در این مطلب، به بررسی داروی آریسپت، پرداخته می‌شود. ابتدا به معرفی این دارو و اطلاعات مهم درباره ی آن می‌پردازیم و سپس نحوه مصرف و عوارض جانبی آریسپت را بیان می‌نمائیم. در آخر نیز به تداخلات دارویی اشاره می‌کنیم. نام ژنریک یا عمومی این دارو نیز دونپزیل یا دانپزیل ( donepezil ) می باشد.

معرفی دارو

داروی آریسپت یا دانپزیل باعث بهبود عملکرد سلول‌های عصبی در مغز می‌شود. این دارو، از کاهش ناگهانی ماده ای شیمیایی به نام استیل کولین (acetylcholine) جلوگیری می‌کند. افرادی که زوال عقل دارند، معمولاً میزان این ماده‌ی شیمیایی در مغز آن‌ها بسیار کم است. این ماده برای فرآیند یادگیری، اندیشیدن و استدلال کردن عنصری مهم می‌باشد. بنابراین، آریسپت برای بهبود زوال عقل خفیف یا متوسط که توسط بیماری آلزایمر به وجود آمده، استفاده می‌گردد.

توجه شود که آریسپت، یک دارو برای درمان کامل آلزایمر نیست. آلزایمر با گذشت زمان پیشرفت می‌کند، حتی در کسانی که از داروی دنپزیل استفاده کرده اند.

قرص آریسپت برای بهبود زوال عقل خفیف یا متوسط که توسط بیماری آلزایمر به وجود آمده، استفاده می‌گردد.

 اطلاعات مهم درباره آریسپت

  • قبل از مصرف آریسپت، در صورتی که یک اختلال در ریتم قلب دارید (مانند sick sinus syndrome- ضربان قلب آهسته)، یا مشکلاتی چون بزرگ شدن بیش از حد پروستات، مشکلات ادرار، آسم، بیماری انسداد ریوی یا اختلال تشنج مانند صرع دارید، به دکتر خود اطلاع دهید.
  • اگر نیاز به انجام هر گونه عمل جراحی دارید، به پزشک جراح خود قبل از عمل اطلاع دهید که در حال مصرف داروی آریسپت هستید.
  • آریسپت ممکن است باعث ایجاد عوارض جانبی مثل اختلال در فکر کردن و یا واکنش نشان دادن شما شود. بنابراین در صورتی که قصد رانندگی دارید یا می‌خواهید کاری انجام دهید که نیاز به هوشیاری بالایی دارد، بیشتر مراقب باشید.

نکات مهمی که قبل از مصرف آریسپت باید رعایت کرد

در صورتی که به آریسپت یا داروهای خاص دیگری آلرژی دارید، بهتر است این دارو را مصرف نکنید. در کل، چنانچه نسبت به هر دارویی حساسیت دارید، به دکتر خود اطلاع دهید. برای اطمینان از این‌که مصرف داروی آریسپت برای شما خطرزا نیست، در صورتی که موارد زیر را دارید، به دکتر خود اطلاع دهید:

  • یک اختلال در ریتم قلب؛
  • سابقه‌ی زخم معده؛
  • بزرگ شدن بیش از حد پروستات، یا مشکلات ادراری؛
  • بیماری کبدی یا کلیوی؛
  • صرع یا سایر اختلالات تشنجی؛
  • مشکلات در قورت دادن؛
  • آسم، بیماری انسداد مزمن ریوی (COPD)، یا سایر اختلالات تنفسی.

هنوز مشخص نیست که آیا داروی آریسپت برای نوزادان خطر آفرین است یا خیر. چنانچه در دوره‌ی مصرف این دارو باردار شدید یا قصد باردار شدن داشتید، به دکتر خود اطلاع دهید.

همچنین هنوز این موضوع که آیا آریسپت در شیر مادر نفوذ پیدا کرده و باعث آسیب به نوزاد می‌شود، مشخص نشده است. چنانچه در دوران شیردهی قرار دارید، به دکتر خود اطلاع دهید.

مصرف آریسپت ممکن است باعث ایجاد عوارض جانبی مثل اختلال در فکر کردن و یا واکنش نشان دادن شما شود.

نحوه مصرف

  • آریسپت را حتما با تجویز پزشک مصرف کنید و قبل از مصرف، تمامی مواردی که روی جلد این دارو نوشته شده است را به دقت مطالعه نمایید. همچنین از مصرف دوز بیشتر یا کمتر از مقداری که برای شما تجویز شده است، خودداری کنید و فقط در همان دوره ی زمانی که برای شما تجویز شده، آن را مصرف کنید.
  • شما می‌توانید این دارو را با غذا و بدون آن میل کنید.
  • قرص آریسپت را نجوید و تکه تکه نکنید؛ آن را به طور کامل قورت دهید.

