داروی زولادکس (goserelin) نوعی از یک هورمون انسان ساخت است که دارای ویژگی‌هایی مانند تنظیم فرآیندهای بدن است. مصرف این دارو باعث افزایش هورمون‌هایی می‌شود که از تولید بعضی مواد در بدن جلوگیری می‌کند. از این داروی برای درمان بیماری سرطان پروستات در مردان استفاده می‌شود. همچنین از جمله کاربردهای داروی یاد شده در زنان برای درمان سرطان پستان یا اندومتریوز است. جدای از موارد فوق در زنان از این دارو برای آماده سازی رحم برای درمان عرضه آندومتر (یک نوع جراحی برای از بین بردن خونریزی غیر طبیعی در رحم زنان) استفاده می‌شود. در این مقاله سعی خواهیم کرد که به معرفی اجمالی این دارو شامل اطلاعات مهم، نکات قبل و حین و بعد از مصرف، نحوه مصرف، عوارض جانبی داروی زولادکس و دیگر موارد به تفصیل بپردازیم.
اطلاعات مهم در مورد داروی زولادکس
مصرف داروی زولادکس می‌تواند به کودک به دنیا نیامده آسیب برساند و یا اینکه باعث نقص در نوزاد شود. به جز در موردی که شما تحت درمان سرطان سینه قرار دارید، نباید از این دارو در دوران بارداری استفاده کنید. برای پیشگیری از ابتلای به عارض این دارو نیاز است که در طول درمان و همچنین تا ۱۲ هفته پس از درمان با این دارو از یک روش غیر هورمونی (مانند کاندوم) استفاده کنید. اگر باردار بودید یا در حین درمان با این دارو ، باردار شدید، به پزشک خود اطلاع دهید. در هنگام استفاده از این دارو، شما نباید کودک شیرخوار خود را با شیر مادر تغذیه کنید.
در صورتی که شما به داروی goserelin و داروهای هورمونی دیگری مثل لئوپرولید (Lupron, Eligard, Viadur) ، نافارلین (Synarel)، گانیرلیکس (Antagon) حساسیت دارید نباید از داروی زولادکس استفاده کنید.
پیش از شروع مصرف این دارو ضروری است که فرد مصرف کننده اگر به بیماری‌هایی نظیر دیابت، پوکی استخوان، مشکلات درگیر کننده ستون فقرات، حمله قلبی، سکته مغزی، بیماری‌های درگیر کننده عرق کرونر مانند فشار خون بالا، کلسترول بالا و..، اضافه وزن، خونریزی غیر طبیعی و یا هرگونه مشکلات در هنگام ادرار کردن و یا مصرف سیگار به پزشک معالج خود اطلاع دهد.
یکی از عوارضی از ممکن است فرد مصرف کننده داروی زولادکس را تهدید کند کاهش تراکم معدنی استخوان و در نتیجه بالاتر رفتن شانس ابتلای به بیماری استئوپروزیس (پوکی استخوان) باشد. در مواردی همچون مصرف سیگار توسط شخص مصرف کننه این دارو، مصرف الکل و یا نوشیدنی‌های الکلی، سابقه خانوادگی ابتلای به بیماری پوکی استخوان، مصرف داروهایی نظیر داروهای کنترل کننده و پیشگیری از تشنج و یا مصرف استروئیدها نیاز است که با پزشک معالج مشورت شود.
اگر در هنگام مصرف داروی زولادکس دچار عوارض شدیدی مانند موارد زیر شدید نیاز است که سریعاً به پزشک مراجعه کنید:
- بی حسی شدید یا حس سوزن سوزن شدن در پاها ،
- ضعف عضلانی،
- وجود مشکلاتی در حفظ تعادل یا هماهنگی در حرکات بدن،
- از دست دادن کنترل مثانه یا روده،
- ادرار کردن کمتر از حد معمول و یا عدم توانایی در دفع ادرار،
- درد یا سوزش در هنگام ادرار کردن،
- وجود خون در ادرار یا مدفوع فرد مصرف کننده این دارو،
- کبودی،
- افزایش تشنگی یا پر ادراری،
- بوی نفس میوه‌ای،
- وجود مشکل در هنگام نفس کشیدن،
- بی حسی یا ضعف ناگهانی،
- سردرد ناگهانی شدید،
- سردرگمی و گیجی،
- وجود مشکلاتی در حوزه بینایی یا گفتار،
- درد قفسه سینه که به سمت بازوی یا شانه فرد گسترش می‌یابد.
نکاتی که باید قبل از استفاده از این دارو بدانید
- در صورتی که شما به داروی goserelin و داروهای هورمونی دیگری مثل لئوپرولید (Lupron, Eligard, Viadur) ، نافارلین (Synarel)، گانیرلیکس (Antagon) حساسیت دارید.
- به جز در موردی که شما تحت درمان سرطان سینه قرار دارید، نباید از این دارو در دوران بارداری استفاده کنید.
