث التهاب میشود. بنابراین هنگامی که مصرف کربوهیدراتهای ساده با کمک رژیم کتو کاهش یابد، تولید انسولین نیز کاهش یافته و خطر التهاب در سراسر بدن به حداقل میرسد. افزایش سطح انسولین در بدن منجر به التهاب و قرمزی پوست و سایر بیماریهای پوستی مانند اگزما، روزاسه و پسوریازیس میشود.
کاهش استرس اکسیداتیو
کتونهای تولید شده در طول کتوز میتوانند رشد رادیکالهای آزاد را در بدن سرکوب کنند.رادیکالهای آزاد مولکولهای خطرناکی هستند که باعث استرس اکسیداتیو شده و بر توانایی بدن برای دفع سموم تأثیر منفی میگذارند. این موضوع میتواند منجر به تجمع سموم در سراسر بدن و ایجاد جوش، التهاب و سایر لکهای پوستی شود. بههمین دلیل است که بسیاری از کارشناسان ممکن است به شما توصیه کنند که برای داشتن پوستی شفاف، سمزدایی را امتحان کنید که شامل غذاهایی با آنتیاکسیدان بالا برای کمک به کاهش استرس اکسیداتیو و بهبود سلامت کلی بدن است.
رژیم کتو میتواند به این کار کمک کند. هنگامی که مصرف کربوهیدرات متوقف شده و وارد حالت کتوز میشوید، کبد گلوتاتیون بیشتری تولید میکند که یک آنتیاکسیدان بسیار قوی است و به مبارزه با رادیکالهای آزاد، محافظت از ذخایر کلاژن و الاستین پوست، کاهش رنگدانهها و لکههای پیری و حتی جلوگیری از پسوریازیس کمک میکند.
رابطه رژیم کتوژنیک و پوست برای کاهش جوش و آکنه
رابطه بین رژیم کتوژنیک و پوست درمورد آکنه، یک رابطه متناقض بهنظر میرسد. از یکسو این رژیم برای برخی افراد باعث کاهش آکنه و جوش صورت شده و ازسویدیگر، برای سایرین باعث افزایش جوش و بثورات پوستی میشود. معمولا مصرف کربوهیدرات کمتر منجر به تولید انسولین کمتر در بدن میشود و انسولین با آکنه، التهاب و جوشها مرتبط است، بنابراین کاهش سطح انسولین با رژیم کم کربوهیدرات ممکن است تأثیر مثبتی بر علائم آکنه داشته باشد اما افزایش مصرف چربی، تولید سبوم را روی پوست زیاد کند.
کمک به تولید کلاژن
مصرف غذاهای حاوی کلاژن مانند ماهی، مرغ، تخممرغ و آووکادو، آنتیاکسیدانها و چربیهای سالم در رژیمهای کتو میتواند به فرآیند تولید کلاژن بدن کمک کند.
کاهش خطر ابتلا به سرطان پوست با رژیم کتوژنیک
برخی تحقیقات، رشد سلولهای سرطانی را با فرآیند گلیکولیز مرتبط میدانند که در آن بدن گلوکز را به انرژی تبدیل میکند.از آنجایی که رژیم کتو بدن را به حالت کتوز میبرد (که در آن کبد سلولهای چربی را به انرژی تبدیل میکند)، فرآیند گلیکولیز بهصورت جانبی انجام شده و بدن بهجای گلوکز برای تامین انرژی، چربی میسوزاند. این سرکوب گلیکولیز نشان میدهد که رژیمهای کتوژنیک میتوانند به جلوگیری از رشد تومور کمک کنند.
