داروی دپاکوت (Depakote) چیست و چه کاربردهایی دارد؟ در چه شرایطی و به چه صورت مصرف می شود؟ عوارض جانبی آن کدامند؟ چه داروهایی را نباید به طور همزمان با داروی دپاکوت مصرف کرد؟ این سوالات، به همراه نکات و اطلاعات مهم درباره‌ی این دارو، در مطلب پیش‌رو بررسی خواهد شد.
معرفی دارو
داروی دپاکوت (Depakote) که با نام عمومی divalproex sodium نیز شناخته می‌شود، بر روی آن دسته از مواد شیمیایی موجود در بدن که احتمال می‌رود که در وقوع تشنج دخیل هستند، تاثیر می‌گذارد. این دارو برای درمان اختلالات تشنجی مختلفی به کار می‌رود. دپاکوت گاهی به همراه سایر داروهای مربوط به تشنج نیز استفاده می‌شود.
این دارو برای درمان حالات روانی ناشی از اختلال دو قطبی (افسردگی جنون آمیز) و همچنین برای جلوگیری از سرددرهای میگرنی نیز مصرف می‌گردد. داروی دپاکوت ممکن است برای درمان موارد دیگری نیز استفاده شود.
اطلاعات مهم درباره دپاکوت
اگر باردار هستید، از داروی دپاکوت برای جلوگیری از سردردهای میگرنی خود استفاده نکنید.
اگر از این دارو برای درمان تشنج یا حالات روانی استفاده می‌کنید: بدون تجویز پزشک، دردوره‌ی بارداری تان مصرف دپاکوت را شروع یا متوقف نکنید. داروی مورد نظر ممکن است باعث ایجاد آسیب در جنین شود؛ البته تشنج داشتن در دوران بارداری ممکن است به هردوی مادر و کودک آسیب بزند.
اگر بیماری کبدی، اختلالات مربوط به ادرار، یا اختلالات ژنتیکی مثل بیماری آلپرس یا سندروم Alpers-Huttenlocher دارید (خصوصاً در مورد کودکان زیر ۲ سال)، نباید از داروی دپاکوت استفاده کنید.
دپاکوت ممکن است باعث ایجاد نارسایی کبدی کُشنده شود؛ خصوصاً در کودکان زیر ۲ سال و افرادی که از مشکلات کبدیِ ناشی از اختلالات ژنتیکی میتوکندری رنج می‌برند؛
اگر شخصی که از این دارو استفاده می‌کند، علائمی از مشکلات کبد و پانکراس (مانند: از دست دادن اشتها، درد در قسمت بالای شکم که ممکن است تا کمر امتداد یابد، حالت تهوع یا استفراغ ادامه‌دار، ادرار تیره‌رنگ، تورم در قسمت صورت، یا یرقان) دارد، به دکتر اطلاع دهید.
نکات مهمی که قبل از مصرف دپاکوت باید رعایت کرد
چنانچه نسبت به divalproex sodium حساسیت دارید و یا موارد زیر را دارید، از داروی دپاکوت استفاده نکنید:
- بیماری کبدی؛
- اختلالات ادراری؛
- یک اختلال ژنتیکی میتوکندری (مثل بیماری آلپرس یا سندروم Alpers-Huttenlocher – خصوصاً در مورد کودکان زیر ۲ سال)؛
دپاکوت ممکن است باعث ایجاد نارسایی کبدی کُشنده شود؛ خصوصاً در کودکان زیر ۲ سال و افرادی که از مشکلات کبدیِ ناشی از اختلالات ژنتیکی میتوکندری رنج می‌برند؛
برای اطمینان از اینکه داروی مورد نظر برای شما خطراتی را در پی ندارد، اگر موارد زیر را دارید، به پزشک اطلاع دهید:
- مشکلات کبدی که ناشی از اختلالات میتوکندریِ ژنتیکی باشد؛
- سابقه‌ی افسردگی، بیماری‌های روانی، افکار خودکُشی یا اقدام به خودکشی؛
- سابقه‌ی خانوادگی اختلالات ادراری یا مرگ نوزادان بدون دلیل خاصی؛
- عفونت HIV یا CMV؛
برخی از افراد، هنگامی که برای اولین بار از داروی دپاکوت استفاده می‌کنند، دچار افکار خودکشی می‌شوند. در دوره‌ی مصرف این دارو، باید در دفعات متوالی به دکتر مراجعه کنید تا پیشرفت و بهبود شما را بررسی کند. افراد خانواده و نزدیکان شما نیز باید نسبت به تغییرات خلق و خو و علائمتان آگاه باشند.
اگر باردار هستید، برای جلوگیری از سردردهای میگرنی، دپاکوت مصرف نکنید.
