خارش ژوک که به عنوان Tinea curis مشهور است یک نوع عفونت قارچی پوست در کشاله ران و اندام تناسلی است. محیط گرم و مرطوب مکانی عالی برای رشد این قارچهاست.
این بیماری متعلق به گروهی از عفونتهای قارچی است که tinea نام دارد. همانند سایر عفونتهای tinea، خارش ژوک به علت قارچ شبه کپکی ایجاد میشود که به عنوان درماتوفیت مشهور است. اینها قارچهایی میکروسکوپی هستند که روی پوست، مو و ناخنها زندگی میکنند. آنها معمولا بی ضرر هستند اما میتوانند به سرعت تکثیر شوند و به هنگامی که در محیط گرم و مرطوب تکثیر شوند، موجب عفونت میشوند. به همین دلیل است که در پوست اطراف ران، کشاله ران و باسن رشد میکنند.
عامل ایجاد کننده خارش کشاله ران چیست؟
قارچهایی که معمولا موجب خارش جوک میشوند، تریکوفیتون روبروم نام دارند. این قارچها همچنین موجب عفونت قارچی انگشتان و بدن میشوند. در زیر میکروسکوپ این قارچها شفاف، شاخه شاخه، با رشتههای میلهای شکل یا هیف (ساختاری شبیه لوله) به نظر میرسند. عرض هیفها در تمام طول یکنواخت است که به تمایز آن از مو که در انتها نوک تیز میشود، کمک میکند. بعضی از هیفها حبابهایی در دیوارههای داخلیشان میسازند که این هم باعث تفکیک آنها از مو میشود. در اکثر موارد این قارچ تنها در سلولهای مرده اپیدرم (لایه بیرونی پوست) ساکن است.
خارش ژوک در مردان و پسران نوجوان شایع است. این عفونت موجب بثورات میشود که خارش یا سوزش دارد. نواحی مبتلا شده نیز قرمز، پوسته پوسته یا فلسی شکل هستند.
خارش جوک یا خارش سوارکار با اینکه میتواند خسته کننده باشد اما معمولا یک عفونت ملایم است. درمان آن به سرعت علائم را به حداقل خواهد رساند و از انتشار عفونت جلوگیری خواهد کرد. اکثر افراد با استفاده از داروهای ضد قارچ موضعی و تمیز و خشک نگه داشتن موضع، به راحتی درمان میشوند.
نشانهها و علائم خارش ژوک چیست؟
خارش جوک اول به صورت بثورات خفیف در ناحیه کشاله ران و معمولا در هر دو طرف شروع میشود. اگر بثورات از نظر اندازه بزرگتر شود، به سمت داخل ران پیشرفت میکند. لبه در حال پیشرفت قرمزتر و بالاتر از سایر نواحی است که قبلا عفونی شده اند. این لبه پیشرونده معمولا پوسته پوسته و بسیار متمایز یا مرز بندی شده است. این پوست داخل مرز به رنگ قرمز قهوهای در میآید و بخش زیادی از پوسته آن میافتد.
خارش کشاله ران بوسیله قارچ T. rubrum ایجاد میشود که قبلا گفتیم که بیضه یا آلت تناسلی را مبتلا نمیکند. اگر آن بخشها هم درگیر شوند، میتوانید علت آن را کاندیدا آلبیکانس دانست که همان مخمری است که موجب عفونتهای مخمری واژن میشود.
علائم شایع خارش ژوک در نواحی آلوده شده عبارتند از:
- قرمزی
- خارش مداوم
- احساس سوزش
- پوست پوسته پوسته، کنده شده یا ترکدار
- بثوراتی که با ورزش یا فعالیت بدتر میشوند
- تغییر در رنگ پوست
- بثوراتی که بهبود نمییابند یا بدتر میشوند یا با کرم هیدروکورتیزون (ضد خارش) منتشر میشوند
بثورات مشابه
قرمزیهایی در ناحیه ران وجود دارد که علائمی شبیه به خارش جوک دارند. نخستین مورد آنها عرق گز نام دارد که بثورات قرمز مرز بندی شده در ناحیه خط کشاله ران که بوسیله قارچ ایجاد نمی شود. این وضعیت بسیاری اوقات در افراد چاق دیده میشود و بخاطر ساییدگی دو پوست مرطوب به همدیگر است. ترکهای پوستی و بریدگی در خطوط شقاق نام دارد که میتواند بسیار دردناک باشد. این شقاقها میتوانند بعدها دچار عفونت قارچی یا باکتری شوند. لبه بثورات معمولا در طول دوره عمر بثورات خیلی پیشرفت نمیکند.
بیماری دیگر شبیه به خارش ژوک، اریتراسما نام دارد. این یک نوع عفونت باکتریایی است که ران را مبتلا می کند و به سمت داخل ران و باسن پیشرفت میکند. البته بثورات اریتراسما مسطح و قهوهای است. همچنین هیچ نوع پوسته یا تاولی ندارد.
علت خارش ژوک چیست؟
خارش ژوک بوسیله یک گروه از قارچها به نام درماتوفیت ایجاد میشود. این قارچها به طور طبیعی روی پوست زندگی میکنند و به طور طبیعی موجب مشکلات نمیشود. البته وقتی لباسها پس از ورزش خیس عرق بمانند یا در معرض رطوبت قرار بگیرند میتوانند محیطی برای عفونتهای قارچی یا تکثیر سریع، فراهم میکنند.
