در این مطلب به نکاتی در رابطه با اختلال لیوسیسم در حیوانات اشاره خواهیم کرد. وضعیتی که موجب تغییر رنگ پوست بدن جانوران شده و آنها را به لحاظ ظاهر با سایر هم‌نوعانشان متمایز می‌سازد. اگر مایل به دانستن نکات بیشتری در رابطه با اختلال لیوسیسم هستید، می‌توانید در ادامه‌ی مطلب پیش رو با مجله قرمز همراه باشید.
در طول هفته‌ی اخیر اخبار مربوط به کشف دو زرافه‌ی سفید رنگ در کشور کنیا بسیار مورد توجه مردم جهان قرار گرفت. زرافه‌ی ماده‌ای با پوست کاملا سفید همراه با کره‌ی کوچکش که گرچه از پوست تیره‌تری نسبت به مادر برخوردار بود، اما لکه‌های آشنای موجود در بدن سایر زرافه‌ها به سختی روی پوست او مشاهده می‌شد. با وجود این که پیش از این نیز نمونه‌های مشابه با این زرافه‌ها در محیط زیست مشاهده شده‌اند، اما به طور معمول زرافه‌هایی با پوست سفید را به ندرت می‌توان در حیات وحش جستجو کرد. به همین دلیل شاید بسیاری از مردم چنین موجوداتی را به عنوان موجودات عجیب و غریب به حساب آورند.
چند و چون اختلال لیوسیسم در حیوانات
این دو زرافه‌ی تازه کشف شده از وضعیت ژنتیکی خاصی برخوردار هستند که با نام اختلال لیوسیسِم شناخته می‌شود. البته اختلال لیوسیسم تنها مختص به زرافه‌ها نیست و سایر گونه‌های جانوران، از پستانداران گرفته تا خزندگان و پرندگان، را هم در بر می‌گیرد. به موجب ابتلا به این اختلال بخش‌هایی از بدن جانوران، از جمله پوست و مو یا پر و فلس آنها، رنگ طبیعی خود را از دست داده و به شکل بی‌رنگ یا سفید رنگ مشاهده می‌شود. البته اختلال لیوسیسم را نباید با پدیده زال تنی (که علاوه بر جانوران در انسان‌ها نیز مشاهده می‌شود) اشتباه گرفت. چرا که در پدیده زال تنی، که یک اختلال مادرزادی به شمار می‌رود، بدن جانوران (پوست، مو یا سایر اجزای بدن آنها) از وجود رنگ بی‌بهره است و این بی‌رنگی حتی در چشمان آنها نیز مشاهده می‌شود.
در واقع بی‌رنگ بودن عنبیه چشم حیوانات زال تن سبب نمایان شدن رگ‌های خونی موجود در پس چشمان آنها گردیده و موجب می‌شود تا چشم این جانوران به رنگ صورتی مشاهده گردد. اما چشمان حیواناتی که به اختلال لیوسیسم دچار هستند از رنگ کاملا عادی برخوردار است و به لحاظ عادی هیچ تفاوتی با چشمان سایر هم‌نوعان آنها ندارد.
در واقع اختلال لیوسیسم در نتیجه‌ی کمبود تمام رنگدانه‌های پوست بدن جانوران مبتلا به این عارضه رخ می‌دهد. به عبارت بهتر به دلیل عدم انتقال تمام یا بخشی از سلول‌های رنگدانه از لایه‌های زیرین نظیر تاج عصبی به لایه‌های سطحی پوست، بخش‌هایی از پوست بدن جانوران مبتلا به اختلال لیوسیسم (یا تمام بخش‌های پوست بدن آنها) با کمبود رنگدانه مواجه شده و بی‌رنگ جلوه می‌کند.
در این میان مدیر ارشد موزه‌ی تنوع زیستی دانشگاه ایالتی اوهایو یعنی استفانی مالینیچ معتقد است که وجود اختلال لیوسیسم و همچنین پدیده زال تنی در حیوانات موجب می‌شود که جانوران مبتلا به این دو عارضه با برخی مشکلات روبرو گردند. مشکلاتی که سایر هم‌نوعان این جانوران با آن دست و پنجه نرم نمی‌کنند. به عنوان مثال جانورانی که به دلیل ابتلا به اختلالات ژنتیکی مذکور از پوست بی‌رنگ برخوردار هستند، بسیار زودتر از سایر هم‌نوعانشان توسط شکارچیان رصد می‌شوند. گذشته از آن ابتلا به اختلالاتی نظیر زال تنی موجب می‌شود که این موجودات در برابر نور خورشید بسیار حساس و بی دفاع باشند و پوست آنها از استعداد بیشتری برای ابتلا به سرطان (پوست) برخوردار گردد.
همان گونه که به آن اشاره شد دو زرافه‌ی سفید کنیایی تنها زرافه‌های سفیدی نیستند که تاکنون در جهان مشاهده شده‌اند. سال گذشته زرافه‌ی سفید دیگری نیز در پارک ملی Tarangire واقع در کشور تانزانیا مشاهده شد که همانند دو زرافه‌ی سفید کنیایی به اختلال لیوسیسم مبتلا بود. ماه قبل در کشور سوئد نیز تصویر یک گوزن یالدار شمالی به ثبت رسید که از شرایط کم وبیش مشابهی برخوردار بود. البته این گوزن یالدار شمالی به نوع خاصی از اختلال لیوسیسم مبتلا است که با نام ابلق شناخته می‌شود. در این نوع خاص از اختلال لیوسیسم تمام رنگ پوست بدن جانور از بین نمی‌رود و لکه‌هایی از آن روی پوست باقی می‌ماند.
حال که صحبت از جانوران مبتلا به اختلال لیوسیسم به میان آمد، بد نیست به تعدادی از شناخته شده‌ترین حیواناتی اشاره کنیم که به این اختلال یا پدیده زال تنی مبتلا هستند و به دلیل رنگ سفید خود جانوران شناخته شده‌ای در بین مردم به شمار می‌روند.
جانوران مبتلا به اختلال لیوسیسم و زال تنی: کلاود تمساح
کلاود تمساح یکی از مشهورترین ساکنان آکادمی علمی کالیفرنیا محسوب می‌شود. تمساح سفید رنگی که از گونه‌ی تمساح‌های رودخانه‌ی می سی سی پی به شمار می‌رود و به پدیده زال تنی مبتلا است. این تمساح سفید که هفته‌ی گذشته جشن تولد بیست و یک سالگی خود را پشت سر گذاشت، از محبوبیت خاصی در شهر سان‌فرانسیسکو برخوردار است و به عنوان یکی از نمادهای اصلی بخت و اقبال این شهر شناخته می‌شود.
جانوران مبتلا به اختلال لیوسیسم و زال تنی: برف دانه گوریل
برف دانه نام تنها گوریل سفید رنگی بود که به عنوان یک گوریل مبتلا به پدیده زال تنی شناخته می‌شد. برف دانه در گینه استوایی متولد شد و در سال ۱۹۹۶ میلادی به باغ وحشی در شهر بارسلون اسپانیا انتقال یافت. این گوریل منحصر به فرد در سال ۲۰۰۳ میلادی به علت ابتلا به سرطان پوست درگذشت. پس از مرگ این گوریل نر، دانشمندان با آزمایش خون یخ زده‌ی او و بررسی ژنوم موجود در آن از این نکته باخبر شدند که عامل اصلی ابتلای برف دانه به پدیده زال تنی جهش ژنتیکی بوده است. جهشی که باید رابطه‌ی اصلی آن را در والدین این گوریل سفید جستجو کرد.
جانوران مبتلا به اختلال لیوسیسم و زال تنی: سنجاب‌های سفید النی
یکی از دلایل شهرت شهر النی در ایالت ایلینویز امریکا، پذیرایی این شهر از تعدادی سنجاب سفید رنگ است. سنجاب‌هایی که همگی به پدیده زال تنی مبتلا هستند و در میان ساکنان شهر از محبوبیت بالایی برخوردارند. به همین دلیل این سنجاب‌های سفید رنگ در تمام زمینه‌ها، از جمله رفت و آمد در خیابان‌های شهر، از حق تقدم برخوردارند و کسی حق آزار رساندن به آنها را ندارد. این موضوع سبب شده تا تعداد این موجودات دوست داشتنی از ۷۵ سنجاب سفید در سال ۲۰۱۴ میلادی به ۸۸ سنجاب سفید در سال ۲۰۱۵ میلادی افزایش یابد. در واقع جمعیت سنجاب‌های سفید شهر النی به شکل منظم مورد سرشماری قرار می‌گیرد تا سلامت این موجودات کوچک به صورت مداوم مورد تایید قرار گیرد. در این میان داستان‌ها و افسانه‌های فراوانی در رابطه با دلیل پیدایش این سنجاب‌ها وجود دارد که هرازگاه موجبات تفریح و سرگرمی ساکنان شهر النی را فراهم می‌آورد.
جانوران مبتلا به اختلال لیوسیسم و زال تنی: مار سفید مرواریدی
مارهای مرواریدی بومی کشور استرالیا به شمار می‌روند و معمولا از رنگ قهوه‌ای تیره برخوردار هستند. اما در ماه ژوئن گذشته نوعی از این مار در پارک حیات وحش بری اسپرینگز استرالیا کشف شد که رنگ بدنش به طور کامل سفید بود. در واقع این مار مرواریدی رنگ اصلی بدن خود را از دست داده و به دلیل عادی بودن رنگ چشمانش به اختلال لیوسیسم مبتلا است.
البته علاوه بر جانورانی که به آنها اشاره شد، حیوانات فراوان دیگری را هم می‌توان سراغ گرفت که به اختلال لیوسیسم یا پدیده زال تنی مبتلا بوده یا هستند. با این حال پرداختن به تمام آنها و شرح حال تک تکشان از وقت و حوصله‌ی این مطلب خارج است.
منبع: ورج (همراه با ترجمه، تالیف و ویرایش اختصاصی نویسندگان و مترجمان مجله قرمز)
در صورت تمایل می‌توانید با نظرات خود در بخش کامنت، ما را در بهبود کیفیت مطالب بخش علمی مجله قرمز یاری کنید.