داروی اتانرسپت یا انبرل چیست و چه کاربردهایی دارد؟ در چه شرایطی و به چه صورت مصرف می شود؟ عوارض جانبی آن کدامند؟ چه داروهایی را نباید به طور همزمان با داروی اتانرسپت یا انبرل مصرف کرد؟ این سوالات، به همراه نکات و اطلاعات مهم دربارهی این دارو، در مطلب پیشرو بررسی خواهد شد.
معرفی داروی اتانرسپت یا انبرل
داروی انبرل (Enbrel)، که با نام عمومی اتانرسپت (Etanercept) نیز شناخته میشود، یک مسدود کنندهی TNF) TNF به معنای عامل از بین رفتن تومور یا غده) است. این دارو میزان TNF– نوعی پروتئین که برای کمک به بدن در مبارزه با عفونتها، توسط سیستم ایمنی بدن ساخته میشود – را کاهش میدهد.
در افرادی که اختلالات خودایمنی دارند، سیستم ایمنی بدن مقدار زیاده از حد TNF را تولید میکند و اشتباهاً به سلولهای سالم در بدن حمله میکند.
داروی انبرل یا اتانرسپت برای درمان انواع آرتریت استفاده میشود و مانع از ایجاد آسیبهای مفصلی ناشی از این بیماری، میگردد. این دارو همچنین برای درمان نوعی از آرتریت در کودکان بالای دو سال نیز استفاده میشود. داروی انبرل یا اتنرسپت برای درمان پسوریازیس در بزرگسالان و کودکان بیشتر از ۴ سال نیز مورد استفاده قرار میگیرد.
اطلاعات مهم درباره اتانرسپت
استفاد از داروی انبرل یا اتانرسپت باعث افزایش خطر ابتلا به انواع خاصی از سرطان میشود (از جمله نوع نادری از سرطان غدد لنفاوی). از دکترتان در مورد خطرهای احتمالی که شما را تهدید میکند سوال بپرسید. این وضعیت، بیشتر در نوجوانان و جوانانی که از این دارو یا داروهای مشابه آن برای درمان بیماری کرون استفاده میکنند، رخ میدهد.
اگر هر گونه از علائم زیر را دارید، بلافاصله به دکتر اطلاع دهید:
تب، تعریق شبانه، خارش، از دست دادن اشتها، کاهش وزن، خستگی، احساس سیری بعد از خوردن مقدار بسیار اندکی از غذا، درد در بالای شکم که ممکن است تا شانههایتان نیز گسترش پیدا کند، حالت تهوع، به راحتی کبود شدن یا خونریزی کردن، رنگپریدگی صورت، احساس سبکی در سر یا تنگی نفس، ضربان قلب تند، ادرار تیرهرنگ، مدفوع به رنگ خاک رس، یا یرقان (زرد شدن پوست یا چشمها).
داروی انبرل یا اتانرسپت باعث تضعیف سیستم ایمنی بدن شما میشود. بنابراین عفونتهای مزمن و گاهی اوقات حتی کُشنده ممکن است اتفاق بیفتد. اگر علائم عفونت را در خود مشاهده کردید، بلافاصله به دکتر اطلاع دهید؛ علائمی مثل: تب، لرز، سرفه، تعریق، بدن درد، زخم یا قرمزی پوست، اسهال، احساس سوزش در هنگام ادرار، احساس خستگی شدید یا تنگی نفس.
نکات مهمی که قبل از مصرف اتانرسپت باید رعایت کرد
اگر نسبت به اتانرسپت آلرژی (حساسیت) دارید، یا یک عفونت شدید مثل سپسیس (sepsis ) (عفونت خون) دارید، نباید از داروی انبرل استفاده کنید.
برای اطمینان از اینکه مصرف داروی انبرل برای شما خطری را در پی ندارد، اگر موارد زیر را دارید، به دکترتان اطلاع دهید:
- سیستم ایمنی ضعیف، HIV یا ایدز داشتن، بیماری سل یا هر نوع عفونت تکرار شونده؛
- علائمی از وجود یک عفونت فعال، مانند: تب، علائم آنفولانزا، اسهال، یا ادرار دردناک؛
- یک خراش یا زخم پوستیِ باز؛
- دیابت؛
- نارسایی احتقانی قلب؛
- سابقهی بیماریهای مربوط به اعصاب، مانند ام اس، سندرم Guillain-Barré، تورم عصبی چشم؛
- صرع یا سایر اختلالات تشنجی؛
- آسم یا سایر اختلالات تنفسی؛
- اگر سابقهی ابتلا به هپاتیت B را داشتهاید؛
- اگر نسبت به نوع خاصی از لاستیک (latex rubber) حساسیت دارید؛
- اگر تحت برنامهی زمانی برای زدن واکسن قرار دارید و یا اگر اخیراً واکسن یا BCG (Bacille Calmette-Guerin) زدهاید.
اگر سابقهی ابتلا به بیماری سل را داشتهاید، اگر فردی از خانوادهتان مبتلا به این بیماری است و یا اینکه اگر اخیراً به مکانی سفر کردهاید که وجود عفونتهای خاص در آن منطقه رایج است (مثلاً دره رودخانه اوهایو، دره رودخانه می سی سی پی و جنوب غربی)، به دکترتان اطلاع دهید.
کودکانی که این دارو را مصرف میکنند، باید قبل از شروع به مصرف داروی مورد نظر، تمامی دورهی واکسیناسیون کودکی خود را کامل کرده باشند.
استفاد از داروی انبرل یا اتانرسپت ممکن است باعث افزایش خطر ابتلا به انواع خاصی از سرطان شود (از جمله نوع پیشروندهی سریع سرطان غدد لنفاوی، که میتواند کُشنده باشد). این سرطان نادر غدد لنفاوی، در نوجوانان پسر و مردان جوانی که از ترکیبی از داروهای سرکوب کنندهی سیستم ایمنی بدن (برای درمان بیماری کرون یا کولیت) استفاده میکنند، اتفاق افتاده است. اگرچه، افرادی که اختلالات خودایمنی دارند (شامل آرتریت، بیماری کرون، پسوریازیس و غیره)، ممکن است با احتمال بیشتری به سرطان غدد لنفاوی مبتلا شوند. در مورد خطراتی که شخص شما را تهدید میکند، با پزشک حاذق صحبت کنید.
مصرف در دوران بارداری و یا شیردهی
در دوره مصرف این دارو، اگر باردار هستید و یا قصد باردار شدن را دارید، به دکترتان اطلاع دهید. هنوز تاثیرات دقیق این دارو بر جنین معلوم نیست.
اتانرسپت میتواند در شیر مادر نفوذ پیدا کرده و باعث ایجاد آسیب در نوزاد شود. شما نباید در دوره مصرف این دارو به شیردهی بپردازید.
نحوه مصرف
قبل از اینکه مصرف داروی انبرل را شروع کنید، ممکن است دکترتان آزمایشاتی را از شما بگیرد تا مطمئن شود که عفونتی در بدنتان نیست.
این دارو به زیر پوست تزریق میشود. ممکن است به شما نشان داده شود که چه طور تزریق را در منزل انجام دهید. اگر به درستی متوجه نشدهاید که چگونه این کار را خودتان در منزل انجام دهید، اقدام به تزریق در منزل نکنید.
ممکن است قبل از مصرف داروی انبرل، نیاز باشد که آن را با یک مایع (رقیق کننده) مخلوط کنید. اگر تزریق را در منزل انجام میدهید، اطمینان حاصل کنید که به درستی متوجه نحوهی مخلوط کردن و نگهداری دارو شدهاید.
کودکانی که وزنشان از ۶۳ کیلوگرم کمتر است، ممکن است مجاز به استفاده از برخی از انواع داروی انبرل نباشند. اگر کودکی در حال مصرف این دارو است، در صورتی که دچار تغییر وزن شد به دکتر اطلاع دهید.
پرستاران شما را برای یافتن بهترین محل در بدنتان که میتوانید دارو را در آنجا تزریق کنید راهنمایی خواهند کرد. در دو نوبت پشت سر هم، تزریق را در یک محل انجام ندهید بلکه محل تزریق را عوض کنید. از تزریق در محلی که کبود، نازک، قرمز یا سفت است، خودداری کنید.
ممکن است در محلی که تزریق را انجام دادهاید درد، قرمزی، تورم یا گرم شدگی را احساس کنید. اگر این علائم بیشتر از ۵ روز به طول انجامید، به دکتر مراجعه کنید.
سوزن و سرنگ یک بار مصرف را فقط یک بار مورد استفاده قرار دهید. اینکه چه طور باید سوزن و سرنگهایی که استفاده شدهاند را دور بریزید، طبق دستورالعمل و قوانین شهر یا منطقهتان عمل کنید و زباله را دور از دسترس کودکان یا حیوانات خانگی قرار دهید.
این دارو را تکان ندهید! و دقیقاً همان زمانی که برای تزریق آماده هستید، دارو را مهیا کنید. اگر به نظر میآید که دارو تیره شده و یا تغییر رنگ داده است، آن را مصرف نکنید بلکه به داروخانه مراجعه کرده و درخواست داروی دیگری بدهید.
انبرل میتواند باعث تضعیف سیستم ایمنی بدن شود. لازم است که خون شما هر از چند گاهی آزمایش گردد.
اگر تا به حال سابقهی ابتلا به بیماری هپاتیت B را داشتهاید، این دارو میتواند موجب برگشت بیماری یا بدتر شدن آن شود. در دوره مصرف این دارو و همچنین چند ماه بعد از قطع مصرف داروی مورد نظر، نیاز به انجام آزمایشات دورهای خون، برای بررسی عملکرد کبد خود دارید.
اگر لازم است یک جراحی بر روی شما انجام شود، به دکتر جراح خود از قبل اطلاع دهید که در حال استفاده از این دارو هستید.
انبرل را در جعبهی اصلی خودش درون یخچال نگهداری کنید و از یخ زدگی محافظت نمائید. همچنین اگر دارو منقضی شده است، آن را مورد استفاده قرار ندهید. بعد از اینکه دارو را با یک مایع رقیق کننده مخلوط کردید، آن را در یخچال نگهداری کنید و در طول مدت ۱۴ روز آن را استفاده نمائید.
اگر نیاز دارید که دارو را در دمای اتاق نگهداری کنید، آن را دور از نور و گرما یا سرمای شدید قرار دهید. همچنین توجه داشته باشید که به محض اینکه دارو به دمای اتاق برسد، نباید آن را به درون یخچال برگردانید.
اگر انبرل به در مدت ۱۴ روز استفاده نشده، آن را دور بریزید. همچنین برند دیگر این دارو به نام Erelzi اگر در طول ۲۸ روز مصرف نشد، دور بریزید.
مصرف بیش از اندازه یا کمتر از میزان لازم
اگر یک بار مصرف داروی انبرل را فراموش کردید، به دکترتان مراجعه کرده و دستورالعمل او را اجرا کنید.
چنانچه بیشتر از میزان مورد نیاز، این دارو را مصرف کردید، به موارد اورژانسی در مورد مصرف زیاد این دارو مراجعه کنید و یا از پزشک کمک بگیرید.
از انجام چه کارهایی در دوره مصرف این دارو باید خودداری کنید؟
از قرار گرفتن در کنار افرادی که بیمارند و یا دچار عفونت هستند، اجتناب کنید. چنانچه در معرض آبله مراغان قرار دارید، برای انجام اقدامات پیشگیرانه با دکترتان مشورت کنید.
در دوره مصرف انبرل، واکسن زنده نزنید. زیرا ممکن است واکسن به خوبی تاثیر نداشته باشد و در نتیجه شما را به طور کامل از بیماری محافظت ننماید. واکسن زنده شامل سرخک، اوریون، سرخجه، فلج اطفال، تب زرد، روتاویروس، تیفوئید، آبلهمرغان، زونا، واکسن آنفولانزای خوکی میباشد.
