داروی زیپراسیدون (Ziprasidone) جز داروهایی که برای درمان بیماری‌های سایکوتیک اعصاب و روان به کار می‌رود. این دارو برای درمان اسکیزوفرنی (شیزوفرنی) و علائم مانیک (شیدایی) در اختلال دوقطبی (شیدایی – افسردگی) به کار می‌رود. جدای از موارد یاد شده ممکن است که از این دارو برای دیگر موارد که در این مقاله ذکر نشده است، استفاده شود. در این مقاله سعی خواهیم کرد که علاوه بر معرفی اجمالی این دارو، به بررسی نحوه مصرف، عوارض جانبی احتمالی و دیگر نکات مهم در مصرف این دارو بپردازیم.

 

اطلاعات مهم در مورد داروی زیپراسیدون

در صورتی که شما مبتلا به موارد زیر باشید، نباشید از این دارو استفاده کنید:

  • بیماری مربوط به ریتم ضربان قلب،
  • سندرم طولانی مدت QT،
  • نارسایی کنترل نشده قلبی،
  • و یا اگر فرد مصرف کننده اخیرا یک حمله قلبی را تجربه کرده باشد.

فهرستی از تمام داروهای مصرفی خود را به خصوص موارد زیر را به هر پزشک و یا ارائه‌دهنده خدمات بهداشتی که به شما ارائه می‌دهد، ارائه دهید. داروهای بسیاری وجود دارند که ممکن است مصرف همزمان آنها با داروی زیپراسیدون باعث تداخل دارویی گردد. از این رو لازم است که موارد فوق همراه با این دارو مصرف نگردند.

اطلاعات کلیدی در مورد داروی زیپراسیدون

در صورتی که دچار علائم زیر شدید مصرف این دارو را قطع کرده و سریعاً به پزشک معالج خود اطلاع دهید:

  • سرگیجه ناگهانی،
  • ضربان قلب سریع و یا
  • تپش قلب،
  • لرزش در قفسه سینه،
  • ضعف در تنفس یا
  • راش‌های پوستی جدید یا تشدید شده همراه با تب و یا
  • تورم غدد.

با توجه به اینکه مصرف این دارو در افراد سالمند ممکن است باعث افزایش احتمال مرگ و میر مرتبط با بیماری‌هایی مانند زوال عقل را افزایش دهد، استفاده از این دارو در این دسته افراد توصیه نمی‌گردد.

 

نکاتی  که باید  قبل از استفاده از این دارو  بدانید

اگر به موارد زیر مبتلا هستید، بدون مشورت با پزشک خود شروع به استفاده از این دارو نکنید:
  • بیماری مربوط به ریتم ضربان قلب،
  • سندرم طولانی مدت QT،
  • نارسایی کنترل و یا درمان نشده قلبی،
  • و یا اگر فرد مصرف کننده اخیرا یک حمله قلبی را تجربه کرده باشد.

از آنجا که مصرف این دارو ممکن در فرد مصرف کننده باعث ایجاد حالت‌های خطرناکی از بیماری‌های قلبی شده و با توجه به اینکه این خطرات در فردی که داروهای خاص دیگری را بری کنترل و درمان بیماری‌های دیگری استفاده می‌کند، اگر فرد از داروهای زیر استفاده کند، ممکن است که پزشک معالج او برنامه درمانی او را تغییر دهد:

  • داروهای ضد افسردگی،
  • داروی گشاد کننده برونش برای درمان بیماری آسم؛
  • داروهای مصرفی برای درمان سرطان؛
  • داروهای خاص برای درمان عفونت؛
  • داروهای مصرفی برای درمان بیماری فشار خون قلبی یا فشار خون اولیه؛
  • داروهای مصرفی برای درمان یا پیشگیری از ابتلای به بیماری مالاریا؛
  • داروهای مصرفی برای پیشگیری از حالت تهوع و استفراغ؛
  • داروهای مصرفی برای درمان اختلالات روحی و روانی؛ یا
  • داروهای مصرفی برای درمان بیماری ایدز یا عفونت اچ آی وی.

اگر تاکنون موارد زیر را تجربه کرده اید، به پزشک خود اطلاع دهید:

  • هرگونه مشکل قلبی – عروقی،
  • حمله قلبی و یا سکته مغزی،
  • غش کردن،
  • ابتلا به سرطان سینه،
  • سطوح خونی پایینی از عناصر پتاسیم و یا منیزیم،
  • دیابت ( مصرف این دارو ممکن است قند خون را در فرد مصرف کننده افزایش دهد)،
  • تشنج و صرع،
  • افکار خودکشی،
  • بیماری آلزایمر،
  • وجود مشکلاتی در بلع،
  • بیماری کبدی و یا
  • بیماری کلیه.

مصرف داروی زیپراسیدون در سه ماه آخر بارداری در کودک به دنیا آمده ممکن است باعث ایجاد مشکلاتی نظیر مشکل در تنفس، تغذیه و پیدایش علائم محرومیت در او شود. از این رو فرد مصرف کننده این دارو در صورت بارداری نیاز است که فوراً به پزشک معالج خود اطلاع دهد و همچنین بدون مشورت با پزشک خود مصرف این دارو را به صورت خودسرانه قطع نکند.

