غیرممکن است که کسی با دنیای مد و فشن آشنایی داشته باشد اما نام کوکو شانل را نشنیده باشد. گابریل کوکو شانل معروف‌ترین زن طراح مد در قرن بیستم بود که توانست با ایده‌های خلاقانه خود دنیای مد و لباس را به طور کلی متحول کند. او نخستین کسی بود که تلاش کرد با محدودیت‌های دست و پاگیر لباس زنانه مبارزه کند و با ترکیب لباس‌های مردانه و زنانه طرح‌هایی بیافریند که هم زیبا و ظریف و خانمانه بودند و هم زنان می‌توانستند در این لباس‌ها آزادانه‌تر فعالیت کنند. در این مقاله نگاهی خواهیم داشت به زندگی کوکو شانل و آثار و تحولاتی که او در دنیای مد پدید آورد.
کوکو قبل از شانل
قبل از ۱۹ آگوست سال ۱۸۸۳ دنیا جای سرد و غم‌انگیزی بود اما در این روز گابریل کوکو شانل در سومور فرانسه به دنیا امد. او در ۱۲ سالگی مادرش را از دست داد و پدرش که از عهده تامین مخارج او و پنج خواهر و برادرش برنمی‌آمد آنان را به یتیم‌خانه فرستاد. هرچند زندگی در یتیم‌خانه ساده نبود اما کوکو در این دوران توانست خیاطی را فرابگیرد و استعداد خود را در این کار نشان دهد. زمانی که ۱۸ ساله بود به مولینز نقل مکان کرد تا از طریق خوانندگی و رقص در رستوران‌ها امرار معاش کند. در این زمان بود که مشتریان رستوران او را کوکو نام نهادند که نام پرنده‌ای خوش‌آواز است. اما پس از مدتی دریافت که او برای این کار ساخته نشده است. او با جوانی فرانسوی به نام اتین بالزان آشنا شد که شانل را تحت حمایت خود گرفت. اتین صاحب یک کارخانه پارچه بافی بود و تحت سایه این حمایت کوکو شانل توانست به حرفه خیاطی بپردازد. اولین ایده او تولید کلاه بود. چون او پس از آشنایی با بالزان و به واسطه آن آشنا شدن با خانواده‌های اشراف سلیقه‌های انان را در لباس و کلاه به خوبی شناخت و تصمیم گرفت کلاه‌هایی برای خانم‌های اشرافی بسازد. کلاه‌های شانل به سرعت معروف شد و او تصمیم گرفت تا یک مغازه تاسیس کند تا کلاه‌ها را در آن مستقیما به فروش برساند.
شروع کوکو شانل
بعدها در سال ۱۹۰۹ کوکو با کاپیتان آرتور ادوارد آشنا شد که قصد سرمایه‌گذاری در تجارت شانل را داشت و او را تشویق کرد تا مجموعه خود را توسعه دهد و به تولید لباس از جنس کشباف که در آن زمان در فرانسه چیز جدیدی بود بپردازد. یک سال بعد کوکو شانل اولین بوتیک خود را با نام Chanel Modes در کامبون پاریس افتتاح کرد. اما سال ۱۹۱۲ یک سال خاص برای کوکو شانل بود. زمانی که بازیگر مشهور آن زمان گابریل دورزیا در یک نمایش از کلاه‌های کوکو شانل استفاده کرد این کلاه‌ها در سراسر فرانسه معروف شدند و کوکو توانست کار خود را توسعه دهد و بوتیک‌های دیگری در نقاطی دیگر افتتاح کند. لباس‌هایی که کوکو در ان زمان طراحی می‌کرد از جنس کشباف بودند و نسبت به مدل آن زمان گشادتر بودند و فرمی متفاوت‌تر داشتند.
اما سال ۱۹۱۹ سالی بود که برند کوکو شانل به ثبت رسید. در این سال نام او به عنوان یک طراح لباس ثبت شد و توانست خانه مد خود را افتتاح کند. در این زمان او به یکی از چهره‌های مطرح فرانسه تبدیل شده بود و همه چیز به بهترین شکل پیش می‌رفت تا این که در سال ۱۹۳۹ با شروع جنگ جهانی همه چیز عوض شد. با اشغال فرانسه توسط نازی‌ها کوکو شانل تصمیم گرفت فروشگاه‌های خود را تعطیل کند و پس از آن به مدت سی سال کار خود را تعطیل کرد و در هتل ریتز ساکن شد. کت و دامنی که کوکو در آن سال‌ها می‌پوشید به کت و دامن شانل معروف شد که هنوز هم از لباس‌های شاخص برند شانل است. در دوران جنگ شایعات زیادی مبنی بر همکاری شانل با نازی‌ها به گوش می‌رسید اما خاندان سلطنتی انگلستان مانع از برپایی دادگاهی برای اثبات این ادعاها شدند و این مساله بعدها تاثیر زیادی روی عدم مقبولیت کار شانل توسط مردم گذاشت.
کوکو شانل پس از جنگ
پس از پایان جنگ و بین سال‌های ۱۹۴۵ تا ۱۹۵۴ کوکو در سوئیس اقامت گزید اما بالاخره به پاریس بازگشت و تصمیم گرفت تا دوباره به کار طراحی لباس بپردازد و اولین مجموعه خود را در همین سال معرفی کرد که هرچند با استقبال مردم آمریکا مواجه شد اما پاریسی‌ها به دلیل سوء‌ظن‌هایی که به همکاری وی با نازی‌ها داشتند از آن استقبال نکردند. اما طراحی‌های شانل در سراسر جهان محبوب بود و مردم آمریکا به بزرگ‌ترین مشتریان آن تبدیل شدند. کوکو شانل در سال ۱۹۷۱ در ۸۸ سالگی درگذشت و مشهورترین خانه مد جهان را از خود به یادگار گذاشت. این برند یکی از شاخص‌ترین نشانه‌های فرهنگی در جهان است و اکنون نیز با طراحان دیگری از جمله کارل لگرفلد همچنان پیشتازانه به حیات خود ادامه می‌دهد.
اگر این مقاله مورد توجه شما قرار گرفت می‌توانید مقالات مشابه را در بخش دنیای مد در مجله قرمز شاخه مقالات تخصصی مطالعه کنید. انتقادات و پیشنهادات خود را نیز در بخش نظرات با ما در میان بگذارید.
منبع: Fashion in Time (ترجمه اختصاصی از مجله قرمز)