داروی توسیلیزومب یکی از داروهای مطرح برای کنترل و درمان بیماری نوظهور کرونا است که جهان را درگیر خود کرده است. کارکرد مهم و اصلی این دارو قبل از کاندید شدن برای درمان بیماری کرونا، یکی از داروهای مهم در درمان بیماری آرتریت روماتوئید بود. این دارو برای فرم متوسط تا شدید این بیماری به کار می‌رود و معمولاً زمانی به کار می‌رود که دیگر داروهای مورد استفاده برای درمان بیماری آرتریت روماتوئید مؤثر بوده و نمی‌توانند نشانگان این بیماری را متوقف کنند. در این هنگام هست که توسیلیزومب وارد شده و تأثیر مورد نیاز تیم درمان را اعمال کرده و بیماری را کنترل می‌کند. کاربرد دیگر این دارو درمان آرتریت غول آسای سلولی یا التهاب غده شریان (عروق خونی که خون را از قلب به سایر قسمت‌های بدن پمپاژ می‌کند) است. کمک به کنترل تورم مفاصل ایدیوپاتیک در افراد خردسال و کودکان در سنین ۲ و بالاتر و همچنین درمان آرتریت ایدیوپاتیک سیستمیک در افراد نوجوان از دیگر کاربردهای این دارو است. سندرم ترشح سیتوکین که معمولاً به فرم‌های شدید تا حتی فرم تهدید کننده زندگی (CRS) فرد مبتلا که ناشی از پاسخ ایمنی بیش فعال به برخی از انواع گلبول‌های خونی درمان سرطان است، یکی از مواردی است که می‌تواند توسط این دارو و در افراد بزرگ سال و کودکان که حداقل سن ۲ و بالاتر را داشته باشند، مورد درمان قرار گیرد. این دارو بعضاً به عنوان درمان مکمل به همراه دیگر داروها برای غلبه بر بیماری‌های مختلفی از جمله کورونا مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دارو ممکن است برای اهداف غیر از مواردی که در این راهنمای دارویی ذکرشده، استفاده شود. در این مقاله به معرفی، چگونگی کارکرد و نکات مهم در حین مصرف این دارو می‌پردازیم.
اطلاعات مهم مربوط به داروی توسیلیزومب
این دارو با تأثیر بر سیستم ایمنی بدن فرد استفاده کننده از این دارو، گاها ممکن است سبب تسهیل در بروز عفونت (حتی عفونت‌های جدی یا کشنده) شود. در صورت بروز سوزش در هنگام دفع ادرار، تب، لرز، درد، خستگی، سرفه، زخم‌های پوستی، اسهال و یا کاهش وزن نیاز است که فرد این علائم را به پزشک خود اطلاع داده و در این زمینه از پزشک خود مشورت بخواهد. همچنین این دارو ممکن است سبب سوراخ شدن (سوراخ شدن یا پارگی) معده یا روده فرد مصرف کننده شود. در صورت بروز تب و درد معده یا تغییر عادات در اجابت مزاج، نیاز است که فرد در این زمینه به پزشک خود اطلاع دهد. دیگر عارضه استفاده از این دارو بروز مشکلات کبدی است. در صورت بروز درد معده در سمت راست شکم، استفراغ، از بین رفتن اشتها، خستگی، ادرار تیره رنگ، دفع مدفوع به رنگ خاک رس یا زرد شدن پوست یا چشم (یرقان)، نیاز است که سریعاً در این زمینه به پزشک خود اطلاع دهید.
نکاتی که باید قبل از استفاده از این دارو بدانید
در صورت آلرژی نسبت به داروی توسیلیزومب فرد باید استفاده از این دارو را متوقف کند.
در صورت پیدایش علائم بروز عفونت در بدن فرد نظیر تب، لرز، سرفه، درد بدنی، خستگی، بروز زخم‌های باز یا زخم‌های پوستی، اسهال، درد معده، کاهش وزن، ادرار دردناک یا سرفه خونی نیاز است که فرد در این زمینه به پزشک خود اطلاع دهد.
اگر فرد تا به حال مواردی از بیماری سل فعال را تجربه کرده یا اگر کسی در خانواده فرد مبتلا به سل است، نیاز است که در این زمینه به پزشک خود اطلاع دهد. همچنین در صورت سابقه مسافرت با توجه به این حقیقت که سل و برخی عفونت‌های قارچی در مناطق خاصی از جهان شایع‌تر است، و ممکن است در طول سفر فرد مبتلا یا سبب انتقال آلودگی شود، نیاز است که در مورد به پزشک خود اطلاع دهد.
برای اطمینان از اینکه این دارو برای شما خطری را در پی ندارد، به پزشک خود اگر موارد زیر را داشتید مشورت کنید:
- یک عفونت فعال یا مزمن.
- بروز بیماری‌های کبدی؛
- دیورتیکولیت، بروز زخم در معده یا روده فرد.
- بیماری عضله عصبی مانند بیماری مولتیپل اسکلروزیس.
- بیماری دیابت؛
- اچ آی وی، یا ضعف سیستم ایمنی.
