آلودگی هوا از معضلات بزرگ زندگی بشر است که این روزها کشورهای مختلف به خصوص کشورهای در حال توسعه را درگیر کرده است. آلودگی هوا نه تنها کیفیت زندگی را کاهش می‌دهد بلکه میزان مرگ و میر و شیوع بیماری‌های مختلف را نیز در میان انسان‌ها افزایش داده است. در برخی از نقاط جهان، آمار مرگ و میر بر اثر تنفس ذرات معلق در هوا از سرطان سینه و سرطان ریه نیز پیشی گرفته است. همین مساله سبب شده است که امید به زندگی و متوسط عمر در کشورهای مختلف بر اثر آلودگی هوا کاهش پیدا کند و به طور مثال در هندوستان به دلیل آلودگی هوا امید به زندگی یک و نیم سال کاهش پیدا کرده است. در حال حاضر معضل آلودگی هوا زندگی مردم را در ۱۸۵ کشور جهان تهدید می‌کند و ما باید به دنبال راه حلی برای این مشکل باشیم. در این مقاله اختصاصی از مجله قرمز به تحقیقات دانشمندان محیط زیست درباره ارتباط ذرات معلق در هوا و کاهش طول عمر انسان‌ها پرداخته‌ایم.
ارتباط آلودگی هوا و کاهش عمر انسان‌ها
بررسی‌ها نشان می‌دهد که تنفس هوای آلوده می‌تواند ماه‌ها و یا حتی سال‌ها از عمر ما بکاهد و در مطالعه‌ای که در ۲۲ آگوست سال ۲۰۱۸ در مجله دانش و تکنولوژی محیطی منتشر شد اعلام شد که به طور متوسط تاثیر آلودگی هوا در کاهش عمر انسان‌ها حدود یک سال است که البته این میزان در مناطق آلوده‌تر جهان مثل کشورهای آسیایی و آفریقایی حدود یک و نیم تا دو سال است. در این مطالعه از داده‌های مربوط به پروژه “میزان جهانی بیماری” در سال ۲۰۱۶ استفاده شد که اولین بررسی جامع تاثیر ذرات معلف در هوا بر امید به زندگی در کشورهای مختلف بوده است. هر ذره‌ای که قطر آن از ۲.۵ میکرومتر کوچک‌تر باشد (سی برابر کوچک‌تر از قطر موی انسان) به عنوان ذره معلق در نظر گرفته می‌شود چون مخاط بینی و ریه نمی‌تواند این ذرات را جذب کند و با تنفس، آن‌ها مستقیما وارد جریان خون می‌شوند.
جاشوا اپت دانشمند محیط زیست در دانشگاه تگزاس در آستین رئیس گروه تحقیقاتی این پروژه می‌گوید: “در مطالعات قبلی که روی آلودگی هوا انجام شده بود بیشتر تاثیر این فاکتور روی میزان مرگ و میر یا شیوع بیماری‌های خاصی مورد بررسی قرار گرفته بود اما در این مطالعه جدید سعی شده است که خطر آلودگی هوا به طور مرتبط‌تری بررسی شود. وقتی صحبت از تعداد مرگ و میر و درصد ابتلا به بیماری‌ها می‌شود مردم چندان توجهی نشان نمی‌دهند، چگونگی مردن برای آن‌ها اهمیتی ندارد چون همه ما یک روز می‌میریم اما وقتی صحبت از طول عمر و امید به زندگی می‌شود مردم اهمیت بیشتری می‌دهند چون همه دوست دارند عمر طولانی‌تری داشته باشند.”
تاثیر آلودگی هوا و ذرات معلق در کاهش امید به زندگی
نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که وقتی میزان ذرات معلق در یک منطقه افزایش پیدا می‌کند امید به زندگی نیز در آن منطقه کاهش می‌یابد. اما هر نوع آلاینده فاکتورهای خاص خود را دارد و به همین دلیل است که آمار مرگ و میر از یک کشور به کشور دیگر متفاوت است. حتی در کشورهای پردرآمد که هوا نسبتا پاکیزه است مثل ایالات متحده و استرالیا، مقدار کم ذرات معلق در هوا نیز باعث کاهش چند ماه از متوسط عمر شهروندان آن‌ها شده است. البته این نتایج بر اساس داده‌های مربوط به سال ۲۰۱۶ به دست آمده است.
