نظافت لباس یکی از مراحل مهم و ضروری در زندگی روزمره است اما انجام این کار به مصرف آب و انرژی زیادی نیاز دارد و پسماندهای ناشی از نظافت لباس هم می‌تواند به محیط زیست آسیب وارد کند. تصور این که هر روز میلیاردها انسان در روی زمین لباس‌های خود را می‌شویند و علاوه بر مصرف منابع بسیار محدود آب و انرژی، پسماندهایی خطرناک به محیط وارد می‌کنند اهمیت این مساله را نشان می‌دهد و ضرورت توجه به محیط زیست در نظافت لباس ها را آشکارتر می‌کند. اما چطور می‌توان با کمترین آسیب به محیط و با مصرف کمتر آب و انرژی لباس‌ها را تمیز کرد؟ در این مقاله اختصاصی از مجله قرمز به شما خواهیم گفت که چطور در نظافت لباس مراقب محیط زیست خود باشید و در مصرف آب و انرژی صرفه جویی کنید.
ماشین لباسشویی مناسب برای محیط زیست
خوشبختانه در سال‌ها اخیر پیشرفت‌های قابل ملاحظه‌ای در تکنولوژی ماشین‌های لباسشویی صورت گرفته است و ماشین‌های لباسشویی امروزی نه تنها قدرت شستشوی بیشتری دارند بلکه قابلیت‌های متعددی هم به آن‌ها اضافه شده که با استفاده از آن می‌توان در مصرف آب و انرژی صرفه جویی کرد. به طور مثال با تنظیم برنامه شستشو می‌توان با کمترین میزان مصرف انرژی ماشین را راه اندازی کرد و نظافت لباس ها را به بهترین شکل انجام داد که به گزارش گاردین مصرف انرژی در ماشین‌های لباسشویی از سال ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۱ حدود ۳۱ درصد کاهش داشته است.
مورد مهم دیگر، مصرف آب است، همان طور که می‌دانید منابع آبی در جهان و به خصوص در کشور ما بسیار محدود است و آمار نشان می‌دهد که یک خانواده متوسط اروپایی در سال حدود ۲۶۰ بار از ماشین لباسشویی استفاده می‌کند. در مدل‌های قدیمی مصرف آب برای هر شستشو ۱۵۰ لیتر بود اما در مدل‌های جدید این مقدار به ۵۰ لیتر کاهش یافته است. پس برای مراقبت از محیط زیست هنگام شستشوی لباس باید از ماشین‌های لباسشویی مدل جدید با امکانات بالاتر استفاده کنید و دفعات شستشو را تا حد امکان کاهش داده و از حداکثر ظرفیت ماشین استفاده کنید. اگر قدرت خرید یک ماشین لباسشویی جدید را ندارید نگران نباشید، شما با رعایت موارد بعدی می‌توانید سهم مهمی در حفاظت از محیط زیست داشته باشید.
نظافت لباس با شوینده‌های مناسب محیط زیست
مواد شوینده از هر نوعی که باشند حاوی مواد شیمیایی مختلفی هستند و وقتی شما لباس‌های خود را با آن‌ها می‌شویید پسماندهای ناشی از شستشوی لباس وارد جریان فاضلاب شده و به طور غیرمستقیم در محیط زیست جذب می‌شود و مواد شیمیایی ناشی از آن روی کیفیت خاک و آب و حیات موجودات زنده اثر می‌گذارد. اگر شوینده‌ها اثر پاک کنندگی بیشتری داشته باشند شما به مقدار کمتری از آن‌ها برای شستشو نیاز خواهید داشت و مصرف شوینده کمتر به معنای تولید کمتر مواد شیمیایی، نیاز به بسته بندی کمتر و استفاده کمتر از کاغذ و پلاستیک است و مواد مضر کمتری نیز با شستشوی لباس‌ها وارد محیط زیست خواهد شد. پس حتما از شوینده‌هایی استفاده کنید که اثر پاک کنندگی خوبی دارند تا نیازی به استفاده زیاد از آن‌ها نباشد. برخی از شوینده‌ها نیز دوستدار محیط زیست طراحی شده‌اند و مواد شیمیایی مضر در آن‌ها بسیار کمتر از شوینده‌های معمولی اس. این مورد هم شاید واضح به نظر برسد اما استفاده از تمام ظرفیت ماشین لباسشویی نیز مصرف شوینده را تا حد زیادی کاهش می‌دهد.
