اغلب ما حداقل یک بار دچار درد سمت راست قفسه سینه شده‌ایم و اغلب آن را به مشکلات قلبی همانند حمله قلبی یا سایر بیماریهای مرتبط با قلب، پیوند می‌زنیم. در حالی که دلایل متعددی موجب بروز این درد می‌شود و معمولا ارتباطی هم با قلب ندارند.
آیا درد سمت راست قفسه سینه موجب نگرانی است؟
دردی که معمولا سمت راست قفسه سینه رخ می‌دهد همانند درد سمت چپ این ناحیه، علتهای متعددی دارند. این علل معمولا شامل مشکلات ریه، گوارش، اسکلتی عضلانی و در نهایت اختلالات قلبی می‌شود. از آنجایی که حملههای قلبی، عروق سمت راست را هم درگیر می‌کنند که معمولا نسبت به دردهای سمت چپ منجر به مرگ نمی‌شود بطوری که شخص کمتر تشخیص می‌دهد که دچار حمله قلبی شده است. البته باید فرق بین حمله قلبی و سکته قلبی را هم بدانید.
همچنین بخاطر داشته باشید که علائم حمله قلبی در زنان نسبت به مردان متفاوت است. زنان کمتر دچار درد سنتی سمت چپ قفسه سینه می‌شود و در عوض ممکن است متوجه احساس سوزش در هر جایی از قفسه سینه یا حتی همه جای آن شوند. اگر به این مساله مشکوک شدید، بلافاصله علت آن را بررسی کنید. موارد اورژانسی دیگری هم وجود دارد که با درد سمت راست قفسه سینه ظاهر می‌شوند. اینها شامل امبولی ریوی (لخته خون در پاها که از پاها شده و به سمت ریه‌ها می‌روند) و آنوریسم‌های آئورتی کالبدی (که طی آن آئورت به طور غیر طبیعی برآمدگی دارد) می‌شود.
آناتومی سمت راست قفسه سینه
اگر در سمت راست قفسه سینه خود درد دارید، ممکن است ابتدا به آنچه که در حفره سمت راست قفسه سینه، قرار دارد، فکر کنید. این ناحیه بخشی از سمت راست قلب، راست ریه (سه لوب)، رگ‌های خونی و بزرگ مانند آئورت صعودی و رگ‌های خونی ریوی، مری و سایر ساختارها مانند غدد لنفاوی و اعصاب در خود جای داده است. دنده‌ها در این منطقه قرار دارند و ممکن است اختلالات ستون فقرات در این ناحیه هم احساس شود.
دردی که سمت راست احساس می‌شود ممکن است به دلیل مشکلی در آن ناحیه خاص باشد یا در عوض می‌تواند به دلیل درد ارجاعی از جای دیگر باشد. درد ارجاعی، فشار یا صدمه به عصبی است که از قفسه سینه عبور میکند و موجب می‌تواند در مکانی دورتر ازر جایی که درد منشا می‌گیرد، احساس شود. اختلالات فوقانی شکم ممکن است در سمت راست قفسه سینه احساس شود و اگر دیافراگم تحریک شود، این ممکن است با درد در شانه راست نیز همراه باشد. کبد، کیسه صفرا و بخشی از پانکراس در این ناحیه قرار دارند. در برخی افراد وضعیت قلب به صورتی برعکس حالت عادی است، یعنی قلب به جای متمایل بودن به سمت چپ، در سمت راست قفسه سینه قرار دارد. از هر ۱۰۰۰۰ نفر، یک نفر این حالت غیر عادی را دارد.
