داشتن ناخن‌هایی سالم و زیبا یکی از نخستین نشانه‌های سلامت بدن است به طوری که در پزشکی سنتی و باستانی پزشکانی مثل ابن سینا ابتدا ناخن‌های بیمار را معاینه می‌کردند و سپس به نشانه‌های دیگر بیماری در او توجه می‌کردند. امروز نیز ثابت شده است که وجود برخی از بیماری‌ها قبل از هرچیزی در ناخن‌ها قابل تشخیص است. اما آیا ناخن‌های شما سالم است؟ نشانه‌های یک ناخن سالم چیست؟ چطور می‌توان ناخن‌های سالم و زیبایی داشت؟ این مساله به عوامل متعددی بستگی دارد و نگهداری و مراقبت درست از ناخن‌ها در کنار تغذیه سالم می‌تواند سلامت ناخن‌ها را تضمین کند و ناخن‌هایی سالم و طبیعی بدون نیاز به کاشت و … به شما بدهد. در این مقاله اختصاصی از مجله قرمز نشانه‌های وجود مشکل در ناخن را بیان خواهیم کرد و در ادامه خواهیم گفت که برای داشتن ناخن‌هایی سالم و زیبا چه کارهایی باید انجام دهید.
آیا ناخن‌های شما دچار مشکل شده‌اند؟
با دقت به ناخن‌های خود از نزدیک نگاه کنید، آیا ناخن‌های شما سالم و طبیعی به نظر می‌رسند و یا نشانه‌هایی از اختلال روی آن‌ها مشاهده می‌شود؟ همان طور که گفتیم شرایط ناخن‌های شما نشانه مستقیمی از سلامت بدن شما است و وجود مشکلاتی مثل خطوط موازی، تغییر رنگ، شکنندگی و … نشانه‌ای از این است که در سلامت بدن شما مشکل یا اختلالی وجود دارد و یا این که شما از ناخن‌های خود درست مراقبت نکرده‌اید. ناخن‌های شما از چندین لایه فشرده از نوعی پروتئین به نام کراتین تشکیل شده‌اند که از ناحیه زیر پوست رشد می‌کنند. ناخن‌های سالم بافتی یکدست و همشکل دارند و رنگ آن‌ها مایل به صورتی است. گاهی ممکن است اختلالاتی در رشد ناخن‌ها وجود آید که کاملا طبیعی است و نشانه مشکل خاصی نیست مثل ایجاد لک ناشی از ضربه و آسیب به ناخن و یا عمیق شدن خطوط عمودی ناخن که با افزایش سن طبیعی هستند. اما برخی از نشانه‌ها در ظاهر ناخن طبیعی نیست و می‌تواند نشانه اختلال در بدن و یا عدم مراقبت درست از آن‌ها باشد که باید جدی گرفته شوند، مثل:
- هرگونه تغییر در رنگ بخشی از ناخن یا تمام آن
- هرگونه تغییر در شکل ناخن و منحنی شدن آن
- نازک شدن یا ضخیم شدن بخشی از ناخن
- جدا شدن ناخن از پوست اطراف آن
- خونریزی در اطراف ناخن
- ورم و درد در ناجیه اطراف ناخن
- شکستن یا جدا شدن ناخن
اگر ناخن‌های شما به هر یک از مشکلات فوق دچار شده باشند به معنای اختلال در سلامت بدن و رشد ناخن‌های شما است و باید هرچه زودتر به آن رسیدگی شود. البته این مشکلات می‌تواند علل متعددی داشته باشد که مراجعه به پزشک و تشخیص و درمان به موقع می‌تواند مشکل را به طور کامل برطرف کند.
مشکلات شایع در مورد ناخن‌ها و علل آن
برخی از اختلالات ناخن علل مشخصی دارند و شما با مشاهده و تشخیص آن‌ها می‌توانید نسبت به درمان آن اقدام کنید. البته اختلالات و مشکلات ناخن بیش از این مواد است که در مقالات بعدی مجله قرمز به آن‌ها خواهیم پرداخت.
ترک و دونیم شدن ناخن‌ها: ترک خوردن و دو نیم شدن ناخن‌ها به طور عمودی به خودی خود از نظر زیبایی مشکل ساز است اما نشانه اختلال در بدن هم هست. این حالت زمانی رخ می‌دهد که شما دچار پرکاری تیروئید و یا پسوریازیس شده باشید و باید به پزشک مراجعه کنید.
ناخن‌های نرم و شکننده: نرمی و شکنندگی ناخن‌ها زمانی رخ می‌دهد که بدن شما به دلیل کمبود مواد اولیه نمی‌تواند کراتین مورد نیاز برای ناخن‌ها را بسازد و در نتیجه ناخن‌ها نازک و ضعیف می‌شوند. این مواد اولیه عبارتند از بیوتین، آهن و سلنیوم که باید از طریق اصلاح تغذیه و یا مصرف مکمل‌ها تامین شوند.
فرو رفتن ناخن زیر گوشت: این عارضه معمولا در ناخن‌های پا رخ می‌دهد و بسیار دردناک و آزاردهنده است. اگر ناخن‌های خود را درست کوتاه کنید معمولا دچار این مشکل نمی‌شوید اما ابتلا به نوع خاصی از قارچ ناخن هم می‌تواند موجب رشد ناخن در زیر گوشت پا شود.
خطوط تیره زیر ناخن: خطوط تیره نازک زیر ناخن که با رشد ناخن هم برطرف می‌شوند نشانه ضربه و آسیب به بافت ناخن هستند که مشکلی جدی به شمار نمی‌روند. اما اگر ضخامت و تعداد این ناخن‌ها بیش از آن است که بتواند نشانه ضربه و آسیب باشد باید به پزشک مراجعه کنید چون خطوط تیره ضخیم زیر ناخن نشانه ملانوما (یکی از انواع خطرناک سرطان) است.
