کبد چرب وضعیتی است که در آن چربی بیش از حد در سلول های کبد تجمع می یابند. در بیماری کبد چرب، به دلیل عوامل مختلفی مانند رژیم غذایی ناسالم، چاقی، دیابت و … چربی بیش از حد در سلول های کبد تجمع می یابد. این تجمع چربی می تواند عملکرد کبد را مختل کند و در نهایت منجر به آسیب کبدی و حتی لزوم مراجعه به متخصص جراحی کبد شود. دو نوع اصلی از کبد چرب وجود دارد:
- کبد چرب غیر الکلی (NAFLD): این نوع از کبد چرب در افرادی که الکل مصرف نمی کنند، ایجاد می شود.
- کبد چرب الکلی (AFLD): مصرف بیش از حد الکل می تواند باعث ایجاد کبد چرب الکلی شود.
گرید ۲، مرحله متوسط این بیماری و یکی از مراحل کبد چرب است که نشاندهنده وجود چربی و التهاب در کبد میباشد. این التهاب به دلیل افزایش زیاد چربی در کبد رخ میدهد. در گرید ۲، حدود ۳۴ تا ۶۶ درصد از کبد را چربی فرا میگیرد. در این مرحله سلولهای کبدی فرم و ساختار خود را از دست میدهند و دچار التهاب میشوند. برای پیشگیری از پیشرفت به گرید ۳ کبد چرب، تغییرات در رژیم غذایی و سایر اقدامات پیشگیرانه ضروری است.
کبد چرب بر اساس میزان تجمع چربی در سلول های کبدی درجه بندی می شود. در کبد چرب گرید ۲، که به عنوان استئاتوز کبدی گرید ۲ نیز شناخته می شود، ۳۰ تا ۶۰ درصد از سلول های کبدی حاوی چربی هستند. این مرحله، یک وضعیت میانی در بیماری کبد چرب محسوب می شود و نسبت به گرید ۱ که تجمع چربی کمتری دارد، از پتانسیل آسیب کبدی بالاتری برخوردار است.
کبد چرب گرید ۲ چه علائمی دارد؟
با اینکه کبد چرب گرید ۲ معمولا بدون علامت است، اما در برخی موارد ممکن است فرد احساس خستگی، درد مبهم در قسمت فوقانی راست شکم و کاهش اشتها را تجربه کند. تشخیص این بیماری اغلب به صورت اتفاقی و طی بررسی های آزمایشگاهی یا تصویربرداری برای سایر مشکلات پزشکی صورت می گیرد. به ویژه در مردان، علائم کبد چرب گرید ۲ دیرتر ظاهر خواهد شد. اما در بیشتر موارد، علائم زیر در افراد مشاهده میشود:
خستگی مفرط و کاهش انرژی | فشار خون |
درد یا تورم در ناحیه کبد | تغییرات در پوست و کبودی |
تغییر سطح کلسترول | علائم افسردگی و استرس |
مشکلات گوارشی | حساسیت به انسولین |
اختلال خواب | ضایعات چشمی و زردی چشم |
درد پایین شکمی | تغییر میزان آنزیمهای کبدی |
باید توجه داشت که علائم مذکور ممکن است در همه افراد یکسان نباشد، اما بر اساس گزارش متخصصان، این موارد از شایعترین علائم کبد چرب گرید ۲ هستند. آزمایشات عملکرد کبد (LFTs) که شامل بررسی آنزیم های کبدی مانند AST (آسپارتات آمینوترانسفراز) و ALT (آلانین آمینوترانسفراز) می باشد، می تواند نشان دهنده التهاب یا آسیب کبدی باشد. همچنین سونوگرافی کبد (Ultrasound) روشی غیرتهاجمی است که به منظور بررسی میزان تجمع چربی در کبد و سایر ناهنجاری های احتمالی به کار می رود. در موارد خاص، ممکن است برای افتراق دقیق تر کبد چرب گرید ۲ از سایر بیماری های کبدی، از روش های تشخیصی دیگری مانند بیوپسی کبد (نمونه برداری از بافت کبد) استفاده شود.
بهترین داروهای کبد چرب گرید ۲
این محصولات مکمل و قرصهایی که در ادامه معرفی میشوند، جز بهترینهای موجود در داروخانهها هستند و در طول سالها بیشترین توجه مصرفکنندگان را به خود جلب کردهاند:
قرص لیورگل گل دارو
قرص لیورگل به صورت کلی در ۲ دوز عرضه میگردد:
- قرص لیورگل ۱۴۰ میلیگرم گل دارو: این قرص کاملاً گیاهی است و از عصاره خشک گیاه خار مریم ساخته شده است. حاوی ۱۴۰ میلیگرم سیلیمارین در هر قرص است که خواص آنتیاکسیدانی قوی دارد و در تقویت سلولهای کبدی نیز موثر است. میتوان از آن برای درمان هپاتیت، سیروز کبدی و کبد چرب استفاده کرد.
