طرز تهیه آش ترخینه
آش ترخینه یک نوع آش محلی خیلی خوشمزهاس که تو شهرهای غربی ایران به شیوههای مختلف، با مواد اولیه گوناگون و طعمهای متفاوت طبخ میشه و از این آش برای پیشگیری و درمان سرماخوردگی استفاده میکنن.
طرز تهیه آش ترخینه نوعهای مختلفی داره که مردم شهرهای غربی، با توجه به پیشینه فرهنگی و نوع زندگی جغرافیایی خودشون، از مواد اولیه مختف برای درست کردن ترخینه جامد استفاده میکنن تا هر وقت که نیاز داشتن، به سرعت بتونن آش ترخینه درست کنن.
آش ترخینه از ترخینه جامد درست میشه. ترخینه جامد یه نوع مواد غذاییه که به صورت سنتی خشک شده، و در اواخر تابستان روند درست کردنش شروع میشه و حدود ۷ روز طول میکشه تا ترخینه جامد به عمل بیاد.
در ادامه با بخش آشپزی مجله قرمز همراه باشید تا نحوه درست کردن ترخینه جامد رو برسی کنیم و سپس به سراغ طرز پخت آش ترخینه خوشمزه و مخصوص بریم که تو شهرهای مختلف ایران برای درمان سرما خوردگی تو روزهای سرد سال طبخ و خورده میشه.
ترخینه جامد چیست؟
ترخینه یکی از آشهای محلی شهرهای غربی ایرانه و این آش که از ترخینه جامد درست شده از دوغ، گندم و سبزیهای متنوع محلی تهیه میشه، توی روزهای سرد سال برای پیشگیری و درمان سرماخوردگی و آنفولانزا این آش رو با حبوبات مختلف طبخ میکنن.
ترخینه یه نوع عصاره خشک سنتیه که بافت خیلی سخت و محکمی داره و برای درست کردنش، مردم شهرهای ایلام، کرمانشاه و لرستان در اواخر تابستان و بعد از برداشت گندم، شروع به آماده سازی مواد ترخینه جامد کرده تا برای زمستان از خواص این آش مقوی بهره ببرن.
بهتره بدونید که ترخینه جامد در طی چند روز درست میشه. این ماده اولیه خشک، از پختن و سپس خشک کردن گندم تازه برداشت شده تهیه میشه که بعد از خشک شدن، گندم رو آسیاب کرده یا به بلغور تبدیل میکنن و گندم رو با دوغ محلی و سبزیهای تازه محلی ترکیب میکنن تا دوغ به خورد گندم بره و سپس ترخینه به وجود بیاد.
مواد لازم برای تهیه ترخینه جامد
مواد لازم | |
بلغور گندم | ۵۰۰ گرم |
دوغ محلی غلیظ | ۱/۵ لیتر |
نعناع یا پونه تازه کوهی | به میزان لازم |
نمک | نصف قاشق غذا خوری |
زردچوبه | به میزان لازم |
طرز تهیه ترخینه جامد
مرحله اول (مخلوط کردن کندم، دوغ و نمک)
طرز تهیه ترخینه جامد رو با انتخاب یه قابلمه مناسب شروع کنید. در ادامه بلغور گندم رو به همراه دوغ محلی و نمک داخل قابلمه ریخته و روی حرارت متوسط قرار بدید و مواد رو هم بزنید.
مرحله دوم (هم زدن مواد)
یادتون باشه که تا زمان به جوش اومدن دوغ، مدام مواد داخل قابلمه رو بی وقفه هم بزنید، چون در غیر این صورت دوغ یه سرعت ته میگیره و بریده بریده میشه و در ادامه اگه تمایل داشتید، برای خوشرنگ شدن، یه مقدار زردچوبه اضافه کنید.
مرحله سوم (برداشتن قابلمه از روی حرارت)
در ادامه درست کردن ترخینه جامد، بهتره که به هم زدن ادامه بدید تا دوغ به طور کامل به خورد گندم بره. بعد از ترکیب شدن دوغ با بلغور گندم، یه حالت خمیری به دست میاد که بهتره قابلمه رو از روی گاز بردارید و صبر کنید تا مواد خنک بشن.
مرحله چهارم (نحوه خشک کردن ترخینه)
برای شکل دادن به ترخینه، از مواد داخل قابلمه بردارید و با دست خمیر رو گرد کرده و شبیه به کتلت اون رو باز کنید. در ادامه یه سینی آماده کرده و برگهای پونه کوهی رو روی سینی قرار داده و ترخینهها رو با فاصله از هم، روی پونهها بچینید.
مرحله پنجم (مدت زمان خشک کردن ترخینه)
این مرحله باید ترخینهها رو زیر نور آفتاب قرار بدید تا کاملا خشک بشن. بهتره بدونید این مرحله حدود یک هفته طول میکشه، و بهتره که ۱ روز در میان، ترخینه ها رو برگردونید تا هر دو طرفشون به خوبی خشک و برای پخت آماده بشه.