لکه‌های خونی زیر ناخن: لکه‌های خونی زیر ناخن زمانی رخ می‌دهد که ناخن‌های شما شدیدا ضربه ببینند و دچار خونریزی داخلی شوند. این مشکل ظاهر ناخن‌ها را خراب می‌کند اما موقتی است و با رشد ناخن‌ها برطرف می‌شود. اما لکه‌های بزرگ و طولانی مدت می‌تواند نشانه عفونت در بافت داخلی ناخن باشد که نیاز به بررسی و درمان دارد.
وجود خطوط و چروک‌های افقی در ناخن: وقتی بافت ناخن به طور یکدست رشد نمی‌کند و خطوط افقی و چروک ر سطح ناخن به وجود می‌آید نشانه این است که تغذیه شما دچار مشکل شده است و احتمالا دچار کمبود آهن شده‌اید. البته این مشکل می‌توان نشانه مسمومیت با آرسنیک هم باشد که نیاز به درمان دارد.
مراقبت‌های ضروری برای داشتن ناخن‌هایی سالم
داشتن ناخن‌هایی سالم و زیبا در گرو مراقبت درست از آن‌ها است و شما باید برای رسیدن به این هدف نکات و ترفندهای خاصی را رعایت کنید، برخی از مهم‌ترین اصول مراقبت از ناخن در ادامه این مقاله ذکر شده است.
ناخن‌ها را خشک و تمیز نگه دارید: خیس ماندن ناخن‌ها باعث می‌شود که قارچ‌ها و باکتری‌ها زیر بافت آن‌ها رشد کنند و ناخن‌ها به آلودگی‌های مختلف دچار شوند و آسیب ببینند. پس سعی کنید همیشه دست‌ها را تمیز و با صابون بشویید و پس از شستشو آن‌ها را کاملا خشک کنید تا به محلی مناسب برای رشد باکتری و قارچ تبدیل نشوند.
به بهداشت ناخن‌ها توجه کنید: ناخن‌ها به بهداشت و نظافت نیاز دارند چون زیر ناخن محل مناسبی برای تجمع جرم و آلودگی است که می‌تواند به عفونت ناخن و آسیب به آن منجر شود. پس برای داشتن ناخن‌های سالم و زیبا علاوه بر شستشوی دست‌ها، حتما زیر ناخن‌ها را مرتب برس بکشید و تمیز نگه دارید.
ناخن‌ها را کوتاه و صاف نگه دارید: اگرچه ناخن‌های بلند زیبا هستند اما تمیز نگه داشتن آن‌ها کار ساده‌ای نیست و بهتر است که برای سلامت و تقویت ناخن آن‌ها را تا حد ممکن کوتاه نگه دارید. سوهان کشیدن و پولیش زدن لبه ناخن‌ها نیز از تجمع آلودگی و ترک خوردن و شکستن ناخن‌ها پیشگیری می‌کند و بهترین و ساده‌ترین راه برای داشتن ناخن‌هایی سالم و زیبا است.
از مرطوب کننده استفاده کنید: اگرچه ناخن نباید خیس نمدار باقی بماند اما بافت ناخن به رطوبت نیاز دارد و خشک ماندن ناخن باعث شکنندگی و تضعیف آن می‌شود. بنابراین لازم است که روی ناخن‌ها و اطراف بافت ناخن هم از کرم مرطوب کننده و یا در صورت امکان روغن‌های مخصوص کوتیکول استفاده کنید تا ناخن‌ها نرم و مرطوب باقی بمانند.
یک لایه محافظ روی ناخن‌ها داشته باشید: استفاده از لاک یا برق ناخن یا هر محافظ دیگری می‌تواند با حفظ رطوبت ناخن و جلوگیری از آسیب به آن در زیبایی و سلامت ناخن نقش مهمی داشته باشد. لاک‌های خاصی موسوم به لاک محافظ و مقاوم کننده در بازار وجود دارند که می‌توانند در این مورد بهترین انتخاب باشند.
مانیکور را به حداقل برسانید: لاک زدن مکرر و پاک کردن آن با استون، کاشت ناخن، چسباندن ناخن مصنوعی و کارهایی مثل جدا کردن کوتیکول ناخن و پولیش مکرر باعث تضعیف بافت ناخن و خشک شدن آن می‌شود و به ناخن‌ها آسیب می‌رساند. توصیه می‌شود که مانیکور و استفاده از استون را به حداقل برسانید تا ناخن‌های سالم و زیبایی داشته باشید.
دستکش بپوشید: پوشیدن دستکش هنگام شستن ظروف و لباس و کار با مواد شیمیایی تضمین می‌کند که ناخن‌های شما آسیب نخواهند دید. دستکش‌های دولایه که یک لایه نخی هم در قسمت آستر دارند بهترین گزینه برای محافظت از ناخن است.
بیوتین مصرف کنید: علت اصلی شکنندگی و ضعیف بودن بافت ناخن کمبود بیوتین است. بیوتین ماده موثر در تشکیل بافت ناخن است و کمبود آن باعث رشد کم و ضعیف ناخن‌ها می‌شود پس بهتر است در این مورد با پزشک مشورت کنید و برای داشتن ناخن‌هایی سالم و زیبا مکمل بیوتین مصرف کنید.
اگر این مقاله مورد توجه شما قرار گرفت می‌توانید مقالات مشابه را در بخش زیبایی در مجله قرمز شاخه دست و ناخن مطالعه کنید. انتقادات و پیشنهادات خود را نیز در بخش نظرات با ما در میان بگذارید.
منبع: Real Simple (ترجمه و تألیف اختصاصی توسط مجله قرمز)