سنکوپ که همچنین غش کردن یا بیهوش شدن ناگهانی نیز نامیده میشود. سنکوپ از دست دادن موقت و ناگهانی آگاهی است و به دنبال آن یک سقوط از حالت ایستاده یا نشسته رخ میدهد. زمان رخ دادن این عارضه معمولاً کوتاه است و ممکن است عوارض ناگواری را برای انسان به دنبال داشته باشد. در این مقاله به معرفی این عارضه میپردازیم.
چه عواملی منجر باعث افزایش خطر رخ دادن سنکوپ میشود؟
سنکوپ ناشی از کاهش جریان خون به مغز است. وقتی جریان خون به مغز کاهش مییابد، جریان اکسیژن به مغز نیز کاهش مییابد و درنتیجه هر یک از موارد زیر ممکن است این عارضه را ایجاد کند:
• مصرف چندین دارو در هرروز
• بعضی از داروها، مانند داروهای فشارخون، داروهای مصرفی برای درمان بیماریهای قلبی یا داروهای ضدافسردگی
• مشکلات پزشکی مانند کمخونی شدید، دیابت کنترل نشده یا اختلال عصبی
• یک بیماری قلبی، مانند باریک بودن شریانها یا ضربان قلب نامنظم
• کمآبی بدن
• مشکلات رگهای خونی مغز شما
• خونریزی، بهخصوص در معده یا روده یا لخته شدن خون در رگهایی که از ریههای شما عبور میکند
• کاهش سریع فشارخون پس از تغییر وضعیت بدن مانند حرکت و جابجا شدن از حالت نشستن یا ایستادن
• تنش در طی حرکات روده، سرفه یا عطسه، یا وضعیت استرسزا یا ترسناک
• یک عارضه پزشکی که بر ریههای شما اثر بگذارد مانند پنومونی یا آسم یا هایپرونتیلاسیون (تنفس بیشازحد سریع)
چه نشانهها و علائمی ممکن است قبل از سنکوپ اتفاق بیفتد؟
• پوست سرد، پوستهپوسته و عرق کرده
• تنفس سریع و مسابقهای، تپش قلب
• احساس خستگی بیشازحد معمول
• تهوع، احساس گرم، عرق کردن
• سردرد یا سرگیجه
• احساس مورمور شدن یا بیحسی
• وجود لکهای در مقابل چشمها، تاری دید یا دو بینی.
تشخیص عارضه سنکوپ
ارائهکننده مراقبتهای بهداشتی به شما، شمارا بررسی خواهد کرد او میپرسد که آیا مشکل پزشکی دیگری دارید. به ارائهدهندگان خدمات بهداشتی همهچیز را در مورد علائم سنکوپ که تجربه کردید اطلاع دهید که شامل این موارد است وقتیکه دچار این عارضه شدید در کجا بودید و قبل از اینکه علائم شروع به رخ دادن کرد، در حال انجام چهکاری بودید. ارائهدهنده خدمات بهداشتی به شما در مورد هرگونه نشانهای از قبیل احساس گرما یا ضربان قلب سریع خواهد پرسید. مراقب سلامت شما درباره سوابق پزشکی شما، ازجمله ابتلای به بیماریهای قلبی در خانواده شما میپرسد. از هرکسی که هنگامیکه شما دچار سنکوپ و ضعف شدید بپرسید که جزئیات مربوط اتفاق افتاده را ارائه دهد. ارائهدهنده شما ممکن است آزمونهای زیر را برای پیدا کردن علل این علائم در شما درخواست دهد:
آزمایش خون: ممکن است برای پیدا کردن علت این عارضه در شما انجام شود.
تلهمتری: نظارت مداوم بر ریتم قلب شماست. پدهای چسبنده روی پوست شما به یک دستگاه EKG متصل میشوند تا ضربان و ریتم قلب را ثبت میکند. یک اکوکاردیوگرام نوعی سونوگرافی است و در آن امواج صوتی برای نشان دادن ساختار و عملکرد قلب شما استفاده میشود.
یک آزمایش استرس: ممکن است تغییراتی را که در قلب شما اتفاق میافتد درحالیکه تحت استرس است را نشان دهد. استرس ممکن است براثر انجام ورزش یا مصرف دارو قلب شمارا تحت تأثیر قرار دهد. برای اطلاعات بیشتر در مورد این آزمون از پزشک متخصص سؤال کنید.
