ستاره شناسان به تازگی موفق به کشف چهار سیاره شبیه به زمین شده‌اند که از برخی جهات اشتراکاتی با سیاره‌ی سبز ما دارند. اگر دوست دارید در رابطه با این چهار سیاره شبیه به زمین اطلاعات بیشتری کسب کنید، می‌توانید در ادامه‌ی مطلب پیش رو با مجله قرمز همراه باشید.
طی سال‌های اخیر تلاش دو چندانی را از سوی دانشمندان و ستاره شناسان برای کشف سیاره‌های مشابه با زمین شاهد هستیم. با این حال یافتن سیاره‌هایی که از هر نظر شبیه به زمین باشند و در منظومه‌ای مشابه با منظومه‌ی شمسی به دور ستاره‌های شبه خورشیدی گردش کنند، کار چندان راحتی نیست.
اما تعدادی از دانشمندان علم اخترشناسی در دانشگاه هرتفورد شایر و دانشگاه کالیفرنیا به تازگی خبر از این داده‌اند که موفق به کشف چهار سیاره شبیه به زمین شده‌اند. سیاره‌هایی که در حال گردش به دور ستاره‌ای مشابه با تنها ستاره‌ی حاضر در منظومه‌ی شمسی یعنی خورشید هستند.
چهار سیاره شبیه به زمین و چالش حیات
بر طبق بررسی‌های صورت گرفته، از میان این چهار سیاره شبیه به زمین، که حدود دوازده سال نوری از منظومه‌ی شمسی ما فاصله دارند، تنها دو مورد از آن‌ها از پتانسیل بهره‌مندی از حیات برخوردار هستند. با این حال وجود توده‌‌های ابر مانند متشکل از خرده سیاره‌ها، که در مجاورت با آن‌ها هستند، می‌تواند به عنوان یک تهدید قابل توجه بر سر راه امکان وجود حیات در این سیاره‌ها تلقی شود.
در طی سال‌های اخیر بیش از هزار سیاره‌ی مختلف مورد رصد قرار گرفته‌اند. سیاره‌هایی که تمام آن‌ها از این شانس برخوردار بوده‌اند که یک سیاره شبیه به زمین باشند. حتی ده مورد از سیاره‌های مذکور این قابلیت را داشتند که، به لحاظ تئوری، مانند زمین سیاره‌ای کوچک، پر صخره و قابل سکونت باشند. اما ستاره‌هایی که این چند سیاره شبیه به زمین به دور آن‌ها در حال گردش بودند، چندان به خورشید شباهت نداشتند. به گونه‌ای که اندازه و میزان روشنایی آن‌ها شانس قابل سکونت بودن سیاره‌های کوچک مذکور را تا حد قابل توجهی کم‌رنگ می‌کرد. به همین دلیل کشف این چهار سیاره شبیه به زمین می‌تواند اتفاق بسیار مهم و ارزشمندی در علم اخترشناسی قلمداد شود.
ستاره‌ای که این چهار سیاره شبیه به زمین در حال گردش به دور آن هستند، Tau Ceti نام دارد. ستاره‌ای که هم‌اکنون به عنوان نزدیک‌ترین ستاره‌ی مشابه با خورشید به منظومه‌ی شمسی شناخته می‌شود. این ستاره چیزی نزدیک به ۱۱.۹ سال نوری از ما فاصله دارد و اندازه‌ی کلی آن هم حدود سه چهارم یا ۷۸ درصد حجم خورشید است. گرچه حجم و اندازه‌ی چهار سیاره شبیه به زمین که به تازگی کشف شده‌اند هنوز به طور دقیق مشخص نشده است، اما برآوردهای انجام شده حکایت از آن دارد که حجم کلی آن‌ها چیزی نزدیک به ۱.۷ برابر اندازه‌ی زمین است.
در واقع این سیاره‌های تازه کشف شده کوچک‌ترین سیاراتی به شمار می‌روند که فاصله‌ی آن‌ها از ستاره‌ای که به دور آن در حال گردش هستند، کم و بیش مشابه فاصله‌ی زمین از خورشید است. به این ترتیب حداقل دو مورد از چهار سیاره شبیه به زمین که تازه کشف شده‌اند، از بسیاری جهات یادآور شرایط سیاره‌ی سبز ما و موقعیت آن در منظومه‌ی شمسی هستند. خصلتی که در یکی از تصاویر موجود در این متن به خوبی قابل مشاهده است.
همان گونه که در تصویر یاد شده (تصویر زیر) کاملا پیدا است، دو مورد از چهار سیاره شبیه به زمین که به تازگی کشف شده‌اند، بسیار به ستاره‌ی Tau Ceti نزدیک هستند و از همین رو شرایط مناسبی برای بهره‌مندی از حیات ندارند. اما دو سیاره‌ی دیگر، به خصوص آن که در فاصله‌ی دورتری از ستاره‌ی خود قرار گرفته است، از شرایط مساعدی برای وجود حیات برخوردارند و حتی آب موجود در سطح آن‌ها (البته در صورت موجود بودن) می‌تواند در حالت مایع موجود باشد.
