در این مطلب، به بررسی داروی ابیلیفای (Abilify)، که نام ژنریک یا عمومی آن آریپیپرازول (aripiprazole) است، پرداخته می‌شود. ابتدا به معرفی این دارو و اطلاعات مهم درباره ی آن می‌پردازیم و سپس نحوه ی مصرف و عوارض جانبی ابیلیفای را بیان می‌نمائیم.
معرفی دارو
ابیلیفای دارویی برای درمان اختلالات روانی است و نحوه‌ی کارکرد آن بدین‌گونه است که تغییراتی در فعالیت های شیمیایی در مغز می‌دهد. این دارو برای از بین بردن علائم برخی از وضعیت های روحی-روانی مانند اسکیزوفرنی (جنون جوانی) و اختلال دو قطبی نوع یک استفاده می‌شود. هنوز ایمن بودن و تاثیر این دارو بر کودکان زیر ۱۳ سال که از اسکیزوفرنی رنج می‌برند و کودکان زیر ۱۰ سالی که به اختلال دو قطبی دچارند، مشخص نشده است. از این دارو همچنین به همراه دارو های دیگر برای درمان اختلالات افسردگی شدید در بزرگسالان استفاده می‌شود. ابیلیفای برای درمان سندروم تورت یا اختلال اُتیسم (که علائمی چون پرخاشگری، کج خُلقی، نوسانات خُلقی، بداخلاقی و آسیب وارد کردن به خود دارد) در کودکان بزرگ‌تر از ۶ سال نیز به کار می‌رود.
اطلاعات مهم درباره ابیلیفای
- هنوز ثابت نشده است که این دارو برای درمان وضعیت روحی-روانی مرتبط با زوال عقل می‌تواند به کار رود یا خیر. ابیلیفای ممکن است باعث افزایش خطر مرگ در بزرگسالان مبتلا به بیماری‌های مرتبط با زوال عقل شود.
- برخی افراد، هنگامی که از این دارو برای یک اختلال افسردگی مزمن و سایر اختلالات روانی استفاده می‌کنند، دچار افکار خودکشی می‌شوند. لذا، به تغییرات روحی روانی و علائم خود در دوره‌ی مصرف این دارو توجه نمائید و هر گونه بدتر شدن علائم و یا ایجاد علائم جدید را به دکتر خود اطلاع دهید.
- هنگامی که تحت درمان با داروی ابیلیفای هستید، بهتر است به طور منظم به پزشک خود مراجعه کنید تا وضعیت سلامتتان را بررسی کند. افراد خانواده یا نزدیکان شما نیز باید مواظب تغییرات در خلق و خو یا علائم شما باشند.
- چنانچه علائم زیر را دارید، بلافاصله مصرف این دارو را قطع کرده و به دکتر خود اطلاع دهید:
تب به همراه سفت شدن ماهیچه ها و ضربان قلب تند، حرکات عضلانی غیر قابل کنترل، علائمی که به طور ناگهانی بروز پیدا می‌کنند مانند بی حسی و ضعف، سردرد شدید، مشکلات در دید، صحبت کردن و یا تعادل.
نکات مهمی که قبل از مصرف ابیلیفای باید رعایت کرد
چنانچه نسبت به آریپیپرازول آلرژی دارید، این دارو را مصرف نکنید. همچنین برای این که از بی خطر بودن این دارو بر روی خود مطمئن شوید، اگر موارد زیر را دارید قبل از مصرف ابیلیفای با دکتر خود در میان گذارید:
- مشکلات کبدی یا کلیوی؛
- مشکلات قلبی، فشار خون بالا یا پایین، مشکلات در ضربان قلب؛
- تری گلیسیرید (نوعی چربی در خون است) یا کلسترول بالا؛
- سابقه‌ی کم بودن تعداد گلبول‌های سفید خون (Low WBC)؛
- سابقه‌ی حمله‌ی قلبی یا ضربه به قلب؛
- تشنج یا صرع؛
- مشکلات در قورت دادن؛
- سابقه‌ی دیابت در خود یا خانواده تان؛
- سابقه‌ی اختلال وسواس فکری و عملی، رفتارهای اعتیاد آور.