جاشوا اپت و همکارانش در این مطالعه همچنین استاندارد سازمان بهداشت جهانی در مورد میزان آلاینده‌ها نیز در کشورهای مختلف مورد بررسی قرار گرفت. طبق این استاندارد میزان ذرات معلق نباید از ۱۰ میکروگرم در هر متر مکعب هوا تجاوز کند. در بیشتر کشورهای پردرآمد مثل کانادا این استاندارد رعایت شده است اما در کشورهای دیگر، به خصوص کشورهای در حال توسعه میزان آلودگی چندین برابر بالاتر از این استاندارد جهانی است. برخی از کشورها با تلاش برای بهبود کیفیت هوا توانسته‌اند امید به زندگی را نیز افزایش دهند به طور مثال در کشور مصر با رعایت استانداردهای بهداشت جهانی، امید به زندگی ۱.۳ سال افزایش یافته است در حالی که در کشور چین این میزان حدود ۹ ماه بوده است. اگرچه رعایت استاندارد سازمان بهداشت جهانی میزان امید به زندگی را افزایش می‌دهد اما آن را به حالت قبلی بازنمی‌گرداند چون تنفس در مقادیر کمتر از ۱۰ میکروگرم در متر مکعب نیز هنوز خطراتی برای سلامتی دارد.
چطور می‌توان با کاهش آلودگی هوا امید به زندگی را افزایش داد؟
هندوستان در حال حاضر یکی از آلوده‌ترین کشورهای جهان است که آلودگی هوا آن را با مشکلات عدیده‌ای از جمله کاهش امید به زندگی روبرو کرده است. محاسبات گروه تحقیقاتی اپت نشان می‌دهد که اگر هوای هندوستان با استانداردهای بهداشت جهانی تطبیق داده شود یک فرد شصت ساله در این کشور بیست درصد شانس بیشتری برای رسیدن به ۸۵ سالگی خواهد داشت. همچنین دانشمندان در این مطالعه فاکتورهای مختلف موثر بر امید به زندگی مثل ذرات معلق، سیگار کشیدن و سرطان را در ناحیه‌های مختلف بررسی کرده‌اند و دریافته‌اند که به طور مثال در جنوب آسیا تاثیر آلودگی هوا در کاهش امید به زندگی بیشتر از همه انواع سرطان‌ها بوده است. نتایج نشان می‌دهد که بهبود کیفیت هوا می‌تواند بیش از سایر عوامل زیست محیطی دیگر مثل یهداشت آب یا درمان سرطان امید به زندگی را افزایش دهد که البته این آمار در کشورهای پیشرفته متفاوت است چون آلاینده‌ها در این کشورها فقط چند ماه از عمر افراد را کاهش می‌دهند در حالی که انواع سرطان‌ها سه و نیم سال از امید به زندگی شهروندان این کشورها را کم کرده‌اند.
نتیجه گیری
این مطالعه در ۴۲ کشور مختلف انجام شده و نشان داده است که تاثیر ذرات معلق در هوا در کاهش امید به زندگی حدود یک سال است که این میزان در کشورهای آلوده‌تر بیشتر و در کشورهای با هوای پاکیزه، کمتر است. نتایجی که در این مطالعات به دست آمده است تحت تاثیر فاکتورهای مختلف دیگری هم بوده است به طور مثال در کشورهایی مثل اوکراین و روسیه که متوسط سن مردم بالاتر است، تاثیر آلاینده‌ها در کاهش عمر بیشتر بوده است. اما به طور کلی این نتایج می‌تواند برای شهروندان و مسئولین کشورهای مختلف بسیار مفید باشد تا بدانند که بودجه‌ها باید در کدام قسمت‌ها هزینه شوند تا زندگی آینده بشر از کیفیت و کمیت بالاتری برخوردار باشد.
اگر این مقاله مورد توجه شما قرار گرفت می‌توانید مقالات مشابه را در بخش علمی در مجله قرمز شاخه محیط زیست و زمین مطالعه کنید. انتقادات و پیشنهادات خود را نیز در بخش نظرات با ما در میان بگذارید.
منبع: Science News (ترجمه و تألیف اختصاصی توسط مجله قرمز)