داروی رابپرازول (Rabeprazole) متعلق به دسته داروهای است که وظیفه اجتناب از فعالیت پمپ پروتون را که می‌تواند آثار منفی را برای بدن ایجاد کنند و در نتیجه کاهش میزان اسید تولید شده در معده را در دستور کار خود دارند. یکی از موارد استفاده از این دارو درمان کوتاه مدت بر برطرف کردن علائم بیماری سوزش سر دل یا همان ریفلاکس معده و مری (GERD) است. افراد بالغ و همچنین کسانی که بیشتر از یک سال سن دارند می‌توانند از این دارو استفاده کنند. این دارو همچنین می‌تواند برای درمان بیماری زولینگر الیسون استفاده شود. اما بر خلاف مورد قبلی تنها افراد بزرگسال به دین منظور می‌توانند این دارو را مصرف کنند. یکی دیگر از اثرات این دارو کمک به بهبودی زخم‌های ایجاد شده در ناحیه دوازدهه (اثنی عشر) و همچنین زخم‌های ناحیه مری که در اثر فرسایش با اسید معده ایجاد می‌شود. کاربرد دارد. وقتی کاربرد این دارو برای پیشگیری از وقوع زخم‌های اثنی عشر در اثر عفونت ناشی از فعالیت بازی هلیکو باکتر پیلوری باشد، برای تأثیر بیشتر عرف این است که این دارو به همراه یک آنتی بیوتیک مصرف شود. این دامنه گسترده از اثر دارویی، این دارو را انتخابی خوب برای مصرف در درمان طیف وسیعی از بیماریهای گوارشی می‌کند. لازم به ذکر است که این دارو کاربردی در التیام فوری علائم درد سینه که از علائم ابتلا به حمله قلبی است، ندارد.این دارو ممکن است برای اهداف غیر از مواردی که در این راهنمای دارویی ذکرشده، استفاده شود. در این مقاله به معرفی و بررسی نکات کلیدی، ویژگی‌ها و عوارض جانبی این دارو می‌پردازیم.
اطلاعات مهم مربوط به داروی رابپرازول
یکی از عوارض این دارو ایجاد مشکلاتی در کلیه است. از این اگر فرد مصرف کننده دچار علائمی مانند کم شدن مقدار ادراری یا وجود خون در ادرار خود (هماچوری) شد، لازم است که به پزشک خود برای تصمیم در مورد ادامه یا قطع مصرف این دارو اطلاع دهد.
فرد مصرف کننده این دارو اگر با علائمی مانند اسهال خونی یا آبکی مواجه شد با توجه به اینکه این علائم ممکن است حاکی از ابتلای فرد به عفونتی جدید باشد، نیاز است که در این زمینه به پزشک معالج خود اطلاع دهد.
لوپوس یکی از بیماری‌هایی است که ممکن است مصرف این دارو علائم آن را بدتر کرده و یا باعث عود مجدد آن شود. از این رو لازم است بیماری در صورت مواجه شدن با درد در مفاصل و یا ورم روی گونه و یا بازوهای خود در هنگام قرار گرفتن در معرض آفتاب، به پزشک خود اطلاع دهد.
مصرف طولانی مدت و یا بیشتر از یک بار در روز این داروی مهار کننده پمپ پروتون ممکن است باعث شکستگی استخوان در لگن، ستون فقرات و یا مچ و یا افزایش شانس ابتلا به شکستگی استخوان در فرد مصرف کننده این دارو شود. از این برای پیشگیری از ابتلای به این عوارض نیاز است که فرد با پزشک معالج خود مشورت کند.
نکاتی که باید قبل از استفاده از این دارو بدانید
سوزش سر دل که یکی از علائم ریفلاکس معده و مری است، علائمی اولیه‌ای تقریباً شبیه به حمله قلبی دارد. از این رو اگر فرد دچار درد سینه است که به سمت شانه و فک او گسترش یافته و یا دچار احساس اضطراب و بی حالی است، نیاز است که به اورژانس پزشکی مراجعه کرده و یا خبر دهد.
اگر فرد مصرف کننده به این دارو آلرژی داشته و یا موارد زیر را داشته باشد، نباید این دارو را مصرف کند:
- اگر فرد از داروهای حاوی ترکیب ریلپیویرین مانند Edurant یا Complera استفاده می‌کند. یا
- اگر فرد به داروهایی شبیه رابپرازول، مانند اسومپرازول، لانسوپرازول، امپرازول، پنتوپرازول، نکسیوم، Prevacid، Prilosec، Protonix و … حساسیت دارد.
اگر فرد این موارد را دارد، برای اینکه مطمئن شوید مصرف این دارو برای شما ایمن است و خطری در پی ندارد، با پزشک مشورت کنید:
- ابتلای به بیماری کبدی؛
- پوکی استخوان یا کم بودن تراکم مواد معدنی در استخوان (پوکی استخوان).
- لوپوس (که یک اختلال خود ایمنی است)؛ یا
- کمبود مقادیر منیزیم در خون فرد.
