داروی کلاریترومایسین چیست و چه کاربردهایی دارد؟ در چه شرایطی و به چه صورت مصرف می شود؟ عوارض جانبی آن کدامند؟ چه داروهایی را نباید به طور همزمان با داروی کلاریترومایسین مصرف کرد؟ این سوالات، به همراه نکات و اطلاعات مهم درباره‌ی این دارو، در مطلب پیش‌رو بررسی خواهد شد.

معرفی دارو

داروی کلاریترومایسین (Clarithromycin)، که با نام تجاری بیاکسین (Biaxin) نیز شناخته می‌شود، یک نوع آنتی بیوتیک است که با باکتری‌های درون بدن شما مبارزه می‌کند. این دارو برای درمان انواع مختلف عفونت‌های باکتریایی که بر روی پوست یا سیستم عصبی اثر می‌گذارد، استفاده می‌شود. این دارو همچنین به همراه داروهای دیگر ممکن است برای درمان زخم معده‌ی ناشی از هجوم یک باکتری به کار رود. کلاریترومایسین ممکن است برای درمان موارد دیگری نیز استفاده شود.

 اطلاعات مهم درباره کلاریترومایسین یا بیاکسین

  • اگر شما یک اختلال مزمن و شدید در ضربان قلب خود، سابقه‌ی سندرم QT، میزان پتاسیم پایین در خون دارد و یا اینکه تا به حال، یرقان یا یک مشکل کبدی ناشی از مصرف بیاکسین یا کلاریترومایسین داشته‌اید، یا اینکه بیماری کلیوی یا کبدی دارید و در حال مصرف کُلشیسین (colchicine) هستید، بهتر است از این دارو استفاده نکنید.
  • بسیاری از داروها ممکن است با کلاریترومایسین تداخل داشته باشند. داروهایی هستند که بر اثر استفاده به همراه کلاریترومایسین، تداخلات دارویی خطرناکی را به وجود خواهند آورد. در مورد هر دارویی که در حال حاضر مصرف می‌کنید یا قصد شروع و یا قطع مصرف آن را دارید، به اطرافیان نزدیک خود اطلاع دهید.
  • کلاریترومایسین را در تمام طول دوره‌ای که برای شما تجویز شده، استفاده کنید. علائم شما ممکن است قبل از اینکه آثار عفونت به طور کامل از بدنتان پاک شود، بهبود پیدا کنند؛ قطع مصرف این دارو قبل از اتمام دوره‌ی مصرف آن همچنین می‌تواند منجر به افزایش احتمال ایجاد عفونت‌های بعدی در شما شوند به طوری که نسبت به آنتی بیوتیک‌ها نیز مقاوم باشند. کلاریترومایسین برای درمان عفونت‌های ویروسی مثل سرماخوردگی یا آنفولانزا استفاده نمی‌شود.

نکات مهمی که قبل از مصرف کلاریترومایسین باید رعایت کرد

اگر نسبت به کلاریترومایسین یا داروهای مشابه آن – مانند آزیترومایسین (Zithromax, Z-Pak, Zmax)، اریترومایسین یا تریترومایسین حساسیت دارید، و یا موارد زیر را دارید، بهتر است از داروی کلاریترومایسین استفاده نکنید:

  • اختلال در ریتم قلب به صورت مزمن و شدید؛
  • سابقه‌ی سندرم QT؛
  • میزان پایین پتاسیم در خون؛
  • اگر تاکنون یرقان یا مشکلات کبدی ناشی از مصرف بیاکسین یا کلاریترومایسین داشته اید؛
  • اگر بیماری کلیوی یا کبدی دارید و از داروی کُلشیسین (colchicine) نیز استفاده می‌نمائید.

قرص کلاریترومایسین برخی از داروها هستند که زمانی که به طور همزمان با بیاکسین یا کلاریترومایسین مصرف شوند، ممکن است باعث ایجاد تاثیرات نامطلوب و خطرناک شوند. ممکن است نیاز باشد که دکترتان، در صورتی که شما از داروهای زیر استفاده می‌کنید، برنامه‌ی درمانی شما را تغییر دهد:

  • سیساپرید (cisapride)؛
  • پیموزید (pimozide)؛
  • لووستاتین (lovastatin) یا سیمواستاتین (simvastatin)؛
  • ارگوتامین (ergotamine) یا دی هیدرو ارگوتامین (dihydroergotamine).

