تجارت الکترونیک (e-commerce) چیست؟

در این مقاله به بررسی تجارت الکترونیک (e-commerce) پرداخته می‌شود، تعریف و انواع آن مورد بررسی قرار می‌گیرد. همان طور که مشاهده می‌کنیم، امروزه رد پای تجارت الکترونیک در همه جا دیده می‌شود و کل تجارت در دنیا به سمت این موضوع در حال پیش روی سریع است. بنابراین دانستن مفاهیم پایه در مورد این موضوع خالی از لطف نیست.

تعاریف تجارت الکترونیک

• تعریف رایج e-commerce عبارت از خرید و فروش محصولات یا خدمات، به وسیله ی سیستم های الکترونیکی و سایر شبکه های کامپیوتری می‌باشد.
• سازمان تجارت جهانی (The World Trade Organization)، تجارت الکترونیک را به این صورت تعریف می‌کند: “تولید، توزیع، بازاریابی، فروش یا توزیع کالا و خدمات به وسیله ی ابزار الکترونیکی.”
• تعریف سازمان همکاری و توسعه ی اقتصادی (OECD) از e-commerce: “معاملات تجاری- چه به صورت فردی و چه سازمانی- که بر پایه ی پردازش و انتقال داده های دیجیتالی باشد (شامل متن، صوت و تصاویر) و به وسیله ی شبکه های باز (مثل اینترنت) یا شبکه های بسته (مثل AOL یا Mintel) که دری به سمت شبکه های باز دارند، به پیش برده می‌شود.”

در حقیقت، تعریف e-commerce در طی ۳۰ سال اخیر دگرگونی های زیادی داشته است. در ابتدا، تجارت الکترونیک به معنای ساده تر کردن معاملات تجاری از طریق الکترونیکی کردن، با استفاده از تکنولوژی هایی همچون EDI و EFT بوده است. EDI و EFT هر دو در اواخر دهه ی ۱۹۷۰ میلادی معرفی شدند و به تجارت این امکان را داد که مستندات تجاری همچون سفارشات یا فاکتور های خرید را به صورت الکترونیکی ارسال کند.

کارت های اعتباری، خودپردازها و تلفن بانک ها در اواخر دهه ی ۱۹۸۰ میلادی نیز نوعی e-commerce به شمار می‌رفتند. از دهه ی ۱۹۹۰ میلادی به بعد، تجارت الکترونیک شامل سیستم های برنامه ریزی منابع سازمان (enterprise resource planning systems)، استخراج داده یا داده کاوی (data mining) و انبارش داده (data warehousing) نیز شدند. امروزه تنوع و گستره ی زیادی از تجارت – شامل انتقال بودجه ی الکترونیکی (EFT)، مدیریت زنجیره ی تامین (SCM)، بازاریابی اینترنتی (Internet marketing)، پردازش معامله های آنلاین (online transaction processing)، تبادل داده ی الکترونیکی (EDI)، سیستم های مدیریت موجودی (inventory management systems) – نیز جزء حیطه ی e-commerce به حساب می‌آیند.

امروزه e-commerce در چهار بخش اصلی بازار فعالیت می‌کند: بنگاه به بنگاه (business to business)، بنگاه به مصرف کننده (business to consumer)، مصرف کننده به مصرف کننده (consumer to consumer) و مصرف کننده به بنگاه (consumer to business).

بنا برگفته های پیشین، می‌توان e-commerce را به صورت زیر تعریف کرد:

” آن دسته از معاملات یا تبادلات تجاری که با استفاده از ابزارهای الکترونیکی صورت می‌پذیرد و در آن کالاها و خدمات به صورت الکترونیکی یا با استفاده از فرم های محسوس یا غیر محسوس تحویل داده می‌شود، تجارت الکترونیک نام دارد. “

انواع تجارت الکترونیک

e-commerce به دو نوع اساسی تقسیم می‌شود:

• غیر مستقیم (Indirect e-commerce): سفارش الکترونیکی کالا (خرید اینترنتی)، چه به صورت محسوس و چه غیر محسوس. در واقع، e-commerce غیر مستقیم به سفارش دادن کالاها گفته می‌شود و در آن، تحویل کالاها به صورت آنلاین ممکن نیست.
• مستقیم (Direct e-commerce): تبادل کالا ها به صورت الکترونیک یا با استفاده از وسایل الکترونیکی.

ترجمه ی اختصاصی مجله قرمز از مقاله ی Pallavi Dinodia و Anuj Tiwar

• اگر این مطلب را دوست داشتید، پیشنهاد می‌شود مقاله ی  شبکه ی اینترنت ۵G را نیز مطالعه فرمایید.