وقتی رشد زیاد درماتوفیتها در ناحیه ران ایجاد شود، موجب عفونتی به نام خارش ژوک میشود. قارچهایی که موجب خارش جوک میشود به میزان زیادی مسری است. وقتی با کسی که عفونت قارچی داشته باشد در ارتباط نزدیک با شما قرار بگیرد یا با لباس نشسته فرد آلوده تماس داشته باشید، دچار عفونت قارچی میشوید.
اصطلاح خارش جوک (خارش سوارکار) ممکن است این تصور را ایجاد کند که تنها ورزشکاران دچار عفونت میشوند اما این نوع عفونت میتواند هر کسی را دچار کند. کسانی که دارای اضافه وزن هستند به احتمال بیشتری در معرض خارش جوک هستند به دلیل اینکه این قارچ میتواند در چین خوردگیهای پوست رشد میکند که مستعد عرق سوز شدن هستند.
پیشگیری
خطر خارش ژوک را با انجام این روشها کاهش دهید:
- خشک نگه داشتن موضع: پوست ناحیه ران را خشک نگه دارید. ناحیه تناسلی و داخل رانها را پس از دوش گرفتن یا ورزش، با یک حوله خشک کنید. از پودر در اطراف ران استفاده کنید تا از رطوبت اضافی جلوگیری کنید.
- لباسهای تمیز بپوشید: اگر زیاد عرق میکنید، لباس زیر را حداقل یک بار در روز یا بیشتر عوض کنید. لباسهای ورزشی را پس از هر بار استفاده بشویید.
- لباس متناسب خود را بپوشید: توجه کنید که لباستان دقیق اندازه خودتان باشد بخصوص لباس زیر، ساپورت ورزشی و یونیفرمهای ورزشی. از پوشیدن لباسهای کیپ ران که میتواند باعث ساییدگی و اصطکاک پوست شوند و شما را بیشتر مستعد خارش ژوک کند، خودداری کنید. سعی کنید که شورتهای گشاد مخصوص بوکسورها را بپوشید و نه شورتهای تنگ.
- استفاده شریکی از وسایل شخصی ممنوع: اجازه ندهید که دیگران لباس، حوله یا سایر وسایل شخصی شما را بپوشند. از قرض گرفتن این وسایل از دیگران خودداری کنید.
- بیماری پای ورزشکاران را درمان کنید: هر نوع عفونت پای ورزشکاران را کنترل کنید تا از انتشار آن به ران جلوگیری شود. اگر مجبورید از مکانهای مرطوب عمومی همانند دوش باشگاه استفاده کنید، صندل بپوشید تا از بیماری پای وزشکاران پیشگیری کنید.
تشخیص
بهترین روش برای تشخیص tinea curis توجه به هیف (همان ساختارهای لولهای) زیر میکروسکوپ با استفاده از تست KOH است. پوست با یک اسکالپل یا تیغه شیشهای تراشیده میشود، باعث میشود سلولهای مرده پوست داخل یک اسلاید شیشهای بیفتند. چند قطره پتاسیم هیدروکسید (KOH) به اسلاید اضافه میشود و اسلاید به مدت کوتاهی گرم میشود. KOH مواد متصل به سلولهای پوست را حل میکند، هیف آزاد میشود اما سلول یا هیف شکل طبیعیش را از دست نمیدهد. مواد رنگی خاصی همانند رنگ قارچی کلرورازول، رنگ قارچی لامکینز شوارتز یا مرکب پارکر بلو را میتوان برای کمک به دیدن بهتر هیف استفاده کرد.
درمان خارش کشاله ران
در اکثر موارد، خارش ژوک را میتوان در خانه بطور موثری درمان کرد. میتوانید درمانهای خانگی زیر را برای رفع عفونت استفاده کنید:
- کرم ضد قارچی بدون نسخه، پودر یا اسپری برای منطقه آلوده
- شستشوی ناحیه تحت تاثیر به وسیله صابون و آب گرم
- ناحیه آلوده را به طور کامل بعد از حمام و ورزش بشویید
- لباسها و زیرپوشها را هر روز عوض کنید
- لباس نخی گشاد بپوشید
- هر نوع عفونت قارچی همانند بیماری پای ورزشکاران، درمان کنید
چه موقع باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر علائمتان پس از دو هفته پس از درمان خانه، باید به پزشکتان مراجعه کنید. ممکن است عفونت ثانویهای ایجاد شود که نیازمند درمان پیشرفته است. اگر خارش ژوک دارید اما به داروهای بدون نسخه و درمانهای خانگی جواب نمیدهد، پزشکتان ممکن است چیزی قویتر تجویز کند. داروهای ممکن عبارتند از:
_ داروهای موضعی
- اکونازول (اکوزا)
- اکسی کونازول (اکسیتات)
-داروهای خوراکی
- ایتراکونازول (اسپورانوکس)
- فلوکونازول (دیفلوکان)
داروهای ضد قارچ خوراکی میتوانند عوارض جانبی ناخوشایند همچون ناراحتی معده و سردرد ایجاد کنند. اگر دچار هر یک از این عوارض شدید، حتما با پزشکتان مشورت کنید.
ترجمه اختصاصی توسط مجله قرمز
منابع: