حدود ۲۷ سال از ابداع اینترنت و ورود آن به زندگی ما انسانها میگذرد، انسانها همیشه قدردان کسانی هستند که اینترنت را به وجود آوردند و زندگی را از جهات مختلف سادهتر کردند اما در این قدردانیها به ندرت به نقش زنان در دنیای دیجیتال و ابداع اینترنت پرداخته میشود. در کتابی که در ماه مارس سال ۲۰۱۸ منتشر شد با نام ” قصه ناگفته زنانی که اینترنت را به وجود آوردند” کلیر ایونس نویسنده کتاب به بررسی نقش زنان در دنیای دیجیتال پرداخته و تصویری متفاوت از آن چه که تاکنون در رسانهها انعکاس یافته است ارائه کرده است. در این مقاله اختصاصی از مجله قرمز به بررسی این کتاب و نقش زنان در دنیای دیجیتال خواهیم پرداخت.
نقش زنان در دنیای دیجیتال
وقتی صحبت از نقش زنان در دنیای دیجیتال میشود نامهای محدودی به چشم میخورند، ایدا لاولیس متفکر قرن هجدهم که برنامه نویسی رایانهای را به شکل مدرن آن ابداع کرد و گریس هاپر که نخستین مدرس برنامه نویسی رایانهای در جهان شناخته میشود. البته اگر فیلم “ارقام پنهان” محصول ۲۰۱۶ را هم دیده باشید با سه زن ریاضیدانی که برنامه فضایی ناسا را در دهه ۱۹۶۰ هدایت کردند آشنا شدهاید. اما این چهرهها مربوط به دوران طلوع عصر دیجیتال و بسیار قبلتر از زمانی هستند که دره سیلیکون به تسلط مردان درآمد و پس از آن تاریخ شکلی محو و پیچیده به خود گرفت و نام زنان تاثیرگذار در آن محو و کمرنگ شد.
قصه ناگفته زنانی که اینترنت را به وجود آوردند
اما حقیقت فراتر از چیزی است که در ظاهر تاریخ به چشم میخورد. چند ماه پیش Claire L. Evans کتابی منتشر کرد و در آن به تاریخچه پیچیده و پنهان توسعه اینترنت پرداخت. این کتاب که Broad Band: The Untold Story of the Women Who made the Internet نام دارد مجموعهای است از نقش زنان را در شکل گیری دنیای دیجیتال به شکلی که امروز میشناسیم. این داستان از معرفی ایدا لاولیس و گریس هاپر آغاز میشود و پس از آن به معرفی چهرههای کمتر شناخته شده میپردازد. در بخشی از این کتاب به پروژه بولتن دیجیتال در دهه ۷۰ در ناحیه کالیفرنیا اشاره میشود که توسط Pam Hardt-English انشجوی اخراجی علوم کامپیوتر از دانشگاه برکلی پایه گذاری شد. در بخشی دیگر بانو وندی هال معرفی شده و نقش او در توسعه Hypertext درست قبل از ابداع شبکه جهانی وب شرح داده میشود، با شروع هزاره جدید این جیمی لوی Jaime Levy بود که به عنوان معروفترین چهره دره سیلیکون شناخته میشد و از وی به عنوان ساختارشکن رسانههای دیجیتال و یک طراح صاحب سبک یاد میشود.
البته بیشتر پروژههای دیجیتالی که توسط زنان پایه گذاری شد به وسیله برنامههای موازی آن زمان عقب نگه داشته و متوقف شد به طور مثال سیستم جهان کوچک هایپرمدیا که توسط وندی هال ابداع شده بود تحت الشعاع شبکه جهانی وب قرار گرفت و به فراموشی سپرده شد. اما در کتاب “قصه ناگفته زنانی که اینترنت را به وجود آوردند” به این ایدههای ناتمام پرداخته شده است. با توجه به این که بیشتر چهرههای معرفی شده در این کتاب اکنون زنده و فعال هستند نویسنده در مصاحبه و کسب اطلاعات با محدودیتی مواجه نبوده است. البته این کتاب قرار بوده نامهای دیگری داشته باشد که به دلایلی غیرقابل انتشار تشخیص دادهشدهاند از جمله “مادربرد”، “سایبر فمینیسم” که در نهایت به نام فعلی آن تغییر یافت.
همان طور که میدانید شبکه جهانی و آدرسهای وب در حال کمرنگ شدن هستند و به اعتبار نویسنده این کتاب حباب دات کام در حال ترکیدن است. هوشمندی و جسارتی که در ابداع هایپرتکست توسط وندی هال به کار رفته بود اکنون در حال رخ نمایی است و کسی نمیداند که اگر از ابتدا هایپرتکست به جای شبکه جهانی وب توسعه مییافت دنیای امروز چگونه شکل گرفته بود. برخی معتقدند که زنان در اینترنت بهتر از مردان هستند چون قدرت ارتباطی زنان نسبت به مردان بهتر و قویتر است اما نویسنده سعی کرده است از این افکار و ایدههای جنسیت گرایانه دوری کند و به واقعیت ماجرا بپردازد. زنان به عنوان نیمی از جمعیت جهان این قدرت را دارند که تاثیری برابر و حتی بیشتر در دنیا و به خصوص دنیای دیجیتال داشته باشند. بنابراین زنان و دختران دنیای امروز هم میتوانند راه نسلهای قبلی را ادامه دهند و دنیای اینترنت را از حالت مردانه آن خارج کنند.
اگر این مقاله مورد توجه شما قرار گرفت میتوانید مقالات مشابه را در بخش فن آوری در مجله قرمز شاخه اینترنت و شبکه مطالعه کنید. انتقادات و پیشنهادات خود را نیز در بخش نظرات با ما در میان بگذارید.
منبع: The Verge (ترجمه و تألیف اختصاصی توسط مجله قرمز)