چه موقع درد سمت راست قفسه سینه موردی اورژانسی است؟
درد قفسه سینه در سمت چپ معمولا مربوط به حمله قلبی است. اگر درد سمت راست قفسه سینه دارید به احتمال زیاد مربوط به قلب نیست. اما اگر متوجه هر یک از موارد زیر شدید، وضعیتی اورژانسی خواهد بود؟
- درد قفسه سینه شدید بدون علت و غیر منتظره
- احساس فشار، مچاله شدن یا پری در قفسه سینه
- داشتن درد شدید در بازوها، کمر، گردن، فک یا معده
- درد شدید ناگهانی در بازوها، کمرف گردن، فک یا معده
- عرق سرد
- احساس ضعف، گیجی یا تهوع
- دشواری در تنفس
هر یک از این علائم می‌تواند یک مشکل جدی یا تهدید کننده زندگی باشد بنابراین باید در اسرع وقت به دنبال مراقبتهای پزشکی باشید.
استرس یا اضطراب
اختلال اضطرابی یا استرس شدید می‌تواند موجب حملههای عصبی شود که حسی شبیه حمله قلبی دارند. حملههای عصبی می‌توانند بوسیله شرایط استرس زای زندگی یا ضربه‌های روحی یا افسردگی ایجاد شوند. علائم حملههای اضطرابی و عصبی شامل موارد زیر هستند:
- تنگی نفس
- درد قفسه سینه
- تپش قلب
- سرگیجه
- گیجی
- بی حسی دست و پا
- تعریق
- لرز
- غش کردن
حملات عصبی می‌تواند باعث ایجاد درد در قفسه سینه شود زیرا هنگامی که بیش از حد هوا را تخلیه میکند (سریع یا عمیق نفس می‌کشید)، عضلات دیواره قفسه سینه در حال اسپاسم است. درد ناشی از اضطراب یا استرس می‌تواند در دو طرف قفسه سینه بوجود آید. تکنیکهای تنفس عمیق می‌تواند به توقف حملات عصبی کمک کند. از آنجایی که علائم حمله عصبی می‌تواند شبیه به حمله قلبی باشد، باید به منظور رد مشکلات مربوط به قلب، فورا به دنبال خدمات پزشکی باشید.
درد سمت راست قفسه سینه به علت کشیدگی عضله
ضربه یا استفاده بیش از حد از عضله می‌تواند موجب کشیدگی آن شود که شایع‌ترین علت در هر کدام از دو طرف قفسه سینه است. کشیدگی عضله می‌تواند به دلیل فعالیت شدید قسمت فوقانی بدن به هنگام ورزش یا فشار شدید روی عضلات به هنگام رنگ کردن سقف، خرد کردن چوب یا بعضی از فعالیتهای شدید باشد. درد عضله ممکن است به تدریج بر اثر تنش یا فشار بوجود آید. در بیشتر موارد، مصرف مسکن‌های بدون نسخه و استراحت برای رفع علائم کافی است.
ضربه محکم به قفسه سینه
درد قفسه سینه ممکن است به دلیل پارگی عضله سینه‌ای بوجود آید. پارگی‌ها معمولا به دلیل ضربه غیر مستقیم یا مستقیم به قفسه سینه ایجاد می‌شود. ضربه محکم همچنین موجب شکستگی یا کوفتگی و یا حتی باجابجایی دنده‌ها می‌شود. علائم آسیب قفسه سینه یا جابجایی دنده شامل موارد زیر است:
- درد قفسیه سینه که با سرفه کردن، عطسه یا خنده بدتر می‌شود.
- تنگی نفس
- کبودی
- تورم
- حساسیت
اگر هر یک از این علائم را داشتید، به پزشک مراجعه کنید. وی می‌تواند مشخص کند که آیا این صدمه خودش خوب می‌شود یا نیاز به درمان دارد.
