بیماری ابولا یک بیماری تهدیدکننده زندگی است که توسط یک ویروس ایجاد می‌شود. ابتدا ابولا در غرب آفریقا تشخیص داده شد. همچنین در حال حاضر افرادی از کشورهای دیگر نیز مبتلا به ابولا شده‌اند. در این مقاله به بررسی جامع و مفصل این بیماری ویروسی خواهیم پرداخت.
راه‌های انتقال بیماری ابولا
فرد مبتلابه ابولا باید دارای علائم مسری باشد (قادر به انتشار ویروس ابولا باشد). ابولا از طریق هوا، آب یا غذا پخش نمی‌شود. این ویروس از طریق بریدگی پوست یا غشای مخاط در چشمان، بینی یا دهان شما گسترش می‌یابد. شما ممکن است ویروس را از طریق تماس مستقیم با هر یک از موارد زیر دریافت کنید:
• خون یا مایعات بدن بیمار مانند ادرار، بزاق، عرق، حرکت روده، استفراغ، اسپرم یا شیر مادر
• مواردی که با این ویروس آلوده‌شده‌اند مانند لباس، ملحفه، سوزن و سرنگ از فردی که مبتلابه ابولا می‌باشد، اشیاء (مانند سوزن و سرنگ) که با مایعات بدن آلوده‌شده‌اند از فردی که مبتلابه ابولا است و یا بدن فردی که از ابولا فوت کرده است،
• مواجهه با خفاش‌های میوه‌خوار یا پریمات های آلوده (میمون‌ها و بوزینه‌ها)
• احتمالاً از تماس با اسپرم یک مرد که به ویروس ابولا مبتلا شده است (به‌عنوان‌مثال، از طریق دهانی، واژن، یا رابطه جنسی مقعدی).
ازآنجاکه مخزن طبیعی ویروس ابولا هنوز شناخته‌نشده است، راه تعیین شیوع ابتلا به آن در انسان در ابتدای طغیان آن ناشناخته است. بااین‌حال، دانشمندان بر این باورند که اولین بیمار از طریق تماس با یک حیوان آلوده مانند یک خفاش میوه‌خوار یا پریمات (میمون و بوزینه) آلوده می‌شود که یک آلودگی جانبی و اتفاقی است. انتقال فردبه‌فرد به دنبال آن روی می‌دهد و می‌تواند منجر به این شود که تعداد زیادی از افراد را تحت تأثیر قرار دهد. در برخی از طغیان‌های بیماری ابولا، پرندگان نیز تحت تأثیر ابولا قرار گرفتند و رویدادهای متعددی در هنگام ابتلا به افراد که پریمات ها را لمس کردند و یا آنها را خوردند روی داد. اگرچه بیماری ابولا از طریق هوا، آب و یا به‌طورکلی غذا گسترش نمی‌یابد. بااین‌حال، در آفریقا، ابولا ممکن است به علت برخورد با ماهی‌های پرچرب (حیوانات وحشی که برای غذا شکار می‌شوند) گسترش یابد و با خفاش‌های آلوده تماس بگیرند. شواهدی وجود ندارد که پشه‌ها و یا حشرات دیگر می‌توانند ویروس ابولا را انتقال دهند. فقط چندگونه از پستانداران (به‌عنوان‌مثال انسان، خفاش‌ها، میمون‌ها و میمون‌ها) توانایی آلوده شدن و گسترش ویروس ابولا را نشان داده‌اند.
تأمین‌کنندگان مراقبت‌های بهداشتی برای بیماران مبتلابه ابولا و خانواده‌ها و دوستان که در تماس نزدیک با بیماران مبتلابه ابولا هستند، در بالاترین خطر ابتلا به بیماری هستند زیرا ممکن است با خون‌آلوده یا مایعات بدن فرد آلوده تماس داشته باشند. در طی شیوع بیماری ابولا، این بیماری می‌تواند به‌سرعت در حال تغییر در سیستم مراقبت‌های بهداشتی (مانند کلینیک یا بیمارستان) گسترش یابد. مواجهه با عامل بیماری ابولا می‌تواند در سیستم‌های مراقبت‌های بهداشتی رخ دهد که در آن کارکنان بیمارستان از وسایل حفاظت فردی مناسب استفاده نمی‌کنند.
تجهیزات پزشکی اختصاصی (ترجیحاً و در صورت امکان یک‌بارمصرف)، باید توسط کارکنان مراقبت بهداشتی که مراقبت از بیمار را انجام می‌دهند استفاده شود. تمیز کردن مناسب و دفع مناسب ابزاری مانند سوزن و سرنگ نیز مهم است. اگر ابزارها یک‌بارمصرف نباشند، قبل از اینکه مجدداً استفاده شوند، باید ضدعفونی شوند. بدون استریل کردن کافی ابزار، انتقال ویروس می‌تواند ادامه یابد و گسترش یک طغیان را در بین انسان‌ها تقویت کند.
