کدو حلوایی یا همان کدو تنبل یکی از سبزیجات پر طرفداری است که دارای کارکرد و خواص مختلفی برای بدن انسان است. وجود کالری کم و غنی بودن از مواد مفیدی مثل ویتامینها به خصوص ویتامین A و آنتی اکسیدان هایی از جنس فلاونوئید نظیر لوتئین، زانتین و کاروتن این ماده غذایی را به مادهای مفید برای سلامت انسان تبدیل کرده است. در این مقاله سعی خواهیم کرد که به معرفی کدو حلوایی و همچنین خواص شگفت انگیز ناشی از مصرف آن بپردازیم. خواصی که حتی در حفظ و سلامتی فرد مصرف کننده ممکن است نقش خوب و مفیدی را ایفا کند.
کدو حلوایی چیست؟
کدو حلوایی یک سبزی سریع الرشد متعلق به خانواده Cucurbitaceae است که در برگیرنده سبزیجات و میوههایی مانند خیار، کدو سبز ، طالبی است. این ماده غذایی یکی از محبوبترین مواد غذایی پرورش یافته در مزرعه است که به خصوص در ایالات متحده به خاطر استفاده در مراسم هالووین (کدو تنبل) محبوبیت خاصی دارد. کدو حلوایی یا همان کدو تنبل دارای شکلها متفاوتی از ظاهر گرد تا استوانهای و معمولاً دارای وزنی بین ۴-۶ کیلوگرم است که البته حتی امکان پرورش کدو تا وزن ۲۵ کیلوگرم نیز وجود دارد.
به طور کلی رنگ پوسته بیرونی این ماده غذایی سبز و یا زرد و نارنجی است. با این حال رنگهای مثل تیره، قهوهای، سفید و یا قرمز و یا خاکستری نیز ممکن است وجود داشته باشد.
معمولاً گوشت این ماده غذایی بسته به نوع پلی فنول های موجود در آن دارای رنگهایی بین زرد طلایی تا نارنجی است. این سبزی دارای یک مرکز توخالی و مقدار زیادی دانه در آن قرار دارد. دانه این ماده غذایی خود علاوه بر محبوبیت فراوان برای مصرف منبع غنی از پروتئینها، مواد معدنیها، ویتامینها و همچنین اسیدهای چرب امگا ۳ است.
بررسی خواص تغذیه ای کدو حلوایی
مواد مغذی و کالری کم:
کدو تنبل یکی از سبزیجاتی که ویژگیهایی عالی برای حفظ سلامتی فرد مصرف کننده دارد. هر ۱۰۰ گرم از این ماده غذایی فقط تأمین کننده ۲۶ کالری است که مقدار ناچیزی است. جدای از این این ماده غذایی تقریباً چربی اشباع و کلسترولی ندارد. همچنین از فیبر رژیم غذایی، آنتی اکسیدان ها، مواد معدنی، ویتامینها سرشار است. به همین خاطر این ماده غذایی جز مواد مفیدی است که میتواند در کاهش کلسترول و چربی بدن و در نتیجه پایین آوردن ریسک ابتلا به بیماریهای قلبی – عروقی کاربرد خوبی داشته باشد و به طور روزانه مورد استفاده قرار گیرد.
منبع انواع ویتامین:
این سبزی مفید حاوی بسیاری از ویتامینهای دارای خاصیت آنتی اکسیدانی نظیر ویتامین A، ویتامین C و ویتامین E است.
منبع ویتامین A:
کدو حلوایی حاوی یکی از بالاترین میزان ویتامین A در خانواده Cucurbitaceae است که حدود ۲۴۶ درصد نیاز روزانه ( RDA) فرد را میتوان تأمین کند. وجود ویتامین A که یک آنتی اکسیدان قدرتمند است و در سلامت پوست و مخاط نقش مهمی دارد، میتواند در حفظ و ارتقای سلامت فرد نقش مهمی داشته باشد. جدای از این این ویتامین در پیشگیری از شب کوری نقش مهمی دارد. هچنین این ویتامین میتواند در پیشگیری از ابتلای به سرطان ریه و حفره دهان نقش مفیدی دارد.
