داروی فنیل افرین متعلق به دسته کلی داروهای خانواده دکونژستانت ( داروهای ضد احتقان) است. مکانیسم عمل این دارو از طریق انقباض گذرگاه‌های بینی است. با توجه به اینکه اتساع عروق بینی ممکن است باعث گرفتگی بینی و علایم و عوارض درگیر کننده در فرد شود، مصرف این دارو در بهبود و رهایی از این وضعیت کمک بسیاری خواهد کرد. ان دارو به جز موردی که گفته شد یعنی گرفتگی بینی برای رفع گرفتگی سینوس و همچنین تخلیه مایع از درون گوش افراد که مجرای الاستیکی دارد، کاربرد دارد. این دارو ممکن است برای اهداف غیر از مواردی که در این راهنمای دارویی ذکر شده، استفاده شود. در این مقاله به معرفی، چگونگی کارکرد و نکات طلایی حین مصرف این دارو می‌پردازیم.
اطلاعات مهم مربوط به داروی فنیل افرین
اگر شما یک مهار کننده مونوآمین اکسیداز (MAO) در ۱۴ روز گذشته مصرف کرده‌اید از این دارو استفاده نکنید. ممکن است که یک تداخل دارویی خطرناک رخ دهد. مهار کننده‌های مونوآمین اکسیداز ( MAO) شامل ایزوکاربوکسازید، لینزولید، فنلزین، رزاژیلین،سلژیلین و ترانیل سیپرومین هستند.
نکاتی که باید قبل از استفاده از این دارو بدانید
در این موارد برای اینکه مطمئن شوید، مصرف این دارو برای شما ایمن است و خطری در پی ندارد، با پزشک مشورت کنید:
- بیماری قلبی یا فشار خون بالا،
- ابتلای به بیماری دیابت یا،
- هرگونه اختلال در عملکرد تیروئید.
مشخص نیست که این دارو به یک جنین آسیب برساند یا نه . اگر باردار یا در حین درمان، باردار شدید، به پزشک خود اطلاع دهید و بدون اطلاع پزشک ان دارو را مصرف نکنید.
این دارو می تواند از طریق شیر مادر منتقل شود و به کودک شیرخوار آسیب برساند. لذا توصیه می‌شود که برای مصرف این دارو همزمان با تغذیه کودک شیرخوار خود، به پزشک معالج خود اطلاع دهید و بدون اطلاع ایشان این دارو را مصرف نکنید.
این دارو ممکن است حاوی اسید آمینه ضروری؛ فنیل آلانین باشد. با توجه به اینکه در بدن بیماران مبتلا به فنیل کتونوری این ترکیب تجزیه نشده و باعث بروز مشکلاتی در بدن فرد می‌شود، در صورت ابتلای به عارضه فنیل کتونوری (PKU) لازم است که فرد بیمارقبل از استفاده از این دارو با پزشک خود در مورد استفاده از این دارو مشورت کند.
نحوه مصرف داروی فنیل افرین
داروی فنیل افرین را دقیقاً همان‌طور که توسط پزشک شما تجویز می‌شود، مصرف کنید. راهنمایی‌های بر روی برچسب نسخه خود را خوانده و بر اساس آن عمل کنید. پزشک شما ممکن است گاهی اوقات دوز داروی شما را برای اطمینان از حصول بهترین نتایج، تغییر دهد. این دارو را در دوزهای بیشتر و یا کمتر از مقادیر توصیه شده، مصرف نکنید.
با توجه به اینکه خوراندن داروهای بر طرف کننده علائم سرماخوردگی و سرفه به کودکان خطرناک و در مواقعی در اثر مصرف نادرست می‌تواند حتی منجر به مرگ در خردسالان شود، مصرف این دارو در کودکان زیر ۴ سال ممنوع است و نباید این دارو را به کودکانی به سنینی کمتر از ۴ سال بدهید.
این دارو را به همراه یک لیوان پر از آب، میل نمایید.
از خرد کردن یا شکستن یک قرص این دارو اجتناب و آن را به صورت کامل مصرف کنید.
داروی فنیل افرین باید در دمای اتاق و به دور از گرما و رطوبت نگهداری شود.
چه اتفاقی می افتد اگر شما یک دوز از این دارو را فراموش کنید؟
باتوجه به اینکه این دارو معمولا در هنگام ضرورت استفاده می‌شود ، به ندرت مصرف این دارو فراموش می‌شود. به محض اینکه شما دوز فراموش شده را به یاد آوردید، آن را مصرف کنید. اگر تقریباً موقع نوبت بعدی مصرف دوز بعدی است، از مصرف دوز فراموش شده اجتناب کنید. برای جبران دوز از دست رفته قبلی در دوز بعدی از داروی اضافه استفاده نکنید. اگر چند ساعت زمان کافی برای استراحت و خواب دارید، دوز فراموش شده این دارو را به محض یادآوری مصرف کنید.
