داروی اپزیکم (Epzicom) یا آباکاویر (Abacavir) و لامیوودین (Lamivudine) چیست و چه کاربردهایی دارد؟ در چه شرایطی و به چه صورت مصرف می شود؟ عوارض جانبی آن کدامند؟ چه داروهایی را نباید به طور همزمان با داروی اپزیکم (Epzicom) مصرف کرد؟ این سوالات، به همراه نکات و اطلاعات مهم درباره‌ی این دارو، در مطلب پیش‌رو بررسی خواهد شد.
هشدار
واکنش‌های آلرژیکی بسیار خطرناک و کُشنده، ممکن است در اثر مصرف داروی اپزیکم (آباکاویر و لامیوودین) ایجاد شده و باعث ایجاد نارسایی در اندام‌های مختلف بدن شود. هر گونه تب، جوش، احساس خستگی، معده درد، استفراغ کردن، مدفوع سست، شکم درد، علائمی شبیه آنفولانزا، گلودرد، سرفه یا مشکلات تنفسی را به پزشک خود اطلاع دهید. اگر قبلاً واکنش آلرژیکی (حساسیتی) نسبت به داروی اپزیکم داشته‌اید، مجدداً شروع به مصرف این دارو نکنید.
احتمال بروز علائم آلرژیکی در افرادی که ژن خاصی به نام HLA-B*5701 دارند، بیشتر می‌باشد. اگر شما این ژن مخصوص را در بدن خود دارید، این دارو را مصرف نکنید. دکتر می‌تواند بررسی کند که آیا این ژن در بدن شما وجود دارد یا خیر. با دکترتان در این باره صحبت کنید. همچنین بپرسید که در صورتی که در اثر مصرف این دارو، واکنش آلرژیکی اتفاق بیفتد، چه کاری باید انجام دهید.
به ندرت ممکن است که مصرف این دارو باعث ایجاد تورم در کبد و مشکلات اسیدی در خون شود که ممکن است در مواردی، کُشنده نیز باشد. احتمال بروز این موارد در زنان، افراد دارای اضافه وزن و کسانی که از داروهای مشابه این دارو به مدت زمان طولانی استفاده کرده‌اند، بیشتر است. در این مورد با دکتر خود صحبت کنید.
در بعضی افرادی که هپاتیت ب داشته‌اند، هنگامی که مصرف داروی اپزیکم (آباکاویر و لامیوودین) متوقف شده، هپاتیتشان بدتر شده است. بنابراین، در افرادی که مبتلا به دیابت ب هستند، وقتی که مصرف این دارو قطع شود، باید تا چند ماه تحت نظر باشند. بدون این که به دکترتان اطلاع دهید، مصرف داروی اپزیکم را متوقف نکنید. در این باره نیز با دکترتان گفتگو نمائید.
معرفی دارو
داروی اپزیکم (Epzicom) که با نام عمومی ” آباکاویر (Abacavir) و لامیوودین (Lamivudine) ” نیز شناخته می‌شود، برای بهبود عفونت ایدز به کار می‌رود.
نکات مهمی که قبل از مصرف اپزیکم باید رعایت کرد
تمامی کسانی که از داروی اپزیکم (آباکاویر و لامیوودین) استفاده می‌کنند، باید به موارد زیر توجه داشته باشند:
- اگر شما نسبت به آباکاویر، لامیوودین یا هر ماده‌ای که داخل داروی اپزیکم وجود دارد حساسیت دارید، باید قبل از مصرف این دارو به دکترتان اطلاع دهید؛
- در صورتی که نسبت به هر داروی مشابه با این دارو، هر گونه داروی دیگر یا غذا یا مواد دیگری حساسیت دارید، به پزشک اطلاع دهید. در مورد آلرژی و حساسیتی که داشته‌اید و علائم آن (مثلاً جوش، کهیر، خارش، تنگی نفس، خس خس سینه، سرفه، تورم صورت، لب ها، زبان یا گلو و هرگونه واکنش آلرژیکی دیگر) به دکترتان اطلاع دهید؛
- اگر هر گونه بیماری کلیوی یا کبدی دارید، به دکتر اطلاع دهید؛
- در صورتی که در دوران شیردهی قرار دارید، به پزشک اطلاع دهید. زیرا در دوره‌ی شیردهی، نباید از داروی اپزیکم (آباکاویر و لامیوودین) استفاده نمائید.