سو هاضمه یا سوزش معده
سوزش سردل، موقعی ست که شخص پس از غذا خوردن، خم شدن یا کار زیاد یا ورزش یا حتی موقع دراز کشیدن قبل از خواب، احساس سوزش در قفسه سینه دارد. این معمولا ناشی از ریفلاکس اسید معده به مری است که امری متداول است. علاوه بر درد قفسه سینه ممکن است علائم زیر را هم داشته باشید:
- احساس سوزش در گلو
- مشکل در بلع
- احساس گیر کردن غدا در وسط گلو یا قفسه سینه
- مزه ترش یا شور در پشت گلو بدون دلیل مشخص
سوءهاضمه همان ناراحتی معده است. اگر چه سوءهاضمه معمولا موجب درد قفسه سینه نمی‌شود اما ممکن است همراه با سوزش سردل باشد. علائم سوءهاضمه عبارتند از:
- تهوع
- احساس پری شدید اولیه و ناخوشایند بعدد از غذا خوردن
- نفخ
ریفلاکس
ریفلاکس اسید موقعی بوجود می‌آید که اسید معده به سمت مری یا همان لوله غذا، برگشت پیدا میکند. علائم آن عمدتا شامل موارد زیر هستند:
- سوزش سردل
- درد معده
- آروغ زدن
- طعم ترش در دهان
اگر دو بار در هفته دچار ریفلاکس اسید می‌شود، ممکن است دچار ریفلاکس معده به مری شده باشید. علا.وه بر قفسه سینه، علائم ریفلاکس معده به مری شامل موارد زیر هستند:
- سوزش سردل
- گلو درد یا گرفتگی صدا
- طعم ترش در دهان
- احساس وجود توده در گلو
- سرفه خشک
- مشکل در بلع
اگر چه ممکن است با درمانهای خانگی سوزش سردل احساس راحتی کنید اما باید برای تشخیص به پزشک مراجعه کنید. پزشک برای شما دارو تجویز میکند تا علائم را درمان کرده و یا از بروز آنها پیشگیری شود.
کوستوکوندریت
درد قفسه سینه یکی از مهترین علائم کوستوکوندریت است. این بیماری وقتی رخ می‌دهد که غضروف دنده ملتهب شود. درد ممکن است شدید یا خفیف باشد. اگر چه این نوع درد معمولا در سمت چپ قفسه سینه بوجود می‌آید اما ممکن است سمت راست هم بوجود آید.
سایر علائم درد شامل درد کمر و شکم است که با سرفه یا تنفس عمیق بدتر می‌شود. درد قفسه سینه ناشی از کوستکوکوندریت ممکن است شبیه به حمله قلبی یا سایر بیماریهای قلب باشد بنابراین باید به دنبال مراقبت اورژانسی باشید. پزشک شما می‌تواند تشخیص دهد که بیماریهای تهدید کننده زندگی موجب آن نیستند.
کولسیستیت
التهاب کیسه صفرا (کولسیستیت) موقعی رخ می‌دهد که ماده صفرا در کیسه صفرا تجمع پیدا کند. در اکثر موارد، کولسیستیت بوسیله انسداد سنگهای صفراوی لوله‌ای که از اندام خارج می‌شود، ایجاد می‌شود. همچنین ممکن است کیسه صفرا به دلیل مشکلات مربوط به مجرای صفراوی یا تومورها ملتهب شود. کولسیستیت موجب درد قفسه سینه نمی‌شود البته ممکن است مشابه آن باشد. اگر کیسه صفرا ملتهب شده باشد، درد شدیدی در سمت راست بالای شکم احساس می‌شود که در شانه یا کمر در سمت راست احساس می‌شود و نه سمت چپ. سایر علائم عبارتند از:
- تهوع
- استفراغ
- تب
- عرق کردن
- کاهش اشتها
- حساسیت به هنگام لمس شکم
اگر هر یک از علائم بالا را دچار شدید، برای تشخیص به پزشک مراجعه کنید.
پانکراتیت
التهاب پانکراس (پانکراتیت) هنگامی ست که آنزیمهای گوارشی در حالی که هنوز در لوزالمعده هستند، شروع به کار کنند. آنزیمها سلولهای پانکراس را تحریک کرده و باعث التهاب اندام می‌شوند. پانکراتیت به چند دلیل رخ می‌دهد از جمله اعتیاد به الکل یا سنگ صفرا بوجود می آید. درد قفسه سینه علامت پانکراتیت نیست اما ممکن است در بالای شکم احساس شود. این درد ممکن است به کمر هم منعکس شده و درد سینه هم احساس شود. سایر علائم پانکراتیت عبارتند از:
- درد شکم که پس از خوردن بدتر می‌شود
- تب
- تپش قلب سریع
- تهوع
- استفراغ
- حساسیت به هنگام لمس شکم
اگر پانکراتیت مزمن شود، ممکن است مدفوع چرب و کاهش وزن غیر طبیعی داشته باشید.