اگر از این دارو برای درمان تشنج یا حالات روانی استفاده می‌کنید: دپاکوت ممکن است باعث ایجاد آسیب در جنین یا ایجاد نقص به هنگام تولد نوزاد شود و یا بعدها بر روی توانایی‌های شناختیِ کودک در زندگی‌اش تاثیر بگذارد (هوش، قدرت استدلال، حل مساله). البته باید بدانید که تشنج داشتن در دوران بارداری، می‌تواند منجر به آسیب در هر دوی مادر و جنین شود. بدون توصیه‌ی پزشک، شروع به مصرف این دارو در دوران بارداری نکنید و همچنین آن را خودسرانه نیز در این دوران قطع ننمائید.
در دوره‌ی مصرف دپاکوت، از روش‌های پیشگیری از بارداری استفاده کنید و در صورتی که باردار شدید، بلافاصله به دکتر اطلاع دهید.
اگر قصد شروع یا قطع مصرف داروهای پیشگیری از بارداری هورمونی (اعم از قرص، تزریق، ایمپلنت، حلقه‌های واژینال و غیره) داشتید، به دکتر اطلاع دهید. استروژن می‌تواند بر روی این دارو تاثیر بگذارد و تداخل ایجاد کند و در نتیجه، تاثیر کمتری بر روی جلوگیری از تشنج فرد داشته باشد.
کنترل تشنج در دوران بارداری بسیار اهمیت دارد. بنابراین، مصرف داروی دپاکوت هر عارضه‌ای را هم ایجاد کند، همین که باعث جلوگیری از تشنج در دوران بارداری می‌شود، مزیت خوبی است. داروهای ضد تشنج دیگری نیز وجود دارند که برای مصرف در دوران بارداری، کم خطرتر هستند. از دستورالعمل دکتر به هنگام مصرف این دارو در دوران بارداری پیروی کنید.
داروی دپاکوت می‌تواند در شیر مادر نفوذ پیدا کرده و باعث ایجاد آسیب در نوزاد شود. در صورتی که در دوران شیردهی قرار دارید، به دکتر خود اطلاع دهید.
نحوه مصرف
دپاکوت را حتماً با تجویز پزشک مصرف کنید و قبل از مصرف، تمامی مواردی که روی جلد این دارو نوشته شده است را به دقت مطالعه نمایید. همچنین از مصرف دوز بیشتر یا کمتر از مقداری که برای شما تجویز شده است، خودداری کنید و فقط در همان دوره ی زمانی که برای شما تجویز شده، آن را مصرف کنید. ممکن است دکتر شما برای اینکه بهترین نتیجه را از مصرف این دارو بگیرید، دوز مصرفیتان را هر از گاهی تغییر دهد.
در دوره‌ی مصرف این دارو، آب به میزان فراوان بنوشید. اگر روزانه به میزان کافی مایعات ننوشید، ممکن است لازم شود دوز مصرفی شما افزایش یابد.
قرص دپاکوت را نجوید، تکه‌تکه نکنید و نشکنید. بلکه آن را به صورت کامل قورت دهید.
در دوره‌ی مصرف این دارو، ممکن است لازم باشد تا به صورت دوره‌ای، آزمایش خون بدهید.
به دندانپزشک یا هر دکتری که مراجعه می‌کنید، باید اطلاع دهید که در حال مصرف یک داروی ضد تشنج هستید.
اگر قرار است تحت یک عمل جراحی قرار بگیرید، از قبل به دکتر جراح خود اطلاع دهید که در حال استفاده از داروی دپاکوت هستید.
مصرف داروی مورد نظر را به صورت ناگهانی قطع نکنید، حتی اگر احساس بهبودی داشتید. زیرا قطع مصرف این دارو به صورت ناگهانی، ممکن است منجر به تشنج شدید و مرگبار شود. برای کاهش دادن و قطع مصرف داروی دپاکوت، از دستورالعمل و راهنمایی پزشک کمک بگیرید.
دارو را در دمای اتاق نگهداری کرده و دور از گرما و رطوبت قرار دهید.
مصرف بیش از اندازه یا کمتر از میزان لازم
اگر یک بار مصرف این دارو را فراموش کردید، به محض اینکه به یاد آوردید، آن را مصرف کنید. اما چنانچه زمانِ به یادآوری شما، بسیار نزدیک به زمانِ مصرفِ بعدی بود، دوز فراموش شده را مصرف نکنید. فقط در نوبت بعدی، دپاکوت را مصرف کنید. برای جبران دوز مصرفیِ از دست رفته، داروی اضافی مصرف نکنید.
چنانچه بیشتر از میزان مورد نیاز، این دارو را مصرف کردید، به موارد اورژانسی در مورد مصرف زیاد این دارو مراجعه کنید و یا از پزشک کمک بگیرید.
از چه مواردی در حین مصرف داروی دپاکوت باید خودداری کرد؟
از مصرف الکل اجتناب کنید. چرا که مصرف الکل باعث افزایش برخی از عوارض جانبی ناشی از مصرف دپاکوت می‌گردد.
مصرف این دارو ممکن است بر اندیشیدن و واکنش نشان دادن شما تاثیر گذارد. بنابراین اگر رانندگی می‌کنید یا قصد انجام کاری را دارید که نیاز به هوشیار بودن شما دارد، مراقب باشید و احتیاط کنید.