عوارض جانبی اتانرسپت
اگر هر گونه علائم آلرژیکی نسبت به این دارو – شامل کهیر، به دشواری نفس کشیدن، التهاب صورت، لب ها، زبان یا گلو – در خود مشاهده کردید، حتماً به دکتر اطلاع دهید.
عفونتهای شدید و گاهش اوقات کُشنده ممکن است اتفاق بیفتد. اگر علائم عفونت (مانند: تب، لرز، سرفه، تعریق، بدن درد، زخم یا قرمز شدن پوست، اسهال، کاهش وزن، سوزش در هنگام ادرار، سرفه به همراه بالا آوردن خون، احساس خستگی شدید یا تنگی نفس) را دارید، بلافاصله به دکتر خودتان اطلاع دهید.
همچنین اگر موارد زیر را دارید، بلافاصله به دکتر اطلاع دهید:
- مشکلات خونی – علائم: تب، رنگپریدگی، به راحتی دچار کبودی یا خونریزی شدن؛
- مشکلات کبدی – علائم: درد در قسمت بالای شکم، استفراغ، خستگی، از دست دادن اشتها، یرقان، زرد شدن پوست یا چشمها؛
- سندروم لوپوسمانند- علائم: درد یا تورم مفاصل، ناراحتی قفسهی سینه، احساس تنگی نفس، جوش پوستی روی گونهها یا بازوها (که در زیر نور خورشید بدتر میشود)؛
- مشکلات مربوط به اعصاب – علائم: بیحسی یا مورمور شدگی، مشکلات در بینایی، احساس ضعف در بازوها یا پاها؛
- پسوریازیس جدید و یا در حال بدتر شدن – علائم: قرمزی پوست یا قسمتهای فلسمانند، برآمدگیهای چرکی؛
- علائم نارسایی قلبی – تنگی نفس به همراه تورم در پا و مچ پا، افزایش وزن ناگهانی؛
- علائم سرطان غدد لنفاوی – تب، تعریق شبانه، از دست دادن وزن، درد یا تورم شکم، درد در قفسهی سینه، سرفه، مشکلات در تنفس، متورم شدن غدد (در گردن، زیر بغل یا کشالهی ران)؛
- علائم بیماری سل – تب، سرفه، تعریق شبانه، از دست دادن اشتها، کم شدن وزن، احساس دائماً خسته بودن؛
عوارض جانبی متداول در اثر مصرف داروی اتانرسپت عبارت است از:
- درد، تورم، خارش یا قرمزی در محل تزریق دارو؛
- سردرد؛
- علائم سرما خوردگی مانند آبریزش از بینی، عطسه، گلو درد؛
البته لازم است ذکر شود که ممکن است عوارض جانبی دیگری نیز در صورت استفاده از این دارو رخ دهد. چنانچه موارد دیگری را مشاهده نمودید، به دکتر مراجعه کنید.
تاثیر داروهای دیگر بر اتانرسپت – تداخل های دارویی
هر دارویی که مصرف میکنید یا قصد شروع یا قطع مصرف آن را دارید، با دکتر در میان گذارید؛ خصوصاً داروهای زیر:
- اباتاسپت (Orencia)؛
- آناکینرا (Kineret)؛
- سیکلوفسفامید (Cytoxan)؛
- اسولین یا داروهای خوراکی درمان دیابت؛
البته لیست بالا همهی داروهایی که با اتانرسپت تداخل دارند را در بر ندارد و سایر داروها نیز ممکن است با این دارو تداخل داشته باشند؛ اعم از داروهای با نسخه و بدون نسخه، ویتامین ها و داروهای گیاهی.
ترجمه ی اختصاصی مجله قرمز / با اندک تصرف و تلخیص
منبع : drugs.com
دوست عزیز، اگر نظر، پیشنهاد و یا انتقادی در مورد مطلب فوق دارید، با ما در میان گذارید.