زونا
زونا عفونتی ست که بوسیله واریسلا زوستر یعنی همان ویروس ایجاد کننده آبله مرغان ایجاد می‌شود. زونا موجب درد قفسه سینه نمی‌شود اما ممکن است بسته به محل عفونت ویروس، مشکلاتی در رابطه با قلب یا ریه‌ها داشته باشید. علاوه بر دانه‌های قرمز روی پوست، این علائم هم احتمالا وجود خواهند داشت:
- درد
- سوزش
- سوزن سوزش شدن یا بی حسی
- حساسیت به لمس
- تاولهای پر از مایع که ظاهر ترک خورده و خشکی زده ایجاد می‌کنند.
بهترین کار برای درمان زونا مراجعه به پزشک و تشخیص این بیماری توسط وی است. پزشک دارو تجویز میکند تا به رفع عفونت کمک کند. البته شما می‌توانید از درمانهای خانگی همچون روغن تی تری هم استفاده کنید.
پلوریت
پلوریت وضعیتی ست که عضو پوشش دهنده سمت داخلی قفسه سینه معروف به پلور، ملتهب شود. این وضعیت موجب درد در هر دو سمت قفسه سینه به هنگام تنفس و همچنین موجب درد شانه‌ها و کمر می‌شود. علائم عبارتند از:
- درد قفسه سینه که با سرفه، عظسه یا خندیدن بدتر می‌شود.
- تنگی نفس در صورتی که سعی کنید دم و بازدم ارادی داشته باشید.
درد سمت راست قفسه سینه ناشی از پنومونی
ذات الریه عفونتی ست که یک یا هر دو ریه را درگیر میکند. ذات الریه موجب سرفه می‌شود و گاهی این سرفه همراه با خلط است که باعث درد در هر دو طرف قفسه سینه می‌شود. هنگام تنفس نیز ممکن است دچار درد قفسه سینه شوید. علائم دیگر ذات الریه عبارتند از:
- مشکل در تنفس
- تب
- عرق کردن
- لرز
- تکان خوردن شدید بدن
- تهوع
- استفراغ
- اسهال
ممکن است درمانهای خانگی برای شما موثر باشد اما این روزها با توجه به شیوع کرونا بهتر است در اسرع وقت به پزشک مراجه کنید تا وی علت آن را تشخیص داده و درمان کند. اگر عفونت را درمان نکنید می‌تواند موجب مرگ شود.
پنوموتوراکس
درد قفسه سینه سیر و ناگهانی علامت اصلی پنوموتوراکس یا کلاپس ریه این مورد در سمت راست یا چپ قفسه سینه بروز میکند و معمولا ناشی از زخم است. همچنین ننمت لست ناشی از بیماریهای ریه، تخریب کیسه‌های هوا یا استفاده از ونتیلاتور باشد. علائم دیگر عبارتند از:
- تنگی نفس
- احساس گرفتگی در قفسه سینه
- ضربان قلب سریع
- سرفه
- خستگی
اگر به کلاپس ریه مشکوک هستید، باید به اورژانس مراجعه کنید.
التهاب قلبی
دو نوع التهاب قلبی وجود دارد که می‌تواند موجب درد قفسه سینه شود: میوکاردیت و پریکاردیت. میوکاردیت موقعی ست که عضله قلب ملتهب شود. پریکاردیت التهاب قلبی در دو لایه بافت کیسه مانند (پریکاردیوم) است که اطراف قلب است. هر دو بیماری معمولا موجب نوعی عفونت می‌شوند و می‌توانند منجر به درد قفسه سینه شدید یا خفیف شوند. میوکاردیت و پریکاردیت بسیاری از همان علائم را به طور مشترک دارند. اینها شامل:
- تب
- ضعف
- مشکل در تنفس
- سرفه کردن
- تپش قلب
- خستگی
- تورم ساق پا، زانو، پاها یا شکم
با ابتلا به پریکاردیت، ناراحجتی در قفسه سینه بسیار شدید است به طوری که شخص احساس میکند دچار حمله قلبی شده است. اگر دچار درد شدید قفسه سینه شدید، به دنبال مراقبتهای فوری درمانی باشید تا متوجه علت اصلی آن بشوید.
