اینکه بعضی از بیماریها ظاهرا خیلی بد هستند دلیل بر واگیردار بودن آنها نیست و مشکلات واگیردار شامل بیماریهای حاد، اختلالات و عفونتها هستند. در زیر ۱۱ مورد از بیماریهای که به نظر مسری می آیند اما نیستند، امده است.
بیماریهای واگیردار چه هستند؟
اگر کارشناس سلامت نیستید و از این جهت مطمئن نیستید که وضعیت بیماری شخصی چگونه است، احتمالا قادر به گفتن واگیردار بودن یا نبودن آن نیستید. علائم قابل مشاهده برای بیماریهای مسری و غیر مسری می‌توانند یکسان باشند و نحوه انتقال بستگی به نوع بیماری دارد. دکتر آمش آدالیا پزشک بیماریهای عفونی و محقق ارشد در مرکز سلامت جان هاپکینز اظهار می‌کند: بین علت عفونت و واگیردار بودن آن ارتباطی وجود ندارد، چون بیماریهای باکتریایی هستند که مسری هستند در حالی که سایر آنها نیستند. همین قضیه در مورد ویروسهای بیماریزا هم صادق است. و بیماریهای وجود دارد که بوسیله اختلال در سیستم ایمنی یا عوامل محیطی ایجاد می‌شوند. بد نیست که ایده‌های ایمنی پیش از گرفتاری را بپذیریم. دکتر آدالیا می‌گوید: به طور کلی، واکسیناسیون و شستشوی مکرر دستها بدون شک کارهای خوبی هستند.
سینه پهلو یا پنومونی
اینکه این عفونت ریوی واگیردار باشد یا نه بستگی به علت آن دارد. دو نوع پنومونی که نمی‌توانند از شخصی به شخص دیگر منتقل شوند، پنومونی قارچی است که ناشی از محیط زیست هستند و سینه پهلوی تنفسی که به هنگامی که مایع یا غذایی داخل ریه‌ها، استنشاق شود، بوجود می‌آیند. به عبارت دیگر، سینه پهلوی ویروسی و باکتریایی که اکثر موارد ذات الریه را تشکیل می‌دهند به گفته موسسه ریه آمریکا، در واقع واگیردار هستند، هر چند نه به روشی که شما ممکن است فکر کنید. دکتر آدالیا می‌گوید: میکروارگانیزمهای ایجاد کننده ممکن است بین افراد حرکت کنند اما بطور خودبخود موجب سینه پهلو نشوند. به عنوان مثال، بعضی از باکتریها ممکن است به هنگام آنفولانزا، داخل راه‌های تنفسی تجمع پیدا کنند که می‌تواند موجب سینه پهلو شود یا ممکن است موجب برونشیت در فردی دیگر شوند.
بیماری لژیونر
شیوع بیماری همیشه از یک فرد یا حیوان آلوده نتیجه نمی‌گیرد. در مورد بیماری لژیونر، منبع آب آلوده مشکل ساز است که این انتقال بیماری تنها زمانی اتفاق می‌افتد که فردی در معرض مه یا قطره های آب که حاوی باکتری لژیونلا هستند، قرار بگیرد. طبق نظر موسسه ملی سلامت، قرار گرفتن در معرض شیر آب، دوش، گرداب و سیستمهای تهویه ساختمانهای بزرگ می‌تواند اتفاق بیفتد. اگر چه این شکل نادر پنومونی می‌تواند شدید و کشنده باشد اما اینطور نیست که هر کسی در معرض آن قرار بگیرد، دچار مشکل شود. افراد خاصی که در معرض خطر هستند عبارتند از افراد بالای ۵۰ سال، بخصوص اگر سیستم ایمنی ضعیف یا بیماری مزمن هستند.
آیا پسوریازیس واگیردار است؟
این اختلال پوستی که بر بسیاری از افراد جهان اثر می‌گذارد هیچ ربطی به میکروبها یا باکتریها ندارد. دکتر آدالیا توضیح می‌دهد: پسوریازیس یک بیماری خود ایمن است که طی آن سیستم ایمنی به پوست حمله می‌کند. این بیماری بوسیله میکروارگانیزمهایی که وارد بدن انسانها می‌شوند، ایجاد نمی‌شود. علائم ثبت شده آن شامل کله‌های قرمز خشک پوست که بوسیله پوسته‌های نقره‌ای یا سفید پوشیده شده است که در زیر آرنجها، گردن و پوست سر وجود دارند، این پوسته‌ها به هنگامی که بدن پوست جدید را بسرعت می‌سازد و روی هم انباشته می‌کند، بوجود می‌آید.