خشک کردن لباس بدون آسیب به محیط زیست
مصرف انرژی برای استفاده از خشک کن جهت خشک کردن لباس‌ها برابر با یک بار جوشاندن یک کتری آب جوش است و فرقی هم نمی‌کند اگر ماشین لباسشویی شما خشک کن داشته باشد یا از یک خشک کن مجزا برای این کار استفاده شود. پس تا حد امکان سعی کنید از خشک کن استفاده نکنید و تنها زمانی که برای خشک کردن لباس عجله دارید و به فضای باز و مناسب برای پهن کردن لباس‌ها دسترسی ندارید (در صورتی که لباس‌ها قابلیت خشک شدن در خشک کن را داشته باشند) از آن استفاده کنید. اما سعی کنید همین استفاده را نیز به صورت بهینه انجام دهید تا مصرف انرژی به حداقل برسد. فیلتر خشک کن را مرتب عوض کنید تا عمل خشک کردن سریع‌تر انجام شود. برخی از مدل‌های جدید خشک کن دارای سنسور رطوبت هستند که به محض خشک شدن کامل لباس‌ها فرآیند گرمادهی را متوقف می‌کنند. با همین چند ترفند و تغییر ساده و استفاده از مدل‌های جدید خشک کن (در صورتی که استطاعت مالی این کار را داشته باشید) می‌توانید در مصرف انرژی تا حد زیادی صرفه جویی کرده و علاوه بر کاهش هزینه مصرف برق در حفظ محیط زیست هم کوشا باشید.
استفاده از آب سرد برای نظافت لباس
یک راه ساده برای کاهش مصرف انرژی هنگام شستشوی لباس، استفاده از آب سرد است. جالب است بدانید که هزینه تمام شده هر بار شستشوی لباس‌ها با آب داغ ده برابر شستن همین مقدار لباس با آب سرد است. شستن لباس‌ها با آب سی درجه سانتیگراد نه تنها از خراب شدن لباس‌های شما جلوگیری می‌کند و عمر آن‌ها را طولانی می‌کند بلکه میزان مصرف برق در این حالت ۴۰ درصد کمتر است، اگر نمی‌دانید که چطور باید لباس‌های خود را در آب سرد بشویید این مطلب از مجله قرمز را مطالعه کنید. استفاده از آب سرد بهترین راه برای نظافت لباس های ظریف و پشمی است و نه تنها از رنگ دادن و بور شدن لباس‌های تیره و رنگی جلوگیری می‌کند بلکه مانع از تغییر شکل لباس‌های الیاف مصنوعی هم می‌شود. بیشتر لکه‌ها مثل لکه چسب و لکه‌های پروتئینی مثل خون و … نیز با آب سرد بهتر و سریع‌تر پاک می‌شوند در حالی که آب داغ باعث تثبیت لکه می‌شود. البته برخی از کثیفی‌ها و لکه‌ها مثل چربی و … نیز در آب سرد تمیز نمی‌شود اما برخی از شوینده‌ها که به شوینده‌های آنزیم دار معروف هستند در آب سرد به خوبی عمل می‌کنند و کثیفی‌های لباس را از بین می‌برند. بنابراین شما با استفاده از آب سرد و شوینده مناسب نه تنها لباس‌هایی سالم‌تر و تمیزتر خواهید داشت بلکه در مصرف انرژی نیز صرفه جویی خواهید کرد.
یک سطل سیاه تنها چیزی که برای شستن لباس‌ها لازم دارید
شستشوی لباس‌ها با دست از روش‌های رایجی است که بسیاری مواقع به خصوص برای شستن لباس‌های ظریف ما مجبور به انجام آن هستیم. شستن لباس با دست بدون نیاز به منبع انرژی مثل گاز و الکتریسیته هم امکان پذیر است به شرطی که شما به نور خورشید دسترسی داشته باشید و یک سطل سیاه رنگ برای این کار در اختیار داشته باشید. با قرار دادن این سطل در مقابل تابش نور خورشید دمای آب می‌تواند تا چهل درجه سانتیگراد هم بالا برود که دمایی بسیار عالی برای شستن لباس‌ها است. علاوه بر این شما می‌توانید با فویل و ذره بین اشعه‌های خورشید را روی سطل متمرکز کنید و حرارت را سریع‌تر و بیشتر بالا ببرید. پس از این کار می‌توانید با این سطل آب گرم لباس‌های خود را با دست بشویید بدون آن که برای گرم کردن آن انرژی مصرف کرده باشید.