ویروس ابولا در مایع منی برخی از مردان مبتلابه ابولا دیده‌شده است. ممکن است ابولا بتواند از طریق جنسی یا تماس با اسپرم شخص دیگری پخش شود. مشخص نیست که چه مدت‌زمان ابولا در مایع منی مردان می‌تواند حضورداشته باشد. زمان موردنیاز برای ویروس ابولا برای ترک مایع منی برای هر فرد متفاوت است. بر اساس نتایج مطالعات محدود انجام‌شده تا به امروز، به نظر می‌رسد که میزان ویروس در طول زمان کاهش می‌یابد و درنهایت منی را ترک می‌کند. تا زمانی که اطلاعات بیشتر به دست نیاید، باید با توجه به خطر احتمالی از تماس با مایع منی یک فرد مبتلابه ابولا جلوگیری شود. معلوم نیست که آیا ابولا می‌تواند از طریق رابطه جنسی یا تماس‌های دیگر با مایعات واژینال از یک زن مبتلابه ابولا پخش شود یا نه. CDC و سایر شرکای سهیم در امر بهداشت عمومی همچنان به بررسی ابولا انتقال می‌یابند و به آنچه در دسترس بیابند برای استفاده عموم منتشر خواهند کرد.
علائم بیماری ابولا چیست؟
علائم این بیماری ممکن است ۲ تا ۲۱ روز پس‌ازاینکه شما در معرض مواجهه با افرادی که علائم ابولا را دارند قرار گرفتید، ظاهر شود. اگر شما باکسی که مبتلابه ابولا بوده است تماس داشته‌اید و موارد زیر را داشتید بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید و یا به بیمارستان مراجعه کنید:
تب ناگهانی بالاتر از ۱۰۰.۴ درجه فارنهایت همراه با هر یک از موارد زیر:
• خستگی
• اسهال
• سردرد شدید
• درد و ضعف عضلات
• درد شکمی
• استفراغ
• خونریزی یا کبودی غیرقابل توضیح
بهبودی از بیماری ابولا بستگی به مراقبت بالینی حمایتی خوب و پاسخ ایمنی فرد بیمار دارد. افرادی که از عفونت ابولا بهبود می‌یابند، آنتی‌بادی‌هایی در بدن آنها به وجود می آید که حداقل ۱۰ سال اثر دارد.
خطر قرار گرفتن در معرض عامل بیماری
ویروس‌های عامل بیماری ابولا در چندین کشور آفریقایی یافت می‌شوند. ابولا برای اولین بار در سال ۱۹۷۶ در نزدیکی رودخانه ابولا درجایی که در حال حاضر جمهوری دموکراتیک کنگو نام دارد، کشف شد. از آن زمان، شیوع ابولا در میان انسان‌ها به‌طور مرتب در آفریقا گزارش‌شده است.
تأمین‌کنندگان مراقبت‌های بهداشتی برای بیماران مبتلابه ابولا و خانواده‌ها و دوستانی که در تماس نزدیک با بیماران مبتلابه ابولا هستند در معرض بالاترین خطر ابتلا به بیماری هستند زیرا ممکن است با خون‌آلوده یا مایعات بدن تماس بگیرند. ابولا نیز می‌تواند از طریق تماس مستقیم با اشیاء (مانند لباس، ملافه، سوزن، سرنگ / تیغه یا تجهیزات پزشکی) که با مایعات بدن آلوده‌شده است، گسترش یابد. علاوه بر این، افراد بعد از تماس با حیوانات خانگی آلوده می‌توانند به بیماری ابولا مبتلا شوند. به‌عنوان‌مثال، در آفریقا، ابولا ممکن است به‌عنوان یک نتیجه از برخورد با گوشت حیوانات شکار شده (حیوانات وحشی که برای تأمین مواد غذایی شکار شده‌اند) باشد و یا از طریق تماس با خفاش‌های آلوده گسترش یابد.
همچنین ممکن است که ابولا از طریق رابطه جنسی یا سایر تماس‌های از طریق اسپرم مردان مبتلابه ابولا انتقال یابد. تا زمانی که اطلاعات بیشتری در این زمینه به دست نیاید، از تماس با مایع منی یک فرد مبتلابه ابولا باید جلوگیری شود. معلوم نیست که آیا ابولا می‌تواند از طریق رابطه جنسی یا تماس‌های دیگر با مایعات واژینال از یک زن مبتلابه ابولا به فرد دیگری منتقل شود یا نه.