آزمون شیب میز: برای بررسی قلب و فشارخون شما در هنگام تغییر موقعیت استفاده میشود.
مانیتور Holter: که همچنین یک مانیتور الکتروکاردیوگرافی قابلحمل (EKG) نامیده میشود. این آزمون درحالیکه فعالیتهای معمول خود را انجام میدهید، فعالیت الکتریکی قلب شمارا نشان میدهد. مانیتور یک وسیله کوچک همراه با باتری است که شما میپوشید. این وسیله نشان میدهد که چقدر سریع قلب شمارا میتپد و یا در یک الگوی منظم ضربان دارد. اگر شما اغلب بیش از ۲ تا ۳ روز در معرض سنکوپ هستید، پزشک شما ممکن است انجام این آزمایش را توصیه کند.
چگونه این عارضه درمان میشود؟
درمان بستگی به علت ایجاد این عارضه در شما دارد. برای جلوگیری از دوباره اتفاق افتادن این مشکل، ممکن است به هر یک از موارد زیر نیاز داشته باشید:
برای کمک به پمپاژ قلب قوی و بهطور منظم، ممکن است مصرف داروهایی موردنیاز باشد. ارائهکننده خدمات بهداشتی به شما همچنین ممکن است در مصرف هرگونه داروهایی که باعث این عارضه میشوند، تغییراتی ایجاد کنند.
آموزش شیب: شامل آموزش خود برای ایستادن ۱۰ تا ۳۰ دقیقه در هرروز در برابر یک دیوار. این کار به بدن شما کمک میکند تا اثرات تغییرات موضعی را کاهش داده و موجب کاهش تعداد بیهوشی شود.
برای کنترل این عارضه چهکاری را میتوانید انجام دهید؟
• سابقهای از موارد سنکوپ خود را نگهدارید. علائم و فعالیتهایتان را قبل و بعدازآن یادداشت کنید. این موارد میتواند به مراقبت سلامت شما کمک کند که علت این عارضه را در شما پیدا کند و به شما در مدیریت آن کمک کند.
• در صورت لزوم بنشینید یا دراز بکشید و این شامل زمانی است که شما احساس سرگیجه میکنید، احساس مورمور میکنید و یا بینایی شما دچار تغییر میشود. پاهای خود را بالاتر از سطح قلب خود قرار دهید. ارائهدهنده خدمات بهداشتی شما ممکن است توصیه کند که سر تختتان را بالا نگهدارید. این میتواند باعث جلوگیری از افت فشارخون شما شود.
• فشارخون خود را اغلب بررسی کنید. این امر زمانی مهم است که دارویی را مصرف میکنید تا فشارخونتان پایین بیاید. هنگامیکه دراز کشیدید و وقتی ایستادهاید فشارخونتان را چک کنید. بپرسید که چگونه در طول روز میتوانید فشار خود را بررسی کنید. یک یادداشت از تعداد فشارخون اندازهگیری شده خود را نگهدارید. ارائهدهنده مراقبتهای بهداشتی شما میتواند از این یادداشتها برای کمک به برنامهریزی در درمان خود استفاده کند.
از دستگاههای پشتیبانی به همان صورت که توصیهشده استفاده کنید. ارائهدهنده خدمات بهداشتی شما ممکن است پیشنهاد کند که از یک عصا یا واکر استفاده کنید تا بتوانید تعادل خود را حفظ کنید. شما ممکن است نیاز داشته باشید که میله یا دستگیرههایی را در حمام خود در نزدیکی توالت یا دوش قرار دهید.
برای جلوگیری از ابتلای به این عارضه چهکاری میتوانید انجام دهید؟
بهآرامی حرکت کنید و قبل از اینکه بهجای دیگری بروید، در یک موقعیت مکث کنید. این امر بسیار مهم است که شما از یک موقعیت درازکشیده یا نشسته به موقعیت ایستاده تغییر دهید. قبل از ایستادن از موقعیت درازکش، یک نفس عمیق بکشید. حرکات و برخاستن ناگهانی ممکن است موجی از خستگی یا غش را ایجاد کند. چند دقیقه قبل از ایستادن در کنار تخت یا نیمکت بنشینید. اگر در بستر هستید، سعی کنید هرروز حدود ۲ ساعت سراپا بایستید. اگر مدتزمان طولانی شما ایستادهاید، پاهای خود را قفل نکنید. پاهای خود را بچرخانید و زانوها را خمکنید تا گردش و جریان خون را حفظ کنید.