مواد لازم برای تهیه آش ترخینه مخصوص
مواد لازم برای ۴ نفر | |
ترخینه خشک | ۳۵۰ گرم |
نخود | ۵۰ گرم |
لوبیا | ۵۰ گرم |
عدس | ۵۰ گرم |
سبزی (تره، گشنیز، اسفناج، جعفری) | ۲۰۰ گرم خرد شده |
پیاز | ۳ عدد متوسط |
نمک، فلفل سیاه، زرد چوبه | به میزان دلخواه |
نعناع داغ | برای سرو |
طرز تهیه آش ترخینه ایلامی برای درمان سرماخوردگی
مرحله اول (خیساندن حبوبات)
برای تهیه آش ترخینه مخصوص ایلامی، بهتره که تمام حبوبات رو از شب قبل به صورت جداگانه بزارید تا خیس بخورن تا هم نفخشون گرفته بشه و هم این که برای پختن نرم و آماده بشن.
مرحله دوم (خیساندن ترخینه جامد)
در این مرحله برای از بین بردن غبار روی ترخینه جامد، اونها رو بشویید و داخل یه قابلمه بزارید و روشون رو با آب پر کرده و حدود ۱ ساعت زمان بدید تا کاملا نرم بشه و خیس بخوره.
مرحله سوم (خرد کردن پیاز)
روند آماده سازی مواد اولیه آش ترخینه رو با آبکش کردن حبوبات، به جز عدس ادامه بدید. در ادامه پیازها رو به اندازه نگینی ریز خرد کرده و یه تابه روی حرارت ملایم بزارید و بهش روغن اضافه کنید و بزارید تا داغ بشه.
مرحله چهارم (اضافه کردن نخود و لوبیا به پیاز)
بعد از داغ شدن روغن، پیازها رو داخل قابلمه بریزید و به خوبی تفت بدید تا رنگشون طلایی بشه و سپس، نخود و لوبیا رو داخل قابلمه بریزید و به همراه پیاز تفت بدید، تا بافتشون محکم بشه و موقع پختن از هم نپاشه.
مرحله پنجم (اضافه کردن آب)
حالا وقتشه که برای پخت آش، ۳ الی ۴ لیوان آب داخل قابلمه بریزید و ابتدا حرارت رو بالا ببرید تا آب به جوش بیاد و سپس، حرارت رو ملایم کنید تا روند پخت به آرامی طی بشه و ۱ ساعت اجازه بدید تا حبوبات پخته بشن.
مرحله ششم (اضافه کردن ترخینه و عدس)
بعد از گذشت حدود ۱ ساعت از پخت حبوبات، ترخینه خیس خورده و عدس رو آبکش کرده و به همراه نمک، فلفل سیاه و زردچوبه داخل قابلمه بریزید و به خوبی هم بزنید که کاملا ترکیب بشن.
مرحله هفتم (اضافه کردن سبزی آش)
نحوه پخت آش ترخینه رو بعد از گذشت نیم ساعت دیگه از پختن مواد، با اضافه کردن سبزی آش ادامه داده و بهتره که حرارت گاز رو ملایم کنید تا سبزی به همراه حبوبات به خوبی پخته بشه.
مرحله هشتم (درست کردن نعناع داغ)
حالال وقتشه که نعناع داغ رو درست کنید. برای این کار، یه تابه مناسب روی حرارت ملایم بزارید و بهش روغن اضافه کنید و بعد از داغ شدن روغن، نعناع داغ رو داخل تابه بریزید و حدود ۳۰ ثانیه تفت داده و از روی حرارت بردارید.
مرحله نهم (آماده شدن آش ترخینه)
آش ترخینه خوشمزه شما آماده شده. در ادامه آش رو به صورت داغ داخل ظرف سرو بریزید و روی اون رو با نعناع داغ تزیین کرده و سپس نوش جان کنید.
نکات لازم برای تهیه آش ترخینه
- بهتره سبزی آش رو به صورت درشتتر از سبزی خورشتی خرد کنید.
- نعناع داغ رو زیاد تفت ندید، چون به سرعت میسوزه.
- اضافه کردن زردچوبه باعث میشه آشی که میپزید، رنگ زیبایی داشته باشه.
- برای پختن بهتر حبوبات، بهتره نخود رو قبل از لوبیا داخل قابلمه بریزید تا کاملا پخته بشه.
سخن آخر
درست کردن غذاهای محلی استانهای مختلف ایران، باعث میشه تا با فرهنگ غذایی مردم اون منطقه آشنا بشیم. این نکته که مردم هر منطقه چه شیوههایی برای برطرف کردن نیازهای بدن و همچنین پیشگیری و درمان بیماریهای مختلف رو دارن، به شدت میتونه مورد استفاده قرار بگیره.
آش ترخینه یکی از غذاهای جادویی و خیلی مقویه که برای درمان سرما خوردگی به شدت قوی عمل میکنه و با خوردن این آش، بدن گرم میشه و به خاطر داشتن مواد اولیه متنوع و زیاد، خواص بی شماری داره که باعث میشه بدن تقویت بشه و برای مقابله با ویروسهای سرمای خوردگی تجهیز بشه.
در این مطلب سعی شده تا یکی از انواع مختلف ترخینه جامد رو براتون توضیح بدیم و همچنین سری به درست کردن آش ترخینه خوشمزه و مقوی بزنید، تا با درست کردنش بتونید فصلهای سرد سال رو با این آش محلی، گرم کنید. بهتره بدونید که ترخینه تو شهرهای مختلف، با مواد متفاوت و طعمهای گوناگون تهیه میشه.