شیوع مالاریا همواره جزو رویدادهای خطرناکی است که میتواند زندگی مردمی که در مناطق مستعد گسترش این بیماری روزگار میگذرانند را به شدت تهدید کند. بر همین اساس پیشبینی شیوع این بیماری مهلک از اهمیت بالایی برخوردار است. چرا که میتوان با پیشبینی دقیق و به موقع زمان شیوع مالاریا تدابیر ویژهای را برای مقابله با آن اندیشید. حال به نظر میرسد که پژوهشگران راه و روش جدیدی برای پیشبینی شیوع این بیماری کشف کردهاند. برای آگاهی از زیر و بم این روش جدید میتوانید در ادامهی مطلب پیش رو با مجله قرمز همراه باشید.
همان گونه که طی روزهای اخیر توسط مطالعهی این مطلب از آن مطلع شدیم، پژوهشگران از طریق استفاده از تکنولوژیهای نوین راه و روش جدیدی برای تشخیص زودهنگام بیماری آلزایمر کشف کردهاند. روشی که به کمک آن میتوان این بیماری را حدود یک دهه زودتر از حالت عادی تشخیص داد. حال تکنولوژی مشابهی برای پیشبینی شیوع مالاریا کشف شده است. سیستمی که میتوان توسط آن از امکان شیوع این بیماری، پیش از موعد مقرر، آگاه شد و خود را برای مقابله با آن تجهیز کرد.
استفاده از ماهوارههای ناسا برای پیشبینی شیوع مالاریا
این سیستم جدید، سیستم همگون سازی دادههای زمینی نام دارد و امکان پیشبینی شیوع مالاریا را از طریق تجزیه و تحلیل اطلاعات به دست آمده از ماهوارههای ناسا فراهم میکند. در واقع پژوهشگران توسط این سیستم نوین، از دادههای جمعآوری شده توسط ماهوارههای ناسا برای پیشبینی شیوع مالاریا استفاده میکنند. به طور ساده میتوان گفت که این فرآیند با شناسایی نقاط خاصی از سطح زمین که از خاک مرطوب برخوردار هستند امکان پذیر خواهد بود. مناطقی که به دلیل دست و پنجه نرم کردن با عوامل طبیعی یا غیر طبیعی نظیر سیل یا قطع درختان جنگلی مستعد پذیرایی از ناقل اصلی بیماری مالاریا یعنی پشهی انوفل هستند. حتی این سیستم نوین تجزیه و تحلیل دادهها و اطلاعات ماهوارههای ناسا قادر است آن دسته از مناطق مسکونی که بیش از همه با خطر شیوع مالاریا روبرو هستند را به طور دقیق مورد شناسایی قرار دهد.
گفتنی است که توانایی و میزان کارایی سیستم همگون سازی دادههای زمینی در گام نخست در منطقهی امریکای جنوبی و جنگلهای آمازون مورد آزمایش قرار گرفته است. نتایج این آزمایش نشان از آن دارد که سیستم مذکور قادر است شیوع مالاریا را حدود سه ماه پیش از آغاز آن تشخیص دهد. به این ترتیب افراد ساکن در مناطق مستعد این بیماری برای مقابله با آن از فرصت کافی برخوردار خواهند بود.
چگونگی پیشبینی شیوع مالاریا
در منطقهی آمازون بیماری مالاریا اغلب توسط گونهی دارلینگی پشهی آنوفل منتقل میشود. در واقع عامل اصلی ایجاد این بیماری وجود یک انگل تک یاختهای به نام پلاسمودیا است. انگلی که توسط نیش پشهی آنوفل (تنها نوع ماده آن) انتقال مییابد و وارد خون فرد گزیده شده میگردد تا با گسترش در آن و تغذیه از خون میزبان بقای خود را تضمین کند. با این اوصاف بدون وجود انگل پلاسمودیا و پشهی آنوفل امکان انتقال بیماری مالاریا در منطقهی آمازون نیز وجود نخواهد داشت. به این ترتیب میتوان با شناسایی مناطقی که مستعد پرورش پشهی ناقل این بیماری هستند، از شیوع مالاریا جلوگیری به عمل آورد.
در واقع این همان کاری است که سیستم همگون سازی دادههای زمینی برای انجام آن طراحی شده است. به این معنی که سیستم مذکور آن دسته از مناطق مستعد برای پرورش پشهی مالاریا (نظیر برکهها یا گودالهای آب) که نزدیک به محل زندگی انسانها هستند را شناسایی کرده تا تدابیر لازم برای مقابله با این خطر، پیش از شیوع رسمی آن اتخاذ گردد.
به منظور تحقق کامل و همه جانبهی این هدف قرار است سیستم همگون سازی دادههای زمینی از اطلاعات تعدادی از ماهوارههای ناسا برای پیشگیری از شیوع مالاریا استفاده کند. بر این اساس اطلاعات مربوط به ماهوارههای اندازهگیری میزان نزولات آسمانی جهان، خاک و آب و همچنین لندست ناسا برای تغذیهی سیستم همگون سازی دادههای زمینی مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
بنابر ادعای یکی از اعضای ارشد پروژهی توسعهی سیستم همگون سازی دادههای زمینی یعنی بن زیتچیک، این سیستم جدید که ساز و کار آن بر مبنای استدلال غیر مستقیم بنا شده است، به پژوهشگران این اجازه را میدهد تا بتوانند با پیشبینی مناطقی که به طور محتمل از وجود خاک مرطوب و آب و هوای گرم برخوردار هستند، مکانهایی که مستعد پرورش پشهی ناقل بیماری مالاریا بوده را شناسایی کرده و به پیشبینی شیوع مالاریا بپردازند.
البته باید به این نکته اشاره کرد که سیستم همگون سازی دادههای زمینی در حال حاضر به شکل کامل توسعه نیافته است و تلاشها برای تکمیل قابلیتهای آن همچنان ادامه دارد. بنابراین نمیتوان انتظار داشت که این سیستم نوین به همین زودی برای پیشبینی گسترده و همه جانبهی شیوع مالاریا در تمام مناطق جهان مورد استفاده قرار گیرد. با این حال پژوهشگران امیدوارند که بتوانند با گسترش میزان کارایی این سیستم و تکنولوژی جدید به کار رفته در آن، در آیندهای نزدیک برای پیشبینی سایر انواع بیماریهای مشابه نیز از وجود این تکنولوژی بهره بگیرند.
منبع: ابر گیزمو (همراه با ترجمه، تالیف و ویرایش اختصاصی نویسندگان و مترجمان مجله قرمز)
در صورت تمایل میتوانید با نظرات خود در بخش کامنت، ما را در بهبود کیفیت مطالب بخش علمی مجله قرمز یاری کنید.