- اگر فردی که از این دارو استفاده می‌کند یک کودک است و وزن کمتری از ۲۵ کیلوگرم دارد، باید به پزشک اطلاع دهید؛
در دوره مصرف داروی اپزیکم، چه چیزهایی باید بدانید و یا انجام دهید؟
- به تمامی کسانی که مسئول مراقبت از سلامتی شما هستند (اعم از دکترها، پرستاران، مسئول داروخانه و غیره) و همچنین دندانپزشک، بگویید که در حال استفاده از داروی اپزیکم هستید؛
- آزمایشات خون را به همان ترتیبی که دکتر به شما گفته است، مرتباً انجام دهید؛
- کسانی که از داروی آباکاویر استفاده می‌کرده‌اند، بیشتر دیده شده است که دچار حمله‌ی قلبی شوند. اما هنوز مشخص نیست که آباکاویر باعث ایجاد این مورد شده است یا خیر. در این مورد با دکترتان صحبت کنید؛
- اگر ریسک ابتلا به بیماری‌های قلبی را دارید (مثلاً دارای فشار خون بالا، کلسترول بالا، اضافه وزن، قند خون بالا یا دیابت هستید یا اعتیاد به سیگار دارید، یا مردی بالای ۴۰ سال هستید، خانمی هستید که استایل زندگیتان را تغییر داده‌اید، یا سایر افراد خانواده‌تان در سنین کم دچار بیماری‌های قلبی شده‌اند)، از خودتان بیشتر مراقبت کنید. در این مورد با دکتر خودتان نیز صحبت کنید؛
- اگر مصرف داروی اپزیکم را به دلیل این که نسبت به آن حساسیت داشته‌اید متوقف کرده‌اید، مجدداً مصرف آن را شروع نکنید. زیرا مصرف مجدد این دارو، خطراتی را به دنبال دارد. همچنین داروی باقیمانده‌ای را که مصرف نکرده‌اید، دور بریزید؛
اگر به هر دلیل دیگری، مصرف داروی اپزیکم را متوقف کردید، مجدداً مصرف آن را شروع نکنید مگر این که دکتر به شما گفته باشد. اگر بدون تجویز پزشک و خودسرانه اقدام به مصرف مجدد این دارو کنید، ممکن است بسیار خطرناک باشد؛
- مراقب باشید که قبل از تمام شدن دارویتان، نسبت به تهیه‌ی دارو اقدام کنید؛
- قبل از مصرف نوشیدنی‌های الکلی، با دکتر خود در این باره صحبت کنید؛
- این دارو، نمی‌تواند ایدز را درمان کند. باید تحت نظر پزشک خود باشید؛
- مصرف این دارو، مانع از سرایت HIV یا هپاتیت که از طریق خون و یا سکس (نزدیکی جنسی) به دیگران انتقال می‌یابد، نیست. بنابراین قبل از نزدیکی جنسی، حتماً از کاندوم استفاده کنید. همچنین سرنگ یا وسایلی مثل مسواک و تیغ را با دیگران سهیم نشوید؛
- مشکلات مربوط به لوزالمعده در کودکانی که از داروی لامیوودین (به همراه دیگر داروهای HIV و یا بدون آن ها) استفاده کرده‌اند، رخ داده است. گاهی اوقات این مورد منجر به مرگ نیز شده است. اگر در این باره سوالاتی دارید، از دکترتان کمک بگیرید؛
- اگر باردار هستید و یا قصد باردار شدن را دارید، به دکترتان اطلاع دهید. لازم است که در خصوص مزایا و همچنین خطرات مصرف اپزیکم در دوره‌ی بارداری، نکاتی را بدانید؛
نحوه مصرف
اپزیکم را به همان صورتی که دکتر برای شما تجویز کرده، مصرف کنید. قبل از مصرف، تمامی نکاتی که برای مصرف این دارو نوشته شده را به دقت مطالعه نمایید. از دستورالعمل‌های مصرف این دارو به دقت تبعیت کنید:
- اپزیکم را سر ساعت معینی مصرف کنید؛
- می‌توانید این دارو را به همراه غذا و یا بدون آن مورد مصرف قرار دهید؛
- اگر در بلعیدن دچار مشکل هستید، در این باره با دکترتان صحبت کنید؛
- به مصرف این دارو، همان گونه که دکتر برای شما تجویز کرده، ادامه دهید. حتی اگر احساس بهبود داشتید نیز به مصرف آن تا پایان دوره‌ای که دکتر برای شما در نظر گرفته، ادامه دهید؛
- در طول دوره‌ی درمان دقت داشته باشید که یادتان باشد مصرف این دارو را فراموش نکنید. این موضوع، بسیار اهمیت دارد؛
اگر مصرف این دارو را یک بار فراموش کردید، چه کار کنید؟
- به محض این که به یاد آوردید، آن را مصرف کنید؛
- چنانچه زمانِ به یادآوری شما، بسیار نزدیک به زمانِ مصرفِ بعدی بود، دوز فراموش شده را مصرف نکنید. فقط در نوبت بعدی، اپزیکم را مصرف کنید.