- هپاتیت B ( اینکه فرد یا ناقل ویروس باشد).
- سرطان؛ یا
- اگر فرد واکسن دریافت کرده یا در حال دریافت کردن واکسن به صورت روتین هست.
استفاده از این دارو ممکن است ریسک ابتلا به انواع ویژه‌ای از سرطان را افزایش دهد. لذا نیاز است که فرد در این زمینه از پزشک خود مشورت بخواهد.
هنوز معلوم است که این دارو به جنین آسیب برساند یا نه. اگر شما باردار هستید یا قصد باردار شدن دارید، به پزشک خود در این زمینه اطلاع دهید.
با توجه به خطراتی که ممکن است متوجه کودک شیرخوار شود، در هنگام استفاده از این دارو، کودک شیرخوار خود را با شیر مادر تغذیه نکنید.
چگونه باید داروی توسیلیزومب را مصرف کنید؟
برای اطمینان از اینکه فرد مبتلا به سل فعال و یا دیگر بیماری‌ها نیست، پزشک معالج ممکن است آزمایشاتی را انجام دهد تا مطمئن شود که فرد مبتلا به این بیماری‌ها نیست. این دارو به فرم تزریقی است و توسط یک کارشناس مجرب و دوره دیده به صورت تدریجی در ورید تزریق می‌شود و می‌تواند زمان بیشتری را هم در بر بگیرد. یکی دیگر از روش‌های دریافت این دارو از طریق تزریق زیر پوستی (زیر جلدی) است. یک کارشناس بهداشت یا پرستار ممکن است روش استفاده از این دارو (فرم تزریقی) را به فرد آموزش دهد.
هرگونه راهنمایی برای استفاده را که همراه با این دارو به فرد ارائه شده است را با دقت مطالعه کنید. اگر تمام دستورالعمل‌ها برای استفاده صحیح را درک نکرده و در این زمینه ابهامی داشتید، می‌توانید این موارد را با پزشک و یا یک دکتر داروساز در میان بگذارید. تزریق را فقط در حالت آماده بودن آن انجام دهید. اگر دارو کدر به نظر می‌رسد، دچار تغییر رنگ شده و یا لکه‌هایی در آن وجود دارد، از آن استفاده نکنید و برای جایگزینی داروی جدید با افراد ذی ربط تماس بگیرید.
تمام داروهای خود را طبق تجویز پزشک معالج استفاده کرده و راهنماهای دارویی که دریافت می‌کنید را برای اطلاعات بیشتر مطالعه نمایید. دوز مصرفی این دارو را بدون توصیه پزشک تغییر ندهید.
با توجه به اینکه استفاده از اینکه دارو فرد را برای ابتلا به انواع عفونت‌های حتی کشنده مستعد می‌کند، نیاز است که فرد در طی درمان با این دارو مرتباً توسط پزشک خود ویزیت و چک شود.
اگر فرد یک عمل جراحی در پیش رو دارد، نیاز است که در این زمینه به پزشک خود اطلاع داده و یا حتی برای مدتی استفاده از این دارو را متوقف کند.
اگر فرد مبتلا به بیماری هپاتیت B است، استفاده از این دارو می‌تواند شدت این بیماری را افزون بخشیده با طولانی‌تر کند یا ویروس غیر فعال را فعال کند، لذا در هنگام استفاده از این دارو فرد باید به طور مرتب توسط تیم درمان پایش شده و حتی اگر نیاز بود آزمایش‌های مختلفی را برای سنجش سلامت کبد خود انجام دهد.
آمپول‌های از قبل آماده شده را در ظرف اصلی آنها در یخچال به دور از از رطوبت و نور محافظت کرده و مواظب باشد که فریز نشده و اگر تاریخ استفاده از این دارو به پایان نرسیده به استفاده از برچسب و یا ماژیک تاریخ انقضای این دارو را بر روی ویال آن بنویسید.
از استفاده مجدد از آمپول این دارو حتی اگر مقداری از دارو در سرنگ باقی مانده باشد، خودداری کرده و آن را به دور از دسترس کودکان و یا حیوانات خانگی نگهدارید، اگر امکانش وجود داشت، آمپول استفاده شده را از طریق سفتی باکس دفع بهداشتی کنید.
با توجه به تاثیرات بلند مدتی که استفاده از این دارو بر روی بدن فرد استفاده کننده می‌تواند داشته باشد (حتی تا ۶ ماه) لذا ممکن است برای پایش سلامتی فرد نیاز به آزمایشات ویژه‌ای باشد.
چه اتفاقی می افتد اگر شما یک دوز از این دارو را فراموش کنید؟
در صورتی که یک تزریق این دارو را از دست دادید و یا فراموش کردید با پزشک خود در این باره مشورت کنید.
اگر از این دارو بیش از حد مصرف کنید، چه اتفاقی می افتد؟
در صورت مشاهده علائم مسمومیت، با مراقبت‌های پزشکی اورژانس و یا کمک‌های اضطراری برای درمان مسمومیت، تماس بگیرید.