برای مصرف قرص خوراکی آریسپت:

  • فقط بلافاصله قبل از خوردن قرص، آن را از بسته خارج کنید. در هنگام بیرون آوردن قرص، بهتر است با دست خشک این کار را انجام داده و قرص را استفاده کنید.
  • قرص را قورت ندهید. اجازه دهید تا کم کم در دهان شما حل شود و پایین رود و آن را نیز نجوید.
  • بعد از این‌که قرص به طور کامل در دهان شما حل شد، یک لیوان آب بنوشید.

اگر قرار است یک جراحی بر روی شما انجام شود و یا قصد رفتن به دندانپزشکی را دارید، قبل از آن، به دکتر مربوطه اطلاع دهید که در حال مصرف داروی آریسپت هستید.

بدون توصیه‌ی پزشک، مصرف آریسپت را قطع نکنید.

دارو را در دمای اتاق نگهداری کرده و دور از گرما و رطوبت قرار دهید.

نکات مهم در مورد دستورالعمل مصرف آریسپت را به دقت انجام دهید.

مصرف بیش از اندازه یا کمتر از میزان لازم

اگر یک بار مصرف این دارو را فراموش کردید، به محض اینکه به یاد آوردید، آن را مصرف کنید. اما چنانچه زمانِ به یادآوری شما، بسیار نزدیک به زمانِ مصرفِ بعدی بود، دوز فراموش شده را مصرف نکنید. فقط در نوبت بعدی، آریسپت را مصرف کنید. برای جبران دوز مصرفیِ از دست رفته، از خوردن قرص اضافی خودداری نمائید.

چنانچه برای مدت ۷ روز پشت سر هم، مصرف این دارو را فراموش کردید، قبل از مصرف مجدد آریسپت، با دکتر خود مشورت کنید.

چنانچه بیشتر از میزان مورد نیاز، این دارو را مصرف کردید، به موارد اورژانسی در مورد مصرف زیاد این دارو مراجعه کنید و یا از پزشک کمک بگیرید. علائم و نشانه‌های مصرف بیش از اندازه‌ی این دارو عبارتند از:

حالت تهوع شدید، استفراغ، آب از دهان آمدن، تعریق، تاری دید، احساس سبکی در سر، ضربان قلب آهسته، تنفس کم عمق، ضعف عضلات، غش کردن یا تشنج.

عوارض جانبی

اگر هر گونه علائم آلرژیکی نسبت به این دارو – شامل کهیر، به دشواری نفس کشیدن، التهاب صورت، لب ها، زبان یا گلو – در خود مشاهده کردید، حتماً به دکتر اطلاع دهید و از کمک های فوری بهره‌مند شوید.

در صورتی که موارد زیر را داشتید، مصرف آریسپت را بلافاصله متوقف کرده و به پزشک خود اطلاع دهید:

  • استفراغ شدید یا ادامه‌دار؛
  • احساس سبکی در سر؛ و احساس این که در حالِ افتادن هستید؛
  • ضربان قلب آهسته؛
  • تشنج؛
  • ادرار دردناک یا دشوار؛
  • ایجاد مشکلات تنفسی جدید، و یا بدتر شدن مشکلات تنفسی پیشین؛
  • علائم خونریزی از معده – سوزش سر دل یا دل‌درد شدید، مدفوع قیری رنگ یا خونی، سرفه به همراه بالا آوردن خون، استفراغ قهوه‌ای رنگ.

احساس سبکی در سر؛ و احساس این که در حالِ افتادن هستید از عوارض آریسپت است.

عوارض جانبی متداول در اثر مصرف داروی آریسپت ممکن است شامل موارد زیر باشد:

  • حالت تهوع، استفراغ، اسهال؛
  • از دست دادن اشتها؛
  • درد عضلانی؛
  • مشکلات خواب (بی خوابی)؛
  • احساس خستگی.

البته لازم است ذکر شود که ممکن است عوارض جانبی دیگری نیز در صورت استفاده از این دارو رخ دهد. چنانچه عوارض جانبی بالا یا موارد دیگری را مشاهده نمودید، فوراً به دکتر مراجعه کنید.

تاثیر داروهای دیگر بر آریسپت – تداخل های دارویی

در دوره‌ی مصرف آریسپت، درباره‌ی هر دارویی که مصرف می‌کنید، یا قصد شروع یا قطع مصرف آن را دارید، به دکتر خود اطلاع دهید؛ خصوصاً داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAID)، که شامل موارد زیر می‌باشند:

آسپیرین، ایبوپروفن (Advil، Motrin)، ناپروکسن (Aleve)، سلکوکسیب، دیکلوفناک، اندومتاسین، ملوکسیکام و غیره.

لیست بالا شامل تمامی تداخلات دارویی با آریسپت نمی‌شود و موارد دیگری نیز وجود دارند. برای مثال می‌توان به ویتامین‌ها و محصولات گیاهی اشاره کرد.

ترجمه ی اختصاصی مجله قرمز

منبع : drugs.com

اگر این مطلب برای شما مفید بود، پیشنهاد می‌شود مطلب راه های پیشگیری از آلزایمر را نیز مطالعه کنید.