- از مصرف دو قرص در یک زمان و یا مصرف بیش از حد این دارو، خودداری کنید؛
- اگر یک بار مصرف این دارو را فراموش کردید، می‌توانید به دکترتان زنگ زده و از او در مورد این که چه کاری انجام دهید، راهنمایی بخواهید؛
برخی از عوارض جانبی خطرناک که در صورت مشاهده، باید بلافاصله به دکتر مراجعه کنید:
هشدار: اگرچه مکن است این موضوع به ندرت اتفاق بیفتد، اما برخی از افراد هنگامی که یک دارو را مصرف می‌کنند، ممکن است دچار عوارض جانبی خطرناک و حتی کُشنده‌ای در اثر مصرف آن دارو شوند. در صورتی که یکی از علائم زیر را داشتید که منجر به عوارض جانبی خطرناکی ممکن است بشود، بلافاصله به دکتر مراجعه کرده و یا از فوریت‌های پزشکی کمک بخواهید:
- علائمی از واکنش‌های آلرژیکی (حساسیتی) مانند: جوش، خارش، کهیر، قرمزی، تورم، تاول یا رنگ‌پریدگی پوست به همراه یا بدون تب، خس خس کردن قفسه‌ی سینه، احساس سفت شدگی در سینه یا گلو، مشکلا در تنفس یا قورت دادن یا حرف زدن؛ خشونت غیر عادی، ورم کردن دهان، صورت، لب‌ها، زبان یا گلو؛
- علائم مشکلات کبدی؛ مانند: ادرار تیره‌رنگ، احساس خستگی، گرسنه نبودن، معده درد یا دل درد، مدفوع کم رنگ، بالا آوردن، زرد شدن پوست یا چشم‌ها؛
- علائم لاکتیک اسید بیش از اندازه در خون؛ مانند: تند نفس کشیدن، ضربان قلب تند، ضربان قلب غیر طبیعی، معده درد شدید یا بالا آوردن، احساس خواب‌آلودگی زیاد، تنگی نفس، احساس خستگی یا ضعف خیلی شدید، سرگیجه‌ی خیلی شدید، احساس سرما خوردگی، درد عضلانی یا گرفتگی عضلات؛
- علائم نشان دهنده‌ی وجود مشکلات لوزالمعده؛ مانند: معده درد بسیار شدید، کمر درد خیلی شدید، دل درد شدید و یا بالا آوردن؛
- علائم مشکلات کلیوی، مانند: ناتوانی در ادرار کردن، تغییرات در میزان ادرار، وجود خون در ادرار، یا افزایش وزن بسیار زیاد؛
- سرگیجه‌ی خیلی شدید و یا غش کردن؛
- احساس فشار یا درد در قفسه‌ی سینه؛
- دل و دماغ نداشتن (افسرده بودن)؛
- دردهای دهانی؛
- ضعف یا درد عضلانی؛
- تورم غدد؛
- احساس سوزش، بی حسی، یا مورمور شدن به طور غیر نرمال؛
- تعریق؛
- تغییرات در میزان چربی‌های بدن؛
- وقتی که شما شروع به مصرف داروهایی برای بهبود HIV می‌کنید، تغییراتی در سیستم بدنی ممکن است به وقوع بپیوندد. اگر عفونتی دارید که قبلاً از آن مطلع نبودید، ممکن است در زمانی که داروی اپزیکم را مصرف می‌کنید، نمود پیدا کرده و سر بر آورد. اگر هر گونه علائم جدیدی بعد از شروع به مصرف داروی اپزیکم یا حتی اگر داروی اپزیکم را به مدت چند ماهی هست که مصرف می‌کنید، مشاهده کردید، بلافاصله به پزشک اطلاع دهید. این علائم می‌تواند شامل نشانه‌هایی از عفونت در بدن شما باشد؛ مانند: تب، گلو درد، ضعف، سرفه، یا تنگی نفس؛
سایر عوارض جانبی اپزیکم
همه‌ی داروها احتمال دارد که باعث ایجاد عوارض جانبی شوند؛ اگرچه، برخی از افراد، دچار عوارض جانبی نمی‌شوند و یا به طور خفیفی آن‌ها را تجربه می‌کنند.