نظافت لباس به دفعات مناسب برای حفاظت از محیط زیست
هر لباسی بسته به جنس و کاربرد آن نیاز متفاوتی به شستشو دارد مثلا ملحفه‌ها و حوله‌ها و لباس‌های زیر به شستشوی مکرر نیاز دارند در حالی که لباس‌های رسمی و مجلسی که کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرند نیاز به شستشوی کمتری هم دارند. در نظر گرفتن این شرایط و برنامه مناسب شستشو برای لباس‌ها از شستشوی بی‌مورد و یا کثیف شدن بیش از حد لباس‌ها جلوگیری می‌کند و باعث می‌شود که فرآیند شستشو، بهینه و درست انجام شود. دقت داشته باشید که تنها ظاهر کثیف لباس نمی‌تواند مبنای درستی برای قضاوت در مورد کثیفی و تمیزی باشد. در مورد برخی لباس‌ها ممکن است سلول‌های مرده پوست و چربی بدن روی آن‌ها نشسته باشد و باعث انتقال آلودگی و میکروب شود. پس بهتر است برنامه‌ای درست و منظم برای این کار در نظر بگیرید. اگر نمی‌دانید که هر لباس باید چند وقت یک بار شسته شود این مقاله از مجله قرمز را بخوانید.
شستشوی کوتاه‌تر = مصرف آب کمتر
اگر ماشین لباسشویی شما برنامه شستشو با نصف ظرفیت را ندارد سعی کنید تا پر شدن کامل سبد رخت چرک‌ها صبر کنید تا از ظرفیت کامل ماشین لباسشویی استفاده کنید. این کار تاثیر زیادی در کاهش مصرف آب دارد در حالی که اگر از ماشین نیمه پر استفاده کنید مقدار زیادی آب به هدر خواهد رفت. ماشین‌های لباسشویی با درب از جلو مصرف آب کمتری نسبت به ماشین‌های درب از بالا دارند و هر چه مدل ماشین شما پیشرفته‌تر و جدیدتر باشد مصرف آب آن نیز کمتر خواهد بود. بیشتر ماشین‌های لباسشویی دکمه‌ای برای آبکشی مجدد دارند اما معمولا چرخه شستشوی ماشین لباسشویی به اندازه کافی کامل است و نیازی به آبکشی مجدد وجود ندارد پس برای صرفه جویی در مصرف آب هم که شده از این کار خودداری کنید. اگر لباس‌های خود را با دست می‌شویید آب باقیمانده را دور نریزید و سعی کنید از آن برای شستشوی حمام یا آشپزخانه و سینک و … استفاده کنید.
لباس کمتر = شستشوی کمتر = زباله کمتر
داشتن لباس‌های کمتر نه تنها فضای بیشتری در کمد لباس‌های شما به وجود خواهد آورد بلکه دردسر نظافت لباس را نیز کاهش خواهد داد. در نتیجه شما به دفعات کمتری به شستشوی لباس‌ها نیاز خواهید داشت که این به معنای صرفه جویی بیشتر در مصرف آب و انرژی است. اما از طرف دیگر خرید لباس‌های کمتر و باکیفیت‌تر باعث می‌شود که شما لباس‌های کمتری را به عنوان زباله دور بریزید. احتمالا می‌دانید که بیشتر الیاف موجود در لباس‌ها مواد مصنوعی غیرقابل تجریه در محیط زیست هستند و این زباله‌ها آسیب زیادی به محیط وارد می‌کنند. از طرف دیگر خرید کمتر لباس به معنای تولید کمتر است و در نتییجه منابع و مواد اولیه کمتری برای تولید این لباس‌ها مصرف خواهد شد.
اگر این مقاله مورد توجه شما قرار گرفت می‌توانید مقالات مشابه را در بخش دنیای مد در مجله قرمز شاخه مراقبت از لباس مطالعه کنید. انتقادات و پیشنهادات خود را نیز در بخش نظرات با ما در میان بگذارید.
منبع: Persil (ترجمه و تألیف اختصاصی توسط مجله قرمز)