شیوع ابولا درگذشته
شیوع ابولا در کشورهای زیر رخ‌داده است:
• جمهوری دموکراتیک کنگو (DRC)
• گابن
• سودان جنوبی
• ساحل‌عاج
• اوگاندا
• جمهوری کنگو (ROC)
• آفریقای جنوبی
شیوع ابولا در غرب آفریقا ۲۰۱۴
اپیدمی ۲۰۱۴ ابولا بزرگ‌ترین در تاریخ در مورد این بیماری بوده و بر چندین کشور در غرب آفریقا تأثیر گذاشته است. همچنین دو مورد ازجمله یک مرگ و دو مورد محلی در کارکنان مراقبت‌های بهداشتی در ایالات‌متحده گزارش‌شده است.
پیشگیری از بیماری ابولا
هیچ واکسن مورد تأییدی از FDA برای بیماری ابولا در دسترس نیست.
اگر شما به یک منطقه دچار طغیان ابولا سفر می‌کنید یا در آن هستید، مطمئن شوید که موارد زیر را انجام دهید:
• تمرین مراقبت بهداشتی به‌عنوان‌مثال، دستان خود را با صابون و آب یا دستمال ضدعفونی‌کننده دست الکلی بشوید و از تماس با خون و مایعات بدن (مانند ادرار، مدفوع، بزاق، عرق، ادرار، استفراغ، شیر مادر، اسپرم و مایعات واژینال) جلوگیری کنید.
• مواردی را که ممکن است با خون یا مایعات بدن آلوده (مانند لباس، ملافه، سوزن و تجهیزات پزشکی) مواجهه داشته باشید را انجام ندهید.
• اجتناب از شرکت در مراسم تشییع‌جنازه یا مراسم خاک‌سپاری که نیاز به دست زدن به بدن فردی که در اثر بیماری ابولا فوت کرده است، باشد.
• از تماس با خفاش‌ها و پریمات های غیرانسانی یا خون، مایعات و گوشت خام تهیه‌شده از این حیوانات اجتناب کنید.
• اجتناب از حضور در مکان‌های موجود در غرب آفریقا که بیماران مبتلابه ابولا در آنجا درمان می‌شوند.
• جلوگیری از تماس با اسپرم فرد مبتلابه ابولا تا زمانی که بدانید فرد درمان شده و عامل بیماری ابولا در اسپرم او وجود ندارد.
• پس از بازگشت، مراقبت‌های بهداشتی خود را به مدت ۲۱ روز ادامه دهید و در صورت بروز علائم ابولا بلافاصله به مراقبت‌های پزشکی بپردازید.
کارکنان بهداشتی که ممکن است در معرض مواجهه با افراد مبتلابه ابولا باشند، باید این مراحل را دنبال کنند:
• از تجهیزات حفاظتی شخصی (PPE) استفاده کنند.
• تمرین کنترل مناسب عفونت و اندازه‌گیری استریل را انجام دهند.
• بیماران مبتلا به ابولا را از دیگر بیماران جدا کنند.
• از تماس مستقیم و بدون حفاظت با بدن افراد مبتلابه ابولا اجتناب کنند.
• اگر شما تماس مستقیمی با خون یا مایعات بدن داشته‌اید، مانند مدفوع، بزاق، ادرار، استفراغ و اسپرم فرد مبتلابه ابولا، از مقامات بهداشتی دراین‌باره کسب تکلیف کنید. ویروس این بیماری می‌تواند به بدن فرد مورد مواجهه قرارگرفته از طریق بریدگی پوست یا غشاهای مخاطی غیر محافظت‌شده در داخل، به‌عنوان‌مثال چشم، بینی یا دهان وارد شود.
با ارائه‌دهنده خدمات بهداشتی یا بخش بهداشت محلی خود تماس بگیرید اگر:
شما با کسی که مبتلابه ابولا بوده‌اید ارتباط برقرار کرده‌اید. ممکن است لازم باشد در قرنطینه قرار گیرید.
موافقت‌نامه مراقبت
شما حق دارید که در طراحی برنامه‌ریزی مراقبت‌های خود نقش داشته باشید. در مورد وضعیت سلامتی خود و نحوه درمان آن مطلع شوید. در مورد گزینه‌های درمان با مراقبین خود بحث کنید تا تصمیم بگیرید چه مراقبت‌هایی را می‌خواهید دریافت کنید. شما همیشه حق‌دارید که از درمان استفاده نکنید. اطلاعات فوق تنها یک مطلب کمک‌آموزشی است. این مطلب آموزشی به‌عنوان توصیه پزشکی برای مقابله با این مشکل و روش‌های فردی در نظر گرفته نشده است. قبل از پیروی از هر رژیم پزشکی، به پزشک، پرستار یا یک دکتر داروساز خود بگویید که آیا این روش برای شما ایمن و مؤثر است یا نه.