توصیههای ارائهدهنده خدمات بهداشتی را پیگیری کنید. ارائهدهنده خدمات شما ممکن است توصیه کند که برای جلوگیری از کمآبی بدن، مایعات بیشتری بخورید. شما ممکن است نیاز مصرف نمک بیشتری داشته باشید تا فشارخونتان کم و درنتیجه باعث غش نشود. مراقب سلامت به شما میگوید که هرروز مقدار مایع و سدیم را مصرف کنید. او همچنین میگوید که کدام نوع از فعالیتهای بدنی شما برای شما بیخطر است. این بستگی به عاملی دارد که باعث سنکوپ در شما میگردد.
مراقب نشانههایی از قند خون پایین (هیپوگلیسمی) باشید. این علائم شامل گرسنگی، عصبی بودن، عرق کردن و ضربان قلب سریع یا نامنظم است. با ارائهدهنده مراقبتهای بهداشتی خود در مورد راههایی برای حفظ سطح قند خون خود، بهطور منظم صحبت کنید.
اگر شما یبوست دارید، فشار زیادی به خود وارد نکنید. اگر فشار زیادی به خود وارد کنید تا حرکات رودهای داشته باشید، ممکن است دچار غش شوید. پیادهروی بهترین راه برای بهبود حرکات روده شما است. خوردن غذاهایی با فیبر زیاد برای بهبود کارکرد روده بهتر است. نمونههای خوبی ازایندست غلات، لوبیا، سبزیها و نان کامل هستند. آب گوجهفرنگی نیز ممکن است به حرکات روده کمک کند.
در آبوهوای گرم مراقب باشید. گرما میتواند سنکوپ را ایجاد کند. انجام فعالیت در خارج از منزل را در روزهای گرم محدود کنید. فعالیت فیزیکی در آبوهوای گرم میتواند منجر به کمآبی (دهیداراتاسیون) و متعاقب آن سنکوپ شود.
چه زمانی باید به مراقبتهای ویژه پزشکی مراجعه کنید؟
• اگر شما دچار خونریزی هستید زیرا بهطور تصادفی بعد از غش کردن به سر شما ضربه واردشده است.
• شما بهطور ناگهانی دچار دوبینی، مشکل در صحبت کردن، بیحوصلگی شدهاید و نمیتوانید دستها یا پاهای خود را حرکت دهید.
• درد قفسه سینه و مشکل در تنفس دارید.
• شما خون و یا موادی را که به نظر میرسد مانند تفاله قهوه است را استفراغ میکنید.
• خون را در مدفوع خود مشاهده میکنید.
چه زمانی باید به یک پزشک مراجعه کنید؟
• اگر شما دچار غش شدهاید.
• سردرد، ضربان قلب سریع و یا احساس سرگیجه در هنگام بیشازحد ایستادن میکنید.
• شما سؤالات یا نگرانیهای مربوط به عارضه یا مراقبتهای مربوط به خود دارید.
موافقتنامه مراقبت
شما حقدارید در برنامهریزی مراقبتهای خود کمک کنید. در مورد وضعیت سلامتی خود و نحوه درمان آن مطلع شوید. در مورد گزینههای درمان با مراقبین خود صحبت کنید تا تصمیم بگیرید چه مراقبتهایی را میخواهید دریافت کنید. شما همیشه حقدارید که از درمان استفاده نکنید. اطلاعات فوق تنها یک مقاله کمکآموزشی است. این مطلب بهعنوان توصیه پزشکی برای مشکلات و درمانهای فردی در نظر گرفته نشده است. قبل از پیروی از هر رژیم پزشکی، به پزشک، پرستار یا داروساز خود بگویید که آیا برای شما این روش درمانی امن و مؤثر است یا نه.
منبع: drugs.com
این مقاله توسط مجله قرمز به صورت اختصاصی، ترجمه شده است.