ان استیل سیستئین (NAC)؛ فواید، عوارض و تداخلات دارویی

ان استیل سیستئن یک آنتی اکسیدان به شکل مکمل است. ان-استیل سیستئین یا NAC در بدن به اسید آمینه‌ای به نام سیستئین تبدیل می‌شود. سیستئین یک اسید آمینه نیمه ضروری است. نیمه ضروری از این جهت که بدن می‌تواند آن را از اسیدهای آمینه دیگر به نام متیونین و سرین بسازد. این اسید آمینه وقتی ضروری می‌شود که جذب متیونین و سرین از طریق رژیم غذایی کم باشد. سیستئین به تولید گلوتاتیون کمک می‌کند که آنتی اکسیدانی ست که نقش مهمی در تنظیم بسیاری از عملکرد سلولی و کمک به حفظ سیستم ایمنی در وضعیتی مطلوب دارد.

موارد استفاده از ان استیل سیستئین

ان استیل سیستئین از ۳۰ سال گذشته تا کنون به منظور درمان مصرف زیاد پاراستامول (استامینوفن) و مسمومیت مونواکسید کربن تجویز می‌شود. این دارو به منظورهای زیر نیز استفاده می‌شود:

• برونشیت
• سیروز کبدی
• فیبروز کیستیک
• کلسترول بالا
• HIV و ایدز
• بیماری لو گریگ
• انسداد روده نوزادان
• آلرژی به داروی ضد تشنج
• عفونت چشمی به نام ورم ملتحمه
• رفع علائم آنفولانزا

ان- استیل سیستئین همچنین به صورت خوراکی برای هپاتیت، بیماری کلیه، کاهش شنوایی، کولیت روده، سندرم تخمدان پلی کیستیک، فشار خون پایین، لوپوس، مشکلات مربوط به پس از یائسگی، ورم پانکراس، وابستگی به کوکائین، بیماری ارتفاع، عفونت ناشی از هلیکوباکتر پیلوری و برای کاهش خطر مشکلات ضربان قلب پس از جراحی به کار می‌رود. همچنین برای بیماریهای ژنتیکی همچون آدرنو لکودیستروفی (ALD)، پورفیری اریتروپویتیک (EPP) و تلانژکتازی هموراژیک ارثی (HHT) استفاده می‌شود.

بعضی هم ان استیل سیستئین خوراکی را برای برونشیت مزمن، بیماری مزمن انسداد ریوی (COPD)، برونشیت، آمفی زم و بیماریهای دیگر استفاده می‌شود. همچنین برای کمک به آمادگی فرد برای تشخیص تستهای ریه و کمک به مراقبت افرادی ست که در نای آنها لوله کار گذاشته‌اند.

در زیر برخی فواید تحقیق شده ان-استیل سیستئین ذکر می‌شود.

ان استیل سیستئین ضروری برای ساختن آنتی اکسیدان قدرتمند گلوتاتیون

NAC بخاطر نقش اولیه‌اش در تولید آنتی اکسیدان ارزشمند است. ان- استیل سیستئین به همراه دو اسید آمینه دیگر گلوتامین و گلیسین برای ساختن و ذخیره سازی گلوتاتیون ضروری است. گلوتاتیون یکی از مهمترین آنتی اکسیدانهای بدن است که به خنثی سازی رادیکالهای آزاد کمک می‌کند که می‌تواند به سلولها و بافتها در بدن صدمه می‌زند. این ماده برای سلامت سیستم ایمنی و مبارزه با صدمه سلولی، ضروری است. بعضی از پژوهشگران بر این باورند که حتی ممکن است به طول عمر مربوط باشد. خواص آنتی اکسیدانی آن نیز برای مبارزه با بسیاری از بیماریهای دیگر ناشی از استرس اکسیداتیو، مانند بیماریهای قلبی، ناباروری و برخی از مشکلات روانی مهم است.

سیستئین در اکثر غذاهای با پروتئین بالا همانند مرغ، بوقلمون، ماست، پنیر، تخم مرغ، دانه آفتابگردان و حبوبات وجود دارد.

کمک به سم زدایی برای پیشگیری یا کاهش آسیب به کلیه و کبد

NAC نقش مهمی در فرایند سم زدایی بدن دارد. این ماده می‌تواند از عوارض جانبی داروها و سموم محیطی پیشگیری کند. در حقیقت، پزشکان به افراد دچار سو مصرف استامینوفن، ان- استیل سیستئین تزریق می کنند تا از صدمه به کلیه و کبد پیشگیری شده یا آن را کاهش دهد. NAC کاربردهایی برای بیماریهای کبدی دیگر به علت آنتی اکسیدان و فواید ضد التهابی، دارد.