معلوم نیست که این دارو می تواند از طریق شیر مادر منتقل شود و به کودک شیرخوار آسیب برساند. لذا توصیه می‌شود که برای مصرف این دارو همزمان با تغذیه کودک شیرخوار خود، به پزشک معالج خود اطلاع دهید و در مورد خطرات ناشی از مصرف آن با پزشک خود مشورت کنید.
روش مصرف داروی رابپرازول
داروی رابپرازول را دقیقاً همان‌طور که توسط پزشک شما تجویز می‌شود، مصرف کنید. راهنمایی‌های بر روی برچسب نسخه خود را خوانده و بر اساس آن عمل کنید. پزشک شما ممکن است گاهی اوقات دوز داروی شما را برای اطمینان از حصول بهترین نتایج، تغییر دهد. این دارو را در دوزهای بیشتر و یا کمتر از مقادیر توصیه شده، مصرف نکنید.
این دارو برای مصرف کوتاه مدت که معمولا بین ۴-۸ هفته است تجویز می گردد و برای مصرف طولانی مدت توصیه نمی گردد. در صورت نیاز به تکرار دوره درمانی، نیاز است که پزشک این دوره را تمدید کند و بیمار از مصرف خودسرانه این دارو به مدت طولانی اجتناب ورزد.
فرم AcipHex Sprinkle این دارو را نباید به کودکان کمتر از ۱ سال داد.
این دارو را به همراه یک لیوان پر از آب مصرف کنید.
تمام اطلاعات ارائه شده به بیمار، راهنماهای دارویی و ورق‌های آموزشی ارائه شده به شما را بخوانید. اگر سؤالی دارید، از پزشک یا از یک دکتر داروساز بپرسید.
- اگر برای درمان زخم دوازدهه (اثنی عشر) از این دارو استفاده می‌کنید، بعد از غذا این دارو را میل نمایید.
- اگر این دارو را به منظور پیشگیری از ابتلای به زخم‌های ناشی از هلیکوباکتر پیلوری، استفاده می‌کنید، دارو را با غذا میل کنید.
- اگر برای درمان هر بیماری دیگری این دارو مصرف می‌کنید، می‌توان دارو را با یا بدون غذا مصرف کرد.
هرگز این دارو را نشکنید، نجوید و این دارو را به صورت کامل مصرف کنید.
فرم کپسول با تأخیر در رهش (AcipHex Sprink) این دارو را به صورت کامل مصرف نکنید. آن را باز کرده و داروی رابپرازول را درون یک قاشق غذاخوری با میوه‌هایی نظیر سیب سبز، ماست یا غذای تهیه شده از میوه یا سبزیجات مخلوط کرده و مصرف نمائید. همچنین می‌توان این دارو را با آب سیب، پدیالیت یا شیر خشک مخلوط کرد. بلافاصله و بدون جویدن، مخلوط ایجاد را قورت دهید. پس از مصرف لازم است مقدار باقیمانده از مخلوط ایجاد شده را نگهداری نکرده و دور بیندازید.
این دارو می‌تواند باعث نتایج غیر معمول در آزمایش‌های پزشکی خاص شود. به هر پزشک معالج خود در زمینه استفاده از این دارو اطلاع دهید.
عمل به تجویز پزشک تأثیر زیادی در درمان کامل بیماریهای گوارشی دارد، از این رو نیاز است که به محض بهبودی سریع علائم بیماری، بیمار مصرف این دارو را قطع ننموده و در کل زمان تجویز شده توسط پزشک این دارو را مصرف نماید.
اگر علائم بیماری بهبود نیافته یا شدت و عود پیدا کردند نیاز است که هرچه زودتر به پزشک در مورد قطع یا ادامه درمان دارویی اطلاع داده شده و با ایشان در مورد موارد زیر مشورت‌های لازم صورت گیرد.
این دارو را در دمای اتاق، دور از رطوبت، گرما، و نور آفتاب نگهداری کنید.
چه اتفاقی می افتد اگر شما یک دوز از این دارو را فراموش کنید؟
به محض اینکه شما دوز فراموش شده را به یاد آوردید، آن را مصرف کنید. اگر تقریبا موقع نوبت بعدی مصرف دوز بعدی است، از مصرف دوز فراموش شده اجتناب کنید . برای جبران دوز از دست رفته قبلی در دوز بعدی از داروی اضافه استفاده نکنید.
اگر از این دارو بیش از حد مصرف کنم، چه اتفاقی می افتد؟
با مراقبت های پزشکی اورژانس و یا کمک های اضطراری برای مسمومیت، تماس بگیرید.
در هنگام مصرف این دارو باید از چه مواردی اجتناب کنید؟
فرد مصرف کننده این دارو اگر با علائمی مانند اسهال خونی یا آبکی مواجه شد با توجه به اینکه این علائم ممکن است حاکی از ابتلای فرد به عفونتی جدید باشد، نیاز است که در این زمینه به پزشک معالج خود اطلاع دهد و بدون اطلاع ایشان این دارو را مصرف نکند.
