بشر در طول میلیون‌ها سال تکامل و تطبیق با شرایط محیطی به شکل امروزی خود رسیده است. این تکامل مدیون جهش‌های ژنتیکی خاصی است که در هزاران نسل از بشر رخ داده و ما را از فرم انسان اولیه به فرم مدرن امروزی رسانیده است. شاهد این مدعا فسیل‌های انسانی متعددی هستند که در نقاط مختلف کشف شده‌اند. مرد چداری هم یکی از این فسیل‌ها است که در اروپا کشف شده و اخیرا بسیار مورد توجه دانشمندان قرار گرفته و آن‌ها توانسته‌اند با کمک اطلاعات ژنتیکی موجود در فسیل، چهره واقعی او را بازسازی کنند. در این مقاله اختصاصی از مجله قرمز بیشتر با این فسیل انسانی خاص و تحقیقاتی که دانشمندان روی او انجام داده‌اند آشنا خواهید شد.

مرد چداری کیست؟

در سال ۱۹۰۳ باستان شناسان، یک فسیل انسانی در یک غار در شهر چدارجورج درسامرست بریتانیا کشف کردند و این فسیل را بر اساس نام منطقه، مدر چداری نامگذاری کردند. از آن زمان بحث زیادی درباره منشاء این فسیل و قدمت آن مطرح بود و این بحث‌ها بیش از یک قرن ادامه داشت تا این که مدتی پیش گروهی متشکل از کارشناسان تکامل و متخصصان DNA در همکاری با گروهی از مدل سازان و اساتید دانشگاه لندن توانستند تصویری از چهره واقعی مرد چداری را شکل دهند. ایان بارنز رهبر تیم تحقیقاتی در بخش ژنتیک باستانی در موزه تاریخ طبیعی لندن می‌گوید: “مرد چداری یکی از قدیمی‌ترین فسیل‌های انسانی است که حاوی DNA قابل استخراج بوده است و ما توانستیم اطلاعات بسیاری را درباره چهره او و دیگر ویژگی‌های او به دست آوریم.”

روشی که برای بازسازی چهره مرد چداری به کار گرفته شد بسیار پیچیده و علمی است اما به طور عامیانه می‌توان گفت که دانشمندان با سوراخ کردن استخوان این فسیل به پودرهای استخوانی نسبتا سالمی دست یافتند که حاوی اطلاعات ژنتیکی کافی برای بازسازی چهره بود. سپس آن‌ها با کمک این اطلاعات و به کارگیری تکنولوژی پرینت سه بعدی توانستند چهره و ساختار کامل سر او را بازسازی کنند. پروفسور کریس ترینگر رئیس مرکز تحقیقات ریشه‌های انسانی در مزوه تاریخ طبیعی لندن می‌گوید: “طبق این اطلاعات ژنتیکی، مرد چداری بیش از چهل سال سن داشته است و هرگز تصور نمی‌کرده است که ده هزار سال بعد کسانی بتوانند ژنوم کامل او را کشف و چهره‌اش را بازسازی کنند. این مرد را می‌توان قدیمی‌ترین فرد بریتانیایی شناخته شده تا این زمان نامید!”

بازسازی چهره مرد چداری

همان طور که می‌دانید فرم چهره ما انسان‌ها بر اساس کدهای ژنتیکی که از پدر و مادر خود به ارث می‌بریم شکل می‌گیرد. در نتیجه با دانستن کدهای ژنتیکی هر شخص، بدون دیدن او می‌توان گفت که او چه شکلی بوده است، چه رنگ پوست و مویی داشته است و ساختار چهره او چگونه بوده است. در مورد مرد چداری نیز دانشمندان از همین اطلاعات کمک گرفتند و ریافتند که او پوست تیره‌ای داشته است و بسیاری از جهش‌های ژنتیکی که انسان بریتانیایی امروزی را شکل داده‌اند هنوز رخ نداده‌ بودند. جالب است بدانید که شبکه چهار تلویزیون بریتانا مستندی درباره این مرد فسیلی با نام “رازهای مرد ده هزار ساله” تولید کرده است.

این فسیل شاید قدیمی‌ترین فسیلی باشد که دانشمندان به اطلاعات ژنتیکی آن دسترسی دارند، چون پس از گذشت چند هزار سال بافت‌های طبیعی از بین رفته و به فسیل تبدیل می‌شوند و از این فسیل‌ها نمی‌توان اطلاعات مفیدی را استخراج کرد، البته محققان ژنتیک و تکامل همیشه راه‌هایی برای حدس زدن این اطلاعات و کامل کردن حلقه‌های گم شده ژنتیکی دارند و شاید روزی بتوان فسیل‌های چند میلیون ساله را نیز به اطلاعات ژنتیکی کاملی تبدیل کرد که بتوانند شجره نامه انسان‌ها را به شکلی دقیق‌تر در اختیار او قرار دهند.

اگر این مقاله مورد توجه شما قرار گرفت می‌توانید مقالات مشابه را در بخش علمی در مجله قرمز شاخه دانستنی‌های علمی مطالعه کنید. انتقادات و پیشنهادات خود را نیز در بخش نظرات با ما در میان بگذارید.

منبع: Mashable (ترجمه‌ و تألیف اختصاصی توسط مجله قرمز)