- قرص لیورگل ۷۰ میلیگرم گل دارو: این قرص دارای ۷۰ میلیگرم سیلیمارین است و همه خواص قرص لیورگل ۱۴۰ را داراست. مصرف آن به صورت روزانه دو عدد قرص توصیه میشود.
قرص سیم لیور ۲۴۰ سیمرغ دارو عطار
این قرص از کارکرد صحیح کبد و کیسه صفرا حمایت میکند و دارای خواص آنتیاکسیدانی بالاست که به درمان اختلالات کبدی مختلف کمک میکند. تا سه بار در روز میتوان از این قرص استفاده کرد.
کپسول ژلاتینی لیورمد فیتومد
این کپسول از عصاره گیاه خار مریم تهیه شده و برای تقویت کبد، درمان کبد چرب، هپاتیت و سیروز کبدی مناسب است. روزانه سه بار و هر بار یک کپسول قبل از وعده غذایی مصرف میشود.
کپسول بوستر لیور آرتیمان
این کپسول حاوی عصاره گیاهان خار مریم، کنگرفرنگی و زردچوبه است که به تقویت کبد و پشتیبانی از عملکرد آن کمک میکند. مصرف روزانه سه بار و هر بار یک عدد این کپسول توصیه میشود.
قرص سینارکول دینه
این قرص از عصاره کنگرفرنگی و پودر زردچوبه تهیه شده و دارای خواص آنتیاکسیدانی است که در تقویت کبد، بهبود عملکرد کبد و درمان یبوست ناشی از اختلالات کبدی موثر است. روزانه میتوان از یک تا دو قرص از این محصول استفاده کرد.
این محصولات به طور کلی از خواص آنتیاکسیدانی قوی برخوردار بوده و برای بهبود و حفظ سلامت کبد توصیه میشوند. همچنین، قبل از استفاده از هر یک از این محصولات، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید، به خصوص اگر به ترکیبات موجود در آنها حساسیت دارید.
آیا دارویی برای درمان قطعی کبد چرب گرید ۲ وجود دارد؟
در حال حاضر، داروی اختصاصی برای درمان قطعی کبد چرب گرید ۲ به جز چند نمونه که در مرحله آزمایش هستند، وجود ندارد. با این حال، هدف اصلی درمان در این مرحله، جلوگیری از پیشرفت بیماری و کاهش خطر عوارض احتمالی مانند سیروز کبد و نارسایی کبد می باشد. نقش داروها در مدیریت کبد چرب گرید ۲، عمدتا بر کنترل و درمان بیماری های زمینه ای مانند دیابت، چربی خون بالا و سندرم متابولیک تمرکز دارد. در برخی موارد، پزشک ممکن است داروهایی برای کاهش التهاب کبد یا محافظت از سلول های کبدی تجویز کند. اما اثر بخشی این داروها در بهبود کبد چرب به طور قطعی ثابت نشده است و همچنان تغییر سبک زندگی، بهترین راهکار برای مدیریت این بیماری به شمار می رود. [منبع: yalemedicine]
بهترین درمان کبد چرب گرید ۲ چگونه است؟
اصلیترین دلیل بروز کبد چرب گرید ۲ سبک زندگی نادرست و رژیم غذایی نامناسب است. با اصلاح این دو مورد میتوان این بیماری را درمان کرد. درمان قطعی کبد چرب گرید ۲ عمدتاً از طریق تغییرات در سبک زندگی و تغذیه حاصل میشود.
در ادامه برخی اقدامات کلیدی برای مدیریت و درمان کبد چرب ذکر شده است. این اقدامات شامل موارد زیر است:
- ایجاد تغییرات مثبت در رژیم غذایی برای کبد چرب
- انجام منظم فعالیتهای ورزشی
- کاهش وزن تحت نظر متخصص
- اجتناب از مصرف الکل
- مدیریت بیماریهایی که منجر به کبد چرب گرید ۲ میشوند
- مصرف منظم داروهای تجویزشده توسط پزشک
- پیگیری و چکاپ منظم
هر تغییر مثبتی در زندگی فرد میتواند بهبود شرایط جسمانی او را به دنبال داشته باشد. با رعایت این نکات، میتوانید کبد چرب گرید ۲ را در خانه درمان کرده و به سلامتی دست یابید.
