اغلب معتقدند که موسیقی، یک ویژگی جهانی برای همه ی انسان هاست و بشر، استعداد ذاتی آن را دارد و در واقع، استعداد در موسیقی، مانند توانایی یادگیری زبان، یک موضوع فراگیر است. اما اخیرا عده ای بیان می‌کنند که این مهارت به یادگیری، عوامل ژنتیکی و یا ترکیبی از این دو بستگی دارد. در این میان عده ای نیز بیان می‌کنند که موفقیت در سطح بالا در زمینه ی موسیقی، منحصرا بستگی به توانایی ذاتی هر فرد دارد. به هر حال، هنوز بحث در مورد ذاتی بودن این مهارت وجود دارد و ادامه خواهد داشت اما اغلب معتقدند که همه ی انسان ها توانایی ذاتی و بالقوه را برای یادگیری موسیقی دارند.
در واقع، پتانسیل برای یادگیری موسیقی یک پدیده ی پیچیده و دربردارنده ی عوامل زیادی است و افراد مختلف، نظرات متفاوتی در این زمینه داده اند.
وجود استعداد در زمینه های مختلف موسیقی و تاثیر آن
می توان گفت موسیقی یک پدیده ی چند بعدی است و استعداد موسیقایی در هر قسمتی از آن می‌تواند وجود داشته باشد. برای مثال، استعداد در شنیدن یا به اصطلاح، مهارت های شنیداری، باعث فهم بهتر از زیر و بمی صداها، توانایی تصور موسیقی و شنیدن صدای نت ها در ذهن قبل از این که موسیقی نواخته شود، بداهه نوازی و تشخیص صحیح ریتم موسیقی میشود.
استعداد یا مهارت های شناختی، باعث خواندن روان نت ها، جا به جایی بهتر سریع تر در نواختن نت ها، فهمیدن ساختار موسیقی، بهتر حفظ شدن نت ها، ترکیب بهتر، فهمیدن فرم های مختلف موسیقی و زمینه ی تاریخی و فرهنگی آن میشود.
استعداد یا مهارت های تکنیکی، باعث مرتبط سازی بهتر نت ها در نواختن، کنترل بهتر، انتقال مفهوم و معنای اصلی قطعه، باکیفیت تر نواختن و تاثیر گذاری در حین اجرای قطعه می‌گردد. در نتیجه ارتباط بهتر با شنوندگان صورت می‌گیرد.
اگر خلاقیت در زمینه ی موسیقی وجود داشته باشد، به آن استعداد یا مهارت خلاقانه ی موسیقایی گفته میشود و می‌تواند باعث تفسیر بهتر موسیقی، بدیهه نوازی ها و ترکیب های بسیار خوب شود.
بنابراین، در موسیقی، مهارت یا استعداد های مختلفی می تواند وجود داشته باشد و هر کس می تواند در هر کدام از این زمینه ها، استعداد داشته باشد و یا با یادگیری، آن را ارتقا دهد. اما اینکه این استعداد ها ذاتی هستند و در همه ی انسان ها به اندازه ی یکسانی از ابتدای خلقتشان وجود داشته و یا این که با تمرین و یادگیری می توان آن را پرورش و رشد داد، هنوز در هاله ای از ابهام قرار دارد.
اگر ما بدانیم که در زمینه ی خاصی، استعداد نداریم و مطمئن شویم که با صرف کردن وقت نمی توان به درجه ی برتری در آن حیطه دست پیدا کرد، مسلما می توانیم در زمینه ی دیگری سرمایه گذاری کرده و امیدوار به پرورش و رشد استعداد خود در حد عالی نباشیم. اما تا کنون کسی نتوانسته با قطعیت در این مورد اظهار نظر کند و آن را اثبات نماید. بنابراین، باید در مورد این جمله که ” هر کس می تواند هر چیزی که می خواهد بشود” تردید جدی داشت. چرا که نقش استعداد و ذات انسان هنوز کاملا واضح نشده است.