بهبود اختلالات روانی و اعتیاد

ان-استیل سیستئین به تنظیم گلوتامات، مهمترین انتقال دهنده عصبی در مغز کمک می‌کند. گلوتامات علاوه بر اینکه برای عملکرد طبیعی مغز لازم است، گلوتامات اضافی به همراه نقص گلوتاتیون باعث آسیب مغزی می‌شود. این ممکن است به مشکلات سلامت روان همانند اختلال دو قطبی، شیزوفرنی، اختلال وسواس اجباری (OCD) و اعتیاد، مربوط باشد. برای افراد مبتلا به بیماری دو قطبی و افسردگی، ان استیل سیستئین ممکن است علائم را کاهش دهد و قابلیت کلی برای عملکرد را بهبود بخشد. به جز این، یک پژوهش حیوانی نشان داد که ان استیل سیستین ممکن است اثرات منفی شیزوفرنی همانند انزوای اجتماعی، بی حوصلگی و کاهش توجه به اطراف را به حداقل برساند. مکملهای استیل سیستئین علائم ترک اعتیاد را هم کاهش می‌دهند و از گرایش به مصرف در معتادان کوکائین پیشگیری می‌کند. علاوه بر این تحقیقات اولیه نشان می‌دهد که ان استیل سیستئین ممکن است استفاده و تمایل به ماری جوآنا و نیکوتین را کاهش می‌دهد.

بسیاری از این اختلالات گزینه‌های درمانی محدود یا غیر موثر دارند. ان-استیل سیستئین ممکن است کمک موثری برای افراد مبتلا به این بیماریها باشد.

کمک به رفع علائم بیماریهای تنفسی

NAC می‌تواند علائم بیماریهای تنفسی را بوسیله عمل کردن به عنوان یک آنتی اکسیدان و اکسپکتورانت روان کننده مخاط در راه‌های هوایی بدن، رفع کند. ان استیل سیستئین به عنوان یک آنتی اکسیدان به ذخیره سطوح گلوتاتیون در ریه‌ها کمک می‌کند و التهاب در لوله‌های نایژه و بافت ریه را کاهش می‌دهد. افراد مبتلا به بیماری انسداد مزمن ریوی (COPD) مبتلا به صدمه اکسیداتیو طولانی مدت و التهاب بافت ریه هستند که موجب انسداد راه‌های هوایی شده که منجر به تنگی نفس و صرفه می‌شود.

در یک تحقیق یک ساله، ۶۰۰ میلی گرم NAC، دو بار در روز به میزان زیادی عملکرد ریه را بهبود داده و علائمی را در افراد مبتلا به COPD پایدار، بهبود داد. افراد مبتلا به برونشیت مزمن هم می‌توانند از NAC بهره بگیرند.

برونشیت به هنگامی بوجود می‌آید که غشاهای مخاطی در مسیرهای نایژه‌ای ریه‌ها ملتهب و متورم می‌شوند و مسیرهای هوایی برای ریه‌ها را می‌بندند.

ان استیل سیستئین با نازک کردن مخاط در لوله‌های نایژه و تقویت سطوح گلوتاتیون، می‌تواند به کاهش شدت و دفعات خس خس، سرفه و حملات تنفسی کمک کند. در مجموع برای درمان COPD و برونشیت، ان-استیل سیستئین ممکن است بیماریهای دیگر ریه و دستگاه تنفسی را همانند فیبروز کیستیک، آسم و فیبروز پلومونری را به همراه علائم احتقان سینوس و بینی ناشی از آلرژی یا عفونت را بهبود دهد.

تقویت سلامت مغز بوسیله تنظیم گلوتامات و ذخیره گلوتاتیون

قابلیت استیل سیستئین برای ذخیره گلوتاتیون و تنظیم گلوتامات مغز می‌تواند سلامت مغز را تقویت کند. گلوتامات انتقال دهنده‌های عصبی مغز در بسیاری از اعمال مربوط به مغز مثل یادگیری، رفتار و حافظه نقش دارد در عین حال که گلوتاتیون به کاهش صدمه اکسیداتیو به سلولهای مغز مربوط به سن را کاهش می‌دهد.

از آنجایی که NAC به تنظیم گلوتامات و ذخیره گلوتاتیون کمک می‌کند و این ممکن است برای مغز و بیماریهای حافظه مفید باشد. بیماری اختلال عصبی آلزایمر یادگیری شخص و ظرفیت حافظه را کاهش می‌دهد. تحقیقات حیوانی نشان می‌دهد که NAC ممکن است از دست رفتن قابلیت تشخیص در افراد مبتلا به آلزایمر را کاهش دهد.