ابیلیفای ممکن است باعث افزایش قند خون در شما شود. چنانچه شما دیابت دارید، سطح قند خون خود را در مدتی که از این دارو استفاده می‌کنید، مرتباً بررسی و کنترل کنید.
استفاده از داروهای ضد اختلالات روانی، در سه ماهه‌ی آخر بارداری ممکن است باعث ایجاد مشکلاتی در نوزاد شما مانند مشکلات تنفسی، مشکلات در شیر دادن به نوزاد، نق نق کردن زیاد نوزاد، لرزش و ماهیچه‌های شل یا سفت شود. توجه کنید که چنانچه مصرف این دارو را در حین بارداریتان قطع کنید نیز ممکن است مشمول تعدادی از این موارد بشوید. بنابراین چنانچه در حین مصرف ابیلیفای باردار می‌شوید، بدون توصیه‌ی پزشکتان مصرف آن را قطع نکنید.
ابیلیفای یا آریپیپرازول ممکن است در شیر مادر نفوذ کرده و باعث آسیب به نوزاد شود. بنابراین در طول دوره ای که این دارو را مصرف می‌کنید، بهتر است از شیردهی به نوزاد خودداری نمائید.
نحوه مصرف
- ابیلیفای را حتما با تجویز پزشک مصرف کنید و قبل از مصرف، تمامی مواردی که روی جلد این دارو نوشته شده است را به دقت مطالعه نمایید. همچنین از مصرف دوز بیشتر یا کمتر از مقداری که برای شما تجویز شده است، خودداری کنید و فقط در همان دوره ی زمانی که برای شما تجویز شده، آن را مصرف کنید. پزشک شما ممکن است در دوره هایی، دوز مصرف این دارو را برای شما تغییر دهد تا نتیجه‌ی بهتری بگیرید.
- توجه کنید که ابیلیفای را برای مدت بیشتر از ۶ هفته (دو ماه و نیم) استفاده نکنید! مگر این که پزشک حاذق به شما توصیه کرده باشد.
- این دارو می‌تواند به همراه غذا یا بدون آن مصرف شود.
- برای نتیجه‌ی خوب گرفتن از این دارو، آن را به طور منظم مصرف کنید و قبل از این که تمام دارویتان را مصرف کنید، نسخه‌ی بعدی را تهیه نمائید تا وقفه ای در مصرف شما ایجاد نشود.
- بهتر است مصرف داروی ابیلیفای را به طور ناگهانی قطع نکنید. قطع ناگهانی مصرف این دارو ممکن است باعث بدتر شدن شرایط شما شود.
- پزشک، باید در دوره های منظم وضعیت سلامت شما را در حین مصرف این دارو چک کند.
- دارو را در دمای اتاق نگهداری کرده و دور از گرما و رطوبت قرار دهید.
مصرف بیش از اندازه یا کمتر از میزان لازم
اگر یک بار مصرف این دارو را فراموش کردید، به محض اینکه به یاد آوردید، آن را مصرف کنید. اما چنانچه زمانِ به یادآوری شما، بسیار نزدیک به زمانِ مصرفِ بعدی بود، دوز فراموش شده را مصرف نکنید. فقط در نوبت بعدی، ابیلیفای را مصرف کنید.
چنانچه بیشتر از میزان مورد نیاز، این دارو را مصرف کردید، به موارد اورژانسی در مورد مصرف زیاد این دارو مراجعه کنید و یا از پزشک کمک بگیرید.
از چه مواردی در حین مصرف این دارو باید اجتناب کرد؟
- ابیلیفای ممکن است بر فکر کردن یا واکنش نشان دادن شما اختلال ایجاد کند. بنابراین در صورتی که رانندگی می‌کنید و یا قصد انجام کاری دارید که به تمرکز نیاز دارد، مواظب باشید.
- در حالتی که نشسته اید یا دراز کشیده اید، به طور ناگهانی برنخیزید؛ چون ممکن است دچار سرگیجه شوید. سرگیجه یا خواب آلودگی شدید می‌تواند منجر به افتادن شما، شکستگی و آسیب‌های دیگر شود.
