احساس مزه فلز در دهان ممکن است به چیزی که میخورید مربوط باشد اما همچنین ممکن است با مشکلات دیگر سلامتی یا بیماریها مرتبط باشد.
مزه فلز در دهان به علت داروهایی خاص
شایعترین علت طعم فلز در دهان داروها هستند. مکملهای بدون نسخه، آنتی هیستامین، آنتی بیوتیکها و داروهای فشار خون یکی از عوارضشان ایجاد چنین مزهای است. چرا؟ دکتر لیزا لوئیس متخصص اطفال توضیح میدهد وقتی که بدن داروها را گوارش و هضم میکند، این مواد آزاد شده و در بزاق دفع میشود. نتیجه کار احساس مزه فلز در دهان است. وی میگوید: معمولا ویتامینها و مکملهایی که اوی آهن، کروم، کلسیم و روی هستند موجب احساس مزه فلز در هان میشوند. این عارضه جانبی ممکن است با آنتی بیوتیکها و داروهای قلب و مغز هم همراه باشد. دکتر لوئیس میافزاید که یک عارضه جانبی شایع، خشکی دهان است که میتواند موجب اشتباه یا احساس مزه فلز در دهان شود.
احساس مزه فلز در دهان به علت بارداری
تغییرات در احساس مزه به هنگام بارداری شایع است. نسوچی اککه ایگبوکه پزشک و کارشناس سلامت در نیویورک میگوید که این تغییرات در جوانههای چشایی ممکن است به علت بعضی از تغییرات هورمونی باشد که به هنگام بارداری رخ میدهند. این امر معمولا به هنگام سه ماهه اول رخ میدهد و معمولا در سه ماهه دوم از بین میبرد.
بهداشت دهان ضعیف است
به گفته دکتر ایزابل گارسیا دندانپزشک، بهداشت دهان نامناسب میتواند یکی از دلایل ساده احساس طعم فلز در دهان باشد. مراقبت نکردن یا تمیز نکردن دندانها ممکن است منجر به ژنژیویت یا پیوره شود. با گفته گارسیا، مراحل ابتدایی بیماری لثه میتواند موجب مزه فلز در دهان شود. گارسیا میگوید: مراجعه هر شش ماه یکبار به دندانپزشک برای معاینه و حفظ بهداشت، شما را در مورد وضعیت سلامتی دهان و دندان به روز میکند و در عین حال فرصتی را برای هر گونه پیشنهاد در مورد ایجاد و حفظ عادات سلامتی بهتر که مختص به شما هستند، فراهم میآورد.
عفونت سینوس، آلرژی یا عفونت تنفسی
گرفتگی و خلط مرتبط با عفونتهای تنفسی ممکن است یکی از علل احساس مزه فلز در زبان باشد. دکتر لوئیس میگوید: در این وضعیت خلط بینی و گلو مزهای را روی زبان ایجاد خواهد کرد. این مشکلات سینوسی میتواند شامل همه چیز از مشکلات سینوس و عفونت سینوسی تا عفونتهای گوش میانی و پولیپهای بینی باشد.
کمبود روی یا زیاد بودن روی در بدن
کریستین کوزکینن متخصص تغذیه میگوید: دیسگوسیا که اختلال یا ناهنجاری احساس مزه است، احتمال دارد به دلیل ازدیاد یا کمبود روی در بدن باشد که ممکن است شامل کمبود روی باشد ممکن است باعث کند شدن تجدید سلولی شود و در نتیجه باعث تغییر در طعم شود. به عبارت دیگر افرادی که روی زیادی را از طریق مکملها مصرف میکنند، احتمالا دچار تهوع، دردهای شکمی یا دیسگوسیا به شکل طعم فلزی میشوند.
درمان با شیمی درمانی
علاوه بر تهوع یک عارضه شایع بیماران سرطانی تحت درمان با شیمی درمانی، احساس طعم فلز در دهان است. همانند سایر داروها، داروهایی با طعم تلخ به داخل جریان خون تزریق میشود که میتوانند به داخل بزاق هم بروند که موجب مزه فلز در دهان بیماران سرطانی میشوند.
سندرم دانه کاج
با توجه به تحقیقی انجام شده در مجله سم شناسی شیمیایی و غذایی، ممکن است بین ۱۲ تا ۴۸ ساعت پس از خوردن دانه کاج، مزه فلز در دهانتان احساس شود. این دانهها معمولا در سالادها و پستو وجود دارند اما هیچ عکس العمل آلرژی ایجاد نمیکنند اما دکتر اوککه میگوید علت اینکه مزه فلز در دهان پس از خوردن آن، احساس میشود، ناشناخته است.
مزه فلز در دهان به علت مسمومیت با جیوه
یکی از عوارض جانبی مسمومیت با جیوه، احساس فلز در دهان است. گفته میشود که علائم شدیدتر همچون مشکلات عصبی نگران کنندهتر هستند. قرار گرفتن در معرض جیوه به علت کار کردن در محیطی صنعتی یا از طریق خوردن ماهی آلوده به متیل جیوه، ایجاد میشود. به گفته دکتر ایگبوکه، نکته اصلی این است که حالتهای مختلفی وجود دارد که شخص ممکن است در معرض جیوه قرار بگیرد و ممکن است این در معرض جیوه قرار گرفتن برای بدن اثرات سوء داشته باشد. قطعا شناختن برخی از علائم مسمومیت با جیوه بسیار مهم است تا بدانید که چه موقع به پزشک نیاز دارید.