بیماری مغزی دیگر، بیماری پارکینسون است که بوسیله زوال سلولهایی که انتقال دهنده عصبی دوپامین را می‌سازند، مشخص می‌شود. هم صدمه اکسیداتیو به سولها و هم کاهش در قابلیت آنتی اکسیدانی به این بیماری مربوط است. استیل سیستئین ظاهرا هم به بهبود عملکرد دوپامین و هم علائم بیماری همچون رعشه را بهبود می‌دهد. اگر چه NAC ممکن  است سلامت مغز را بهبود بخشد اما برای بدست آوردن نتایجی دقیق باید تحقیقات بیشتری انجام شود.

قابلیت تقویت گلوتاتیون عملکرد سیستم ایمنی را بهتر می‌کند

ان-استیل سیستئین و گلوتاتیون نیز سیستم ایمنی را تقویت می‌کنند. تحقیقات بر روی بیماریهای خاص مربوط به نقص NAC و گلوتاتیون نشان می‌دهد که سیستم ایمنی بوسیله مکمل استیل سیستئین و قابلیت ذخیره آن بطور بالقوه افزایش می‌یابد. این عامل اکثرا در انسانهای مبتلا به ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV)، تحقیق شده است. در دو تحقیق، استفاده از مکمل NAC منجر به افزایش شگفت انگیز در عملکرد سیستم ایمنی به همراه بازسازی تقریبا کامل سلولهای کشنده طبیعی شد. میزان بالای NAC در بدن ممکن است بازتولید HIV-1 را هم سرکوب کند. تحقیق آزمایشگاهی نشان داد که در سایر اختلالات سیستم ایمنی همچون آنفولانزا، این ماده احتمالا مانع از توانایی ویروس برای تکثیر می‌شود. این می‌تواند بطور بالقوه‌ای علائم و نیمه عمر بیماری را کاهش می‌دهد.

در تست آزمایشگاهی مشابهی مشخص شد NAC با مرگ سلولهای سرطانی ارتباط داشته و بازسازی سلول سرطانی را مسدود کرده است. با همه اینها، باید تحقیقات انسانی بیشتری انجام شود. به عبارت بهتر قبل از مصرف این مکمل در دوره درمان سرطان، حتما با پزشکتان صحبت کنید.

تثبیت قند خون بوسیله کاهش التهاب در سلولهای چربی

قند خون بالا و چاقی به التهاب در بافت چربی مرتبط هستند. این امر می‌تواند منجر به صدمه یا تخریب گیرنده‌های انسولیت شود و شما را در معرض خطر دیابت نوع ۲ قرار دهد. تحقیقات حیوانی نشان می‌دهد NAC ممکن است قند خون را به وسیله کاهش التهاب در سلولهای چربی تثبیت کند و از این جهت تقویت کننده مقاومت انسولینی است. وقتی گیرنده‌های انسولین دست نخورده و سالم هسند آنها قند را از خون جدا می‌کنند و سطح آن را در حد نرمال نگه می‌دارند. با این وجود بخاطر داشته باشید که برای پذیرش این اثرات روی کنترل قند خون باید تحقیقات انسانی انجام شود.

کاهش خطر بیماری قلبی با پیشگیری از صدمه اکسیداتیو

صدمه اکسیداتیو به قلب اغلب منجر به بیماری قلبی، سکته، حمله قلبی و سایر بیماریهای جدی می‌شود. ان استیل سیستیئن ممکن است خطر حمله قلبی را بوسیله کاهش صدمه اکسیداتیو به بافت قلبی، کاهش دهد. همچنین مشخص شده که تولید اکسید نیتریک که به باز شدن عروق و بهبود جریان خون کمک می‌کند، افزایش می‌یابد. این انتقال خون به قلب را تسریع کرده و خطر ابتلا به حملات قلبی را کاهش می‌دهد.

یک تحقیق آزمایشگاهی نشان داد که ترکیب ان استیل سیستئین با چای سبز ظاهر صدمه ناشی از اکسید شدن کلسترول LDL، عامل دیگر بیماریهای قلبی را کاهش می‌دهد.

دوز مصرفی

هیج توصیه تغذیه‌ای خاصی برای سیستئین وجود ندارد چون بدن شما می‌تواند مقادیر کمی از آن را تولید کند. برای اینکه بدن اسید آمینه سیستئین را بسازد باید مقادیر کافی از فولات، ویتامین B6 و ویتامین B12 در بدنتان وجود داشته باشد. این مواد مغذی در لوبیا، اسفناج، موز، سالمون و تن وجود دارند. در حالی که اکثر غذاهای سرشار از پروتئین همانند مرغ، بوقلمون، ماست، پنیر، تخم آفتابگردان و حبوبات حاوی سیستئین هستند بعضی از افراد استفاده از مکمل NAC را برای افزایش جذب سیستئین انتخاب می‌کنند. ان استیل سیستئین به عنوان مکمل خوراکی قابلیت زیستی کمی دارد به این معنا که خوب جذب نمی‌شود. میزان مصرف روزانه پذیرفته شده برای این مکمل ۶۰۰ تا ۱۸۰۰ میلی گرم است.

عوارض جانبی ان استیل سیستئین

N-acetyl cystein برای اکثر بزرگسالان به هنگام استفاده به عنوان داروی تجویزی، بی خطر است. اما می‌تواند موجب تهوع، استفراغ و اسهال یا یبوست شود. به ندرت هم می‌تواند موجب خارش، تب، سردرد، خواب آلودگی، فشار خون پایین و مشکلات کبدی شود. وقتی از طریق ریه استنشاق شود می‌توند موجب تورم در دهان، آبریزش بینی، خواب آلودگی و گرفتگی قفسه سینه شود. این ماده یک بوی ناخوشایند دارد که خوردن آن را سخت می‌کند.

هشدارها در مورد ان استیل سیستئین

برای زنان باردار یا شیرده: ان استیل سیستئین به هنگام مصرف خوراکی، ارائه از طریق لوله تنفسی یا تنفس کردن آن، احتمالا بی خطر است. ان-استیل سیستئن از جفت عبور می‌کند اما شواهدی مبنی بر ارتباط آن به صدمه به جنین یا مادر، وجود ندارد. البته این ماده باید در زنان باردار فقط وقتی که به وضوح مورد نیاز باشد استفاده شود مثل موارد مسمومیت با استامینوفن. هیچ اطلاعات قابل اطمینانی در مورد بی خطر بودن مصرف این ماده در صورت شیردهی وجود ندارد. بنابراین بهتر است از مصرف آن اجتناب کنید.

آلرژی: اگر به استیل سیستئین آلرژی دارید، آن را مصرف نکنید.

آسم: این نگرانی وجود دارد که این ماده ممکن است در افراد مبتلا به آسم در صورت مصرف خوراکی یا استنشاق یا از طریق لوله هوا، منجر به اسپاسم برونشها شود. اگر سیستئین مصرف می‌کنید و آسم دارید باید توسط مسئول درمانیتان کنترل شوید.

اختلال خونریزی: ان استیل سیستئین ممکن است لخته شدن خون را کاهش دهد. بنابراین این نگرانی وجود دارد که خطر خونریزی و کبودی را در افراد مبتلا به اختلالات خونی افزایش دهد.

جراحی: این ماده لخته شدن خون را کاهش می‌دهد. این ممکن است خطر خونریزی به هنگام جراحی و پس از آن را کاهش دهد. مصرف ان استیل سیستئین را دو هفته قبل از جراحی متوقف کنید.

تداخلات دارویی

این ترکیبات را استفاده نکنید

• نیتروگلیسرین با ان استیل سیستئین: نیتروگلیسرین می‌تواند عروق خونی را گشاد کرده و جریان خون را افزایش دهد. مصرف ان استیل سیستئین ظاهرا اثرات نیتروگلیسرین را افزایش می‌دهد. این ماده می‌تواند موجب افزایش عوارض جانبی احتمالی از جمله سردرد، سرگیجه و سبکی سر شود.

این ترکیبات را با احتیاط مصرف کنید

• زغال فعال و ان استیل سیستئین: زغال فعال گاهی برای پیشگیری از مسمومیت در افرادی که استامینوفن و داروهای دیگر را زیاد مصرف می‌کنند، استفاده می‌شود. زغال فعال می‌تواند این داروها را در معده به هم متصل کند و از جذب آنها بوسیله بدن جلوگیری کند. مصرف ان استیل سیستئین همزمان با زغال فعال ممکن است عملکرد آن را برای پیشگیری از مسمومیت کاهش دهد.

کلام پایانی

ان استیل سیستئین بخاطر توانایی‌اش برای بازسازی ذخایر آنتی اکسیدان گلوتاتیون شناخته شده است، انتقال دهنده عصبی مهم مغز یعنی گلوتامات را هم تنظیم می‌کند. علاوه بر این این ماده به سیستم سم زدایی بدن کمک می‌کند. این کارها، NAC را یک گزینه درمانی ارزشمند برای مشکلات چندگانه سلامت می‌سازد. با پزشک خود مشورت کنید تا ببینید آیا این مکمل برای تقویت سلامت شما خوب است یا خیر.

ترجمه اختصاصی توسط مجله قرمز

منابع: verywell  webmd healthline ncbi