- از مصرف الکل در حین مصرف ابیلیفای اجتناب کنید؛ چرا که ممکن است باعث ایجاد عوارض جانبی خطرناکی شود.
- در معرض گرمای شدید و بی آبی شدید قرار نگیرید. در هنگام انجام تمرین های بدنی و خصوصاً هوای گرم، به میزان زیادی مایعات بنوشید. در طول دوره ای که ابیلیفای مصرف می‌کنید، احتمال گرما زده شدن و از دست دادن آب بدن شما (کم آبی شدید) بیشتر است.
عوارض جانبی
اگر هر گونه علائم آلرژیکی نسبت به این دارو – شامل کهیر، به دشواری نفس کشیدن، التهاب صورت، لب ها، زبان یا گلو – در خود مشاهده کردید، حتما به دکتر اطلاع دهید.
اگر موارد زیر را دارید، بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید:
- پریشانی، هیجان و احساس نا آرامی شدید؛
- حرکات سریع و غیر قابل کنترل چشم‌ها، لب‌ها، زبان، صورت، بازوها یا پاها؛
- مشکلات در بلعیدن، مشکلات در تکلم؛
- تشنج؛
- افکار در مورد خودکشی و آسیب به خود؛
- واکنش شدید سیستم عصبی – ماهیچه های بسیار سفت، تب شدید، عرق کردن، گیجی، ضربان نامنظم و تند، لرزش، احساسی مانند اینکه هر لحظه امکان دارد بیفتید؛
- کم بودن تعداد گلبول‌های خونی – احساس بیمار بودن یا ضعف شدید، تب، لرز، گلودرد، تورم لثه ها، زخم های دردناک دهانی، تورم و قرمزی لثه ها، زخم های پوستی، علائم سرماخوردگی یا انفولانزا، سرفه، تنفس دشوار؛
- قند خون بالا – تشنگی فزاینده به مرور زمان، افزایش ادرار، گرسنگی، خشکی دهان، تنفس با بوی میوه، خواب آلودگی، خشک شدن پوست، از دست دادن وزن؛ ممکن است میل جنسی شما نیز افزایش پیدا کند.
عوارض جانبی متداول در اثر مصرف داروی ابیلیفای عبارت است از:
- افزایش وزن؛
- تاری دید؛
- حالت تهوع، استفراغ، تغییر در اشتها، یبوست؛
- سرازیر شدن آب دهان؛
- سردرد، گیجی، خواب آلودگی، احساس خستگی؛
- اضطراب، احساس نا آرامی؛
- مشکلات خواب (بی خوابی)؛
- علائم سرماخوردگی، مانند گرفتگی بینی، عطسه، گلودرد.
البته لازم است ذکر شود که ممکن است عوارض جانبی دیگری نیز در صورت استفاده از ابیلیفای رخ دهد. چنانچه موارد دیگری را مشاهده نمودید، فوراً به دکتر مراجعه کنید.
تاثیر داروهای دیگر بر ابیلیفای – تداخل های دارویی
استفاده‌ی همزمان از ابیلیفای با داروهای خواب آور یا داروهایی که تنفس شما را آرام می‌کنند، می‌تواند منجر به عوارض جانبی بسیار خطرناکی شود. قبل از استفاده از داروهای خواب آور، داروهای ضد درد مخدر، داروی سرفه، شل کننده‌های عضلات، یا داروهای اضطراب، افسردگی یا تشنج به طور همزمان با ابیلیفای، با دکتر خود مشورت نمائید.
داروهای زیاد دیگری نیز ممکن است با آریپیپرازول تداخل داشته باشند که در این مطلب ذکر نشده است. مثلاً می‌توان به ویتامین ها و محصولات گیاهی اشاره کرد. در مورد تمام داروهایی که در حین مصرف ابیلیفای استفاده می‌کنید و یا قصد شروع یا توقف مصرف آن‌ها را دارید، به دکتر خود اطلاع دهید.
ترجمه ی اختصاصی مجله قرمز
منبع : drugs.com
- چنانچه درباره این مطلب سوالی داشتید در قسمت زیر با ما در میان گذارید.