ترکیبات فلاونوئید:
جدای از موارد یاد شده در بالا کدو حلوایی منبع غنی از ترکیبات فلاونوئید پلی فنولیک طبیعی مانند α، ot کاروتن ها، کریپتوگزانتین، لوتئین و زاکسانتین است. کاروتن ها در بدن انسان در نهایت به ویتامین A تبدیل شده و به نوعی پیش ساز این ویتامین هستند.
زآگزانتین:
یک آنتی اکسیدان طبیعی است که مانع از اثر اشعه ماورا بنفش بر روی شبکه چشم میشود. بنابراین میتواند مانعی در بروز بیماری ماکولای وابسته به سن (ARMD) در افراد سالمند باشد.
منبع خوبی از ویتامینهای گروه B:
این ماده غذایی سرشار از ویتامینهای گروه B مانند فولات (ب ۹)، نیاسین (ب ۳)، ویتامین B-6 (پیریدوکسین)، تیامین (ب ۱) و اسید پانتوتنیک (ب ۵) است.
منبع خوبی از مواد معدنی:
کدو حلوایی منبع خوبی از ریز مغذیهایی (مواد معدنی) مانند مس، کلسیم، پتاسیم و فسفر است.
منبع مواد مغذی مختلف:
این ماده غذایی سرشار از فیبر و اسیدهای چرب غیر اشباع است که در حفظ و سلامت قلب نقش موثری دارند. جدای از این کدو حلوایی منبع خوبی از پروتئین، مواد معدنی و ویتامینهای مفید است. مثلاً در ۱۰۰ گرم دانه کدوحلوایی ۵۵۹ کالری، ۳۰ گرم پروتئین، ۱۱۰ درصد از نیاز روزانه به آهن، ۴۹۸۷ میلی گرم نیاسین ( ۳۱ درصد نیاز روزانه)، سلنیوم (۱۷ درصد نیاز روزانه )، روی ( ۷۱ درصد از نیاز روزانه) را تأمین میکند. جدای از اینکه این ماده معدنی عملاً فاقد کلسترول است همچنین منبع خوبی برای آمینو اسید ضروری تریپتوفان است که در مغز به GABA تبدیل میشود.
انتخاب و نگهداری
کدو حلوایی معمولاً جز سبزیجاتی است که همیشه در بازار یافت شده و میتواند به راحتی خریداری شود. البته لازم به ذکر است که خرید محصولاتی که دارای سطح چین دار، چروکیدگی و بریدگی باشد، اجتناب کنید، چون معمولاً کیفیت پایینی دارد. کدو حلوایی رسیده و بالغ میتواند تا چند هفته در محلی با تهویه مناسب و مطبوع در دمای اتاق قرار گرفته و نگهداری شود. با این حال، بخشهای بریده شده باید درون یخچال قرار بگیرند چون سریعاً در دمای اتاق خراب میشوند و برای حفظ کیفیت خود باید در دمای یخچال نگهداری شوند.
روش تهیه و مصرف
با توجه به اینکه معمولاً کدو حلوایی لایه از سموم قارچ کش یا حشره کش یا خاک را بر روی خود دارد، نیاز است که در ابتدا به دقت شسته شود. میتوانید این ماده غذایی را به دو نیم کرده، مواد درونی و تخمه کدو را برداشته و گوشت آن را قسمت قسمت کرده و نگهداری کرده و یا در غذاهای مختلفی مورد استفاده قرار دهید. معمولاً این ماده غذایی به شکل مکعبهای کوچکی در غذاهای مختلف استفاده میشود. تقریباً تمام قسمتهای گیاه کدو حلوایی که شامل میوه، برگ، گل و دانه است، خوراکی است.
در ادامه با لیست زیر می توانید غذاهای خوشمزه ای با کدو حلوایی درست کنید: