داروی پروپوفول (دیپریوان) دارویی است که فعالیت مغز و سیستم عصبی فرد را کند می‌کند. از موارد استفاده از این دارو خواباندن مریض و خوابیدن در هنگام بیهوشی عمومی برای جراحی یا سایر روشهای پزشکی است. لازم به ذکر است که از این ماده در افراد بزرگ سال و کودکان ۲ ماه و بیشتر نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین از این دارو همچنین برای آرام کردن بیمار که تحت مراقبت جدی است و به یک دستگاه تهویه مکانیکی (دستگاه تنفس) احتیاج دارد، استفاده می‌شود.
اطلاعات کلیدی مربوط به داروی پروپوفول
پیش از اینکه فرد این دارو را دریافت کند نیاز است که همه مشکلات پزشکی و آلرژی‌های خود را به پزشک خود اطلاع دهد. همچنین فرد اگر در دوران شیردهی یا بارداری است باید اطمینان حاصل کند که پزشک معالجه از این موارد مطلع است. در بعضی موارد، ممکن است فرد نتواند از این دارو بهره گیرد. FDA هشدار می‌دهد که در صورت حساسیت به تخم مرغ، محصولات تخم مرغ، سویا یا محصولات سویا از مصرف این دارو پرهیز کنید .
نکاتی که باید قبل از استفاده از این دارو بدانید
- وجود صرع یا دیگر اختلالات تشنجی دیگر. یا
- بالا بودن کلسترول یا تری گلیسیرید (نوعی چربی در خون)؛ یا
- بیماری‌های کبدی یا کلیوی.
یکی از اثرات داروهای بیهوشی ممکن است بر رشد مغز در کودکان غالباً در سن زیر ۳ سال یا نوزاد متولد نشده که مادرش این دارو را در اواخر بارداری دریافت می‌کند، باشد. این اثرات ممکن است زمانی قابل توجه باشد که از فرایند بیهوشی به مدت ۳ ساعت یا بیشتر، یا برای دفعات مکرری استفاده شود. تأثیرات روی رشد مغز می‌تواند باعث ایجاد مشکلات در روند یادگیری یا بروز مشکلات رفتاری در زندگی بعدی شود.
اثرات منفی این دارو در مغز که ناشی از بی حسی است در مطالعات حیوانی مشاهده شده است. با این حال، در مطالعات در کودکان که یک تجربه کوتاه در استفاده از ماده بیهوشی دارند ، تأثیری در رفتار یا یادگیری مشاهده نشد از این رو برای اثبات، تحقیقات بیشتری در این زمینه مورد نیاز است.
گاهی اوقات، تیم جراحی ممکن است تصمیم بگیرد که براساس خطرات ناشی از دریافت این دارو جراحی یا عملرا به زمان دیگری موکول کند. ممکن است در موارد تهدید کننده زندگی، شرایط اضطراری پزشکی یا جراحی لازم برای اصلاح برخی نقایص هنگام تولد، با توجه به اولویت بهتر است انجام درمان و جراحی به تأخیر نیفتد و انجام گیرد.
همچنین می‌توانید از پزشک خود در مورد داروهایی که روند درمانی یا جراحی مورد استفاده قرار می‌گیرد و همچنین طول درمان خود سؤال کرده و در این مورد می‌توانید با پزشک خود مشورت کنید.
از آنجا این دارو که می‌تواند از طریق شیر مادر به کودک شیرخوار منتقل شود و ممکن است به یک کودک شیرده آسیب برساند. ولی باید در نظر که داشت از سوی دیگر با علم به این مورد که پروپوفول به سرعت فرایند خود مورد نظر درمانی را انجام داده و به سرعت بدن را ترک می‌کند، از این رو بیشتر زنان می‌توانند به محض بهبودی و خروج داروی بیهوشی و بیدار شدن کامل، فرایند شیردهی را از سر گیرند.
طریقه مصرف داروی پروپوفول
روش مصرف این دارو به صورت آهسته از طریق تزریق وریدی است که معمولاً این عمل در یک کلینیک یا درمانگاه پزشکی توسط کادر پزشکی اعم از پرستار و یا حتی مراقب سلامت می‌تواند صورت بگیرد. بعد از تزریق این دارو فرد دریافت کننده سریعاً استراحت کرده و می‌خوابد. در هنگام دریافت این دارو پایش علائم حیاتی نفس، فشار خون، سطح اکسیژن، عملکرد کلیه و سایر علائم حیاتی در حالی که تحت تأثیر پروپوفول قرار دارد، مهم است.
چه اتفاقی می افتد اگر شما یک دوز از این دارو را فراموش کنید؟
از آنجا که معمولاً تزریق این دارو توسط فردی مجرب و آموزش دیده رخ می‌دهد احتمال کمی برای فراموشی دریافت این دارو وجود دارد.
اگر از این دارو بیش از حد مصرف کنید، چه اتفاقی می افتد؟
از آنجا که معمولاً تزریق این دارو توسط فردی مجرب و آموزش دیده رخ می‌دهد احتمال کمی برای مصرف بیش از حد این دارو وجود دارد.
در هنگام مصرف این دارو باید از چه مواردی اجتناب کنید؟
دریافت این دارو ممکن است باعث بروز مواردی نظیر خواب آلودگی و سرگیجه شدید شود که که حتی ممکن است بروز این حالت‌ها تا چندین ساعت به طول بیانجامد. در این موارد فرد به شخصی نیاز دارد تا او را پس از عمل یا دریافت دارو به منزل برساند. از این رو بهتر است که فرد رانندگی نکرده و کارهایی را انجام ندهید که حداقل ۲۴ ساعت پس از درمان با پروپوفول نیازی به بیدار و هشیاری داشته باشد.
عوارض جانبی داروی پروپوفول
- بروز یک احساس سبکی در سر (حسی مانند اینکه شما ممکن است بیهوش شدن) که بعد از بیدار شدن امکان وقوع دارد.
- تنفس ضعیف یا سطحی؛ یا
- بروز درد شدید یا ناراحتی در محل تزریق.
عوارض جانبی شایع این دارو شامل موارد زیر است:
- بروز خارش خفیف یا ایجاد بثورات پوستی؛
- کند و یا تند بودن ضربان قلب (به رادی کاردی، تاکی کاردی) یا
- سوزش جزئی یا ایجاد لکه در ناحیه اطراف محل تزریق وریدی.
چه داروهایی مصرف داروی پروپوفول را تحت تأثیر قرار می‌دهند؟
مصرف این دارو با داروهای دیگر ممکن است که فرد استفاده کننده را دچار علائمی مانند خواب آلود گی کرده و یا سرعت تنفس او را آهسته کند که این امر می‌تواند حتی باعث بروز عوارض جانبی خطرناک یا مرگ شود. قبل از مصرف یک قرص خواب، داروهای ضد درد مخدر، داروهای تجویزی برای غلبه بر مشکل سرفه، شل کننده‌های عضلانی، یا داروهای مصرفی برای درمان بیماری اضطراب، افسردگی، یا تشنج، نیاز است که فرد با پزشک خود دز این باره مشورت کند.
ممکن است داروهای دیگری با این دارو تداخل داشته باشند. این داروها ممکن است شامل داروهای تجویزی یا داروهای مصرفی بدون نسخه، ویتامین‌ها و محصولات گیاهی باشد. از ان نیاز است که با پزشک خود در مورد تمام داروهای مصرفی فعلی خود و یا داروهایی که شروع و یا متوقف کرده اید، مشورت کنید.
اطلاعات بیشتر در مورد داروی پروپوفول
در پایان بار دیگر یادآوری می‌شود به یاد داشته باشید که این دارو را به دور از دسترس کودکان نگه داری کرده و با فرد دیگری به خاطر عوارض احتمالی ناشی از مصرف یا مصرف نادرست آن به اشتراک نگذارید و این دارو را تنها زمانی مصرف کنید که توسط پزشک معالج برای شما تجویز شده باشد. منبع این مقاله: drugs.com این مقاله به‌طور اختصاصی توسط امین ظهورتبار از گروه نویسندگان مجله قرمز ترجمه و تألیف شده است.