اگر از این دارو بیش از حد مصرف کنید، چه اتفاقی می افتد؟
با مراقبت‌های پزشکی اورژانس و یا کمک‌های اضطراری برای مسمومیت، تماس بگیرید.
در هنگام مصرف این دارو باید از چه مواردی اجتناب کنید؟
قبل از استفاده از داروی های مصرفی برای کنترل سرفه یا درمان بیماری سرماخوردگی از پزشک یا داروساز در این زمینه مشورت بخواهید. فنیل آفرین یا دیگر داروهای ضد احتقان در بسیاری از داروهای ترکیبی موجود هستند. مصرف برخی از این داروها به همراه می‌تواند شما باعث دریافت بیش از حد یک دارو در بدن فرد مصرف کننده شود. از این رو نیاز است که برچسب‌های بر روی دارو را بررسی کنید تا ببینید آیا داروی مصرفی شما دارای ترکیب فنیل آفرین هست یا نه.
عوارض جانبی داروی فنیل افرین
با توجه به اینکه مصرف این دارو ممکن است باعث واکنش آلرژیک شدیدی در فرد مصرف کننده شود، از این رو اگر شما نشانه هایی از یک واکنش آلرژیک به این دارو مانند : راش پوستی یا کهیر ( با یا بدون تب یا درد مفاصل ) ؛ اشکال در تنفس؛ تورم صورت، لب ها، زبان یا گلو ، را مشاهده کردید، با اورژانس پزشکی تماس بگیرید.
اگر عوارض جانبی نظیر موارد زیر را مشاهده کردید، فورا به پزشک خود اطلاع دهید :
- ضربان سریع قلبی، تپش قلب، یا ضربان قلب نامعمول؛
- سرگیجه شدید یا اضطراب؛
- کبودی یا خونریزی، ضعف غیرمعمول، تب، لرز، دردهای بدنی، علائم آنفلوآنزا؛ یا
- علائم ابتلا به فشار خون خطرناک (شامل سردرد شدید، تاری دید، احساس زنگ در گوش، اضطراب، سردرگمی و گیجی، درد قفسه سینه، وجود مشکل در هنگام نفس کشیدن، ضربان قلب نامعمول، تشنج).
عوارض جانبی شایع این دارو شامل موارد زیر است :
- از دست دادن اشتها؛
- گرما و التهاب بدنی، سوزن شدن، یا قرمزی زیر پوست شما؛
- احساس بی قراری یا هیجان زدگی (به خصوص در کودکان)؛
- مشکلات خواب (شامل بد خوابی و یا بی خوابی)؛ یا
- راش‌های پوستی یا خارش.
این یک لیست کامل از عوارض جانبی داروی فنیل افرین نیست و موارد دیگری ممکن است رخ دهد. برای توصیه‌های پزشکی در مورد عوارض جانبی با پزشک خود تماس بگیرید. در صورت مشاهده عوارض جانبی به FDA این موارد را گزارش کنید.
چه داروهایی مصرف داروی فنیل افرین را تحت تاثیر قرار می دهند؟
بسیاری از داروهای دیگر می‌توانند با این دارو تداخل ایجاد کنند، از این رو نیاز است که قبل از مصرف این داروها با یک پزشک یا فارماکولوژیست مشورت کنید. این داروها شامل داروهای تجویزی و بدون نسخه، ویتامین‌ها و محصولات گیاهی است. فهرستی از تمام داروهای خود را به خصوص موارد زیر را به هر ارائه دهنده خدمات بهداشتی که به شما ارائه دهید. تمام موارد، تداخل‌های دارویی که می‌تواند همزمان با مصرف داروی این دارو رخ دهد، به علت بسط و خارج از حوصله بحث بودن آورده نشده است.
از آنجا که استفاده از داروی فنیل افرین با داروهایی که تاثیر خواب آوری و یا کند کردن تنفس را دارد، می‌تواند باعث تشدید این اثر شود لذا در صورتی که از داروهای مسکن درد مخدر، قرص خواب آور، داروی شل کننده ی ماهیچه ها، یا داروهای مخصوص اضطراب و افسردگی و تشنج استفاده می‌کنید، قبل از مصرف این دارو ، حتما با پزشک خود در این باره مشورت نمایید.
اطلاعات بیشتر
به یاد داشته باشید که این دارو را به دور از دسترس کودکان نگه داری کرده و با فرد دیگری به خاطر عوارض احتمالی ناشی از مصرف یا مصرف نادرست آن به اشتراک نگذارید و این دارو را تنها زمانی مصرف کنید که توسط پزشک معالج برای شما تجویز شده باشد.
منبع: drugs.com
این مقاله به‌طور اختصاصی توسط گروه نویسندگان مجله قرمز ترجمه و تألیف شده است.