در این موارد برای اینکه مطمئن شوید، مصرف این دارو برای شما ایمن است و خطری در پی ندارد، با پزشک مشورت کنید:
- دیابت،
- سکته قلبی، سکته مغزی،بیماری‌های قلبی،
- داشتن یک یا چند مورد از عوامل خطر زا برای افراد مبتلا به بیماری عروق کرونر (مانند فشار خون بالا، کلسترول بالا، سیگار کشیدن و اضافه وزن).
- سابقه شخصی یا خانوادگی ابتلا به سندرم طولانی مدت QT،
- ابتلای به بیماری پوکی استخوان و یا کاهش تراکم استخوانی،
- ابتلا به مشکلی که ممکن است بر روی ستون فقرات تاثیر منفی بگذارد،
- خونریزی غیر طبیعی واژینال که توسط پزشک بررسی نشده است؛ یا
- اگر داروهای رقیق کننده خون مانند وارفارین (یا Coumadin، Jantoven) مصرف می‌کنید.
قبل از دریافت فرم کاشتنی این دارو (ایمپلمنت) نیاز است که نتیجه آزمایش بارداری فرد مصرف کننده (در صورتی که خانم است) منفی باشد.
معلوم نیست که این دارو می‌تواند از طریق تغذیه با شیر مادر به نوزاد انتقال یابد و ممکن است به یک کودک شیرخوار آسیب برساند یا نه. شما در طول مصرف این دارو نباید نوزاد شیرخوار خود را با شیرمادر تغذیه کنید.
نحوه مصرف داروی زولادکس
ایمپلنت (فرم کاشتنی) زولادکس هر ۲۸ روز یک بار، از طریق یک سوزن به داخل پوست معده شما تزریق می‌شود.
اگر شما این دارو را در قالب شیمی درمانی دریافت می‌کنید، ممکن است دوز درمانی آن متفاوت باشد. از این رو لازم است که با پیروی از دستورالعملی که پزشک معالج تعیین کرده، در هر ماه داروی مورد نظر را از طریق تزریق دریافت نمایید.
فرم کاشتنی این دارو به صورتی که فردی که دارو در پوست او کاشته شده است، نمی‌تواند آن را احساس کند.
مصرف این دارو باعث تنظیم سطح هورمون در بدن فرد دریافت کننده و متعاقب آن کاهش یا افزایش علائم بیماری در وی خواهد شد. اگر بعد از چند هفته علائم بیماری در فرد دریافت کننده این دارو کاهش نیافت، نیاز است که وی به پزشک معالج خود در زمینه راهکارهای موجود اطلاع داده و مشورت کند.
حتی اگر فرد دریافت کننده این دارو مبتلا به بیماری دیابت نباشد، نیاز است که در طول دریافت این دارو، سطح قند خون وی به طور منظم مورد بررسی قرار گیرد.
استفاده از این دارو ممکن است باعث تغییر در نتایج بعضی از آزمایش‌های خاص شود، از این رو فرد دریافت کننده این دارو، نیاز است که به پزشک معالج خود در مورد دریافت این دارو اطلاع دهد.
چه اتفاقی می افتد اگر شما یک دوز از این دارو را فراموش کنید؟
در صورتی که به هر دلیلی قادر به دریافت این دارو نشدید، به پزشک معالج خود فوراً اطلاع دهید.
اگر از این دارو بیش از حد مصرف کنید، چه اتفاقی می افتد؟
با توجه به اینکه فرم ایمپلمنت این دارو در بر گیرنده مقدار معینی از این دارو است، به نظر نمی‌رسد که فرد دریافت کننده احتمال دریافت بیش از حد این دارو را داشته باشد.
در هنگام مصرف این دارو باید از چه مواردی اجتناب کنید؟
در هنگام دریافت این دارو از مصرف الکل و یا نوشیدنی‌های الکلی اجتناب کنید. مصرف همزمان داروی زولادکس با الکل می‌تواند باعث افزایش احتمال کاهش تراکم استخوانی و متعاقب آن پوکی استخوان در فرد مصرف کننده این دارو شود.
در هنگام دریافت این دارو از ماستعمال سیگار اجتناب کنید. مصرف همزمان داروی زولادکس با سیگار می‌تواند باعث افزایش احتمال ابتلا به پوکی استخوان، سکته مغزی و یا مشکلات قلبی در فرد مصرف کننده این دارو شود.
این دارو می‌تواند از طریق مایعات بدن فرد دریافت کننده (ادرار، مدفوع، استفراغ) دفع شود. یکی از نکات مهم برای افراد مراقب این بیماران این است که در حین تمیز کردن مایعات دفع شده از بدن بیمار، دست زدن به سطل‌های زباله‌های آلوده یا لباس‌های شسته شده یا تغییر پوشک در این بیماران، مراقبین باید دستکش لاتکس بپوشند. مراقب نیاز است که قبل و بعد از پوشیدن دستکش دست خود را به خوبی با آب و مایع دستشویی بشوید. جدای از موارد فوق نیاز است که لباس‌های کثیف و یا پارچه‌ای به طور جداگانه از سایر لباس‌ها شسته شود.
