داروی پروکلرپرازین و نگاهی کلی به ویژگی ها و کارکردهای اساسی این دارو

داروی پروکلرپرازین جز داروهایی آنتی سایکوتیک و درمان کننده موارد روان پریشی است. این دارو که جز داروهای خانواده فنوتیازین است، دارای مکانیسم عملی بر پایه تغییرات در موارد شیمیایی موجود در مغز است که اساس ابتلا به بیماری‌های سایکوتیک را در فرد مبتلا تشکیل می‌دهند. از کارکردهای این دارو که معمولاً به صورت خوراکی مصرف می‌شود، درمان اختلالاتی مانند اسکیزوفرنی (شیزو فرنی) و همچنین برطرف کننده علائم تهوع و استفراغ شدید و درمان اختلال اضطراب است.  این دارو ممکن است برای اهداف غیر از مواردی که در این راهنمای دارویی ذکر شده، استفاده شود. در این مقاله به معرفی، چگونگی کارکرد و نکات طلایی حین مصرف این دارو می‌پردازیم.

اطلاعات مهم مربوط به داروی پروکلرپرازین

اگر فرد اخیراً از الکل و یا نوشیدنی‌های الکلی، داروهای آرام بخش و تسکین دهنده و یا همچنین داروهای نارکوتیک استفاده کرده است، برای پیشگیری از ایجاد تداخل دارویی و عوارض ناشی از آن نباید این دارو را مصرف کند.

با توجه به اثرات قوی و گاها مخرب این دارو مصرف این دارو در افرا زیر دوسال و با وزن کمتر از ۲۰ پوند (۹ کیلو) ممنوع است. همچنین بعد از انجام عمل جراحی، مصرف این دارو برای کودکان توصیه نمی‌گردد.

با توجه به اینکه مصرف این دارو در افراد سالمند ممکن است باعث افزایش احتمال مرگ و میر مرتبط با بیماری‌هایی مانند زوال عقل را افزایش دهد، استفاده از این دارو در این دسته افراد توصیه نمی‌گردد.

نکاتی  که باید  قبل از استفاده از این دارو  بدانید

با در نظر گرفتن عوارض جانبی شدید این دارو در کودکان خردسال، مصرف این دارو در افرا زیر دوسال و با وزن کمتر از ۲۰ پوند (۹ کیلو) ممنوع است. از این رو در صورت ابتلای کودک شما به تهوع یا استفراغ شدید، تب، اسهال و یا آنفلوانزا قبل از مصرف این دارو توسط کودک شما، با یک پزشک مجرب مشورت کنید.

بعد از انجام عمل جراحی، مصرف این دارو برای کودکان توصیه نمی‌گردد.

یکی از بیماری‌های که ممکن از در اثر استفاده طولانی مدت از این دارو، احتمال ابتلای به آن بالا رود، ختلال در حرکات دودی روده است. هرچه زمان طولانی‌تری از این دارو استفاده کنید، طبیعتاً شانس ابتلای به این عارضه بیشتر خواهد شد. نکته حائز اهمیت این است که این مورد در زنان و افراد زندگی به علت شیوه زندگی، احتمال بیشتری برای وقوع دارد. از این رو چه با مصرف هدفمند این دارو و چه با تغییر مناسب در شیوه زندگی فرد می‌بایست از ابتلای به این بیماریها پیشگیری شود.

 اگر تا به حال سابقه مصرف این دارو را دارید، در این موارد برای اینکه مطمئن شوید،  مصرف این دارو برای شما ایمن است و خطری در پی ندارد، با پزشک مشورت کنید:

• مشکلات مربوط به دفع ادرار؛
• وجود یک انسداد در روده فرد؛
• ابتلای به عارضه گلوکوم؛
• ابتلا به بیماری‌های قلبی – عروقی؛
• فشار خون پایین ( هیاپو تنشن)؛
• سرطان سینه؛
• ابتلای به بیماری‌های کبدی؛
• تومور غدد آدرنال (فئوکروموسیتوم)؛
• تشنج، یا سابقه ابتلای به تومور مغزی؛
• بیماری پارکینسون؛ یا
• رخ دادن یک عارضه جانبی شدید در هنگام استفاده از این دارو و یا یک دیگر از داروهای خانواده فنوتیازین.