بیماری کلیه یا کبد دارید
اگر چه این مورد نادر است اما بیماری کبد یا کلیه هم میتواند موجب احساس فلز در دهان شما شود که بخاطر این است که این بیماریها موجب تجمع مواد شیمیایی در بدن میشوند. این مواد شیمیایی داخل بزاق آزاد میشوند و موجب مزه فلز میشوند. به عنوان مثال بیماران مبتلا به بیماری شدید کلیوی تولید بیش از اندازه آمونیوم در بزاق را خواهند داشت که موجب مزه فلز در دهان میشود.
دیابت و افت قند خون
دیابت و افت قند خون هر دو بخاطر ایجاد اختلال در احساس مزه از جمله احساس فلز در دهان مشهور هستند. یک داروی متداول دیابت یعنی متفورمین هم به احتمال زیاد موجب این اختلال چشایی میشود.
سندرم دهان سوزان
بعضی از افراد مبتلا به سندرم دهان سوزان یا سندرم دهان سوخته که یک بیماری مزمن است که موجب احساس درد سوختن روی زبان یا قشر مخاطی بدون هیچ علت شناخته شده دیگری میشود، موجب احساس مزه تلخ و مزه فلز میشود. داروهای مورد استفاده برای سندرم دهان سوخته از جمله ضد افسردگیهای سه حلقهای، بنزودیازپینها و گاباپنتین ممکن است این مزه فلز را کاهش دهند.
بیماریهای اعصاب
مشکلات مغزی همانند زوال عقل یا بیماری آلزایمر میتوانند موجب شوند مغز، سیگنالهایی را که از غدد چشایی میآیند، به اشتباه تفسیر کند. این میتواند منجر به کاهش اشتها و حس مزه فلز مانند در دهان شود. سایر مشکلات اعصاب که میتوانند موجب این وضعیت شوند عبارتند از:
- فلج بل
- ضایعات مغزی یا تومورها
- ام اس
- بیماری پارکینسون
- سکته مغزی
چه موقع باید به پزشک مراجعه کرد
اگر کسی داروهایی را به علت احساس فلز در دهان مصرف میکند و این وضعیت همچنان باقی بماند میتواند نشانه یک مورد جدیتر باشد. همچنین اگر کسی اخیرا مشکلات سینوس یا دندان یا هر یک از بیماریهایی که در بالا ذکر شده است، دارد اما مزه فلز در دهان وی باقی میماند، بهتر است فورا به پزشک مراجعه کند. مزه فلز میتواند موجب کاهش اشتها شود. این امر در صورت درمان نشدن، منجر به کاهش وزن، سو تغذیه، افسردگی و حتی سیستم ایمنی ضعیف شود.
تشخیص علت مزه فلز در دهان
متخصص گوش و حلق و بینی پس از معاینه ممکن است آزمایشی هم برای کمک به تعیین علت و شدت اختلال مزه، توصیه کند. تستهای چشایی پاسخ شخص به مواد شیمیایی را اندازهگیری میکنند. پزشکتان ممکن است عکس رادیولوژی را هم توصیه کند تا سینوسهای شما را بررسی کند.
درمان
پزشک با توجه به تشخیص انجام شده ممکن است داروهایی را برای درمان احساس فلز در دهان توصیه کند. اگر به یک بیماری جدی مشکوک شود ممکن است به بیمار توصیه کند تا به متخصص دیگری برای انجام معاینات بیشتر مراجعه کند یا داروهایی برای علت زمینهای آن، تجویز کند.
پیشگیری و درمانهای خانگی مزه فلز در دهان
پیشگیری از احساس طعم فلز در دهان عمدتا بستگی به علت آن دارد. با این وجود راهبردهای کلی وجود دارد که ممکن است به کاهش مزه فلز کمک کند یا اینکه حداقل دفعات آن را قابل تحملتر کند). اگر سینوس علت مشکل باشد، اختلال مزه به هنگام درمان عفونت سینوس، باید از بین برود. اگر دارو مقصر باشد، باید با پزشک در مورد داروها یا درمانهای جایگزین صحبت کرد. در زیر چندین روش برای کاهش یا ریشه کنی موقت اختلال مزه آورده شده است:
- جویدن آدامس بدون قند یا قرص خوشبو کننده بدون قند
- مسواک زدن دندانها پس از غذا
- امتحان کردن با غذاها، ادویهها و مزه دهندههای مختلف
- استفاده از ظرفهای غیر فلزی یا ابزار آشپزی
- مصرف بیشتر آب و آبرسانی بدن. اسیدیته هم ممکن است این مزه را از بین ببرد بنابراین افزودن کمی لیمو به آب موثر باشد.
- اجتناب از کشیدن سیگار
ترجمه اختصاصی توسط مجله قرمز
منبع