عوارض جانبی داروی زولادکس
مصرف داروی زولادکس می‌تواند باعث ایجاد علائم جدی آلرژیک در فرد مصرف کننده شود. اگر شما نشانه هایی از یک واکنش آلرژیک به این دارو مانند : راش پوستی یا کهیر ( با یا بدون تب یا درد مفاصل ) ؛ اشکال در تنفس؛ تورم صورت، لب ها، زبان یا گلو ، را مشاهده کردید، با اورژانس پزشکی تماس بگیرید.
اگر بعد از دریافت این دارو موارد زیر را مشاهده کردید، فورا به پزشک خود اطلاع دهید:
- دفع ادرار به صورت دردناک و دشوار و یا عدم توانایی در دفع ادرار،
- درد، کبودی، تورم، قرمزی، ترواش مایعات یا خونریزی در محلی که در آن فرم ایمپلمنت این دارو تزریق شده است؛
- علائم ابتلا به قند خون بالا مانند افزایش تشنگی، افزایش ادرار، گرسنگی، خشکی دهان، بوی نفس میوه‌ای، خواب آلودگی، خشکی پوست، تاری دید، کاهش وزن؛
- علائم ابتلا به سطوح بالای کلسیم مانند حالت تهوع، استفراغ، یبوست، افزایش تشنگی یا ادرار، درد عضلانی یا ضعف، درد استخوان، سردرگمی و گیجی و احساس خستگی و یا بی قرار بودن،
- علائم حمله قلبی مانند درد و احساس فشار بر روی قفسه سینه و هچنین درد گسترش یافته به ناحیه به فک و شانه، حالت تهوع، تعریق؛
- مشکلات عصبی مانند درد کمر، ضعف عضلانی، وجود مشکلاتی در تعادل یا هماهنگی در حرکات بدن، بی حسی یا سوزن سوزن شدن شدید در پاها، از دست رفت کنترل در دفع ارادی از مثانه یا روده؛
- علائم سکته مغزی مانند بی حسی یا ضعف ناگهانی (به خصوص در یک طرف بدن)، سردرد ناگهانی و شدید، ناهماهنگی در حرکات بدن، مشکلات بینایی یا عدم توانایی در حفظ تعادل.
عوارض جانبی شایع این دارو شامل موارد زیر است :
- گرگرفتگی، تعریق؛
- تغییرات در خلق و خوی فرد دریافت کننده این دارو، افزایش یا کاهش میل جنسی؛
- تغییرات در عملکرد جنسی، نعوظ کمتر از حالت طبیعی؛
- سردرد،
- تورم در دست یا پای فرد دریافت کننده دارو؛
- خشکی، خارش، یا ترشح از واژن،
- تغییرات در اندازه سینه؛ یا
- آکنه، خارش پوست خفیف یا شدید.
این فهرست یک لیست کامل از عوارض جانبی این دارو نیست و موارد دیگری ممکن است رخ دهد. برای توصیه‌های پزشکی در مورد عوارض جانبی با پزشک خود تماس بگیرید. در صورت مشاهده عوارض جانبی به FDA این موارد را گزارش کنید.
چه داروهایی مصرف داروی زولادکس را تحت تاثیر قرار می دهند؟
گاهی اوقات مصرف داروهای خاصی ممکن است برای سلامت فرد مصرف کننده چندان خالی از خطر نباشد به صورتی مصرف بعضی از داروها ممکن است داروهای دیگری را تحت تأثیر قرار دهند یعنی ممکن است باعث افزایش عوارض جانبی آن دارو و یا کمتر شدن تأثیر آن شوند. به ویژه اگر فرد دریافت کننده داروی زولادکس از داروهایی نظیر آنتی بیوتیک ها، داروهای ضد افسردگی، داروهای تنظیم کننده ضربان قلب، داروهای ضدویروسی و داروهایی که برای درمان یا کنترل سرطان، مالاریا، یا بیماری ایدز استفاده کند ممکن است که دچار مشکلاتی مربوط به ریتم قلبی شود. با پزشک خود در مورد تمام داروهای مصرفی فعلی خود و یا داروهایی که شروع و یا متوقف کرده‌اید، مشورت کنید.
این لیست کامل نیست و بسیاری از داروهای دیگر می‌توانند با این دارو تداخل ایجاد کنند. این داروها شامل داروهای تجویزی و بدون نسخه، ویتامین‌ها و محصولات گیاهی است.
اطلاعات بیشتر
به یاد داشته باشید که این دارو را به دور از دسترس کودکان نگه داری کرده و با فرد دیگری به خاطر عوارض احتمالی ناشی از مصرف یا مصرف نادرست آن به اشتراک نگذارید و این دارو را تنها زمانی مصرف کنید که توسط پزشک معالج برای شما تجویز شده باشد.
منبع این مقاله: Drugs.com
ترجمه و تالیف اختصاصی توسط مجله قرمز