فشار خون ریوی
فشار خون ریوی به فشار خون بالا در سیستم قلب به ریه اشاره دارد. در این حالت قلب سخت‌تر کار کرده و منجر به احساس در کل قفسه سینه می‌شود. سایر علائم آن عبارتند از:
- تنگی نفس به هنگام فعالیت عادی
- احساس سبکی سر به خصوص به هنگام فعالیت جسمانی
- خستگی
- تپش قلب سریع
- درد سمت راست بالای شکم
- ورم زانوها یا ساق پاها
- آبی شدن لبها یا صورت
اگر هر یک از علائم را دچار شدید، برای تشخیص به پزشک مراجعه نمایید. وی می‌تواند دارو یا درمانهای دیگر را تجویز کند تا به رفع علائم و پیشگیری از اختلالات بعدی کمک کند.
امبولی ریوی
امبولی ریوی هنگامی ست که لخته خون از یک رگ به ریه‌ها می‌رود. این انسداد عروقی ناگهانی از جریان یافتن خون به سمت بافتها جلوگیری میکند که موجب درد قفسه سینه می‌شود. این درد ممکن است به بازو، فک، شانه و گردن هم برسد. امبولی ریوی در صورت درمان نشدن، می‌تواند کشنده باشد بنابراین اگر دچار این علائم شدید حتما به اورژانس مراجعه کنید.
چه موقع باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر نگران درد سمت راست قفسه سینه هستید و چند روز از آن گذشته، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. اگر چه دردها و ناخوشی ممکن است به علت موردی خفیف همانند ریفلاکس اسید ایجاد شده باشد اما این احتمال وجود دارد که ناشی از موردی جدی همانند فشار خون ریوی باشد. . اگر درد شدید باشد یا متوجه تنگی نفس شویا یا حتی اگر علائمی که در بالا ذکر شد، داشتید درنگ نکنید و با اورژانس تماس بگیرید. اگر به پزشک مراجعه کردید و متوجه شدید مشکل چیست،آنگاه شما و پزشک معالج‌تان می‌توانید برنامه‌ای برای درمان درد قفسه سینه و علت اصلی آن ایجاد کنید. اگر درد قفسه سینه پس از درمان همچنان ادامه داشت، باید به پزشک خود مراجعه کرده و در مورد گزینه‌های دیگر درمانی بحث کنید.
تشخیص
برای تشخیص علت درد سمت راست قفسه سینه بسته به علائم و عوامل دیگر، چندین تست وجود دارد که پزشک آنها را توصیه میکند. برخی از بیماریها را می‌توان از طریق تست ورزش تشخیص داد به عنوان مثال حساسیت روی مفاصل بین دنده‌ها و جناغ ممکن است نشان دهنده کوستوکوندریت باشد یا دانه‌های قرمز شاید به علت زونا باشد. سایر تستها عبارتند از:
- عکس رادیولوژی یا سی تی اسکن قفسه سینه
- تست استرس قلبی
- نوار قلب
- برونکوسکوپی (اندوسکوپی ریه)
- MRI
- اسکن پت
- کاتتریزاسیون قلبی و آنژیوگرافی اندوسکوپی بخش بالایی گوارش یا بلع باریوم
ترجمه اختصاصی توسط مجله قرمز
منابع
برای درد شانه، شما می‌توانید به پزشک عمومی، متخصص فیزیوتراپی ورزشی، متخصص ارتوپدی، یا متخصص روماتولوژی مراجعه کنید. در مراجعه اولیه خود، پزشک عمومی ممکن است شما را به یک پزشک متخصص مرتبط ارجاع دهد.