در طول مصرف این دارو، فرد مصرف کننده دارو نمی تواند کودک خود را با شیرمادر تغذیه کند.

افراد سالمند نسبت به عوارض جانبی این دارو ممکن است حساسیت بیشتری داشته باشند.

مصرف این دارو برای افراد زیر ۱۸ سال توصیه نمی‌شود و قابل تأیید نیست.

 

روش مصرف داروی زیپراسیدون

داروی زیپراسیدون را دقیقاً همانطور که توسط پزشک شما تجویز می‌شود، مصرف کنید. راهنمایی‌های بر روی برچسب نسخه خود را خوانده و براساس آن عمل کنید. دکتر شما ممکن است گاهی اوقات دوز داروی شما  را برای اطمینان برای گرفتن  بهترین نتایج،  تغییر دهید. این دارو  را در مقادیر بزرگتر و یا کوچکتر از مقادیر  توصیهشده مصرف نکنید.

این دارو را به صورت کامل و همراه با غذا مصرف کنید.

در طول مصرف این دارو شما ممکن است نیاز به انجام منظم آزمایشات پزشکی داشته باشید.

در صورتی که فرد مصرف کننده این دارو مبتلا به بیماری دیابت استف لازم است که در طول مصرف این دارو سطوح قند خود را به صور منظم چک کند.

تا زمان بهبودی  و اثر کامل این دارو ممکن است چندین هفته طول بکشد، از این رو حتی اگر فرد مصرف کننده این دارو احساس بهبودی کرد، نباید مصرف دارو را به طور ناگهانی قطع کند بنابراین اگر علائم بیماری بهبود نیافته است، باید به مصرف این دارو بنابر دستور پزشک تا زمان حصول بهبودی ادامه داد.

داروی زیپراسیدون باید در دمای اتاق و به‌ دور از گرما ، رطوبت و همچنین نور خورشید نگهداری شود.

روش مصرف داروی زیپراسیدون

 

چه اتفاقی می افتد اگر شما یک دوز از این دارو را فراموش کنید؟

به محض اینکه شما دوز فراموش شده را به یاد آوردید، آن را مصرف کنید. اگر تقریباً موقع نوبت بعدی مصرف دوز بعدی است، از مصرف دوز فراموش شده اجتناب کنید. برای جبران دوز از دست رفته قبلی در دوز بعدی از داروی اضافه استفاده نکنید. برای پیشگیری از این وضعیت، قبل از اتمام موجودی این دارو، نسبت به جایگزینی آن اقدام کنید.

اگر از این دارو بیش از حد مصرف کنید، چه اتفاقی می افتد؟

با مراقبت‌های پزشکی اورژانس و یا کمک‌های اضطراری برای مسمومیت دارویی، تماس بگیرید.

در هنگام مصرف این دارو  باید از چه مواردی اجتناب کنید؟

با توجه به اینکه ممکن است استفاده از داروی زیپراسیدون  باعث  کاهش هوشیاری و تمرکز در فرد مصرف آن شود، در هنگام فعالیت‌هایی مثل رانندگی، ماشینکاری و سایر فعالیت‌هایی که ممکن است خطرناک باشند  باید به شدت احتیاط را در دستور کار خود قرار داد تا از حوادثی نظیر تصادف، سقوط  و آسیب‌های شدید پیشگیری شود.

در طول مصرف این دارو از گرم کردن بیش از حد بدن خود بپرهیزید. از آنجا که یکی از اثرات این دارو افزایش حساسیت نسبت به گرما و البته سرما در سطح مصرف کننده است. با توجه به اینکه تعریق بیش از حد ممکن است منجر به گرمازدگی شود، پس بهتر است در هنگام مصرف این دارو از فعالیت‌های شدید ورزشی و دیگر فعالیت‌هایی که منجر به تعریق زیاد می‌شوند، تا حد امکان اجتناب کرده و همچنین برای پیشگیری از گرمازدگی مقادیری کافی از مایعات را مصرف کرد.

با توجه به اینکه، مصرف همزمان الکل و نوشیدنی‌های الکلی با داروی زیپراسیدون ممکن است باعث افزایش احتمال وقوع عوارض خطرناکی شود، از این رو در هنگام مصرف این دارو باید از مصرف الکل و نوشیدنی‌های الکلی اجتناب شود.

اجتناب از بلند شدن سریع از حالت نشسته یا دراز کشیدن چون ممکن است احساس سرگیجه کنید. برای جلوگیری از سقوط، به‌آرامی و یکنواخت بلند شوید.

 

عوارض جانبی داروی زیپراسیدون

اگر شما نشانه هایی از یک واکنش آلرژیک به این دارو مانند: راش پوستی یا کهیر (با یا بدون تب یا درد مفاصل)؛ اشکال در تنفس؛ تورم صورت، لب ها، زبان یا گلو، را مشاهده کنید با اورژانس پزشکی تماس بگیرید.