عوارض جانبی ناشی از مصرف داروی رابپرازول
اگر شما نشانه هایی از یک واکنش آلرژیک به این دارو مانند : راش پوستی یا کهیر ( با یا بدون تب یا درد مفاصل ) ؛ اشکال در تنفس؛ تورم صورت، لب ها، زبان یا گلو ، را مشاهده کردید، با اورژانس پزشکی تماس بگیرید.
اگر موارد زیر را مشاهده کردید، فورا به پزشک خود اطلاع دهید:
- درد شدید معده، اسهال آبکی یا خونی،
- درد ناگهانی بدن یا وجود مشکلاتی در حرکات مفصل ران، مچ دست یا کمر.
- تشنج (صرع)؛
- ایجاد مشکلات کلیوی مانند کمتر بودن مقدار ادرار ، وجود خون در ادرار، ورم، افزایش سریع وزن؛
- علائم جدید یا بدتر بیماری لوپوس مانند درد مفاصل، و بثورات پوستی روی گونه‌ها یا بازوها که با قرار گرفتن در معرض آفتاب شدید آنها می‌شود.
- علائم کمبود منیزیم در بدن مانند سرگیجه، ضربان قلب سریع یا نامنظم، ترمور (لرزش) یا حرکات تکانه‌ای در عضلات، احساس لرز، گرفتگی عضلات، اسپاسم عضلات در دست و پا، سرفه یا احساس خفگی. یا
- علائم خونریزی (اگر فرد همچنان داروی ضد انعقاد وارفارین مصرف می‌کند) – سردرد، سرگیجه، ضعف؛ درد یا تورم. کبودی، وجود خونریزی غیرمعمول (خونریزی بینی، لثه خونریزی). ادرار قرمز یا صورتی رنگ؛ شدت بالا و نامعمول جریان قاعدگی؛ مدفوع خونی یا تیره رنگ، سرفه خونی یا استفراغ که به نظر می‌رسد به شکل تفاله قهوه است و یا هر خونریزی که متوقف نمی‌شود.
اگر فرد این دارو را در زمان طولانی مصرف کند احتمال ابتلا به رضد ضایعاتی در معده موسوم به پولیپ غددی بنیادی ایجاد می‌شود. از این رو نیاز که فرد مصرف کننده این دارو در زمینه خطرات ناشی از مصرف این دارو و پیشگیری از بروز آنها با پزشک معالج خود مشورت و هم اندیشی کنند.
مصرف طولانی مدت این دارو به خصوص اگر بیشتر از سه سال باشد، ممکن است باعث کمبود ویتامین ب ۱۲ یا همان سیانوکبال آمین شود. از این رو برای پیشگیری از این وضعیت نیاز است که فرد با پزشک معالج خود مشورت کرده و یا با تجویز پزشک خود مصرف داروهای حاوی این ویامین محلول در آب یا تغذیه با غذاهای سرشار از ویتامین ب ۱۲ را در دستور کار خود قرار دهد.
عوارض جانبی شایع این دارو شامل موارد زیر است :
- سردرد؛
- حالت تهوع، استفراغ؛
- اسهال، یبوست. یا
- دل درد.
این موارد، یک لیست کامل از عوارض جانبی این دارو نیست و موارد دیگری ممکن است رخ دهد. برای توصیه‌های پزشکی در مورد عوارض جانبی با پزشک خود تماس بگیرید. در صورت مشاهده عوارض جانبی به FDA این موارد را گزارش کنید.
چه داروهایی مصرف داروی رابپرازول را تحت تاثیر قرار می دهند؟
به پزشک خود در مورد تمام داروهای فعلی خود چه داروهایی که شروع یا متوقف کرده‌اید، به‌ویژه موارد زیر اطلاع دهید:
- دیگوکسین؛
- متوترکسات؛ یا
- وارفارین (کومادین، جانتوون).
این لیست کاملی از تداخلات ایجاد شده با داروی رابپرازول نیست و بسیاری از داروهای دیگر می‌توانند با این دارو تداخل ایجاد کنند. این داروها شامل داروهای تجویزی و بدون نسخه، ویتامین‌ها و محصولات گیاهی است. فهرستی از تمام داروهای خود را به هر ارائه‌دهنده خدمات بهداشتی که به شما ارائه دهید.
اطلاعات بیشتر
به یاد داشته باشید که این دارو را به دور از دسترس کودکان نگه داری کرده و با فرد دیگری به خاطر عوارض احتمالی ناشی از مصرف یا مصرف نادرست آن به اشتراک نگذارید و این دارو را تنها زمانی مصرف کنید که توسط پزشک معالج برای شما تجویز شده باشد.
منبع: drugs.com
این مقاله به‌طور اختصاصی توسط امین ظهورتبار از گروه نویسندگان مجله قرمز ترجمه و تألیف شده است.