عفونتهای گوش
یک خبر خوب: شما نمی‌توانید عفونت گوش را از کسی بگیرید. خبر بد: اگر یک میکروب موجب این وضعیت دردناک شود، آب داخل گوشهای شما می‌تواند آن میکروب مسئول بیماری را بگیرد و شایعترین عامل یک ویروس سرماخوردگی است. به دلیل گرفتگی ایجاد شده بوسیله سرماخوردگی، گوش داخلی با مایع پر می‌شود و می‌تواند بطور ثانویه بوسیله سرماخوردگی عفونی شود، اینها در گوش می‌مانند و مسری نیستند. متیو مینتز پزشک و استادیار دانشگاه علوم پزشکی واشنگتن می‌گوید: البته از آنجایی که عفونتهای گوش با سرما خوردگی شروع می‌شود اگر بیمار هنوز علائم سرماخوردگی را داشته باشد می‌تواند هنوز هم گرفتگی داشته باشد. عفونتها اگر چه می‌توانند بر همه افراد در تمامی سنین اثر بگذارند اما در کودکان شایعتر هستند.
بیماری رزاسه
بیماری غیر مسری رزاسه موجب قرمزی، عروق خونی قابل مشاهده در پوست و گاهی اوقات جوشهای کوچک پر شده با چرک شود. در موارد کمتر شایع، رزاسه باعث ضخیم شدن پوست روی بینی می‌شود. در عین حال کارشناسان اظهار می‌کنند مطمئن نیستند که چه چیزی موجب این بیماری پوستی می‌شود، آنها فرض کردند که ژنتیک، مویرگهای صورت غیر طبیعی و حتی باکتری گوارشی هلیکوباکتر پیلوری ممکن است نقش داشته باشد. طبق نظر موسسه رزاسه، آنتی بیوتیکهای استفاده شده برای درمان رزاسه ممکن است موثر باشند چون به مبارزه با التهاب کمک می‌کند نه اینکه باعث کشتن باکتریها شوند.
برونشیت همیشه واگیردار نیست
همانند سینه پهلو، بعضی از شکلهای برونشیت مسری هستند و سایرین نه. این بستگی به چیزی دارد که موجب التهاب راه‌های برونشیتی می‌شوند و منجر به سرفه، خس خس و مشکلات تنفسی کلی می‌شوند. برونشیت حاد که معمولا منجر به تشکیل یک عفونت تنفسی در بالای دستگاه تنفسی شده و به قفسه سینه منتقل می‌شود که اغلب بوسیله ویروس ایجاد شده و مسری است. صدها ویروس و همچنین باکتریها می‌توانند بطور بالقوه‌ای موجب برونشیت شوند و شما به هنگامی که میکروبها وارد اعضای مخاطی شما از طریق چشمها، بینی یا دهان می‌شوند، بگیرید. البته برونشیت مزمن، واگیردار نیست. این بیماری پیشرونده اغلب بوسیله سیگار کشیدن در طولانی مدت یا قرار گرفتن در معرض آلودگیهای محیطی ایجاد می‌شود.
بیماری لایم
طبق نظر CDC، کنه‌های آلوده تنها چیزهای واگیرداری هستند که باید در مورد اصطلاحات بیماری لایم بدانید و فقط اگر به پوست‌تان بچسبند با خون شما ضیافت برپا می‌کنند. این یعنی که آنها نمی‌توانند باکتریهای عامل بیماری را از شخص دریافت کنند حالا چه با تماس عادی، بوسیدن یا حتی رابطه جنسی. در صورتی که حیوانات حاوی کنه باشند نمی‌توانند شما را بیمار کنند. تب، سرگیجه و یک نقطه مشخص اطراف ناحیه عفونی، جزو علائم اولیه بیماری لایم هستند در حالی که بعدا ممکن است دچار تب، درد مفصل، سردرد ناتوان کننده، سوزن سوزن شدن دستها یا پاها و التهاب مغز و نخاع بوجود آید.
پیچک سمی
حتی نگاه کردن به پیچک سمی هم ممکن است باعث شود احساس خارش کنید اما این حالت توی ذهنتان است. پیچک سمی نمی‌تواند به شخص دیگری منتقل شود حتی اگر با جوش یا مایع ناشی از تاول را لمس کنید. انتقال تنها در صورتی اتفاق می‌افتد که پوست‌تان با روغن گیاه به نام اوروشیول، تماس پیدا کند که می‌تواند از طریق تماس مستقیم با آن اتفاق بیفتد یا روی لباس‌تان یا حیوانات خانگی برود بعد لباسها را چنگ بزنید یا حیوانات را در آغوش بگیرید. تعجب می‌کنید اگر آن جوش پیچک سمی باشد؟ به گفته مایو کلینیک این جوش در صورت مالش به گیاه، بصورت یک خط مستقیم بوجود می‌آید. البته اگر روی لباس یا موی حیوان خانگیتان بیفتد، این بثورات ممکن است بی وقفه و گسترده باشد.