در معرض نور خورشید قرار نگیرید و برنزه نکنید. داروی دپاکوت باعث می‌شود که شما راحت‌تر دچار آفتاب‌سوختگی بشوید. برای بیرون رفتن، از لباس‌های محافظ در برابر اشعه‌ی خورشید و کرم ضد آفتاب (با SPF30 یا بالاتر) استفاده کنید.
عوارض جانبی
اگر هر گونه علائم آلرژیکی نسبت به این دارو – شامل کهیر، به دشواری نفس کشیدن، التهاب صورت، لب ها، زبان یا گلو – در خود مشاهده کردید، حتماً به دکتر اطلاع دهید.
اگر شخصی که از این دارو استفاده می‌کند، علائمی از مشکلات کبد و پانکراس (مانند: از دست دادن اشتها، درد در قسمت بالای شکم که ممکن است تا کمر امتداد یابد، حالت تهوع یا استفراغ ادامه‌دار، ادرار تیره‌رنگ، تورم در قسمت صورت، یا یرقان) دارد، به دکتر اطلاع دهید.
هر گونه علائم جدید و یا بدتر شدن علائم قبلی خود را به دکترتان اطلاع دهید. مثلاً: تغییرات رفتار یا خلق و خو، افسردگی، اضطراب، مشکلات خواب، احساس تحریک‌پذیری و حساسیت، هیجان‌زدگی و تلاطم، بی‌قراری، بیش فعالی (جسمی یا روحی)، داشتن افکاری در مورد خودکشی یا صدمه به خود؛
اگر سایر عوارض جانبی زیر را در اثر استفاده از این دارو دارید، بلافاصله به دکتر اطلاع دهید:
- گیجی، خستگی، احساس سرما خوردگی، استفراغ، تغییرات در حالت روحی؛
- سریع کبود شدن، خونریزی غیر طبیعی (از دهان، بینی یا واژن)، لکه‌های قرمز یا ارغوانی در زیر پوست؛
- خواب‌آلودگی شدید؛
- بدتر شدن تشنج؛
- علائم التهاب در بدن – مانند: تورم غدد، علائم آنفولانزا، احساس مور‌مور شدن یا بی‌حسی، ضعف عضلات، درد در قفسه‌ی سینه، ایجاد سرفه یا بدتر شدن سرفه که به همراه تب باشد، مشکلات تنفسی؛
- واکنش‌های پوستی شدید- مثل: تب، گلو درد، تورم صورت یا زبان، سوزش چشم، درد پوست که به همراه جوش‌های قرمز یا ارغوانی رنگ باشد و مخصوصاً در صورت و قسمت بالای بدن گسترش پیدا کنند و باعث ایجاد تاول یا پوسته‌پوسته شدن شوند.
عوارض جانبی متداول در اثر مصرف داروی دپاکوت عبارت است از:
- حالت تهوع یا استفراغ خفیف، دل‌درد خفیف، اسهال؛
- سردرد، سرگیجه‌ی خفیف، ضعف، لرزش؛
- مشکلات در حفظ تعادل یا راه رفتن؛
- تاری دید، دو بینی؛
- تغییرات اشتها، افزایش وزن؛
البته لازم است ذکر شود که ممکن است عوارض جانبی دیگری نیز در صورت استفاده از این دارو رخ دهد. چنانچه موارد دیگری را مشاهده نمودید، به دکتر مراجعه کنید.
تاثیر داروهای دیگر بر دپاکوت – تداخل های دارویی
بعضی اوقات، استفاده از چند دارو به طور همزمان، برای بدن خطرناک است. بعضی از داروها هستند که باعث افزایش یا کاهش میزان divalproex sodium در بدن شما می‌شوند و در نتیجه، باعث ایجاد عوارض و یا کمتر تاثر داشتنِ داروی دپاکوت بر روی شما گردند. divalproex sodium همچنین ممکن است بر روی داروهای دیگر تاثیر گذاشته و باعث کاهش تاثیر آن داروها بر روی بدن و یا ایجاد عوارض جانبی شود.
بسیاری از دارو ها ممکن است با دپاکوت تداخل داشته باشند. این موضوع شامل داروهای با نسخه و بدون نسخه، ویتامین ها و داروهای گیاهی می‌شود. هر دارویی که مصرف می‌کنید یا قصد شروع یا قطع مصرف آن را دارید، با دکتر در میان گذارید؛ همچنین لیستی از تمامی داروهایی که در حال حاضر مصرف می‌کنید، تهیه کرده و به هر دکتری که مراجعه می‌کنید نشان دهید.
ترجمه ی اختصاصی مجله قرمز / با اندک تصرف و تلخیص
منبع : drugs.com
اگر این مطلب برای شما مفید بود، پیشنهاد می‌شود مطلب معرفی دارویی برای بیماری صرع را نیز مطالعه کنید.