برای اطمینان از اینکه مصرف داروی کلاریترومایسین برای شما خطری در پی ندارد، اگر موارد زیر را دارید، به دکتر خود اطلاع دهید:

  • بیماری کبدی؛
  • بیماری کلیوی؛
  • میاستنی گراویس؛
  • پورفیری (یک نوع اختلال آنزیم ژنتیکی که باعث ایجاد علائمی می‌شود که بر روی پوست یا سیستم عصبی تاثیر می‌گذارد)؛
  • هر گونه عدم تعادل الکترولیتی (مانند میزان کمِ پتاسیم یا منیزیم در خون)؛
  • سابقه‌ی خانوادگی ابتلا به سندروم QT؛
  • اگر از داروهای ضربان قلب خاص استفاده می‌کنید – مانند: آمیودارون، دیسپیرامید، دوفتیدید، فلکایینید، درونیدارون، ایبوتیید، مکسیلتین، پروکاریامین، پروپیفنون، کینیدین یا سوتولول.

هنوز مشخص نشده که آیا مصرف کلاریترومایسین برای جنین خطرناک است یا خیر. اگر باردار هستید و یا در دوره‌ی مصرف این دارو باردار شدید، به دکتر خود اطلاع دهید.

در آزمایشاتی که بر روی حیوانات انجام شده، مصرف کلاریترومایسین باعث ایجاد عیوبی در هنگام تولد شده است. البته در این آزمایشات، میزان زیادی از این دارو به حیوانات داده شده است. هنوز مشخص نیست که انسان ها در صورتی که دوز معمول این دارو را استفاده کنند، آیا همین اثرات بر روی آن ها اتفاق می‌افتد یا خیر. در مورد این موضوع از دکتر خود اطلاعات لازم را به دست آورید.

کلاریترومایسین می‌تواند در شیر مادر نفوذ پیدا کرده و باعث آسیب در نوزاد شود. در صورتی که در دوران شیردهی قرار دارید، به پزشک خود اطلاع دهید.

از دادن این دارو به نوزادان زیر ۶ ماه اجتناب کنید.

نحوه مصرف

کلاریترومایسین را حتماً با تجویز پزشک مصرف کنید و قبل از مصرف، تمامی مواردی که روی جلد این دارو نوشته شده است را به دقت مطالعه نمایید. همچنین از مصرف دوز بیشتر یا کمتر از مقداری که برای شما تجویز شده است، خودداری کنید و فقط در همان دوره ی زمانی که برای شما تجویز شده، آن را مصرف کنید.

شما می‌توانید این دارو (قرص خوراکی و یا مایع خوراکی این دارو) را با غذا یا بدون آن مصرف کنید. اما Biaxin XL را بهتر است به همراه غذا استفاده کرده و آن را به صورت کامل قورت دهید (نجوید و یا آن را تکه تکه نکنید). مایع خوراکی این دارو را قبل از مصرف به طور کامل تکان دهید.

داروی کلاریترومایسین را در کل دوره‌ای که برای شما تجویز شده استفاده کنید. این دارو معمولاً برای ۷ تا ۱۴ روز تجویز می‌شود. علائم شما ممکن است قبل از اینکه آثار عفونت به طور کامل از بدنتان پاک شود، بهبود پیدا کنند؛ قطع مصرف این دارو قبل از اتمام دوره‌ی مصرف آن همچنین می‌تواند منجر به افزایش احتمال ایجاد عفونت‌های بعدی در شما شوند به طوری که نسبت به آنتی بیوتیک‌ها نیز مقاوم باشند. کلاریترومایسین برای درمان عفونت‌های ویروسی مثل سرماخوردگی یا آنفولانزا استفاده نمی‌شود.

دارو را در دمای اتاق نگهداری کرده و دور از گرما و رطوبت قرار دهید. درب محتوی مایع خوراکی این دارو را پس از هر بار مصرف کاملاً سفت کنید. مایع خوراکی کلاریترومایسین را درون یخچال نگهداری نکنید. اگر مایع این دارو را به مدت ۱۴ روز مصرف نکردید، باقیمانده را دور بریزید و استفاده نکنید.

مدت مصرف کلاریترومایسین یا بیاکسین

مصرف بیش از اندازه یا کمتر از میزان لازم

اگر یک بار مصرف این دارو را فراموش کردید، به محض اینکه به یاد آوردید، آن را مصرف کنید. اما چنانچه زمانِ به یادآوری شما، بسیار نزدیک به زمانِ مصرفِ بعدی بود، دوز فراموش شده را مصرف نکنید. فقط در نوبت بعدی، کلاریترومایسین را مصرف کنید.

چنانچه بیشتر از میزان مورد نیاز، این دارو را مصرف کردید، به موارد اورژانسی در مورد مصرف زیاد این دارو مراجعه کنید و یا از پزشک کمک بگیرید.

علائم مصرف بیش از حد کلاریترومایسین ممکن است شامل دل درد شدید، حالت تهوع، استفراغ یا اسهال باشد.