دلایل اصلی مبتلا شدن به کبد چرب گرید ۲ چیست؟
کبد چرب گرید ۲ ناشی از تجمع چربی در سلولهای کبدی است. این وضعیت میتواند منجر به بیماریهای قلبی، دیابت و مشکلات متابولیک شود، بنابراین مدیریت آن اهمیت ویژه ای دارد. در غیر این صورت، بیماری به مرحله بعدی یعنی کبد چرب گرید ۳ پیشرفت خواهد کرد. پنج عامل اصلی ابتلا به این بیماری عبارتند از:
- افزایش وزن
- مصرف غذاهای پرکالری
- مقاومت بدن به انسولین
- بیماریهای متابولیک
- عوامل ژنتیکی
علاوه بر این عوامل، موارد دیگری نیز به طور شایع در افرادی که به کبد چرب گرید ۲ مبتلا هستند، مشاهده میشود. این عوامل شامل:
- مصرف زیاد مواد قندی و شیرین
- کمبود فعالیت بدنی
- مصرف نوشیدنیهای الکلی
- استرس و اضطراب مداوم
- افزایش سن
- اختلالات هورمونی
- مصرف نادرست داروها
- بیماریهای قلبی
- تغذیه نامناسب
- کاهش وزن ناگهانی
با توجه به این موارد، نداشتن یک سبک زندگی منظم و عدم رعایت رژیم غذایی مناسب از مهمترین عوامل ابتلا به کبد چرب گرید ۲ هستند.
کبد چرب گرید ۲ چقدر خطرناک است؟
اکثر افراد مبتلا به کبد چرب گرید ۲ به مشکلات جدی کبدی دچار نمیشوند. در واقع، یک مطالعه نشان داد که اکثر افراد مبتلا به استئاتوهپاتیت غیر الکلی، امید به زندگی مشابهی با افراد سالم دارند، به خصوص اگر آزمایشات عملکرد کبد آنها پایدار باشد. با این حال اگر کبد چرب گرید ۲ به سیروز (ایجاد اسکار کامل در کبد) پیشرفت کند، امید به زندگی به شدت کاهش مییابد. سیروز کبدی جدیترین عارضه کبد چرب گرید ۲ است و میانگین امید به زندگی برای افرادی که نارسایی کبدی جبراننشده دارند، حدود دو سال است.
شرایط زمینهای مانند فشار خون بالا و دیابت نوع ۲ میتوانند خطر عوارض کبدی را افزایش دهند. بدترین پیامدها معمولاً در افرادی رخ میدهد که به سندرم متابولیک مبتلا هستند (ترکیبی از مقاومت به انسولین، چاقی و چربی خون). کاهش وزن میتواند خطر پیشرفت به سیروز را کاهش دهد.
یکی از عوارض نگران کننده کبد چرب گرید ۲ پیشرفته، سیروز کبد است. سیروز کبد، مرحله نهایی بیماری های مزمن کبدی از جمله کبد چرب است که در آن، بافت اسکاری جایگزین بخش قابل توجهی از بافت سالم کبد می شود. این بافت اسکاری، انعطاف پذیری کبد را کاهش داده و مانع از خونرسانی مناسب به سلول های کبدی می گردد. در نتیجه، عملکرد کبد به طور قابل توجهی مختل شده و فرد با علائم و نشانه های مختلفی مانند زردی پوست و چشم (یرقان)، خستگی مفرط، کاهش اشتها، تجمع مایع در شکم (آسیت) و خونریزی های داخلی مواجه می شود.
بیماران کبد چرب گرید ۲ بدون فیبروز (برخلاف کبد چرب گرید ۳) در مقایسه با بیماران مبتلا به فیبروز پیشرفته، در معرض خطر کمتری از مرگ و میر قرار دارند. بر خلاف بیماری کبد چرب الکلی که مشکلات کبدی علت اصلی مرگ و میر است، در موارد کبد چرب گرید ۲ بدون فیبروز، بیماری قلبی عروقی اغلب علت اصلی مرگ است.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
با توجه به ماهیت بدون علامت بودن کبد چرب گرید ۲ در اکثر موارد، تشخیص زودهنگام این بیماری اهمیت بسزایی در پیشگیری از عوارض جدی کبدی دارد. افرادی که در گروه های پرخطر برای ابتلا به کبد چرب قرار دارند، مانند افراد چاق، دیابتی یا دارای سابقه خانوادگی بیماری های کبدی، با انجام آزمایشات غربالگری منظم می توانند نسبت به وضعیت کبد خود آگاهی یابند. همچنین، بروز هر گونه علائم هشدار دهنده ای مانند خستگی مفرط، بی اشتهایی، درد مبهم در قسمت فوقانی راست شکم و زردی پوست و چشم (یرقان) باید مورد توجه قرار گیرد و فرد را به مراجعه به پزشک ترغیب نماید. از این آدرس میتوانید لیتسی از دکترهای متخصص درمان و جراحی کبد را ببینید: https://doctoreto.com/doctors/service/liver-surgery همچنین در این آدرس، میتوانید بررسی متاآنالیز اثرات درمان دارویی بر کبد چرب غیرالکلی تا سال ۲۰۲۱ را دنبال کنید: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8472495/