تشخیص بیماری ابولا
تشخیص ابولا در فردی که تنها چند روز آلودگی دارد، دشوار است زیرا علائم اولیه مانند تب علائمی اختصاصی و نشان‌دهنده عفونت ابولا نیست و اغلب در بیماران مبتلابه بیماری‌های شایع‌تر مانند مالاریا و حصبه و… وجود دارد.
بااین‌حال، یک فرد مشکوک به بیماری باید جدا شود و همچنین افرادی علائم اولیه بیماری ابولا را داشته باشند و با فرد بیمار تماس داشته باشند باید ازنظر موارد زیر پیگیری شوند:
• خون یا مایعات بدن از یک فرد مبتلابه بیماری ابولا یا فردی که در اثر بیماری ابولا فوت کرده است.
• اشیاء که با خون یا مایعات بدن فرد مریض یا مبتلابه ابولا آلوده‌شده‌اند.
• خفاش‌ها و پریمات ها (میمون‌ها و بوزینه‌ها)،
• اسپرم (مایع منی) از یک مرد که به بیماری ابولا مبتلا شده است
همچنین نمونه‌هایی از بیمار می‌توانند برای تأیید تشخیص عفونت جمع‌آوری و آزمایش شوند.
ویروس ابولا تنها پس از شروع علائم تشخیص داده می‌شود، به‌ویژه تب که همراه با افزایش میزان ویروس در حال انتقال در بدن بیمار است. این امر ممکن است تا سه روز پس از شروع علائم برای ویروس برای رسیدن به سطح قابل‌تشخیص باشد.
تستهای آزمایشگاهی مورداستفاده در تشخیص عبارت‌اند از:
در عرض چند روز پس از شروع علائم
• آزمون (ELISA)
• IgM ELISA
• واکنش زنجیره‌ای پلیمریزاسیون (PCR)
• جداسازی ویروس
در اواخر دوره بیماری یا بعد از بهبودی
• آنتی‌بادی IgM و IgG
در بیماران فوت شده
• آزمون ایمونوهیستوشیمی
• واکنش زنجیره‌ای پلیمریزاسیون (PCR)
• جداسازی ویروس.
درمان بیماری ابولا
هیچ واکسن یا داروی مورد تائید FDA مانند داروهای ضدویروسی برای درمان بیماری ابولا در دسترس نیست.
هنگامی علائم ابولا و عوارض این بیماری ظاهر می‌شود. مداخلات اساسی زیر، هنگامی‌که در اوایل بیماری استفاده می‌شود، می‌تواند به‌طور قابل‌توجهی باعث بهبود شانس بقا در فرد بیمار شود:
• تجویز مایعات وریدی (IV) و تعادل الکترولیت‌های بدن (نمک‌های بدن).
• حفظ وضعیت متعادل اکسیژن و فشارخون.
• درمان عفونت‌های دیگر البته اگر رخ دهد.
واکسن‌های تجربی و درمان بیماری ابولا درحال‌توسعه هستند، اما هنوز به‌طور کامل برای ایمنی و اثربخشی آزمایش نشده‌اند.
بهبودی از بیماری ابولا بستگی به مراقبت حمایتی خوب و پاسخ ایمنی بیمار دارد. افرادی که از عفونت ابولا بهبود می‌یابند، آنتی‌بادی‌هایی رادارند که حداقل تا ۱۰ سال در بدن آنها وجود خواهند داشت. معلوم نیست که افرادی که بهبود می‌یابند در مقابل ابتلای دوباره به بیماری ابولا ایمن هستند و یا می‌توانند با گونه‌های مختلف دوباره به بیماری ابولا آلوده شوند. در برخی افراد که از بیماری ابولا بهبودیافته‌اند، عوارض طولانی‌مدت مانند مشکلات مفصلی و بینایی ایجادشده است.
حتی پس از بهبودی، ابولا ممکن است در برخی از مایعات بدن، ازجمله اسپرم یافت شود. زمان موردنیاز عدم وجود عامل بیماری ابولا در اسپرم برای هر فرد متفاوت است. برای برخی از مردان که از ابتلای به بیماری ابولا زنده مانده‌اند، ویروس بعد از سه ماه در اسپرم فرد مبتلا وجود نداشت اما برای دیگر مردان، ویروس تا بیش از نه ماه در اسپرم حضور داشت. بر اساس نتایج مطالعات محدود انجام‌شده تا به امروز، به نظر می‌رسد که میزان حضور ویروس در طول زمان کاهش می‌یابد و درنهایت اسپرم فرد مبتلا را ترک می‌کند.
منبع مقاله: CDC
ترجمه اختصاصی توسط مجله قرمز