اهمیت کشف چهار سیاره شبیه به زمین
کشف این چهار سیاره شبیه به زمین حداقل از دو جهت می‌تواند کشف بسیار مهمی تلقی گردد. نخست آن که در حال حاضر منظومه‌ی شمسی از دید انسان‌ها تنها مکانی در کائنات به شمار می‌رود که از امکان حیات برخوردار است. در واقع تاکنون هیچ نقطه‌ی دیگری در کائنات توسط انسان شناسایی نشده است که وجود حیات در آن به طور صد در صد مورد تایید قرار گرفته باشد. با این اوصاف هم‌اکنون تنها آن بخش‌هایی از کائنات می‌تواند از شانس وجود حیات برخوردار باشد که در دل خود ستاره‌های شبیه به خورشید را جای داده باشد. به این ترتیب ستاره‌ی Tau Ceti به موجب بهره‌مندی از مشخصات بسیار نزدیک خود به خورشید، می‌تواند یکی از بهترین کاندیداهای موجود در منظومه‌های نزدیک به منظومه‌ی شمسی برای پذیرایی از سیاره‌های شبیه به زمین باشد.
البته برخی از ستاره شناسان معتقدند که امکان وجود حیات در اجرام آسمانی نزدیک به کوتوله‌های سرخ (ستاره‌هایی با رنگ سرخ که از حجم و دمای کمتری نسبت به خورشید برخوردارند) بسیار بیشتر از ستاره‌های شبیه به خورشید است.
دلیل دیگری که کشف این چهار سیاره شبیه به زمین را پر اهمیت جلوه می‌دهد آن است که یافتن سیاره‌های این چنینی (سیاره‌های کوچکی که از خصوصیاتی شبیه به زمین برخوردار هستند) حول و حوش ستاره‌های مشابه با خورشید، کار چندان راحت و بی دردسری نیست. در واقع یافتن سیگنال‌های مربوط به این سیاره‌ها در میان اختلال‌های عظیم صوتی موجود در کهکشان، بیش از هر چیز به پیدا کردن سوزن در انبار کاه شباهت دارد. با این حال ستاره شناسان به مدد بهره‌گیری از برخی تکنیک‌های نوین، همواره سعی در کاهش میزان اختلالات مذکور در جهت یافتن سیگنال‌های ضعیف و کشف سیاره‌های کوچک دارند. با این اوصاف و بر اساس شرایط موجود، یافتن این چهار سیاره شبیه به زمین اهمیت دو چندانی می‌یابد.
تلاش در جهت یافتن تعداد فراوانی سیاره شبیه به زمین
در حال حاضر وظیفه‌ی یافتن سیاراتی شبیه به زمین که به دور سایر ستاره‌ها در حال گردش هستند، به فضاپیمای کپلر واگذار شده است. فضاپیمایی که از سال ۲۰۰۹ میلادی ماموریت مهم خود برای یافتن سیاره‌های مشابه با زمین را آغاز کرد. بنابر گزارشی که ستاره شناسان سازمان فضایی ناسا در سال ۲۰۱۳ میلادی بر اساس داده‌های ماموریت فضایی کپلر منتشر نموده‌اند، احتمال وجود بیش از چهل میلیارد سیاره شبیه به زمین در کهکشان راه شیری می‌رود. سیاره‌هایی که در مناطق قابل سکونت منظومه‌های خود در حال گردش به دور ستاره‌های مشابه خورشید یا کوتوله‌های سرخ هستند. در این میان تخمین زده می‌شود که رقمی نزدیک به ۱۱ میلیارد مورد از سیاره‌های مذکور به دور ستاره‌های شبه خورشیدی در حال گردش باشند. گذشته از تخمین‌ها و برآوردها، باید به این نکته اشاره کرد که تاکنون چیزی بیش از هزار سیاره‌ی فراخورشیدی مختلف توسط تلسکوپ فضایی کپلر کشف شده است.
البته این افتخار را تنها نباید به فضاپیمای کپلر و تلسکوپ قدرتمند آن منحصر دانست. چرا که تاکنون تعداد قابل توجهی سیاره شبیه به زمین نیز توسط سایر تلسکوپ‌های فضایی موجود در جهان کشف شده است. کشفیات ریز و درشت و مهمی که از میان آن‌ها می‌توان به اکتشاف یک سیاره‌ی فراخورشیدی جدید توسط رصدخانه‌ی جنوب اروپا در سال گذشته اشاره کرد. در هر حال شاید تلاش‌های شبانه روزی ستاره شناسان عاقبت نتیجه دهد و آن‌ها به زودی با کشف بهترین سیاره شبیه به زمین بتوانند خانه‌ی تازه‌ای در کائنات برای زندگی انسان‌ها بیابند.
اگر مایل به دانستن اطلاعات بیشتری در رابطه با فرآیند یادگیری در خواب هستید، می‌توانید به این مطلب مراجعه کنید.
منبع: بیزینس اینسایدر (همراه با ترجمه، تالیف و ویرایش اختصاصی نویسندگان و مترجمان مجله قرمز)
در صورت تمایل می‌توانید با نظرات خود در بخش کامنت، ما را در بهبود کیفیت مطالب بخش علمی مجله قرمز یاری کنید.