سندرم شبکه اگزیلاری یکی از عوارضی است که می‌تواند پس از برداشتن عقده‌های لنفی که در ناحیه زیر بغل به وجود می‌آید. این وضعیت همراه با بهبود زخم و بافت زیر بغل به وجود می‌آید. سندرم شبکه آگزیلاری می‌تواند خیلی دردناک و محدود به ناحیه خاصی از بازو باشد.

سندرم شبکه اگزیلاری و دلایل

سندرم شبکه اگزیلاری اغلب اوقات به دلیل جراحی سرطان سینه به وجود می‌آید. وقتی‌که برای سرطان سینه جراحی توصیه می‌شود،معمولاً نوع ماستکتومی یا لامپکتومی مدنظر است. این جراحی‌ها برداشتن سینه یا لنف در کنار کل سینه می‌باشد.

بیوپسی غده لنفی یا جداسازی غده لنفی آگزیلاری هم انجام می‌گیرد تا مطمئن شوند که سلول‌های سرطانی به‌جاهای دیگری جز پستان منتقل‌شده است یا نه. عقده‌های لنفی ناحیه زیر بازو بهترین نقطه برای انتقال سلول‌های سرطانی به دیگر نقاط می‌باشد که به همین دلیل است که عقده‌های لنفی برداشته می‌شوند.

فرق بین برداشتن بیوپسی گره‌های نگهبان و عقده‌های لنفاوی ناحیه آگزیلاری تنها در تعداد عقده‌های لنفاوی است که برداشته می‌شود. گره نگهبان به اولین عقده‌ای گفته می‌شود تومور به آن وارد می‌شود. پروسه بیوپسی گره نگهبان تنها چند گره را درگیر می‌کند. جداسازی عقده‌های آگزیلاری شامل برداشت چندین عقده لنفاوی می‌باشد. تعداد دقیق عقده‌هایی که برداشته می‌شود متفاوت می‌باشد.

سندرم شبکه اگزیلاری در هرجایی به وجود می‌آید ، از چند روز پس از جراحی تا چندین هفته. در برخی موارد این سندرم می‌تواند حتی چند ماه پس از جراحی ایجاد شود.

پزشکان در برخی موارد قادر به تشخیص علت ایجاد این بیماری در برخی زنان نیستند. یک نظریه این است که جراحی پستان سبب آسیب زدن به عروق خونی و بافت همبند زیر بازو شوند. این آسیب و جراحت باعث ایجاد عفونت شده که درنهایت منجر به سخت شدن بافت نرم اطراف آن می‌شود.

گفتن این‌که این بیماری چقدر شایع است بسیار دشوار می‌باشد. تحقیقات زیادی هم راجع به اینکه چه تعدادی از زنان  مبتلابه سرطان پس از جراحی مبتلابه این بیماری می‌شوند، صورت نگرفته است.

تشخیص اغلب به دنبال توجه فرد به یک زخم در بافت زیر بازو به وجود می‌آید. همچنین ممکن است با معاینه‌های پس از انجام جراحی شناسایی شود. شواهدی هم وجود دارد که ممکن است فرد درد شدیدی در بازوی جراحی‌شده احساس کند درحالی‌که هیچ زخمی دیده نمی‌شود.

علائمسندرم شبکه آگزیلاری

سندرم شبکه اگزیلاری نام‌هایی همچون رگه هم دارد؛ دلیل این نام‌گذاری این است که بافت دیده‌شده در زیرپوست حالت رگه یا شیار به خود می‌گیرد. علائم سندرم شبکه اگزیلاری می‌تواند بر اساس شدت آن متفاوت باشد؛

زخم شدن بافت

زخم شدن بافت در زیر بازو درجایی که عقده‌ها برداشته‌شده‌اند به وجود می‌آید. باوجودآنکه در میزان ضخامت باهم فرق داشته باشند، پیوند بافت زخمی به‌راحتی در زیرپوست دیده و احساس می‌شود.

در برخی موارد زخم در بخش‌های پایین‌تر بازو، آرنج، ساق و یا شست گسترش می‌یابد. یک رگه از زخم یا چندین نوع باهم می‌توانند باهم به سمت پایین گسترش یابند.

درد

سندرم شبکه اگزیلاری ممکن است بسیار دردناک باشد. احساس کشیدگی و انقباض در پوست از علائم آن می‌باشد. اگر درد و کشیدگی در فرد ادامه یابد تلاش می‌کند تا از حرکت دادن بازوی موردنظر خودداری کند. مثلاً از بلند کردن بازوی خود جلوگیری می‌کند.

محدود کردن حرکت برای کاهش درد ممکن است وضعیت را بدتر کند، چون کاهش تحرک در بازوی آسیب‌دیده می‌تواند بافت را سخت‌تر کند.

کاهش دامنه حرکات

این حالت می‌تواند سبب ایجاد محدودیت زیادی در دامنه حرکات فرد ایجاد کند که در زندگی و فعالیت‌های روزمره فرد اختلال ایجاد می‌کند. دامنه حرکات فرد ممکن است به‌اندازه‌ای محدود شود که نتواند دستش به بالای سرش بلند کند. حتی ساده‌ترین حرکات مثل، لباس پوشیدن هم برای فرد سخت و دشوار می‌شود.