اگر فرد مصرف کننده این دارو دچار گرمازدگی، سرماخوردگی و یا در مواجهه با سموم حشره کش بوده است، برای پیشگیری از رخداد عوارض نامطلوب، قبل از مصرف این دارو بهتر است با پزشک معالج خود مشورت کند.

مشخص نیست که این دارو به یک جنین آسیب برساند یا نه . اگر باردار یا در حین درمان، باردار شدید، به پزشک خود اطلاع دهید و بدون اطلاع پزشک آن دارو را مصرف نکنید.

ذکر این نکته که استفاده از داروهای آنتی سایکوتیک به خصوص در ۳ ماهه آخر بارداری ممکن است در نوزادان باعث وقوع مشکلاتی مانند علائم محرومیت، ایجاد مشکلات در تنفس، مشکلات تغذیه‌ای، اضطراب، لرزش و ترمور عضلات شود، ضروری است. با این وجود، اگر فرد مصرف این داروها را در دوران بارداری متوقف کند، ممکن است علائم محرومیت را تجربه کند. از این رو لازم است که در صورت بارداری، فر مصرف داروی پروکلرپرازین بدون را بدون مشاوره با پزشک معالج خود متوقف نکند.

چه اتفاقی می افتد اگر شما یک دوز از این دارو را فراموش کنید؟

به محض اینکه شما دوز فراموش شده را به یاد آوردید، آن را مصرف کنید. اگر تقریبا موقع نوبت بعدی مصرف دوز بعدی است، از مصرف دوز فراموش شده اجتناب کنید . برای جبران دوز از دست رفته قبلی در دوز بعدی از داروی اضافه استفاده نکنید.

اگر از این دارو بیش از حد مصرف کنید، چه اتفاقی می افتد؟

با مراقبت های پزشکی اورژانس و یا کمک های اضطراری برای مسمومیت، تماس بگیرید. با توجه به اینکه مصرف نادرست این دارو به خصوص در فردی که بدون تجویز پزشک متخصص از آن استفاده کرده است، می‌تواند مرگبار باشد.

مصرف بیش از حد این دارو (آور دوز) می‌تواند سبب ابتلای فرد مصرف کننده به علامی نظیر خواب آلودگی شدید، ضربان قلب نامنظم، آشفتگی، تشنج یا غش کردن شود.

فرد مصرف کننده این دارو باید از مصرف الکل و یا نوشیدنی‌های الکلی اجتناب کند زیرا مصرف آن باعث بالا رفتن احتمال ابتلای به عوارض جانبی ناشی از مصرف این دارو و حتی مرگ می‌شود.

مصرف داروی پروکلرپرازین ممکن است تفکر یا پاسخ دهی شما را مختل کند. اگر شما در حال رانندگی و یا در حین انجام هر کاری هستید که نیاز دارد که به گوش باشید، هوشیار باشید.

اجتناب از بلند شدن سریع از حالت نشسته یا دراز کشیدن چون ممکن است احساس سرگیجه کنید. برای جلوگیری از سقوط، به‌آرامی و یکنواخت بلند شوید.

عوارض جانبی داروی پروکلرپرازین

اگر شما نشانه هایی از یک واکنش آلرژیک به این دارو مانند: راش پوستی یا کهیر (با یا بدون تب یا درد مفاصل)؛ اشکال در تنفس؛ تورم صورت، لب ها، زبان یا گلو، را مشاهده کنید با اورژانس پزشکی تماس بگیرید.

در صورت ابتلا به یکی از این علائم اختلال در حرکات دودی روده مصرف این دارو را متوقف کرده و فوراً به پزشک خود اطلاع دهید:

• ترمور یا لرزش در بازوها یا پاهای فرد مصرف کننده این دارو؛
• حرکات غیرقابل کنترل عضلات در چهره فرد (جویدن، صدای ملچ ملوچ لب، اخم کردن، حرکات غیر قابل کنترل زبان، چشمک زدن یا حرکت غیر قابل ارادی چشم)؛ یا
• هر جنبشی عضلانی جدید و غیر عادی که فرد نمی‌تواند آنها را کنترل کند.