در صورتی که فرد مصرف کننده این دارو با یک واکنش جدی نسبت به این دارو نظیر خارش پوست، تب، غدد تورم، علائم بیماری آنفولانزا، درد عضلانی، ضعف شدید، کبودی غیر معمول، یا زرد شدن پوست یا چشم در فرد مصرف کننده که ممکن است بر فعالیتهای روزانه فرد مصرف کننده این دارو تأثیر بگذارد، نیاز است که فوراً به پزشک خود اطلاع داده و یا به اورژانس پزشکی مراجعه کند. لازم به ذکر است که واکنش‌هایی نظیر واکنش‌های یاد شده در بالا ممکن است چند هفته بعد از شروع مصرف داروی زیپراسیدون در فرد مصرف کننده پدیدار شود.

 

اگر شما هرکدام از علائم زیر  را مشاهده کردید، فورا مصرف این دارو را قطع کرده و با پزشک خود تماس بگیرید:

  • علائم ضربان بالای قلبی و یا تپش قلب، سست شدن قفسه سینه، تنگی نفس و سرگیجه ناگهانی (احساسی مثل اینکه ممکن است بی هوش شوید)؛
  • حرکات غیرقابل کنترل عضلات در چهره (مانند جویدن، حرکات لب، اخم کردن، حرکت زبان، چشمک زدن یا حرکت چشم)؛
  • هر خارش پوستی، و مهم نیست که چقدر این خارش خفیف باشد،
  • علائم کمبود تعداد گلبولهای سفید خونی مانند تب، زخم دهان، زخم‌های پوستی، گلو درد، سرفه، وجود مشکل در هنگام تنفس؛
  • علائم قند خون بالا مانند افزایش تشنگی، افزایش ادرار، خشکی دهان، بوی نفس میوه‌ای؛ یا
  • واکنش سیستم عصبی شدید مثل سفتی شدید عضلات، تب بالا، عرق کردن، احساس حالت گیجی و سردرگمی، تحریک پذیری.

 

عوارض جانبی شایع این دارو شامل موارد زیر است :

  • سرگیجه، خواب آلودگی، ضعف؛
  • تهوع، استفراغ؛
  • وجود مشکلاتی در بلع،
  • احساس بی قراری کردن،
  • رعشه (ترمور)؛
  • وجود مشکلاتی در بینایی؛ یا
  • آبریزش بینی، سرفه جدید یا بدتر شدن تعداد و یا شدت سرفه.

این یک لیست کامل از عوارض جانبی این دارو نیست و موارد  دیگری  ممکن است رخ  دهد. برای توصیه‌های پزشکی در مورد عوارض جانبی با پزشک خود تماس بگیرید. در صورت  مشاهده عوارض جانبی به FDA این موارد را گزارش کنید.

 

چه داروهایی داروی زیپرسیدون را تحت تاثیر قرار می دهند؟

از آنجا که مصرف این دارو می تواند ایجاد در فرد مصرف کننده باعث مشکلات جدی قلبی – عروقیش شده و همچنین خطر ابتلا به این بیماری ها ممکن است با مصرف همزمان برخی داروهای مصرف ی دیگر برای درمان عفونت، آسم، مشکلات قلبی – عروقی، فشار خون بالا، افسردگی، بیماری روحی، سرطان، مالاریا یا HIV افزایش یابد، لذا احتیاط و اجتناب از مصرف همزمان و متعاقب آن پیشگیری از تداخلات دارویی ضروری است.

مصرف داروی زیپراسیدون همراه با داروهای دیگر می‌تواند منجر به عوارض جانبی خطرناک و یا تهدیدکننده زندگی شود. قبل از مصرف یک قرص خواب، داروهای ضد درد تخدیری، داروهای تجویزی برای درمان سرفه، مصرف یک شل کننده (آرامش‌ دهنده) عضلانی، یا داروهای مصرفی برای اضطراب، افسردگی، یا تشنج با پزشک خود مشورت کنید.

مصرف هم‌زمان بسیاری از داروها می‌تواند با مصرف این دارو تداخل ایجاد کند. این داروها شامل داروهای تجویزی یا بدون نسخه، ویتامین‌ها و محصولات و داروهای گیاهی است. با پزشک خود در مورد تمام داروهای مصرفی فعلی خود و یا داروهایی که شروع و یا متوقف کرده اید ، مشورت کنید.

 

اطلاعات بیشتر

به یاد داشته باشید که این دارو را به دور از دسترس کودکان نگه داری کرده و با فرد دیگری به خاطر عوارض احتمالی ناشی از مصرف یا مصرف نادرست آن به اشتراک نگذارید و این دارو را تنها زمانی مصرف کنید که توسط پزشک معالج برای شما تجویز شده باشد.

منبع مقاله Drugs.com

ترجمه و تالیف اختصاصی توسط مجله قرمز