درمان سندرم شبکه آگزیلاری

بااینکه سندرم شبکه اگزیلاری یک مشکل کشنده نیست، می‌تواند در کیفیت زندگی فرد اختلال ایجاد کند. اگر وضعیت ملایم‌تر باشد و دردناک و محدودکننده دامنه حرکات بیمار نشود، ممکن است نیازی به درمان نداشته باشد. زمانی که درمان پیشنهاد می‌شود، برای آزاد کردن بافت زخمی مورداستفاده قرار می‌گیرد. انجام دادن چنین درمان‌هایی باید دامنه حرکات را افزایش داده و ناراحتی را کاهش دهد.

بر اساس میزان گسترش بافت زخمی، درمان ممکن است تنها یک بخش رشته را از حالت سختی خارج کند. به‌طور مثال اگر بافت زخمی از زیر بغل تا مچ گسترش یابد، ممکن است درمان تنها در زیر بازو عمل کند، اما ناحیه نزدیک آرنج ممکن است همچنان حالت سفت شده داشته باشد.

روند درمان می‌تواند موارد زیر را داشته باشد:

کمک به انقباض

پزشک یا فیزیوتراپیست ممکن است حرکات انقباضی خاصی را پیشنهاد کنند که با کمک انجام می‌شوند. این انقباضات و حرکات ویژه‌بر اساس میزان گسترش زخم مختلف است. مثلاً یکی از انواع آن:

-بازو را به بیرون بلند کرده و آرنج را راست کنید

-دست را تا جایی که احساس درد می‌کنید بلند کنید

-انقباض را تا ۳۰ ثانیه نگه‌دارید

-انقباض را چند مرتبه تکرار کنید و در هر بار بازو را کمی بیشتر بکشید

 نگه‌داشتن انقباض تا ۳۰ ثانیه بسیار اهمیت دارد. اگر انقباض خیلی مختصر و کوتاه باشد، در از بین بردن بافت سخت و بهبود بافت نرم مفید واقع نمی‌شود.

ماساژ دادن

سندرم شبکه اگزیلاری

از تکنیک‌های مختلف ماساژ دادن می‌توان برای درمان سندرم شبکه اگزیلاری استفاده کرد. تکنیک‌های همچون استراحت اعصاب و کاهش درد بافت‌ها می‌تواند مفید واقع شود.

پزشکان دقیقاً مطمئن نیستند که چه اتفاقی برای بافت زخمی پس از شکسته شدن می‌افتد. یک نظریه این است که بافت زخمی دوباره توسط بدن جذب می‌شود.

افراد و بیماران این گروه از درمان‌ها را تنها باید از متخصصینی که درزمینهٔ درمان‌های پس از جراحی سرطان سینه تخصص دارد دریافت کنند. یک متخصص ماهر این توانایی را دارد که در حین جراحی به بافت‌های بیمار آسیبی وارد نکند.

لیزر درمانی

فیزیوتراپیست می‌تواند از لیزر با سطح پایین برای درمان این سندرم استفاده کند. لیزر درمانی شامل استفاده از نور متمرکز که به‌طور متمرکز در یک نقطه برای شکستن بافت‌های زخمی شده سفت می‌باشد.

لیزر درمانی ممکن است در برخی موارد کاربردی نباشد. به‌طور مثال کار آیی ممکن است به میزان ضخامت بافت زخمی بستگی داشته باشد. برخی افراد به چند جلسه لیزر درمانی نیاز دارند.

لیزر درمانی ممکن است عوارضی هم داشته باشد؛ بنابراین همواره ریسک‌ها و فواید درمان را با پزشک به مشورت بگذارید و سپس تصمیم بگیرید.

مراقبت‌های خانگی برای سندرم شبکه آگزیلاری

یک پزشک متخصص با تخصص درباز توانی سرطان سینه می‌تواند درمان‌های خانگی را توصیه کند. به‌طور مثال ممکن است پیشنهاد دهد که فرد در طول روز در خانه برخی انقباض‌ها و حرکات خاص را انجام دهد.

برخی درمان‌های خانگی دیگر:

داروهای درد بدون استروئیدال: بااینکه داروهایی که درد را از بین می‌برند مشکل را به‌طورکلی از بین نمی‌برند، اما می‌توانند از میزان درد آن بکاهند. برخی داروهای ضد درد رایج همچون استامینوفن معمولاً برای بیماران توصیه می‌شوند.

استفاده از گرما: استفاده از گرما در کنار رطوبت می‌تواند از میزان ناراحتی بکاهد. همواره توصیه‌های پزشک خود را در هنگام استفاده از گرما دنبال کنید. چون ممکن است سبب تحریک تولید مایع لنف شده و بدتر شدن سندرم شود.

پیشگیری

ممکن است که هیچ راهی برای پیشگیری از این سندرم پس از جراحی سرطان سینه وجود نداشته باشد. دنبال کردن راهنمایی‌ها پس از جراحی، مثلاً انقباض و تحرکات، می‌تواند کمک‌کننده باشد.

زنانی که به این سندرم مبتلا شده‌اند حتماً باید با پزشک خود درباره ادامه انقباضات پس از بهبودی علائم برای پیشگیری از ابتلای مجدد مشورت کنند.

این مقاله ترجمه اختصاصی مجله قرمز از مقاله  MaryAnn de Pietroمی باشد.

منبع: medicalnewstoday