اگر هر کدام از عوارض جانبی زیر و یا عوارض جانبی دیگری شما را اذیت کرد و یا از بین نمی‌رفت، به دکترتان مراجعه کرده و یا از فوریت‌های پزشکی کمک بخواهید:
- سرگیجه؛
- سردرد؛
- قادر به خوابیدن نبودن؛
- احساس خستگی یا ضعف؛
- معده درد؛
- مدفوع سست (اسهال)؛
البته لازم است ذکر شود که ممکن است عوارض جانبی دیگری نیز در صورت استفاده از این دارو رخ دهد. چنانچه موارد دیگری را مشاهده نمودید، به دکتر مراجعه کنید. در صورتی که در مورد عوارض جانبی در اثر مصرف این دارو سوالاتی دارید، از دکترتان بپرسید و یا از فوریت های پزشکی کمک بخواهید.
اگر بیش از اندازه، این دارو را مصرف کردید، چه کنید؟
در صورتی که از این دارو به میزان زیادتری استفاده کردید، باید بلافاصله از فوریت‌های پزشکی کمک بخواهید. نام دارو، این که چه قدر آن را مصرف کردید و در چه زمانی دارو را مورد استفاده قرار دادید را به مرکز فوریت‌های پزشکی اطلاع دهید.
نحوه‌ی نگهداری داروی اپزیکم و همچنین دور انداختن آن
- دارو را در دمای اتاق نگه دارید؛
- دارو را در مکان خشک و کم رطوبت نگهداری کنید. آن را در حمام و یا دستشویی قرار ندهید؛
- تمامی داروهایتان را در مکان امنی قرار بدهید. همچنین داروها را دور از دسترس کودکان و حیوانات اهلی قرار بدهید؛
- داروهای استفاده نشده و یا منقضی شده را دور بریزید. دارو را درون توالت و یا چاه تخلیه نریزید مگر اینکه دکتر به شما گفته باشد. در مورد بهترین راه برای دور انداختن داروی اپزیکم، از مسئول داروخانه سوال بپرسید. زیرا ممکن است برنامه‌های بازیافت و جمع آوری داروها، در منطقه‌ی شما اجرا بشود. در نتیجه شما می‌توانید داروهای استفاده نشده‌ی خود را به این مراکز بازیافت دارو تحویل بدهید.
نکاتی برای مصرف کنندگان دارو
اگر علائم و یا مشکلات سلامت شما بهبود نیافتند و یا اینکه بدتر شدند، به دکترتان مراجعه کنید؛
دارویتان را با دیگران سهیم نشوید و همچنین از داروهای افراد دیگر استفاده نکنید؛
لیستی از تمامی داروهایی که مصرف می‌کنید (چه داروهای با نسخه، چه بدون نسخه، ویتامین‌ها و غیره) را به همراه خودتان داشته باشید. این لیست را به هر دکتری که مراجعه می‌نکید، نشان دهید تا بداند که شما در حال حاضر از چه داروهایی استفاده می‌کنید؛
قبل از اینکه شروع به مصرف هر گونه دارویی (اعم از داروهای با نسخه یا بدون نسخه، داروهای گیاهی، ویتامین‌ها) بکنید، دکترتان را در جریان قرار دهید؛
هر دارویی را که می‌خواهید مصرف کنید، حتماً دستورالعمل مصرف دارو را که به همراه آن درون جعبه‌ی دارو و یا روی جلد آن نوشته شده را به دقت مطالعه کنید.
اگر سوالی در مورد مصرف دارو دارید، فقط از دکتر یا متخصص داروخانه بپرسید.
تمامی مواردی که در این صفحه نوشته شده را قبل از اجرا، با دکترتان در میان گذارید تا مطمئن شوید که این اطلاعات که برای عموم بیمارانی که از این دارو استفاده می‌کنند نوشته شده، در مورد شما نیز صدق می‌کند.
ترجمه ی اختصاصی مجله قرمز / با اندک تصرف و تلخیص
منبع : drugs.com
اگر این مطلب برای شما مفید بود، پیشنهاد می‌شود مطلب آشنایی با بیماری ایدز را نیز مطالعه کنید.