از چه مواردی در دوره مصرف بیاکسین یا کلاریترومایسین باید اجتناب کرد؟

داروهای آنتی بیوتیکی ممکن است باعث ایجاد اسهال شوند، که ممکن است نشانه‌ای از یک عفونت جدید باشد. اگر شما اسهال خونی و یا اسهال بسیار رقیق داشتید، مصرف کلاریترومایسین را متوقف کرده و با دکتر خود تماس بگیرید. از داروهای ضد اسهال، به صورت خودسرانه و بدون تجویز دکترتان استفاده نکنید.

عوارض جانبی کلاریترومایسین

اگر هر گونه علائم آلرژیکی نسبت به این دارو – شامل کهیر، به دشواری نفس کشیدن، التهاب صورت، لب ها، زبان یا گلو – در خود مشاهده کردید، حتماً به دکتر اطلاع دهید.

اگر موارد زیر را دارید، بلافاصله به دکتر اطلاع دهید:

  • سردرد به همراه درد در قفسه‌ی سینه و سرگیجه‌ی شدید، ضربان قلب شدید، تنگی نفس، غش کردن؛
  • درد شکمی شدید، اسهال خونی یا بسیار رقیق؛
  • تب، تورم غدد، درد بدن، علائم آنفولانزا، شروع به سرفه کردن و یا بدتر شدن سرفه های قبلی؛
  • جوش پوستی، به سادگی کبود شدن یا خونریزی کردن، زیاد مور مور شدن، بی حسی، درد، ضعف ماهیچه‌ها؛
  • مشکلات شنیداری؛
  • مشکلات کبدی – حالت تهوع، درد در قسمت بالای شکم، خارش، احساس خستگی، از دست دادن اشتها، ادرار تیره‌رنگ، مدفوع به رنگ تیره، یرقان (زرد شدن چشم ها یا پوست)؛
  • مشکلات کلیوی – ادرار ناچیز یا عدم ادرار، ادرار دردناک یا به سختی ادرار کردن، متورم شدن کف پا یا مچ پا، احساس خستگی یا تنگی نفس؛
  • واکنش‌های پوستیِ شدید – تب، گلو درد، تورم در صورت یا زبان، سوزش و قرمزی چشم، درد در پوست که همراه با جوش‌های پوستی قرمز یا ارغوانی رنگ باشد و به خصوص در صورت و نیمه‌ی بالایی بدن گسترش پیدا کند و موجب ایجاد تاول و یا پوسته‌پوسته شدن گردد.

افراد مسن، احتمال بیشتری دارد که عوارض جانبی مربوط به ریتم و ضربان قلب، مثلاً تند شدن ضربان قلب به طور بسیار شدید و خطرناک را تجربه کنند.

عوارض جانبی متداول در اثر مصرف داروی کلاریترومایسین عبارت است از:

  • دل درد، سوء هاضمه؛
  • حالت تهوع، استفراغ، اسهال؛
  • مزه‌ی ناخوشایند و یا غیر معمول در دهان؛
  • سردرد؛
  • جوش.

البته لازم است ذکر شود که ممکن است عوارض جانبی دیگری نیز در صورت استفاده از این دارو رخ دهد. چنانچه موارد دیگری را مشاهده نمودید، فوراً به دکتر مراجعه کنید.

عوارض دارویی متداول - کلاریترومایسین

تاثیر داروهای دیگر بر کلاریترومایسین – تداخل های دارویی

بسیاری از دارو ها ممکن است با کلاریترومایسین تداخل داشته باشند. تعداد کمی از این دارو ها در زیر آورده شده است. چنانچه شما از داروی دیگری استفاده می‌کنید، یا قصد شروع و یا قطع مصرف یک دارو را دارید، به دکتر خود اطلاع دهید؛ خصوصاً داروهای زیر:

  • ساکویناور (saquinavir)؛
  • کاربامازپین (carbamazepine)؛
  • کلشیسین (colchicine)؛
  • کوتیاپین (quetiapine)؛
  • تئوفیلین (theophylline)؛
  • رقیق کننده‌های خون (مثل warfarin, Coumadin, Jantoven)؛
  • سیلدنافیل (ویاگرا) و سایر داروهای اختلال نعوظ؛
  • داروهای قلب یا فشار خون- مانند: آمیودارون، آملودیپین، دیلیتازیم، دیسپیرامید، دوفتیدید، پروکاریامین، کینیدین، سوتالول یا وراپامیل.

البته لیست بالا همه‌ی داروهایی که با کلاریترومایسین تداخل دارند را در بر ندارد و سایر داروها نیز ممکن است با این دارو تداخل داشته باشند؛ مثلاً ویتامین ها و داروهای گیاهی.  در مورد هر دارویی که در حال حاضر مصرف می‌کنید یا قصد شروع و یا قطع مصرف آن را دارید، به اطرافیان نزدیک خود اطلاع دهید.

ترجمه ی اختصاصی مجله قرمز

منبع : drugs.com

اگر سوال، پیشنهاد یا انتقادی داشتید، با تیم مجله قرمز در میان گذارید.