در هنگام مصرف این دارو باید از چه مواردی اجتناب کنید؟
در حین استفاده از داروی توسیلیزومب یک واکسن “زنده” را دریافت نکنید و از تماس با کسی که اخیرا یک واکسن زنده دریافت کرده اید جلوگیری کنید. احتمال دارد این ویروس به شما منتقل شود. واکسن های زنده شامل واکسن سرخک، اوریون، سرخجه (MMR)، روتا ویروس، تیفوئید، تب زرد، واریسلا (رحم)، زوستر (زونا) و واکسن آنفولانزا است. برای پیشگیری از بیماری‌هایی نظیر هپاتیت، مننژیت، ذات الریه، زونا، HPV یا سیاه سرفه، فرد می‌تواند واکس‌های غیر فعال و یا فرم سالانه واکسن آنفولانزا را دریافت کند. همچنین فرد باید قبل از دریافت هرگونه واکسن در این زمینه با پزشک خود مشورت کند.
اجتناب از بودن در مجاورت افرادی که بیماری یا عفونت دارند. اگر نشانه‌هایی از عفونت را مشاهده کردید، به پزشک خود در این زمینه اطلاع دهید.
عوارض جانبی این دارو
اگر شما نشانه‌هایی از یک واکنش آلرژیک به این دارو مانند: راش پوستی یا کهیر (با یا بدون تب یا درد مفاصل)؛ اشکال در تنفس؛ تورم صورت، لب‌ها، زبان یا گلو، را مشاهده کردید، با اورژانس پزشکی تماس بگیرید.
اگر موارد زیر را مشاهده کردید فورا به پزشک خود اطلاع دهید:
- کرامپ های شدید معده، نفخ، اسهال یا یبوست.
- بروز خونریزی‌های غیر معمول نظیر خونریزی بینی، خونریزی از لثه، خونریزی غیر طبیعی واژن، هرگونه خونریزی که متوقف نشود، وجود خون در ادرار یا مدفوع، سرفه خونی یا استفراغ که به نظر می‌رسد مانند تفاله قهوه است.
- بروز علائم مربوط به مشکلات کبدی مانند از بین رفتن اشتها، درد در سمت راست معده، استفراغ، خستگی، ادرار تیره رنگ، مدفوع رنگ خاک رس، یرقان (زردی پوست یا چشم).
- بروز علائم عفونت مانند تب، لرز، درد، خستگی، سرفه، زخم‌های پوستی، اسهال، کاهش وزن، سوزش در هنگام ادرار کردن. یا
- علائم سوراخ شدن (سوراخ یا پارگی) در معده یا روده فرد مانند تب، درد مداوم معده، تغییر در عادات اجابت مزاج.
عوارض جانبی شایع داروی توسیلیزومب عبارت اند از:
- آبریزش یا عفونت از بینی، درد در ناحیه سینوس، گلودرد.
- سردرد؛
- افزایش فشار خون؛
- غیر طبیعی آزمایش های کبدی. یا
- درد، تورم، سوزش یا ناراحتی در محلی که تزریق انجام شده است.
این یک لیست کامل از عوارض جانبی این دارو نیست و موارد دیگری ممکن است رخ دهد. برای توصیه‌های پزشکی در مورد عوارض جانبی با پزشک خود تماس بگیرید. در صورت مشاهده عوارض جانبی به FDA این موارد را گزارش کنید.
چه داروهایی مصرف داروی توسیلیزومب را تحت تأثیر قرار می‌دهند؟
گاهی اوقات ممکن است استفاده هم زمان از داروهای خاصی خالی از خطر نبوده و سبب افزایش سطح خونی سایر داروهای مصرفی توسط فرد شده و این امر ممکن است سبب بروز عوارض جانبی در فرد استفاده کننده از این داروها شود.
با پزشک خود در مورد تمام داروهای مصرفی فعلی خود و یا داروهایی که شروع و یا متوقف کرده‌اید، به ویژه موارد زیر مشورت کنید:
- abatacept ، etanercept؛
- anakinra؛ یا
- adalimumab ، certolizumab ، golimumab ، infliximab یا rituximab.
این یک فهرست کامل از عوارض جانبی این دارو نیست و ممکن است داروهای دیگری با این دارو تداخل داشته باشند. این داروها شامل داروهای تجویزی یا بدون نسخه، ویتامین‌ها، و محصولات گیاهی است. تمام تداخلات ممکن در این راهنمای دارویی ذکر نشده است.
اطلاعات بیشتر در مورد داروی توسیلیزومب
پزشک معالج بیمار قادر است که اطلاعات بیشتری را برای اطلاع بیمار به او ارائه دهد. علاوه بر مواردی که در مطلب بالا گفته شد فراموش نکنید که این دارو را دور از دسترس کودکان قرار دهید، هرگز داروی خود را به خصوص بدون تجویز پزشک با شخص دیگری به اشتراک نگذارید چون این کار می‌تواند باعث ایجاد علائم گاها خطرناکی در فرد شود و علاوه بر این از این دارو فقط با تجویز پزشک استفاده کنید.
منبع این مقاله: drugs.com این مقاله به‌طور اختصاصی توسط امین ظهورتبار از گروه نویسندگان مجله قرمز ترجمه و تألیف شده است.