عوارض رژیم کتوژنیک روی پوست
عوارض جانبی اولیه رژیم کتو ممکن است شامل مه مغزی، خستگی، عدم تعادل الکترولیتها باشد اما ارتباط بین رژیم کتوژنیک و پوست با راش کتو مشخص میشود. این بیماری شامل بثورات پوست است که اغلب بهنام «پروریگو پیگمنتوزا» شناخته میشوند و نوعی بیماری نادر و التهابی پوست هستند که با بثورات قرمز و خارش در اطراف تنه و گردن مشخص میشود. بثورات کتو در هر فردی ممکن است رخ دهد اما در زنان آسیایی شایعتر است. علائم کتو راش ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- بثورات قرمز خارشدار و قرمز که عمدتاً در قسمت بالایی پشت، قفسه سینه و شکم ایجاد میشود.
- لکههای قرمز رنگی که پاپول نامیده میشوند و ظاهری شبیه به شبکه پیدا میکنند.
- پس از ناپدید شدن لکهها، یک الگوی قهوهای تیره روی پوست باقی میماند.
شواهد مستدل علمی در مورد ارتباط بین رژیم کتو و پیگمانتوزا پروریگو محدود است اما بااینحال، مدارکی وجود دارد که ارتباط بین این دو را نشان میدهد. محققان هنوز کاملاً مطمئن نیستند که چه چیزی باعث ایجاد راش کتو میشود، اما تصور میشود که چندین بیماری مرتبط وجود دارد که در ایجاد آن دخیل هستند:
- بیماری استیل: بیماری استیل با شروع در بزرگسالی (AOSD)، یک اختلال التهابی است که با تبهای متوالی روزانه، آرتریت و بثورات پوستی مشخص میشود. این بیماری معادل «آرتریت ایدیوپاتیک نوجوانان» است.
- سندرم شوگرن
- عفونت هلیکوباکتر پیلوری
علاوهبراین، یک ارتباط قوی بین راش حاد و کتوز وجود دارد، که دقیقا بههمین دلیل نام «کتو راش» را به آن داده است.کتوز اغلب در نتیجه رژیم غذایی محدود رخ میدهد و در دیابتیها نیز دیده میشود. اگر کتوز با قندهای کنترلنشده همراه باشد، میتواند منجر به یک وضعیت حاد و تهدید کننده زندگی بهنام «کتواسیدوز» شود. و البته هدف رژیم کتوژنیک نیز همین است که بدن در حالت کتوز قرار بگیرد.
در یک مطالعه موردی، مشخص شد که یک دختر ۱۶ ساله تقریباً یک ماه پس از تغییرات شدید رژیم غذایی، دچار بثورات شده است. در موردی مشابه، یک پسر ۱۷ ساله پس از گرفتن رژیم کتو دچار بثورات و علائم آرتریت شده و در طول درمان مشخص شد که او بیش از یکسال از رژیم غذایی بسیار کمکربوهیدرات پیروی کرده است. همچنین، طی بررسیهای مختلف ۱۴ فرد در طول دو مطالعه روی ارتباط بین رژیم کتوژنیک و پوست، مبتلا به پیگمانتوزا در کتوز تشخیص داده شدند. علاوهبراین، تصور میشود که برخی عوامل خارجی نیز ممکن است راش کتو را تشدید کنند. این موارد شامل نور خورشید و گرمای بیش از حد، تعریق، اصطکاک، آسیبهای پوستی و آلرژنها میشود.
اگر با فواید رژیم کتوژنیک برای پوست آشنا شدید و خواستید راجب این رژیم و فواید دیگر آشنا بشوید به بخش رژیم کتوژنیک https://kermany.com/tag/ketogenic دکتر کرمانی مراجعه کنید تا در مورد فواید و عوارض آن اطلاعات بیشتری کسب کنید.
رابطه رژیم کتوژنیک و پوست در برخی مطالعات محدود نشان داده شده است. محتوای چربی زیاد در رژیم کتوژنیک میتواند پوست را براق و سالم نشان دهد، چون این رژیم باعث میشود چربی بیشتری توسط غدد چربی روی پوست آزاد شود. گرچه فواید دیگری هم دارد که می توانید در سایت دکتر کرمانی راجبش مطالعه کنید.