مالاریا
این بیماری عفونی بالقوه کشنده، مسری نیست یعنی نمی‌تواند از شخصی به شخص دیگر منتقل شود. شما آن را از طریق یک پشه موقعی که نیشتان می‌زند، دریافت می‌کنید. آنها انگلهای مالاریا را داخل جریان خونتان آزاد می‌کنند. علائمی مثل تب، علائمی شبیه آنفولانزا، مشکلات گوارشی و زردی در شما ایجاد می‌شود. البته CDC هشدار می‌دهد: مالاریا سلولهای خونی را عفونی می‌کند و به این معناست که از طریق انتقال خون بوسیله سوزن آلوده مشترک، بارداری یا زایمان منتقل می‌شود.
عفونتهای ادراری همیشه واگیردار نیستند
اگر چه عفونتهای ادراری اغلب بعد از رابطه جنسی ظاهر می‌شوند اما از طریق جنسی منتقل نمی‌شوند یا به عبارت دیگر واگیردار نیست. در عوض آنها هنگامی بوجود می‌آیند که باکتریها از طریق مقعد وارد مثانه می‌شوند. دکتر مینتز توضیح می‌دهد: رابطه جنسی می‌تواند گسترش این بیماری را افزایش دهد اما از طریق تماس فیزیکی است که این کار آلوده شدن مجرای ادراری را تسهیل می‌کند نه اینکه عفونت از شخصی به شریک جنسیش، منتقل شود. وی می‌افزاید: زنان بیشتر از مردان دچار عفونت ادراری می‌شوند که این بخاطر مجاورت این دو بخش بدن است. علاوه بر این، عفونت می‌تواند به شیوه‌های مختلفی اتفاق بیفتد نه فقط از طریق آمیزش جنسی. اگر با عفونت ادراری دست و پنجه نرم می‌کنید بهتر است از رابطه جنسی خودداری کنید تا به بدنتان اجازه بهبود بدهید.
قفل فک
اصطلاح ترسناکتر و محاوره‌ای برای کزاز، قفل فک است که موجب گرفتگی عضلانی شدید و قفل فک می‌شود بطوری که باز کردن دهان یا بخوردن مشکل می شود. اما افراد عفونی شده عامل انتقال نیستند. در عوض باکتریهای مسئول این بیماری در محیط، خاک و بسیاری از سطوح زندگی می‌کنند و از طریق پوست بریده منتقل می‌شوند. CDC اشاره می‌کند که احتمالا راه‌هایی برای کزاز از طریق سوراخ زخم (همانند زخم کف پا یا زیر ناخن)، زخمهایی که کثیف باشند یا مدفوع در آنها باشد، سوختگی‌ها یا زخمهای ناشی از تصادف. می‌توانید با واکسن زدن بصورت هر ۱۰ سال یکبار از خودتان در برابر کزاز محافظت کنید.
سلولیت
اگر چه باید عارضه سلولیت را خیلی جدی بگیرید چون می‌تواند موجب باکتریمی کشنده (ورد باکتریها به خون) شود اما معمولا نباید نگران انتقال آن به شخصی دیگر باشید. به دلیل اینکه عفونت بوسیله باکتریهایی ایجاد می‌شود که روی پوست شما زندگی می‌کنند و معمولا بی ضرر هستند. استرپتوکوک گروه A و S. auerus دو عامل شایع آن هستند. آنها تنها به هنگامی که به طور عمیقی از طریق بریدگی پوست نفوذ می‌کنند، موجب مشکل می‌شوند. دکتر مینتز توضیح می‌دهد اگر آسیب از طریق بریدگی، جراحی که اخیرا انجام شده یا حتی بیماری پای ورزشکاران که صدمه آن می‌تواند به باکتریها اجازه ورود بدهد، بر لایه‌های عمیقتر پوست اثر می‌گذارد. این امر منجر به عفونت جدی همراه با درد، قرمزی، ورم، حساسیت و تاولهای پر از مایع می‌شود. معمولا هیچ اقدام احتیاطی برای انجام وجود ندارد. هر چند اگر چرک یا مایعی وجود داشته باشد که عادی نیست، این ماده می‌تواند عفونت را پخش کند.
ترجمه اختصاصی توسط مجله قرمز
منبع: rd