اگر موارد زیر را داشتید،  فورا به پزشک خود اطلاع دهید:

• احساس سبکی در سر، یعنی شبیه اینکه فرد ممکن است بیهوش شود؛
• دفع مقادیر کم ادرار یا عدم توانایی در دفع ادرار کردن؛
• وجود مشکلاتی در بلع، سفتی یا اسپاسم عضلانی در گردن فرد؛
• احساس بی قراری، ترس و یا هیجان زدگی مفرط.
• یرقان (زرد شدن پوست یا چشم)؛
• ضربان قلب سریع یا آهسته؛
• تعداد کم گلبول‌های سفید فرد و علائم آن شامل ضعف ناگهانی یا بیماری، تب، لرز، گلودرد، تورم در لثه‌ها، زخم‌های دهانی، درد در هنگام بلع، زخم‌های پوستی، سرفه، وجود مشکلاتی در هنگام نفس کشیدن؛
• سندرم لوپوس شامل درد مفصلی یا تورم همراه با تب، غدد تورم، درد عضلانی، درد قفسه سینه، استفراغ، افکار یا رفتار غیر معمول و لکه دار شدن پوست. یا
  واکنش سیستم عصبی شدید مانند سفتی شدید عضلات، تب بالا، عرق کردن، سردرگمی و گیجی، ضربان قلب سریع یا نامنظم، لرزش و ترمور، احساسی مثل اینکه ممکن است بیهوش شوید.

عوارض جانبی مانند سختی و احساس درد شدید در هنگام دفع ادرار یبوست و سردرد ممکن است احتمال بیشتری برای وقوع در افراد سالمند داشته باشد.

عوارض جانبی شایع این دارو شامل موارد زیر است:

• سرگیجه، خواب آلودگی؛
• تاری دید؛
• ابتلای به خارش یا بثورات پوستی؛
• از دست دادن دوره‌های قاعدگی یا
• وجود مشکلاتی در خواب (نظیر بی خوابی).

چه داروهایی پروکلرپرازین را تحت تأثیر قرار می‌دهند؟

مصرف داروی پروکلرپرازین همراه با داروهای دیگر می‌تواند منجر به عوارض جانبی خطرناک و یا تهدیدکننده زندگی شود. قبل از مصرف یک قرص خواب، داروهای ضد درد تخدیری، داروهای تجویزی برای درمان سرفه، مصرف یک شل کننده (آرامش‌ دهنده) عضلانی، یا داروهای مصرفی برای اضطراب، افسردگی، یا تشنج با پزشک خود مشورت کنید.

به پزشک خود در مورد تمام داروهای فعلی خود چه داروهایی که شروع یا متوقف کرده‌اید، به‌ویژه موارد زیر اطلاع دهید:

• لیتیوم کربنات؛
• پروپرانولول ( ایندرال)؛
• مصرف یک داروی دیورتیک یا “داروهای مدر “؛
• مصرف یک رقیق کننده خون ( مانند وارفارین، کومادین، جانتوون)؛ یا
• داروهای درمان کننده عارضه تشنج.

این لیست کامل نیست. ممکن است داروهای دیگری با این دارو تداخل داشته باشند. به پزشک خود در مورد داروهایی که مصرف می‌کنید اطلاع دهید. این داروها شامل داروهای تجویزی یا داروهای مصرفی بدون نسخه، ویتامین‌ها، و محصولات گیاهی است. هرگز یک داروی جدید را بدون اطلاع به پزشک خود، شروع نکنید.

اطلاعات بیشتر در مورد داروی پروکلرپرازین

به یاد داشته باشید که این دارو را به دور از دسترس کودکان نگه داری کرده و با فرد دیگری به خاطر عوارض احتمالی ناشی از مصرف یا مصرف نادرست آن به اشتراک نگذارید و این دارو را تنها زمانی مصرف کنید که توسط پزشک معالج برای شما تجویز شده باشد

منبع: drugs.com

این مقاله به‌طور اختصاصی توسط امین ظهورتبار از گروه نویسندگان مجله قرمز ترجمه‌ و تألیف شده است